خبرگزاری باختر روز پنجشنبه به نقل از مقامهای طالبان گزارش داد که آنها در عملیاتی سه هزار کیلوگرام چرس خام را در زابل کشف و ضبط کردهاند. این مقدار چرس در ولسوالی سیوره ولایت زابل کشف شده و چهار نفر در پیوند به این قضیه بازداشت شدهاند.
پیش از این، مدیریت مبارزه با مواد مخدر طالبان در هرات نیز در ۲۴ دلو اعلام کرده بود که 'دو هزار و ۵۰۰ نفر' به اتهام قاچاق مواد مخدر در نواحی مختلف شهر و ولسوالیهای هرات بازداشت شدهاند.
این دستگیریها در حالی اعلام میشود که طالبان افزایش تولید و قاچاق مواد مخدر را تبلیغات خوانده بود.
پیش از این دفتر مبارزه با جرایم و مواد سازمان ملل متحد در ماه عقرب گزارش داده بود کشت تریاک در افغانستانِ تحت حاکمیت طالبان «۹۵ در صد کاهش» یافته است، اما تولید مواد صنعتی مثل شیشه رو به «افزایش» است.
شماری از نظامیان پیشین افغانستان مقیم خارج در نامهای سرگشاده از سازمان ملل خواستند در نشست دوحه موضع جدی و مسئولانه در قبال افغانستان اختیار کند. «نظامیان ملی و مسلکی افغانستان» از جریانهای مخالف طالبان نیز خواستند با استفاده از این نشست با «خواست واحد» وارد گفتوگو شوند.
نظامیان ملی و مسلکی افغانستان در این نامه گفتهاند که افغانستان در جریان چند دهه درگیر جنگهای تحمیلی بوده است و به گفته آنها به دلیل سیاستمداران غیرمتعهد و سیاست ناروشن این کشور به صلح و امنیت دایمی دست نیافته است.
اجمل عمر شينواری، سخنگوی پیشین قوای مسلح افغانستان و یکی از اعضای نهاد «نظامیان ملی و مسلکی افغانستان» این نامه را در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی اکس پخش کرده است.
در این نامه که در ۲۵ دلو نشر شد، گفته شده که اختلافها و تضادهای قدرتهای منطقهای و جهانی نیز روی مسایل داخلی افغانستان تاثیر مستقیم گذاشته و باعث خلق بحرانها شده است.
به گفته این نظامیان پیشین افغانستان، تنها راه بیرون رفت از معضل طولانی این است که سازمان ملل تصمیم قاطع و عملی در مورد افغانستان بگیرد.
این نظامیان در آستانه برگزاری نشست دوحه چهار خواست مشخص را مطرح کردهاند. آنها خواهان موضع جدی سازمان ملل در قبال افغانستان و خواهان موضع واحد مخالفان طالبان شدهاند. آنها عملکرد و رفتار طالبان در قبال مردم به ویژه زنان و نظامیان پیشین را غیرقابل قبول دانسته، گفتهاند که نهادهای سیاسی و مدنی افغانستان با برنامههای ملی افغانستان را نجات دهند.
چهارمین مورد از خواستهای این نظامیان توجه جهان برای مبارزه با رشد تروریسم در افغانستان است. آنها میگویند در صورت بیتوجهی جهان به این موضوع تهدید تروریسم تنها در افغانستان محدود نخواهد ماند و دامنگیر منطقه خواهد شد.
در این نامه هیچ اشارهای به گزارشها مبنی بر کشتار نظامیان پیشین توسط طالبان نشده است.
اجمل عمر شينواری به افغانستان اینترنشنال گفت که شماری زیادی از نظامیان پیشین عضویت نهاد «نظامیان ملی و مسلکی افغانستان» را دارند و این نهاد در بیرون از افغانستان ایجاد شده است.
این نظامیان پیشین در این نامه گفتهاند که بحران کنونی افغانستان راهحل سیاسی دارد و در صورتی ناکامی روند سیاسی آنها تصمیم خواهند گرفت.
