جبهه آزادی افغانستان به مناسبت روز جهانی مطبوعات میگوید طالبان با تهدید، زندان و اجبار خبرنگاران بهویژه زنان خبرنگار را مجبور به ترک وظیفه کرده است. این جبهه افزود که طالبان از رسانههای داخلی برای تبلیغ «تروریسم و افراطگرایی» استفاده میکند.
جبهه آزادی افغانستان روز جمعه (۱۴ ثور) در اعلامیهای، نوشت که طالبان محدودیتهای شدیدی بر فعالیتهای رسانهها وضع کرده است.
به گفته این جبهه، طالبان در دو و نیم سال گذشته تمامی دستآوردهای ۲۰ ساله نظام جمهوری در عرصه آزادی بیان و فعالیت رسانهها را نابود کرده است. جبهه آزادی معتقد است که طالبان دسترسی به اطلاعات را به عنوان حق بشری به رسمیت نمیشناسد.
جبهه آزادی افغانستان گفته که طالبان با تغییر نظام معارف افغانستان نگرانیها درباره آینده کشور را افزایش داده و «طالبانی کردن» نظام آموزشی باعث گسترش تندروی و خشونت میشود و گروههای تروریستی از نسل جوان سرباز گیری میکند.
وزیر نیروی دریایی امریکا اعلام کرد که یک کشتی تهاجمی این کشور را «یواساس هلمند» نامگذاری میکند. کارلوس دل تورو گفت که هدف از این نامگذاری، ادای احترام به مبارزه تفنگداران دریایی امریکا در طول ۲۰ سال گذشته در افغانستان است.
دل تورو روز پنجشنبه (۱۳ ثور) در یک مرکز همایش در واشنگتندیسی گفت که این نامگذاری برای پاسداری از رشادتهای تفنگداران دریایی امریکا در نبرد داخل افغانستان است که به عنوان بخشی از عملیات «آزادی پایدار» در طول ۲۰ سال انجام شد.
او افزود: «با توجه به اصول نیروی دریایی در نامگذاری کشتیهای تهاجمی آبیخاکی نیروی دریایی ما پس از نبردهای تفنگداران دریایی ایالات متحده، مفتخرم که امروز اعلام کنم که کشتی الاچا_۱۰ بهنام یواساس ولایت هلمند نامگذاری خواهد شد.»
پس از آغاز نخستین حمله زمینی ایالات متحده تحت عنوان «آزادی پایدار» در ۱۹ اکتوبر ۲۰۰۱ در افغانستان، واحد اعزامی نیروی دریایی در ۲۵ نوامبر ۲۰۰۱ وارد عمل شد.
این طولانیترین عملیات «کشتی آبیخاکی» در ساحل بود و پس از در ۴ دسامبر ۲۰۰۱ حضور تفنگداران دریایی در هلمند ثابت ماند. پس از تامین ثبات نسبی در منطقه در اواخر سال ۲۰۱۴، تفنگداران دریایی امریکا نیروهای افغان را برای حفظ امنیت آموزش دادند.
جنرال اریک اسمیت، فرمانده سپاه تفنگداران دریایی، گفت که «ولایت هلمند محل خاطرات تلخ و شیرین برای تفنگداران دریایی است.»
او افزود: «یک نسل کامل از تفنگداران دریایی، نه به عنوان جنگجو بلکه به عنوان صلحسازان، فصل دیگری در تاریخ پر افتخار سپاه ما در آنجا نوشتند.»
کشتیهای تهاجمی آبیخاکی امریکا برای حمایت از مانور عملیاتی تفنگداران دریایی در بخشهای زمینی، دریایی و هوایی طراحی شده است.
وزیر عدلیه پیشین افغانستان میگوید طالبان خانه او را در زادگاهش در پنجشیر قرارگاه نظامی ساخته و اموال آن را «غارت» کردهاند. فضل احمد معنوی گفته طالبان پارسال کتابخانه او را در پنجشیر آتش زدند و روز جمعه (۱۴ ثور) اموال منقول او را تاراج کردند.
