د تهران د سوداګرۍ اداره: افغانستان د تهران د صادراتي توکو له پنځو مهمو بازارونو څخه دی.

د تهران د صنایعو او سوداګرۍ سازمان اعلان وکړ چې افغانستان له عراق، ترکیې، پاکستان او جرمني وروسته د دغه ولایت یو له مهمو صادراتي بازارونو څخه دی.

د تهران د صنایعو او سوداګرۍ سازمان اعلان وکړ چې افغانستان له عراق، ترکیې، پاکستان او جرمني وروسته د دغه ولایت یو له مهمو صادراتي بازارونو څخه دی.
دې سازمان ویلي چې دا پنځه هېوادونه "د دې ولایت د ټول صادراتو د بازار 50 سلنه برخه جوړوي."
دغه سازمان افغانستان ته د تهران د صادراتو دقیق ارقام ورنه کړل، خو د ایسنا په حواله یې وویل چې د تېر کال په لومړیو درېیو میاشتو کې دغو هېوادونو ته د صادر شویو توکو ارزښت له دوه میلیاردو ډالرو ډېر و.
یاد سازمان همداراز زیاتوي چې د تهران اصلي صادرات د صنایعو او کانونو په برخه کې دي او له اماراتو، چین، ترکیې او المان څخه د تهران په وارداتي وسایلو کې تجهیزات او صنعتي خام مواد شامل دي.
افغانستان په داسې حال کې د تهران د پنځو صادراتي بازارونو په ډله کې شمېرل کېږي؛ چې په دې وروستیو کې یوه ایراني چارواکي افغانستان ته د صادراتو په کچه کې د زیاتوالي خبره کړې او زیاته کړې یې وه، چې د روان کال په لومړیو څلورو میاشتو کې شاوخوا ۶۰۰ میلیونه ډالره صادرات شوي دي.
د ایران د سرحدي ښارګوټي تابیاد یوه چارواکي ویلي چې افغانستان ته په صادراتي توکو کې خوراکي توکي، نفتي مواد او بېلابېل ساختماني توکي شامل دي.


د ټویټر(X) شبکې مالک اېلان ماسک نن یکشنبه پر خپلې ټویټر پاڼې لیکلي؛ چې د فیسبوک له مشر مارک زوکربرګ سره کېدونکې د رزمي لوبو مسابقه به یې پر ټویټر په ژوندۍ بڼه خپره شي.
که څه هم د دغې مسابقې نېټه نه ده ټاکل شوې خو که چېرې دا دواړه میلیاردران سره مخامخ کېږي نو د ماسک په خبره چې ګټه به یې د پخوانیو سرتېرو خیریه بنسټونو ته ورکوي.
د روان کال په چنګاښ میاشت کې اېلان ماسک د فیسبوک مالک مارک زوکربرګ ننګولی و چې له ده سره رزمي مسابقه وکړي او مارک هم منلې وه.
ماسک مني چې د رزمي لوبو کوم ځانګړی تمرین نه لري؛ مګر زوکربرګ د روان کال په غبرګولي کې د جوجیټسو یوه مسابقه لرله چې خپل حریف یې مات کړی و.
اېلان ماسک د هغې پوښتنې په ځواب کې چې د ایکس شبکې کاروونکي د دغې مسابقې د موخې په اړه کړې وه، لیکلي:«دا د جګړې متمدن شکل دی او نارینه جنګ خوښوي».

د یکشنبې په ورځ (د اسد په ۱۵ مه) د طالبانو د ریاست الوزرا د اقتصادي مرستیال دفتر د کابل په شهرنو پارک کې د سوداګریز مرکز د جوړېدو اعلان وکړ.
په خبرپاڼه کې راغلي؛ چې خصوصي سکتور به په درېيو کلونو کې د ۱،۲ ميليارده افغانيو په پانګونې سره په شهرنو پارک کې يو سوداګريز کمپلکس جوړ کړي.
شهرنو پارک د کابل په زړه کې د ۹،۹ هکتاره مساحت په لرلو سره یوه شنه سیمه ده.
د طالبانو د لومړي وزیر د اقتصادي مرستیال له دفتره په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي؛ چې د شهرنو په پارک کې به یو ځمکتلی بازار، د ښځو لپاره ځانګړی سوداګریز مرکز، د پارک په یوې څنډې کې ځانګړی سوداګریز مرکز، د فوټسال لوبغالی، تفریحي ځایونه، د لامبو حوض، ریسټورانټونه او د موټرو تمځای جوړ شي.
د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال عبدالغني برادر د یکشنبې په ورځ (د اسد ۱۵مه) د دغه سوداګریز مرکز د جوړولو پرانیسته وکړه.
د شهرنو پارک پر ځمکه د سوداګریز کمپلیکس چارې پر داسې مهال پیلیږي چې د شهرنو پارک د کابل ښاروالۍ په ښاري پلان کې شنه سیمه نومول شوې ده.