همزمان با انتشار این نامه، شماری از جریانهای سیاسی مخالف طالبان شامل جبهه آزادی، جبهه مقاومت ملی، جنبشهای اعتراضی زنان و شورای مقاومت ملی بیانیه مشترک صادر کردند.
جریانهای مخالف طالبان خواهان مشارکت در نشست دوحه شدهاند و تاکید کردهاند که دعوت طالبان در این نشست این گروه را جسورتر میکند.
رئيس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا، فرار اشرف غنی رئیسجمهور پیشین را «بزدلانه» خواند. مایکل مکال با تایید گفتههای زلمی خلیلزاد مبنی بر عدم حفظ نظام توسط رهبران پیشین حکومت افغانستان گفت «موافقم، اقدامات و فرار اشرف غنی بزدلانه بود.»
مایکل مکال از زلمی خلیلزاد درباره پیشنهادات او و وزیر خارجه امریکا مبنی بر طرح شرطهای بیشتر در توافقنامه دوحه پرسید.
خلیلزاد در پاسخ گفت که آنها پیشنهاد کردند که خروج نیروهای امریکایی بعد از توافق میان دولت پیشین افغانستان و طالبان صورت بگیرد، اما پس از گفتوگو با هم پیمانان گفته شد که اعمال شروط بیشتر جز توافقنامه دوحه نیست، روند خروج را معطل میکند و اگر نیاز به نیرو باشد، متحدان امریکا آماده همکاری نیستند.
مایکل مکال افزود که این تصمیم موجب تسلط طالبان بر افغانستان شد. زلمی خلیلزاد مقامهای ارشد تصمیم گیر حکومت پیشین افغانستان، به ویژه اشرف غنی را عامل سقوط دولت و وضعیت فعلی دانست و گفت که «تمام مسئولیت بر دوش رهبران پیشین است که ادعا کردند دولت ساختند، اما موفق به جلوگیری از فروپاشی آن نشدند.»
رئيس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا نیز ضمن موافقت با این اظهارات خلیلزاد افزود: «موافقم! من فکر میکنم که اقدامات و فرار اشرف غنی بزدلانه بود.»
زلمی خلیلزاد روز پنجشنبه (۲۶ دلو) برای ارائه توضیحات در مورد توافقنامه دوحه به کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا احضار شد.
نماینده پیشین امریکا برای صلح افغانستان در این نشست در پاسخ به پرسش مکال مبنی بر توافق برای عدم ورود طالبان به کابل، به جنرال مکنزی اشاره کرد که مسئولیت خروج نیروهای امریکایی را برعهده داشت و نه مسئولیت تامین امنیت را.
به گفته خلیلزاد، پس از خروج نیروهای خارجی به رهبری مکنزی، هرج و مرج در کابل ایجاد شد و طالبان وارد پایتخت شدند.
او فرار اشرف غنی و فرماندهان امنیتی دولت افغانستان را در ایجاد این شرایط عامل اصلی دانست.
رادیو و تلویزیون ملی تحت کنترول طالبان به نقل از محمود عمر آسوزاده، رئیس شرکت دولتی برق تاجیکستان گزارش داده که صادرات برق این کشور به افغانستان نسبت به سال گذشته ۱۷ درصد افزایش یافته است.
به گزارش تلویزیون ملی، صادرات برق تاجیکستان به افغانستان افزایش یافته است.
آقای آسوزاده گفته که در سال ۲۰۲۴، تامین برق افغانستان ۱.۹ میلیارد کیلووات تخمین زده شده است.
پیش از این در ماه جدی سال جاری رئیس اجرایی شرکت برق برشنا تحت کنترول طالبان و رئیس شرکت سهامی برق تاجیکستان قرارداد خرید برق را امضا کردند.
بر اساس این قرارداد، طالبان در سال ۲۰۲۴ از تاجیکستان برق خریداری میکند.