مقامهای طالبان تاکنون در این مورد چیزی نگفتهاند.
آقای معنوی در حساب کاربری خود در اکس طالبان را گروه «غدار و ظالم» خطاب کرده و نوشته است که این گروه به «چپاول اموال مردم ادامه میدهد.»
او افزوده است که «داراییهای مادی و معنوی کشور به یغما رفته است و باید به افغانستان پساطالب با دقت اندیشید.»
آقای معنوی در سال ۱۴۰۱ گفته بود که طالبان خانه و کتابخانه او را در پنجشیر آتش زدهاند. آقای معنوی به افغانستان اینترنشنال گفته بود که «کتابهای بسیار قدیمی و با ارزش در آنجا بود.»
خبرنگاران افغان در تبعید گفته طالبان از زمان بازگشت به قدرت، در هر پنج روز یک خبرنگار را بازداشت کرده و حدود ۲۳۰۰ خبرنگار افغانستان را ترک کردهاند. طبق آمار خبرنگاران در تبعید، از ۲۴ اسد ۱۴۰۰ تا ۱۱ ثور ۱۴۰۳، طالبان حدود ۲۰۰ خبرنگار و کارمند رسانه را بازداشت کرده است.
این خبرنگاران روز جمعه (۱۴ ثور) به مناسبت روز جهانی مطبوعات، گزارش داد که طالبان تا پایان سال ۲۰۲۱ چهل و شش خبرنگار، در سال ۲۰۲۲ هفتاد و سه خبرنگار، در ۲۰۲۳ پنجاه و چهار خبرنگار و در چهار ماه اول سال ۲۰۲۴ بیست و چهار خبرنگار و کارمند رسانه را زندانی کرده است.
خبرنگاران در تبعید با استناد به دادههای خود گفته که طالبان از بدو ورود به کابل در سال ۲۰۲۱ تا پایان همان سال در هر سه روز یک خبرنگار و کارمند رسانه را زندانی کرده، در سال ۲۰۲۲ در هر پنج روز یک خبرنگار، در سال ۲۰۲۳ در هر هفت روز یک خبرنگار و در سال روان میلادی، این روند شدت یافته و تا پایان اپریل، طالبان در هر پنج روز یک خبرنگار و کارمند رسانه را بازداشت کرده است.
طبق این دادهها، حدود ۱۰۰ خبرنگار و کارمند رسانهای بازداشت شده، کارمندان رسانههای تصویری یا تلویزیونها بودند، حدود ۵۰ نفر آن کارمندان رادیوها و حدود ۴۰ خبرنگار دیگر کارمندان رسانههای چاپی و حدود ۱۰ نفر کارمندان آژانسهای خبری بودند.
خبرنگاران افغانستان در تبعید، در اروپا و امریکای شمالی گفته که بهدلیل حساسیتهای امنیتی و فرهنگی، در مورد محل بازداشت و همچنین جنسیت خبرنگاران و کارمندان رسانهای بازداشت شده، ابراز نظر نمیکند.
طبق این گزارش، هنوز چهار خبرنگار در زندانهای طالبان بهسر میبرند و بقیه آزاد شدهاند.
گزارش افزود که از ۱۹۸ خبرنگار و کارمند رسانهای بازداشت شده توسط طالبان، بیشتر ۱۷۰ نفر آنها افغانستان را ترک کردهاند.
خبرنگاران در تبعید میگویند از ۱۵ آگست ۲۰۲۱ تا اکنون حدود ۲۳۰۰ خبرنگار و کارمند رسانه افغانستان را ترک کردهاند.
خبرنگاران در تبعید در گزارش نوشت: خبرنگاران و کارمندان رسانهای در گفتوگوهای شان تصویری از زندانها و بازداشتگاههای طالبان ترسیم کردهاند که یادآور زندانهای مخوف نیروهای نازی در جنگ جهانی دوم است.
