ریاست امر به معروف طالبان در ولایت هرات اعلام کرد که تعدادی از قلیانها را از سطح شهر جمعآوری و به آتش کشیده است. رئیس این اداره گفت که محتسبین طالبان با نظارت مستمر بر بازارها و کالاها، از «خرید و فروش کالاهای غیرقانونی و مضر» جلوگیری میکنند.
خبرگزاری باختر تحت کنترول طالبان روز شنبه به نقل از ریاست امر بهمعروف این گروه در هرات از آتش شدن قلیانها خبر داد.
طالبان پیش از این نیز بارها سازهای موسیقی و قلیانها را از سطح شهرهای مختلف افغانستان جمعآوری و به آتش کشیده است.
توقف کمکهای خارجی امریکا، بسیاری از سازمانهای بشردوستانه در افغانستان، سودان و اوکراین را مجبور به کاهش کارکنان، بودجهها و خدمات کرده است. سازمان ملل هشدار داد که در پی این توقف حدود ۹ میلیون افغان از خدمات بهداشتی و حمایتی محروم خواهند شد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، از «کاهشهای شدید» بودجه کمکها ابراز تأسف کرده و نسبت به پیامدهای آن در کشورهایی مانند افغانستان، اوکراین و سودان هشدار داده است.
گوترش گفت که بیش از ۹ میلیون نفر در افغانستان از خدمات بهداشتی و حمایتی محروم خواهند شد؛ تخصیصهای نقدی که به یک میلیون نفر در اوکراین کمک میکرد، معلق شده است؛ و بودجه برنامههایی که به افراد فراری از سودان کمک میکرد، به پایان رسیده است.
بسیاری از سازمانهای غیردولتی اعلام کردهاند که به دلیل تصمیم دولت ایالات متحده برای حذف بیش از ۹۰ درصد از قراردادهای کمکهای خارجی، کاهش حدود ۶۰ میلیارد دالری بودجه و فسخ حدود ۱۰ هزار قرارداد در سطح جهانی، که به آژانس ایالات متحده برای توسعه بینالمللی (یواسآید) مربوط میشود، بسیاری از پروژهها تعطیل خواهند شد.
از سوی دیگر، آژانسهای سازمان ملل در تلاشاند تا عملیات خود را بازنگری کرده، کاهشهای استراتژیک اعمال کنند، منابع مالی جایگزین بیابند و از دولت ایالات متحده درخواست کنند که حمایت خود را از سر بگیرد.
آژانس پناهندگان سازمان ملل، که در سال گذشته بیش از ۴۰ درصد از بودجه نزدیک به ۵ میلیارد دالری خود را از ایالات متحده دریافت کرده بود، به آسوشیتدپرس گفت که توقف تخصیص بودجه ایالات متحده بر عملیات این آژانس تأثیر گذاشته و «اولین اقدامات صرفهجویی» شامل کاهش ۳۰۰ میلیون دالری در فعالیتهای برنامهریزیشده خواهد بود.
به همین ترتیب، سازمان بینالمللی مهاجرت، که در سال ۲۰۲۳ بیش از ۴۰ درصد از بودجه ۳.۴ میلیارد دالری خود را از ایالات متحده دریافت کرده بود، اعلام کرد که در پاسخ به دستور ایالات متحده برای توقف تأمین مالی کمکهای خارجی، که بر کارکنان، عملیات و دریافتکنندگان تأثیر گذاشته است، «بر اساس شرایط عمل خواهد کرد.»
سازمان خبری «دیویکس» ماه گذشته گزارش داد که سازمان بینالمللی مهاجرت به حدود ۳ هزار کارمند خود، که در یک برنامه اسکان مجدد ایالات متحده فعالیت میکردند، پس از توقفهای مالی، اخطار اخراج ارسال کرده است.
سازمان بهداشت جهانی نیز از این تصمیمات متأثر شده است. یکی از نخستین دستورات اجرایی ترامپ علیه این سازمان بود و اعلام کرد که ایالات متحده از آژانس بهداشت سازمان ملل خارج خواهد شد.
