احراز برخانوف، سخنگوی وزارت خارجه اوزبیکستان گزارشها در مورد تحویلدهی چرخبالهای ارتش پیشین افغانستان به طالبان را تکذیب کرد. آقای برخانوف گفت: «این گزارشها حقیقت ندارد و هیچ تغییری در موضع اوزبیکستان نیامده است.»
در روزهای اخیر گزارشهایی منتشر شد مبنی بر اینکه اوزبیکستان چرخبالهای ارتش پیشین را در آینده نزدیک به طالبان تحویل میدهد. این چرخبالها در اسد ۱۴۰۰ همزمان با ورود طالبان به کابل، به اوزبیکستان انتقال یافته بودند.
پیشتر، منابع به افغانستان اینترنشنال نیز گفته بودند که اوزبیکستان تصمیم گرفته است هواپیماها و هلیکوپترهای ارتش پیشین افغانستان را به طالبان تحویل دهد.
برخی از رسانهها به نقل از ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان نوشتند که اوزبیکستان با بازگرداندن چرخبالها موافقت کرده است.
با این حال، وزارت خارجه اوزبیکستان روز پنجشنبه ۲۰ سنبله گزارشها درباره تحویل چرخبالها را «جعلی» خواند و گفت هیچ تغییری در تصمیم این کشور نیامده است.
قبلا موضع رسمی حکومت اوزبیکستان این بود که چرخبالها را به طالبان تحویل نخواهد داد.
عصمتالله ایرگاشف، نماینده اوزبیکستان برای افغانستان در ماه ثور ۱۴۰۱ گفته بود این وسایط نظامی «اموال امريکاست» و با موافقت واشنگتن، در اوزبیکستان نگهداری خواهد شد.
اصرار طالبان برای گرفتن چرخبالها
امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان روز پنجشنبه در نشستی با حضور دیپلوماتهای خارجی در کابل از اوزبیکستان و تاجیکستان بار دیگر خواست چرخبالها را به طالبان بدهند.
امیرخان متقی با اشاره به عملیات نجات پس از زمینلرزه مرگبار کنر گفت بهدلیل اینکه تلفات انسانی در مناطق صعبالعبور رخ داد، تکیه اصلی عملیات امداد به پروازهای هلیکوپترها متکی بود.
آقای متقی از اوزبیکستان و تاجیکستان خواست چرخبالها را بازگردانند تا از آن در عملیاتهای انساندوستانه مشابه استفاده شود.
در چهار سال گذشته طالبان از امکانات نیروهای هوایی دولت پیشین افغانستان به گستردگی برای سرکوب اعتراضات مردمی در سرتاسر کشور استفاده کرده است.
در اسد ۱۴۰۰ با ورود طالبان به کابل دهها چرخبال نیروهای امنیتی پیشین به اوزبیکستان و تاجیکستان منتقل شدند.
وزارت دفاع امریکا پیشتر گفته بود که ۴۶ فروند هواپیما به اوزبیکستان و ۱۸ فروند دیگر به تاجیکستان پرواز کردهاند.
این هواپیماها شامل چرخبالهای Mi-17 UH-60 و همچنین PC-12 ،C-208 ،AC-208 و A-29 هواپیماهای بال ثابت هستند.
طالبان بارها از اوزبیکستان و تاجیکستان خواسته است این چرخبالها را به این گروه تحویل دهند.
امریکا با تسلیمدهی چرخبالها به طالبان موافق نیست
پیشتر جاناتان هنیک، سفیر ایالات متحده در اوزبیکستان گفته بود که واشنگتن و تاشکند در مورد وضعیت جنگندهها و بالگردهای نظامی ارتش پیشین افغانستان به توافق رسیدهاند.
آقای هنیک گفت: «این هواپیماهای نظامی در اوزبیکستان باقی خواهند ماند و این موضوع قبلاً رسمی شده است.»
به گفته او: «هواپیماها هیچ وقت متعلق به افغانها نبود بلکه متعلق به امریکا بود ولی ارتش افغانستان از آنها استفاده میکرد.»
