دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل اعلام کرد که ایرلند یکونیم میلیون یورو به صندوق بشردوستانه افغانستان کمک کرده است. اوچا میگوید کمکهای مالی ایرلند باعث نجات جان مردم افغانستان خواهد شد. این نهاد پیشتر از کمک پنج میلیون یورویی ایتالیا به افغانستان خبر داده بود.
سازمان ملل پیش از این اعلام کرده بود که تنها پنج درصد از پولی که برای کمک به افغانستان در سال ۲۰۲۳ درخواست داده بود، به این سازمان رسیده است.
معاون دبیرکل سازمان ملل اخیرا در سفری به تهران گفته بود این سازمان به نهادهای کمککننده «التماس» میکند که تعهد خود را در قبال افغانستان به جا آورند.
یک مقام وزارت علوم ایران روز سهشنبه اعلام کرد که سه دانشگاه «الزهرا، کوثر و حضرت معصومه» برای پذیرش دانشجویان دختر افغان اعلام آمادگی کردهاند. وحید حدادی اصل میگوید در حال حاضر حدود ۴۰ هزار دانشجوی افغان در ایران مشغول تحصیل اند و تهران تلاش دارد مشکلات مالی آنها را حل کند.
پس از آنکه طالبان در ۲۴ اسد ۱۴۰۰ قدرت را در کابل به دست گرفتند، محدودیتهای گستردهای بر سر راه آموزش دختران و کار زنان در این کشور وضع شده است.
رسانههای ایرانی به نقل از «قایم مقام وزارت علوم» این کشور نوشته است که بعد از ممنوعیت تحصیل دختران از سوی طالبان، دانشجویان افغان علاقه پیدا کردهاند که درس خود را در به طور مجازی دانشگاههای ایران ادامه دهند.
آقای حدادیاصل گفت مانعی برای ادامه تحصیل دختران افغان در ایران وجود ندارد و افزود که: «هر دانشجوی خارجی که وارد ایران میشود باید پاسپورت یا کارت رسمی داشته باشد.»
این مقام وزارت علوم ایران تاکید کرد که اگر دانشجویان مدارک هویتی مورد نیاز را نداشته باشند، نمیتوانند در ایران تحصیل خود را ادامه دهند.
رتنو مرسودی، وزیر خارجه اندونزیا و رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در افغانستان در حاشیه نشست دوحه با همدیگر دیدار کردند. مرسودی روز سهشنبه در توییتی نوشته است که در این دیدار در مورد تضمین حق آموزش و دیگر حقوق زنان و دختران در افغانستان گفتوگو شده است.
خانم مرسودی میگوید بررسی وضعیت بشری در افغانستان از دیگر موضوعاتی بوده است که در این جلسه در مورد آن صحبت شده است.
در نشست دو روزه دوحه که به میزبانی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل برگزار شده است، بیش از ۲۰ نماینده از کشورها و سازمانهای بینالمللی شرکت کردهاند.
سازمان ملل پیشتر در بیانیهای اعلام کرده بود که حقوق بشر، حقوق زنان و دختران، تشکیل حکومت فراگیر، مقابله با تروریسم و قاچاق مواد مخدر از موضوعات کلیدی نشست دوحه خواهد بود.
دیپلوماتهایی که در دوحه حضور دارند به افغانستان اینترنشنال گفتند برخی کشورها از جمله روسیه، پاکستان و چین تلاش دارند راهی برای به رسمیتشناسی طالبان پیدا شود.
حنا ربانی، معاون وزیر خارجه پاکستان روز دوشنبه در حاشیه نشست دوحه به خبرنگاران گفت ۴۰ میلیون افغان نباید قربانی سیاست شوند.