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که شبکه آزمایشگاههای جهانی سرخک «در معرض فروپاشی» قرار دارد، زیرا هزینه سالانه آن حدود ۸ میلیون دالر است که تاکنون بهطور کامل توسط ایالات متحده تأمین میشد. این سازمان همچنین هشدار داد که کاهش بودجه ایالات متحده در تأمین مالی دوجانبه برای مبارزه با سل، تأثیر «ویرانکنندهای» بر برنامههای مبارزه با این بیماری خواهد داشت، چرا که ایالات متحده در دهه گذشته سالانه بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون دالر برای این برنامهها اختصاص داده بود.
آژانس مبارزه با ایدز نیز اعلام کرد که تأمین مالی ایالات متحده «ستون فقرات» پیشگیری از ایدز در بسیاری از کشورهای درگیر با این ویروس بوده است.
این آژانس اعلام کرد که ارزیابیها نشان داده است که ۷۵۰ هزار نفر در هائیتی تحت تأثیر توقف کمکهای مالی ایالات متحده قرار گرفتهاند و ۷۰ درصد از مراکز تأمین مالیشده از طریق برنامه اضطراری رئیسجمهور ایالات متحده برای کمک به ایدز، تعطیل شدهاند.
استفان دوژاریک، سخنگوی سازمان ملل، تأثیر کاهش بودجه در افغانستان را بهطور خاص برجسته کرد و گفت که بیش از ۲۰۰ مرکز بهداشتی بسته شدهاند و این امر ۱.۸ میلیون نفر را از دسترسی به خدمات بهداشتی اساسی محروم کرده است.
تام فلتچر، رئیس امور بشردوستانه سازمان ملل، به شورای امنیت گفت که کاهش بودجه کمکهای خارجی ایالات متحده «ضربه شدیدی به تلاشهای ما برای نجات جان انسانها وارد کرده است.»
هزاران شهروند افغانستان که پیش از توقف برنامه پذیرش پناهجویان توسط دونالد ترامپ قرار بود به امریکا منتقل شوند، اکنون با خطر اخراج از پاکستان و بازگشت اجباری به افغانستان مواجهاند. پاکستان از این پناهجویان خواسته است تا ظرف یک ماه آینده این کشور را ترک کنند.
پاکستان مدتهاست که کارزار گستردهای برای اخراج شهروندان افغانستان آغاز کرده است، اما اکنون حتی پناهجویانی که در انتظار انتقال به ایالات متحده بودند، اخطار دریافت کردهاند که باید تا یک ماه دیگر این کشور را ترک کنند.
اسلامآباد در ماههای گذشته صدها مهاجری را اخراج کرده است که ویزاهایشان منقضی شده است. در میان اخراجشدگان مهاجرانی هم شاملاند که میگویند با داشتن ویزا اخراج شدهاند.
یک شهروند افغانستان به نام شیرزاد به واشنگتنپست گفته است که پس از سالها بلاتکلیفی در پاکستان، دیگر توان پرداخت هزینههای سرسامآور تمدید ویزا را ندارند.
شیرزاد گفت که پنهان شدن در آپارتمان کوچکی در حاشیه اسلامآباد، بهویژه برای دو فرزندش، دشوار بوده است. اما نمیتواند به بازگشت به افغانستان فکر کند: «این مثل این است که مرگ را به خانهات دعوت کنی.»
مهاجران افغان در پاکستان میگویند فشارهای پولیس پاکستان، تأثیرات روانی شدیدی بر آنها گذاشته است. برخی از افسردگی و حتی افکار خودکشی سخن گفتهاند.
امان، ۴۱ ساله، عضو سابق نیروهای امنیتی افغانستان، نمیتواند از فکر بازداشت احتمالی توسط پولیس پاکستان خارج شود. او گفت: «اگر دستگیر شوم، نمیدانم بهتر است از آنها بخواهم مرا بکشند یا به افغانستان برگردانند.»
او که در یکی از محلههای پرجمعیت افغانها در پایتخت پاکستان زندگی میکند، گفت: «وقتی دختر کوچکم مأموران پولیس را میبیند، شروع به گریه میکند.»