ځايي سرچېنو افغانستان انټرنشنل ته منلې ده چې نن د خوست ځاځي میدان ولسوالۍ کې شاوخوا ۳۵۰ کسان مسموم شوي دي. د خوست لپاره د طالبانو د امنیه قومندانۍ سرچېنو پيښه تایید کړې ده او ویلي یې دي چې مسموم شوي کسان د خوست مرکز او شاوخوا ولسوالیو روغتیايي مرکزونو ته انتقال شوي دي.
د ځاځي میدان یو شمیر اوسیدونکو نن یکشنبې (۱۵ اسد ) افغانستان انټرنشنل ته وویل دا پېښه د ځاځي میدان ولسوالۍ الګډې سیمه کې د ختم یا خیرات په مراسمو کې د ډوډوۍ پرمهال شوې ده.
له سیمې را رسیدلو انځورونو کې ښکاري چې د لويانو ترڅنګ ماشومان هم مسموم شوي دي.
له پيښې وروسته ګڼ شمېر امبولانسونه د خوست له مرکز او ولسوالیو څخه ځاځي میدان ولسوالۍ ته رسیدلي وو، چې مسموم کسان روغتونونو ته ولېږدوي.
تر اوسه د پيښې د څرنګوالي او لامل په اړه ځايي طالب چارواکو څه نه دي ویلي .

واحدالله او اسحاق د دوو ورونو مستعار نومونه دي چې په جلال اباد ښار کې اوسي، واحدالله له یوې مرستندویه ټولنې سره د عکاس په توګه دنده کوي او اسحاق د جلال اباد په یوه دولتي ښوونځي کې معلم دی. دوی په یوې ورځ د ځورونې دوه جلا داستانونه لري.
واحدالله افغانستان انټرنشنل – پښتو ته د یکشنبې په ورځ په یوې مرکې کې وویل چې تېره اونۍ له کابل څخه جلال اباد ته راغی او له خپل ورور اسحاق سره د جلال اباد ښار د مخابراتو په څلور لاري کې مخ شو.
هغه وايي: “ زه ږیره نه لرم خو ورور مې بیا برعکس ډېره اوږده ږیره لري، مازیګر مهال مو یو ځای په یوې ریکشې کې خپل کور پر لور حرکت وکړ؛ خو له مستوفیت څلورلاري سره طالبانو درولو”.
نوموړی وايي چې طالبانو یې ورور له ریکشې څخه ښکته کړ او ترې ویې پوښتل چې د داعش په کومې ډلې پورې تړاو لرې؟
واحدالله زیاتوي چې طالبانو ته یې څو ځله وویل چې ورور یې په هېڅ ډلې پورې تړاو نه لري، بلکې په یوه دولتي ښوونځي کې معلم دی.
هغه وايي: “د حیرانتیا خبره خو لا دا وه چې له تالاشۍ وروسته یوه طالب زما ورور ته وویل چې که ته داعش نه یې نو ولې دې اوږده ږیره پرېښې؟ زما ورور یې خبرو ته پرېنښود او پر مخ یې څپېړه ورکړه”.
د واحدالله په خبره چې طالبانو څو ځله لفظي ګواښونه وکړل، د هغه د ورور موبایل یې وکوت، له نېږدې یو ساعت عذر او زاریو وروسته طالبانو خوشې کړل او بېرته د کور په طرف روان شول، خو د دوی د ځورونې کیسه دلته پای ته نه رسيږي.
هغه وايي چې د مجبور اباد څلور لاري ته نېږدې د امربالمعروف مبلغینو ودرول او له ده یې پوښتنه وکړه چې ولې یې ږیره خریلې ده؟
نوموړی زیاتوي: “نور نو زما د ورور حوصله هم تنګه شوې وه، طالبانو ته یې وویل چې که ږیره پرېږدو هم په عذابوئ مو او که یې نه پرېږدو هم مو ځوروئ؛ تاسو موږ ته یوه خبره وکړئ چې موږ څه وکړو؟”
واحدالله وايي چې طالبانو دی او د هغه ورور لومړی وګواښل او دوی چې ورسره خبرې اوږدې کړې دوی دواړه یې ووهل او د یوه ساعت لپاره یې هملته په رینجر موټر کې کېنول.
د ده په خبره چې وروسته یې د امربالمعروف له غړو سره وعده وکړه چې نور به ږیره پرېږدي او د همدغه تضمین له مخې خوشې شو.
دی وايي چې اوس ډار لري که چېرې ږیره اوږدوي ښايي د طالبانو نورې ډلې یې د داعش په تور وځوروي خو که یې نه پرېږدي د امربالمعروف غړو تر تضمین اخیستی چې ږیره به پرېږدي.
د یادونې وړ ده چې د افغانستان په اکثرو لویو ښارونو کې د امربالمعروف مبلغین د خلکو له کړنو څار کوي او خلکو ته د ږیرې د پرېښودو سپارښتنه کوي.