خبرنگاران در تبعید در پایان گزارش خود از سازمان ملل، اتحادیه اروپا و کمیته بینالمللی صلیب سرخ خواسته در آزادسازی خبرنگاران و کارمندان رسانهای که در زندانهای طالبان بهسر میبرند، از هر طریق ممکن اقدام کنند.
در این گزارش همچنین از این نهادها خواسته شده تا در تهیه لیست خبرنگاران و کارمندان رسانهای که در زندانهای طالبان «بهگونهای که هنوز بازداشت شان اعلام نشده،» بهسر میبرند اقدام کرده و در زمینه رهایی آنها اقدامات لازم را انجام دهند.
خواست دیگر خبرنگاران در تبعید این است که جلوی سلب آزادی خبرنگاران و کارمندان رسانهای افغانستان از سوی طالبان را بگیرند.
پژوهشگر دیدبان حقوقبشر در مقالهای نوشت با قدرتگیری طالبان، داعش خراسان نیز رشد کرد و بر مساجد و مکاتب در مناطق عمدتا هزارهنشین و شیعه حمله کرد. فرشته عباسی نوشته طالبان مانند حکومت پیشین اقدامات لازم را برای محافظت از هزارهها و سایر اقشار آسیبپذیر جامعه انجام نداده است.
این پژوهشگر دیدبان حقوقبشر در مطلبی که روز جمعه (۱۴ ثور) در ویبسایت سازمان دیدبان حقوقبشر منتشر شد، بر تداوم حملات هدفمند داعش در مناطق عمدتا هزارهنشین و شیعه اشاره کرده است.
خانم عباسی نوشته است که پس از حمله شاخه خراسان داعش در مسکو که منجر به کشتهشدن دستکم ۱۴۳ نفر شد، توجه جهانیان بار دیگر به داعش جلب شد.
به گفته خانم عباسی، داعش خراسان از سال ۲۰۱۵ بدینسو کارزار خونین را در مساجد، مکاتب و دیگر مکانهای عمومی در مناطق شیعه و هزارهنشین انجام داده است.
اخیرا افراد مسلح بر نمازگزاران هزاره در ولایت هرات تیراندازی کرد که در اثر آن دستکم شش نفر از جمله یک کودک جان باختند. داعش مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.
در ۲۰ اپریل یک بمب مغناطیسی در موتری مسافربری شهری در منطقه هزارهنشین در غرب کابل منفجر شد. در این حادثه یک نفر کشته و ۱۰ زخمی شدند.
در مقاله فرشته عباسی آمده است که در شش جنوری امسال نیز در حمله مشابه در دشتبرچی، محله عمدتا هزارهنشین در غرب کابل، پنج نفر کشته شدند.
غرب کابل پیش از این نیز بارها هدف حملات داعش و دیگر گروههای شبهنظامی قرار گرفته است.
بر اساس آمار دیدبان حقوقبشر، در پی حملات متعدد داعش از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱، بیش از ۲۰۰۰ غیرنظامی در کابل، جلالآباد و قندهار کشته شدهاند.
پس از تسلط طالبان بر افغانستان، داعش به حملات خود ادامه داده و این گروه از آگست ۲۰۲۱ تاکنون بیش از ۷۰۰ نفر را کشته و زخمی کرده است.
با اینحال این گروه علاوه بر هزارهها و شیعیان افغانستان، در ۲۱ مارچ سال جاری میلادی پرسونل طالبان را نیز مقابل بانکی در قندهار هدف قرار داد که در نتیجه آن ۲۱ کشته و ۵۰ نفر زخمی شدند.
آن زمان منابع به افغانستان اینترنشنال گفتند در این حمله بیش از ۴۰ نفر کشته شدند.
گفته میشود بسیاری قربانیان کارمندان وزارت داخله طالبان بودند که برای دریافت معاش به بانک مراجعه کرده بودند.