پاکستان از اواخر سال ۲۰۲۳، همزمان با تیرگی روابط با طالبان، روند اخراج افغانها را آغاز کرد. تاکنون بیش از ۸۰۰ هزار افغان، از جمله برخی که در پاکستان زاده شدهاند، به افغانستان بازگردانده شدهاند.
در هفتههای اخیر، مقامات پاکستانی فشار بیشتری بر حدود نیم میلیون پناهجوی افغان که پس از سقوط کابل در سال ۲۰۲۱ به این کشور گریختهاند، اعمال کردهاند. آنها میگویند که تعداد بسیار کمی از کشورها حاضر بودند این تعداد پناهنده را بپذیرند و اکنون صبر مردم پاکستان به دلیل رقابت بر سر اشتغال و مسکن به سر آمده است.
مقامات پاکستانی گفتهاند که در حال حاضر تمرکز آنها بر ۱.۵ میلیون پناهجوی افغان است که از زمان حمله شوروی در اواخر دهه ۱۹۷۰ به این کشور گریختهاند. اما حدود ۲۰ هزار افغان که پروندههای اسکان مجدد آنها پیش از دستور اجرایی ترامپ توسط حکومت امریکا پردازش شده بود، نگراناند که در این موج اخراجها گرفتار شوند.
دستور اجرایی ۲۰ جنوری دونالد ترامپ پذیرش پناهجویان را برای حداقل ۹۰ روز به حالت تعلیق درآورد تا حکومت امریکا این برنامه را بازبینی کند.
وزارت خارجه امریکا اخیرا تأیید کرد که در حال بازبینی کامل تمام برنامههای ویزا است. در همین حال، گزارشهایی درباره اعمال یک ممنوعیت جدید سفر منتشر شده و یک مقام امریکایی آگاه به سیانان گفت که افغانستان ممکن است در فهرست کشورهای مشمول این ممنوعیت قرار بگیرد.
«افغان اویک»، سازمانی داوطلبانه که به اسکان مجدد خانوادهها در امریکا کمک میکند، روز چهارشنبه هشدار داد که اطلاعات معتبری دارد که نشان میدهد ممکن است به زودی ممنوعیت سفر افغانها اجرایی شود، که این امر آخرین مسیر باقیمانده را نیز مسدود خواهد کرد.
در دو ماه گذشته، هزاران افغان در پاکستان بازداشت شده و صدها نفر اخراج شدهاند. عمر اعجاز گیلانی، وکیل حقوق بشر در اسلامآباد، گفت: «سوابق حقوقی نشان میدهد که هر فردی که به پاکستان آمده و واقعا در معرض خطر است، نباید بازگردانده شود. این برخلاف تعهدات بینالمللی ما است.»
گیلانی گفت که پس از بازداشت، افغانها ظرف چند ساعت به مرز منتقل میشوند. «هیچکس برای نجات آنها اقدام نمیکند.»
وزارت خارجه امریکا تأیید کرد که در حال بازبینی کامل تمام برنامههای ویزا است. در همین حال، گزارشهایی درباره اعمال یک ممنوعیت جدید سفر منتشر شده و یک مقام امریکایی آگاه به سیانان گفت که افغانستان ممکن است در فهرست کشورهای مشمول این ممنوعیت قرار بگیرد.
سخنگوی وزارت خارجه امریکا گفت: «این وزارتخانه در حال انجام یک بررسی کامل از تمامی برنامههای ویزا مطابق با این دستور اجرایی است و در حال اجرای اولویتهای حکومت است.»
یک مقام امریکایی به سیانان گفت که این ممنوعیت ممکن است به زودی، احتمالا هفته آینده، اجرایی شود، اما همچنان مشخص نیست که آیا تصمیمات نهایی درباره کشورهای مشمول این ممنوعیت گرفته شده است یا خیر.
در ۲۰ جنوری، دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، فرمان اجرایی صادر کرد و از اعضای کابینه، از جمله وزیر خارجه، خواست فهرستی از کشورهایی که اطلاعات بررسی و غربالگری آنها ناکافی است ارائه دهند تا سفر شهروندان آنها به ایالات متحده بهطور جزئی یا کامل ممنوع شود.