افغانستان از لحاظ تامین برق خودکفا نیست و بیش از ۷۰ درصد برق مورد نیاز خود را از اوزبیکستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ایران تامین میکند.
زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین امریکا، روز پنجشنبه از توافقنامه دوحه در برابر انتقادهای تند اعضای جمهوریخواه دفاع کرد. او گفت امریکا دلیلی برای ماندن در افغانستان نداشت، چون امید به پیروزی در برابر طالبان و اعتمادش را به «دولت ضعیف و فاسد افغانستان» از دست داده بود.
خلیلزاد گفت حکومت امریکا بر رقابت با قدرتهای بزرگ مانند چین و روسیه متمرکز شد، از این رو دیگر تمایلی به ماندن در افغانستان نداشت و همچنین«افغانستان دیگر مرکز مبارزه با تروریسم نبود.»
خروج آشفته نیروهای امریکایی از افغانستان و بازگشت طالبان و گروههای تروریستی مرتبط با آن به افغانستان، خشم و انتقادهای تند جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان امریکا را برانگیخته است، خروجی که امضای توافقنامه دوحه در ۱۰حوت ۱۳۹۸ آن را رقم زد.
خلیلزاد در بیانیه خود در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا اطلاعات جدیدی به آنچه او و دیگر مقامهای امریکایی قبلا درباره توافقنامه دوحه، دلیل خروج امریکا و سقوط دولت غنی گفته بودند، نیفزود. او، آن طور که شماری از سیاستمداران افغان میگویند، هیچ اشارهای هم به ' به توافقها و پیوستهای محرمانه' موافقتنامه دوحه نکرد.
خلیلزاد گفت که سقوط دولت افغانستان با پیشرویهای سریع طالبان شتاب گرفت و اشرف غنی با فرار از افغانستان، مانع از گفتوگوها با حکومت برای یک گذار سیاسی شد. او افزود که اگر اشرف غنی فرار نمی کرد، طالبان بنا به توافق قبلی با امریکا، وارد کابل نمیشدند.
همان طور که قبلا مقام های امریکایی گفته بودند، خلیلزاد نیز اذعان کرد حکومت بایدن انتظار نداشت حکومت غنی پس از خروج نیروهای خارجی «بیشتر از چند وقت دوام بیاورد.» اما، «این تصور با این که در آغاز معقول مینمود، اما اشتباه از آب درآمد.»
او گفت که بایدن مشروط کردن خروج نیروهای امریکایی از افغانستان به توافقهای سیاسی میان طالبان و حکومت غنی یا باقی گذاشتن نیروهای محدود در افغانستان را به دلیل ترس از طولانی شدن جنگ رد کرد.
خلیلزاد گفت: «خروج از افغانستان منوط به موافقتنامه سیاسی میان دو طرف افغان نشد. چون تصور بر این بود که مشروط کردن خروج خطر قرار گرفتن در جنگ بدون پایان را به همراه داشت.»
نماینده پیشین امریکا در امور صلح افغانستان گفت که مقامهای امریکایی خطرات خروج نیروهای ایالات متحده از این کشور را بازگشت گروههای تروریستی و از دست رفتن دستاوردهای دو دهه حضور غرب در افغانستان میدانستند.
خلیلزاد گفت که ایالات متحده موفق به تضعیف القاعده شده است و توانایی هوایی برای زیرنظر گرفتن گروههای تروریستی و ضربه زدن به آنان را دارد. اما، به گفته او، حفظ دولت دموکراتیک و دستاوردهای دو دهه دولت پیشین افغانستان برای امریکا در افغانستان ممکن نبود.
خلیلزاد گفت: «تبدیل افغانستان به یک دولت مدرن و دموکراتیک غیرواقعبینانه بود. به رغم تلاشهای گسترده امریکا، این کشور مشکلات بزرگ حکومتداری و فساد اداری افسار گسیخته داشت.»