یک منبع دیپلوماتیک در قطر روز سهشنبه به خبرنگار افغانستان اینترنشنال گفت سخنرانی امینه محمد در دانشگاه پرینستون اجندای نشست دوحه را مختل کرد. به گفته این منبع اگر امینه محمد محتوای نشست را فاش نکرده بود، جلسه دوحه با تمرکز بیشتر بر «به رسمیت شناختن طالبان» برگزار میشد.
او که نخواست نام و مقامش ذکر شود، به مریم رحمتی، خبرنگار اعزامی افغانستان اینترنشنال به دوحه گفت که در این جلسه قرار بود یک گروه تماس با طالبان تشکیل شود که بتواند شرایط جامعه جهانی را به طالبان توضیح دهد.
امینه محمد، معاون دبیرکل سازمان ملل روز دوشنبه (۲۸ حمل) در نشستی در دانشگاه پرینستون امریکا گفت این سازمان قصد دارد تا نشستی را در روزهای آینده برای بحث در مورد شرایط به رسمیت شناختن حکومت طالبان برگزار کند.
خانم محمد افزود «ما امیدواریم که گامهای کوچکی را در مسیر به رسمیت شناختن طالبان بر اساس اصول برداریم ولی آیا این امر ممکن است، من نمیدانم. اما این بحث باید اتفاق بیفتد. طالبان آشکارا خواهان به رسمیت شناخته شدن هستند، و این اهرمی است که ما داریم.»
نشر این اظهارات در رسانهها، با واکنش گسترده افغانها در داخل و خارج از کشور مواجه شد. در آخرین مورد تظاهراتهایی در کابل، تخار و بیش از پانزده شهر دیگر در سرتاسر جهان برگزار شد که از سازمان ملل میخواستند از هر اقدامی که منجر به رسمیت دادن به رژیم طالبان شود، پرهیز کند.
در یکی از واکنشها کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان از امینه محمد خواست تا بهخاطر اظهارات اخیرش در مورد به رسمیتشناختن طالبان، از مردم افغانستان، بهویژه زنان معذرت بخواهد.
معترضان گفته بودند سخنان خانم محمد «روان میلیونها نفر را در افغانستان جریحهدار و آنان را ناامید کرده است.»
همچنین در روزهای گذشته فعالان زن از داخل و خارج از کشور با ارسال نامههای سرگشاده، نگرانی خود را درباره اجندای نشست دوحه ابراز کردند.
دومین روز نشست دوحه، مذاکرات رسمی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل با ۲۰ نماینده ویژه کشورها برای افغانستان روز سهشنبه آغاز شده است.
خبرنگار اعزامی افغانستان اینترنشنال به دوحه گفت این جلسه پشت درهای بسته برگزار میشود و تاکنون به هیچ رسانهای اجازه پوشش داده نشده است.
این نشست در هتل «شرق» در پایتخت قطر برگزار شده است.
یک منبع دیپلوماتیک در قطر روز دوشنبه، در نخستین روز نشست دوحه گفته بود این جلسه «در واقع آغاز فرایند به رسمیت شناختن طالبان است.»
این دیپلومات در هتل «شرق»، محل برگزاری نشست دوحه، گفت که این نشست آغاز گفتوگوها برای پیدا کردن راهی است برای اینکه چگونه میشود با طالبان مذاکره کرد.
لولوه بنت راشد محمد الخاطر، وزیر دولت در امور همکاری بینالمللی قطر با توماس نیکلاسون، نماینده ویژه اتحادیه اروپا برای افغانستان دیدار کرد. وزارت خارجه قطر اعلام کرده است که در این دیدار درباره پیامدهای نشست دوحه بر آینده آموزش و صحت در افغانستان گفتوگو شده است.
در بیانیه وزارت خارجه قطر آمده است در این دیدار همچنین بر اهمیت توانمندسازی زنان در همه عرصهها تاکید شد.
دومین روز نشست دبیرکل سازمان ملل با نمایندگان ویژه کشورها برای افغانستان روز سهشنبه در دوحه آغاز شد.
