روزنامه گاردین در گزارشی نوشت که پناهجویان افغان در امریکا، که پس از بهخطر انداختن جانشان در کنار نیروهای امریکایی علیه طالبان به این کشور منتقل شدند، اکنون با اعمال سیاستهای سختگیرانه مهاجرتی دولت دونالد ترامپ، از بازداشت و حتی اخراج شدن به افغانستان هراس دارند.
روزنامه گاردین سهشنبه، دوم جدی، با علی، خلبان نیروهای پیشین افغانستان که پس از سقوط در ۲۰۲۱ به امریکا منتقل شد، گفتوگو کرده است. گاردین نوشته است علی از جمله افرادی است که زمانی بهعنوان متحدان امریکا مورد استقبال قرار گرفتهاند، اما اکنون آینده اقامتشان در هالهای از ابهام قرار دارد.
علی، خلبان پیشین نیروی هوایی افغانستان بوده است که مانند پدرش در کنار نیروهای امریکایی خدمت میکرد. او در گفتوگو با گاردین روایت کرده است که در ۱۵ اگست ۲۰۲۱، زمانی که به پایگاه هوایی «وینگ مأموریت ویژه ۷۷۷» در کابل رسید، بهسرعت دریافت که اوضاع از کنترول خارج شده است.
به گفته او، دستور توقف حملات هوایی علیه طالبان، نشانهای از تغییرات سیاسی بود و ساعاتی بعد سقوط کابل به واقعیت پیوست. به گفته او مقامهای بالادست به او دو گزینه دادند: خروج با هواپیمای تخلیه امریکا یا پرواز با هواپیمای نظامی خودش. علی برای جلوگیری از افتادن تجهیزات پیشرفته به دست طالبان، هواپیمای «پیلاتوس پیسی–۱۲» را به اوزبیکستان منتقل کرد و به جمع صدها خلبان افغان پیوست که همان روز کشور را ترک کردند.
علی اکنون در امریکا بهعنوان راننده اوبر کار میکند و همزمان آموزشهای پرواز را ادامه میدهد. خانوادهاش به یک کشور همسایه افغانستان پناه بردهاند، اما نامزدش همچنان زیر حاکمیت طالبان در افغانستان زندگی میکند. او بخش بزرگی از درآمدش را برای حمایت از خانواده و تأمین هزینههای آموزش هوانوردی مصرف میکند.
در سوم جنوری ۲۰۲۵، به علی پناهندگی رسمی داده شد و او امیدوار بود سال آینده گرینکارت دریافت کند؛ مدرکی که به او اجازه میداد بهطور قانونی بهعنوان خلبان تجارتی کار کند و برای انتقال خانوادهاش به امریکا اقدام کند. اما این امید با تغییر ناگهانی سیاستهای مهاجرتی دولت ترامپ رنگ باخت.
پس از بازداشت یک شهروند افغان در پی تیراندازی به دو سرباز گارد ملی در واشنگتن دیسی، دولت ترامپ اقداماتی گسترده را اعلام کرد؛ از جمله توقف بررسی پروندههای پناهندگی، تعلیق صدور ویزا برای افغانها، بازبینی گرین کارتها و تعلیق ویزاهای ویژه مهاجرتی برای افغانهایی که با نیروهای امریکایی همکاری کرده بودند.
به نوشته گاردین، این تصمیمها مسیر قانونی هزاران افغان مقیم امریکا را مسدود کرده و موجی از ترس و بلاتکلیفی در میان جامعه افغان ایجاد کرده است. جنیفر پاتوتا، معاون مدیر خدمات حقوقی پروژه بینالمللی کمک به پناهندگان، گفته است که افغانها در جریان ملاقاتهای عادی مهاجرتی بازداشت میشوند و بسیاری از ترس، از مراجعه به اداره مهاجرت خودداری میکنند.
شان وندایور، کهنهسرباز نیروی دریایی امریکا و بنیانگذار نهاد «افغان ایواک»، نیز گفته است که خانوادههای افغان در امریکا وحشتزدهاند و از رفتن به مکانهای عمومی مانند فروشگاهها و مساجد میترسند. به گفته او، این سیاستها فراتر از کنترول مهاجرت است و بهگفته خودش «بر پایه ترس، تعصب و فرصتطلبی سیاسی» شکل گرفته است.