بر بنیاد گزارشهای شورای امنیت سازمان ملل، گروههای تروریستی مانند القاعده و داعش در افغانستان رشد کردهاند. کارشناسان شورای امنیت به خصوص گسترش نفوذ داعش در افغانستان را محتمل میدانند.
با این حال، خلیلزاد گفت با این که خروج نیروهای امریکایی توام با هرج و مرج بود و تعدادی از سربازان امریکایی در حمله داعش در میدان هوایی کابل کشته شدند، اما «این روزهای پایانی نباید معیاری برای نادیده گرفتن دستاوردها باشد. القاعده از بین رفته و این یک پیروزی بزرگ برای امنیت ایالات متحده است.»
اما، چه اتفاقی برای افغانستان خواهد افتاد؟ پاسخ نماینده پیشین امریکا و امضاکننده توافقنامه دوحه با طالبان این بود: «فصل پایانی افغانستان هنوز نوشته نشده است. تخم ارزشهایی را که کاشته ایم، به مرور زمان ثمر خواهد نشست.»
عیسی محمدی، از منتقدین طالبان به افغانستان اینترنشنال گفت که سراجالدین حقانی، وزیر داخله طالبان قصد داشت با دسیسه او را برباید. پیش از این گزارشهایی درباره ممنوعالخروج شدن آقای محمدی از ایران منتشر شد و سه روز بعد او موفق شد این کشور را ترک کند.
قاری عیسی محمدی، از منتقدان صریح الهجه طالبان روز پنجشنبه، ۲۶ دلو در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال گفت که هنوز در فرانسه است و به خانهاش در آلمان نرسیده است.
این منتقد طالبان میگوید که سراجالدین حقانی، وزیر داخله طالبان با ارائه اطلاعات نادرست به سفارت ایران در کابل میخواسته او را ربوده و به افغانستان منتقل کند. قاری عیسی محمدی میگوید که آقای حقانی به سفارت ایران در کابل گفته بود: «اسناد و پاسپورت قاری عیسی جعلی است و اصلیت ندارد و در سیستم ما ثبت نیست که باید گرفتار شود.»
او میگوید که حکومت ایران براساس این اطلاعات وزیر داخله طالبان او را ممنوعالخروج کرده بود و ماموران فرودگاه مشهد دو بار مانع خروج او از ایران شدند.
به گفتهی او، بار اول ماموران فرودگاه ایران بعد از نزدیک به ۲۰ ساعت او را رها کرد. او میگوید که پاسپورتش را بررسی کردند.
آقای محمدی میگوید که بار دوم وقتی او به فرودگاه مراجعه کرد بازهم از سوی ماموران فرودگاه دستگیر و در اتاقی توقیف شد. او میگوید که بعد از گذشت یک شب مولوی فیضالرحمان عطایی و مولوی نبیل انور به اتاق توقیف او رفتند و به او گفتند که آنها دیپلوماتهای سفارت هستند و از تهران آمدهاند.
او میگوید که این دیپلماتهای طالبان موترهای قنسولگری را با خود آورده بودند تا به بهانه انتقال «مهمان ویژه» به مرز نیمروز، او را انتقال دهد. او افزود «طالبان دو موتر لندکروزر قنسولگری را آماده کرده بودند که مرا به یک طریقه در موتر بالا کند و بیهوش کرده و به نیمروز منتقل کند.»
این منتقد طالبان میگوید که در نهایت «جوانان ما و هموطنان ما آنجا رسیدند و شجاعانه و دلیرانه و با شهامت مرا از چنگ این آدمربایان نجات دادند. اگر این جوانان آنجا نمیبودند طالبان شاید موفق میشدند که مرا در موتر خود اختطاف میکردند و میبردند.»
آقای محمدی یک روز چهارشنبه، ۲۵ دلو با ارسال پیامی به افغانستان اینترنشنال گفت که از ایران خارج شده است.
وزارت داخله طالبان هنوز به این ادعای آقای محمدی واکنش نشان نداده است.
