د وحدت ګوند مشر محمد محقق وایي، د ګاونډیو هېوادونو په ګډون نړۍواله ټولنه او په ټوله کې ختیځ او لوېدیځ نه غواړي چې بیا په افغانستان کې جګړه وشي. محمد محقق د خپل کتاب د مخکتنې په مراسمو کې وویل، چې نړۍواله ټولنه له طالبانو سره د جګړې مخالفه ده.
ښاغلي محقق وویل: «نړۍ وایي جګړه مهکوئ. ختیځ او لوېدیځ وایي جګړه مهکوئ. ګاونډیان هم وایي جګړه مهکوئ.»
هغه له طالبانو وغوښتل، چې له خپلو سختدریځیو تېر شي او معقولو خبرو اترو ته غاړه کېږدي.
دغه سیاسي مشر ټینګار وکړ، چې د ځینو هېوادونو لهخوا طالبانو ته د مالي مرستو سره سره، نړۍواله ټولنه له دې ډلې څخه په فکري ډول لرې شوې او هېوادونه د دوی حاکمیت نهپېژني.
محقق ادعا وکړه، چې «طالبان دایمي نهدي» او په دې وروستیو کې په دې تړاو سیاسي جریانونه او ګوندونه «یو غږ» شوي دي.
په دې وروستیو کې یو شمېر ګوندونو او سیاسي جریانونو په یوه ګډه اعلامیه کې له طالبانو سره پر خبرو اترو ټینګار کړی دی. څارونکي باور لري، چې دا اعلامیه ښايي د ایران په ګډون د سیمې د ځینو هېوادونو تر فشار لاندې خپره شوې وي. له دې اعلامیې وروسته ایران د افغانستان په اړه د سیمې د هېوادونو د استازو په ګډون د یوې ناستې کوربتوب وکړ؛ خو طالبانو پکې له ګډون څخه ډډه وکړه.
محمد محقق یو ځل بیا ټینګار وکړ، چې هېڅوک د جګړې پلوي نه دي.
هغه له طالبانو وغوښتل، چې معقولو او معنالرونکو خبرو ته حاضر شي او له نړۍوالې ټولنې یې وغوښتل، چې د مخالفینو او طالبانو ترمنځ د خبرو اترو زمینه برابره کړي.
محقق د طالبانو لهخوا د مدني ټولنې او ښځو له استازو سره پر شویو خبرو نیوکه وکړه او ویې ویل، چې اصلي حللاره د جهادي ګوندونو او طالبانو ترمنځ خبرې دي.
هغه خبرداری ورکړ، چې که طالبان خبرو ته حاضر نهشي، نو له جګړې به هېڅ ګټه وانخلي.
هغه له ټولنیز ډګر څخه د ښځو له اېستلو، تبعیض او په افغانستان کې د سیاسي مشروعیت د بحران په اړه وویل: «طالبانو هر څه لهمنځه یوړل.»
طالبان تل وایي، چې د افغانستان ناورین پای ته رسېدلی، سراسري امنیت ټینګ شوی او خبرو ته اړتیا نشته. دا ډله د سیاسي مشرانو د بېرته ستنېدو غوښتنه کوي، خو سیاسي مشران په افغانستان کې د سیاسي او ولسي فعالیت اجازه نهلري.
د کندهار یو شمېر صنعتکارانو د چهارشنبې په ورځ (د لیندۍ ۲۶مه) افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته ویلي، چې په صنعتي پارک کې له اساسي اسانتیاوو بې برخې دي.
د دوی په وینا، د خامه سړکونو له امله نه یوازې ټرانسپورټ ستونزمن شوی، بلکې دوړې د فابریکو تر دننه رسېږي او پر تولیداتو ناوړه اغېز کوي.
د وچې مېوې د بستهبندۍ د یوې فابریکې مسوول له افغانستان انټرنشنل-پښتو سره په خبرو کې ویلي: «د کندهار صنعتي پارک کې هېڅ ډول خدمات نشته، سړکونه ټول خامه دي، خو بیا هم له موږ څخه مالیه اخیستل کېږي او په بدل کې یې هېڅ اسانتیا نه راکول کېږي.»
صنعتکاران وایي، د اوبو د اېستلو سیستم نشتون د دې لامل شوی، چې د بارانونو پر مهال اوبه فابریکو ته ننوځي، چې ماشینونه او تولیدات زیانمنوي.
د صنعتي پارک په ساحه کې د صنعتي فابریکو تر څنګ د وچې مېوې د بستهبندۍ ګڼ سرایونه هم شته؛ خو سوداګر وایي، دې برخې ته هم هېڅ خدمات نه دي وړاندې شوي.
صنعتکاران په همدې ساحه کې د شپې لهخوا د امنیت د نشتوالي شکایت کوي او وایي، چې نامعلوم کسان یې زیات مهال له فابریکو غلاوې کوي.
دوی زیاتوي، چې امنیتي ستونزه یې له طالب مسولینو سره شریکه کړې؛ خو تر اوسه کوم اقدام نهدی شوی.
د دغه سیمې اوسېدونکي او صنعتکاران وایي، چې شاوخوا زر جریبه ځمکه د کوچیانو لهخوا غصب شوې ده.
د سیمې یو صنعتکار افغانستان انټرنشنل-پښتو ته په دې اړه وایي: «له کلونو راهیسې د صنعتي پارک ډېره ځمکه کوچیانو غصب کړې ده، خو چارواکي نهدي توانېدلي چې هغوی له دې سیمې وباسي.»
د یادو ستونزو له امله ګڼ صنعتکاران اړ شوي، چې خپلې فابریکې له کندهار څخه نورو ولایتونو په ځانګړي ډول هرات ته انتقال کړي.
د کندهار صنعتي پارک د خدماتو نشتون، د موسمي ستونزو له امله د تولیداتو زیانمنېدل او د کوچیانو لهخوا د ځمکو دوامدار غصب هغه ستونزې دي، چې د دې ولایت صنعتي سکټور یې له سختو ننګونو سره مخ کړی دی.
په کندهار کې د طالبانو د غصب د مخنیوي کمېسیون هم په دې سیمه کې د ځمکو د غصب موضوع تایید کړې او وایي، چې ژر به د یوه پلان لهمخې غصب شوې سیمه خلاصه کړي.
دا په داسې حال کې ده، چې څو ورځې مخکې د کندهار صنعتکارانو افغانستان انټرنشنل-پښتو ته وویل، چې په تېرو څلورو کلونو کې د یاد ولایت په صنعتي پارک کې له ۳۵۵ فعالو تولیدي فابریکو نه اوس یوازې ۱۳۰ فعالې دي او پاتې نورې بندې شوې دي. صنعتکاران د فابریکو د بندیدو لامل د برېښنا نشتوالی او د دوی ستونزو ته د طالبانو نه رسېدګي بولي.
یو شمېر کندهاري صنعتکارانو همداراز ویلي، چې په کندهار کې د برېښنا د کمښت له امله اړ شوي چې د فابریکې تولید بند او کارکوونکي رخصت کړي.