به نوشته فرشته عباسی، حملات به هزارهها و دیگر اقلیتهای مذهبی، ناقض قوانین بینالمللی بشردوستانه است. او حملات عمدی به غیرنظامیان را جنایت جنگی خوانده و بر پیامدهای جانی، روحی و روانی، اقتصادی و آموزشی آن اشاره کرده است.
خانم عباسی نوشته است «چنین حملاتی آسیبهای پایداری به سلامت جسمی و روانی وارد میکند، مشکلات اقتصادی طولانیمدت ایجاد میکند و منجر به موانع جدیتی برای آموزش و زندگی عمومی میشود.»
پژوهشگر دیدبان حقوقبشر در این مقاله طالبان را نیز مانند دولت پیشین افغانستان به عدم ارائه اقدامات حفاظتی از هزارهها و سایر گروههای آسیبپذیر متهم کرده است. فرشته عباسی نوشته است که طالبان «مسئول تامین امنیت همه شهروندان افغان هستند.»
شماری از جنبشهای اعتراضی زنان گفتند آزادی بیان در افغانستان عقبگرد داشته و طالبان محدودیتهای شدید بر رسانهها و زنان خبرنگار وضع کرده است. این جنبشها از سازمان ملل و جامعه جهانی خواستند در برابر اقدامات طالبان علیه آزادی بیان وارد عمل شوند.
جنبش اعتراضی زنان برای عدالت و آزادی، شبکه مشارکت سیاسی زنان و جنبش زنان برای صلح و آزادی در بیانیههای جداگانه به مناسبت روز جهانی مطبوعات، از جامعه جهانی خواستند که طالبان را در برابر وضعیت کار رسانهای در افغانستان پاسخگو کنند.
شبکه مشارکت سیاسی زنان افغانستان گفته طالبان آزادی بیان را محدود کرده، دسترسی به اطلاعات وجود ندارد و این گروه رسانهها را سانسور میکند و خبرنگاران زن با مشکلات بسیاری از جمله پوشش اجباری مواجهاند.
جنبش زنان افغانستان برای عدالت و آزادی هم در بیانیهای گفته است که آزادی بیان در افغانستان تحت کنترول طالبان با عقبگرد مواجه شده با آینده مبهم و نا معلوم روبهرو است.
این جنبش گفته از زمان تسلط گروه طالبان بر افغانستان، آزادی بیان در این کشور تضعیف شده و گزارش دادن وضعیت عینی جامعه جرم پنداشته میشود.
این جنبش با بر شمردن محدودیتهای طالبان بر رسانهها گفته است که طالبان زنان خبرنگار را مجبور به پوشیدن ماسک و «حجاب طالبانی» کرده و حضور آنها را در پرده تلویزیون منع کرده است.
جنبش زنان برای عدالت و آزادی تاکید کرده است که طالبان آزادی را از رسانههای که تحت کنترول این گروه فعالیت میکنند گرفته است و تمام رسانههای داخلی تحت سانسور و کنترول طالب قرار دارند.
جنبش زنان برای صلح و آزادی نیز در بیانیهای گفته است که گروه طالبان آزادی بیان را «تهدید» میشمارد و این گروه در سه سال گذشته به گونه بیپیشینه حق شهروندان برای دسترسی به اطلاعات را محدود، «دهها خبرنگار را توقیف، شکنجه و به گونههای مرموز به قتل رساندهاند.»
این جنبش افزوده است که طالبان زنان را از کار رسانهای به حاشیه رانده و طالبان رسانههای داخلی را به به ابزار تبلیغاتی خود بدل کرده است.
در بیانیه این جنبش آمده است «تلاش طالبان برای کنترول رسانهها تا آنجا است که رهبر و ادارات این گروه هر روز به گونه علنی به نحوه فعالیت رسانهها، کارکنان زن و پوشش آنان خط و نشان میکشند.»
این جنبشها از سازمان ملل و جامعه جهانی خواستهاند که از آزادی بیان در افغانستان حمایت کنند و در برابر اقدامات طالبان علیه آزادی بیان وارد عمل شده و این گروه را پاسخگو قرار دهد.