ترامپ در فرمان خود دستور داده است که این فهرست ظرف ۶۰ روز تهیه و نهایی شود.
ترامپ در دوره اول ریاستجمهوری خود، ورود پناهجویان از هفت کشور با اکثریت مسلمان را به ایالات متحده ممنوع کرد. این سیاست با چالشهای حقوقی مواجه شد تا اینکه جو بایدن در سال ۲۰۲۱ آن را لغو کرد.
اگر افغانستان در فهرست جدید ممنوعیت سفر قرار گیرد، این میتواند بر زندگی دهها هزار افغان که در طی دو دهه جنگ در کنار ایالات متحده کار کردهاند تأثیر بگذارد و مانع ورود آنها به ایالات متحده شود. همچنین دهها هزار افغان پیشتر به دلیل دیگر فرمانهای اجرایی ترامپ که برنامه پذیرش پناهندگان امریکا را معلق کرد و کمکهای خارجی برای پروازهای دارندگان ویزای مهاجرت ویژه (اسآیوی) را قطع کرد، در وضعیت بلاتکلیفی قرار گرفتهاند.
روز چهارشنبه، گروه افغان اویک که از پایان جنگ در افغانستان در سال ۲۰۲۱ برای انتقال متحدان افغان به مکانهای امن فعالیت میکند، از تمام افغانهای دارای ویزای معتبر امریکا خواست که بهسرعت سفر کنند، زیرا شواهد قابل اعتمادی وجود دارد که نشان میدهد ممنوعیت سفر برای شهروندان افغان ممکن است بهزودی اجرایی شود.
این گروه در اطلاعیهای اعلام کرد: «در حالی که هنوز هیچ اعلام رسمی صادر نشده است، منابع متعدد در داخل دولت امریکا نشان میدهند که یک محدودیت جدید سفر ممکن است در هفته آینده اجرایی شود. این تغییر احتمالی میتواند تأثیر زیادی بر دارندگان ویزای افغان که در انتظار انتقال به ایالات متحده هستند، داشته باشد.»
سازمان بینالمللی پذیرش پناهندگان نیز در واکنش به گزارشها درباره ممنوعیت جدید سفر، مخالفت خود را اعلام کرده و در بیانیهای که روز جمعه منتشر شد، گفته است که بسیاری از موکلان آنها «سالها در انتظار پردازش ویزای خود بودهاند و همچنان در شرایط خطرناکی قرار دارند.» در ادامه بیانیه آمده است: «یک ممنوعیت سفر جدید جان آنها را به خطر میاندازد. حتی یک تعلیق موقت نیز موجب آسیب فوری و ماندگار به پناهجویان و خانوادههایشان خواهد شد.»
در این بیانیه همچنین آمده است که «گزارشها نشان میدهند که پناهجویان افغان تحت تعقیب طالبان، از جمله دارندگان ویزای مهاجرت ویژه و سایر افرادی که از مأموریت امریکا در افغانستان حمایت کردهاند، ممکن است مشمول این ممنوعیت غیرقانونی شوند.»
این سازمان، تصمیمات دولت ترامپ را «شرمآور» خوانده و گفته است که «دولت ترامپ به وعده آمریکا برای حمایت از متحدان افغان و دیگر افرادی که به اجبار از خانههایشان رانده شدهاند، خیانت کرده است.»
پیشتر، خبرگزاری رویترز گزارش داده بود که ترامپ قرار است فرمان اجرایی جدیدی برای ممنوعیت سفر را هفته آینده امضا کند و این فرمان ممکن است شامل شهروندان افغانستان و پاکستان شود و سفر آنها به ایالات متحده را منع کند.
بیشتر بخوانید: فرمان جدید منع سفر به امریکا «ممکن است شامل افغانها و پاکستانیها هم بشود»
خانوادههای سربازان کشته شده امریکایی در انفجار میدان هوایی کابل در سال ۱۴۰۰، از دونالد ترامپ به خاطر بازداشت محمد شریفالله، طراح اصلی حمله سپاسگزاری کردند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا روز سهشنبه ۱۴ حوت در سخنرانی خود در نشست مشترک کانگرس اعلام کرد که طراح اصلی حمله مرگبار فرودگاه کابل که منجر به کشتهشدن ۱۳ سرباز امریکایی و بیش از ۱۷۰ شهروند افغانستان شد، با همکاری پاکستان بازداشت شده است.