در نهم دسامبر، ائتلافی متشکل از بیش از ۱۳۰ سازمان امدادی و حقوق بشری از دولت امریکا خواستند سیاستهایی را که روند پذیرش پناهندگان و صدور ویزا را متوقف کرده است، لغو کند. جان اسلوکوم، رهبر این ائتلاف، هشدار داد که این تصمیمها اعتبار امریکا را بهعنوان شریک قابل اعتماد در جهان زیر سوال میبرد.
علی در پایان گفتوگو با گاردین گفته است که بزرگترین ترسش بازگرداندهشدن به افغانستان است؛ جایی که به باور او، جانش در خطر خواهد بود. او با نگرانی از آینده خواهر ۱۳ سالهاش گفته است: «او حالا بایسکلسواری را دوست دارد، اما میترسم این آزادی هم مثل هزاران دختر دیگر در افغانستان از او گرفته شود.»
او در حالیکه از خدمت سالهایش در کنار نیروهای امریکایی یاد میکرد، گفت: «سالها از زندگیام را دادم، از نیروهای امریکایی محافظت کردم، اما امروز احساس میکنم فریب خوردهام.» با این حال تأکید کرد که میان سیاستهای دولت امریکا و مردم این کشور تفاوت قایل است و افزود: «امریکاییهای زیادی برای آزادی و حقوق ما جنگیدند و به پناهندگان کمک کردند؛ من این را هرگز فراموش نمیکنم.»
معاون وزارت داخله طالبان روز سهشنبه در دیدار با سفیر روسیه در کابل گفت که مسکو در جلوگیری از کشت موادمخدر با اداره طالبان همکاری کند و همچنین به دهقانان افغان کشت بدیل بدهد.
عبدالرحمن منیر، معین مبارزه با مواد مخدر وزارت داخله، روز سهشنبه در دیدار با دمیتری ژیرنوف، مواد مخدر را «معضل جدی و جهانی» توصیف کرد و گفت طالبان به «همکاری گسترده بینالمللی، به ویژه روسیه» نیاز دارد.
بر اساس این خبرنامه، سفیر روسیه از تلاشهای طالبان در مبارزه با مواد مخدر قدردانی کرده است.
طالبان ادعا میکند که کشت خشخاش را که از آن تریاک و هیروئین به دست میآید، به «صفر» رسانده است.
پیش از این، معاون وزیر داخله روسیه در ۲۵ سنبله گفت که مواد مخدر تولید شده در افغانستان، تهدید اصلی علیه کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی است. آندری خراپوف میگوید تولید متامفتامین یا شیشه در افغانستان به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.
طالبان نگرانی کشورهای منطقه و سازمانهای بین المللی درباره گسترش موادمخدر صنعتی را رد کرده است.
دفتر مواد مخدر و جرایم سازمان ملل در آخرین گزارش خود گفت که سطح کشت خشخاش در افغانستان حدود ۲۰ درصد کاهش یافته و از ۱۲۸۰۰ هکتار به ۱۰۲۰۰ هکتار رسیده، اما تولید و قاچاق مواد مخدر مصنوعی بهویژه متامفتامین (شیشه) بهطور چشمگیری افزایش یافته است.
بر پایه این گزارش، میزان کشفیات متامفتامین در داخل افغانستان و مناطق اطراف آن تا پایان سال گذشته حدود ۵۰ درصد بیش از سهماهه سوم سال قبل بوده است.
افغانستان سالها بزرگترین تولیدکننده مواد مخدر جهان بهشمار میرفت. پس از فرمان رهبر طالبان در سال ۱۴۰۱ مبنی بر ممنوعیت کشت خشخاش، تولید تریاک بهطور قابلتوجهی کاهش یافت.
بررسیهای افغانستان انترنشنال نشان میدهد پس از ممنوعیت کشت و تجارت تریاک، شماری از مقامات این گروه و قاچاقچیان به تولید مواد مخدر صنعتی متآمفتامین یا شیشه روی آوردهاند؛ مادهای که از گیاه «اومان» یا افدرا بهدست میآید.
مراکز جمعآوری این گیاه در ولایتهای قندهار، هلمند، فراه، زابل، غور و ارزگان همچنان فعال گزارش شده و برخی منابع از نقش برخی فرماندهان طالبان در دریافت مالیات یا مشارکت مستقیم در تجارت آن خبر دادهاند.