سازمان ملل گفته است که در این نشست درباره حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان و دختران، حکومت فراگیر، مقابله با تروریسم و قاچاق مواد بحث میشود.
در همین حال، وزارت خارجه قطر در بیانیه دیگری اعلام کرد که لولوه بنت راشد محمد الخاطر با بنوا گیدی، رئیس بخش آسیای وزارت اروپا و امور خارجه فرانسه دیدار کرده است.
وزارت خارجه قطر گفت که مقامهای دو کشور، ضمن همکاریهای دوجانبه، درباره وضعیت بشری، سیاسی و امنیتی افغانستان گفتوگو کردهاند.
نماینده خاش در مجلس نمایندگان ایران از وزارت خارجه این کشور خواست «با جدیت با طالبان مذاکره کند تا حقآبه ایران از هلمند گرفته شود.» اسماعیل حسینزهی میگوید «دو دهه است با خشکسالی پیدرپی مواجهایم و اکثر روستاهای سیستان و بلوچستان به دلیل نبود آب در حال خالی شدن از سکنه است.»
این نماینده مجلس ایران گفته است که حاشیهنشینی عجیبی در مرکز استان سیستان و بلوچستان شکل گرفته است.
یک روز پیش از این اظهارات نیز ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته بود که کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیسجمهور این کشور و سرپرست سفارت ایران در کابل موضوع حقآبه هلمند را پیگیری میکند.
آقای کنعانی روز دوشنبه در یک نشست خبری در تهران گفت: «طالبان بر حق جمهوری اسلامی از رودخانه هلمند اقرار دارد اما برای اجرای این موضوع، دلایل و معذوراتی را مطرح میکند که طبیعتا این موضوع برای ما قانعکننده نیست.»
مقامات ایرانی پیوسته درباره آنچه آنان «گرفتن حقآبه هلمند» میگویند، ابراز نظر میکنند، با این حال طالبان کمتر در حوزه عمومی در این باره سخن میگویند.
اختر محمد نصرت، سخنگوی وزارت آب و انرژی طالبان پیش از این گفته بود طبق قراداد افغانستان و ایران بر سر دریای هلمند، حقآبه سالانه ایران داده شده است.
نجیبآقا فهیم، پژوهشگر محیط زیست و آب روز دوشنبه به افغانستان اینترنشنال گفت: «ایران هیچگاه خواستار اجرای معاهده آب هلمند نیست. چرا که این معاهده مقدار آب ایران را محدود میکند.»
به گفته آقای فهیم گفته است ایران با استفاده از وضعیت موجود از تمام جریان آب هلمند به صورت یکجانبه استفاده میکند و این نوع استفاده در معاهده پیشبینی نشده است.
این پژوهشگر و استاد دانشگاه میگوید به دلیل جنگهای طالبانی، افغانستان نتوانسته است از منابع آبی خود استفاده درست کند. به همین دلیل تمام جریان آب هلمند وارد ایران میشود و خارج از چهارچوب معاهده آب هلمند استفاده میشود.
نجیبآقا فهیم میگوید جمهوری اسلامی ایران با استفاده از ضعیف، کمسوادی و عدم مشروعیت طالبان، در پی این است که معاهده آب هلمند را دور بزند و یک سند حقوقی جدید را به جای آن بر سر یک دولت نامشروع به امضا برساند.
آقای فهیم همچنین معتقد است که جمهوری اسلامی ایران زیر عنوان حقآبه به دنبال فریب افکار عمومی است و با سواستفاده از وضعیت موجود، میخواهد خواستهای خود را بر طالبان تحمیل کند.
معاهده آب هلمند در سال ۱۳۵۱ خورشیدی توسط موسی شفیق و عباس هویدا، نخستوزیران پیشین افغانستان و ایران امضا شد. دولت پیشین افغانستان بارها از این معاهده با ستایش یاد کرده و گفته بود خود را به مواد مندرج در آن متعهد میداند.