کش پتل، رئیس اداره تحقیقات فدرال امریکا، افبیآی به دنبال آن اعلام کرد که محمد شریفالله به ایالات متحده منتقل شده و به پنجه «عدالت امریکا» سپرده میشود.
در روز ۲۶ آگست ۲۰۲۱ در جریان عملیات تخلیه نیروهای امریکایی و ناتو انفجار مرگباری در ورودی «ابی گیت» میدان هوایی کابل رخ داد که براثر آن ۱۳ سرباز امریکا و بیش از ۱۷۰ غیرنظامی افغان کشته و دهها تن دیگر زخمی شدند.
خانوادههای سربازان کشته شده امریکایی در بیانیهای گفتند که ما بیش از سه سال است که منتظر نوعی عدالت و پاسخگویی برای عامل قتل قهرمانان خود هستیم. آنها گفتهاند دونالد ترامپ از همان ابتدا با درک وضعیتشان در کنارشان ایستاد.
خانوادههای قربانیان همزمان از جو بایدن، رئیسجمهور پشین امریکا به شدت انتقاد و او را متهم به «پنهانکاری» کردهاند. به گفته آنها، در دولت جو بایدن تلاشی برای یافتن کسانی که در قتل دست داشتند نشد.
در این بیانیه از مایک والتز، مشاور امنیت ملی امریکا نیز تمجید شده و از او به عنوان یک «شریک جداییناپذیر» برای یافتن مسئولان بمبگذاری یاد شده است.
عفو بینالملل به مناسبت هشتم مارچ، روز جهانی زن گفت که تبعیض سیستماتیک طالبان علیه زنان و دختران به مرحله «انسانزدایی» رسیده و حقوق آنها از جمله دسترسی به آموزش و آزادی حرکت، بهگونه کامل نقض شده است. این سازمان از جامعه جهانی خواست تا برای حمایت از زنان افغان اقدام کند.
هشتم مارچ، برابر با ۱۸حوت، روز جهانی زن است. به مناسبت این روز، چهرهها و سازمانهای مختلف از جامعه جهانی خواستند که به وضعیت زنان افغانستان توجه بیشتری داشته باشند و محدودیتهای تحمیلی طالبان بر آنها را لغو کنند.
سازمان عفو بینالملل نیز به مناسبت این روز نوشته است: «حقوق انسانی زنان و دختران از جمله حق تحصیل، اشتغال و آزادی رفتوآمد، ممنوع شده است. حتی حضور آنها در عرصه عمومی، چه با صدا و چه با تصویر، جرمانگاری شده است.»
میترا مهران، نویسنده این مطلب به تعهد جامعه جهانی به حقوق بشر تاکید کرده و خواستار اقدام جهانی در این زمنیه شده است.
او نوشته است: «آنچه بر زنان و دختران افغانستان میگذرد، آزمونی تعیینکننده برای اعتبار حقوق بینالملل، تعهد جهانی به حقوق بشر، یکپارچگی جنبشهای فمینیستی و وجدان فردی ما در حمایت از کرامت انسانی است.»
در این مطلب به تقویت مبارزات زنان و دختران افغانستان تاکید شده و این سازمان خواستار برگزاری جلسات نظارتی برای پیگیری وضعیت زنان افغان، اجرای منشور زنان، صلح و امنیت، و سایر قوانین تصویب شده مربوط به زنان و دختران افغانستان شده است.
این سازمان همچنین از کشورهای جهان خواسته تا منابع مالی برای حمایت از زنان افغان تخصیص دهند و الزامات گزارشدهی برای اقداماتی در این زمینه را وضع کنند.
در این مطلب همچنین آمده است: «اگر اجازه دهیم بیعدالتی که زنان و دختران افغان با آن مواجه هستند، ادامه یابد این پیام را میرسانیم که سرکوب، از جمله جنایت علیه بشریت در قالب آزار جنسیتی، میتواند بدون پیامد باقی بماند.»