په داسې حال کې چې سعودي عربستان د کیف او مسکو ترمنځ د سولې د خبرو کوربه دی، د اوکراین هوايي ځواک د شنبې په شپه (د اسد ۱۴مه) پر اوکراین د روسي درنو توغندیو او بې پیلوټه الوتکو د بریدونو اعلان وکړ.
د اوکراین هوايي ځواک ویلي چې د روسیې له ۴۰ توغندیو څخه یې ۳۰ او ټولې بې پېلوټه الوتکې رانسکورې کړي دي.
د اوکراین هوايي ځواک اعلان کړی چې دوی د شنبې په ورځ د روسیې ۳۰ کروز توغندي او ۲۷ بې پېلوټه الوتکې د څو بریدونو په ترڅ کې رانسکورې کړي دي.
دوی زیاتوي چې روسیې په وروستي برید کې درې هایپرسونیک توغندي کارولي خو دا څرګنده نه ده چې دوی په دې توانیدلي چې دا توغندي یې ویشتي او که نه؟
رويټرز خبري اژانس د ځايي اوکرايني رسنيو له قوله ويلي؛ چې تېره شپه په دغه بريد کې د غلې دانې(سیلو) د یوې کارخانې کارکوونکی هم ټپي شوی دی. دا سیلو کارخانه د اوکراین په لویدیځه برخه کې موقعیت لري چې د جګړې له لومړۍ کرښې ډېره لېرې ده.
د اوکراین د غلو دانو د ذخیره کولو پر تاسیساتو د روسیې بریدونه د اوکراین د غلو د صادراتو د تړون له پای ته رسېدو راهیسې زیات شوي دي.
د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي اعلان کړی چې په کوپیانسک کې د وینې د انتقال پر یوه مرکز په برید کې یو شمېر کسانو ته مرګ ژوبله اوښتې ده.
هغه د شنبې په ماښام وویل چې ژغورونکې ډله د اور په مړ کولو بوخته ده او د روسي ځواکونو دغه بریدونه یې "جنګي جنایت" وباله. زیلینسکي په پېښه کې د تلفاتو د شمېر په اړه جزیات ورنه کړل.
بلخوا روسیه په اوکراین د خپل ټول یرغل په ترڅ کې په قصدي ډول د ملکي وګړي په نښه کول ردوي.
دا په داسې حال کې ده چې پر اوکراین د روسیې له بریده وروسته زرګونه اوکرایني وګړي وژل شوي او میلیونونه نور یې بې کوره شوي دي.
د اوکراین پر ضد د روسیې د بریدونو له اعلان سره سم؛ د روسیې د ټاس خبري اژانس راپور ورکړی چې د مسکو د ونوکوو هوايي ډګر د یکشنبې په ورځ د نامعلومو دلایلو له امله خپل پروازونه وځنډول.
دغه هوايي ډګر پر مسکو د بې پېلوټه الوتکو له بریده وروسته هم د کمې مودې لپاره خپلې الوتنې ځنډولې وې.
دا په داسې حال کې ده چې له تېرې شنبې راهیستې د امریکا، چین او هند په ګډون د شاوخوا څلوېښتو هېوادونو لوړ پوړي چارواکي په سعودي عربستان کې دي تر څو د روسیې او اوکراین تر منځ د احتمالي سولې په بنسټیزو اصولو خبرې وکړي.
رویټرز لیکي چې دا دوه ورځنۍ غونډه د اوکراین د ډیپلوماتیکو فشارونو یوه برخه ده چې غواړي د خپلو غربي متحدینو ملاتړ لا را جلب کړي.
د اوکراین ولسمشر مني چې د جدې په غونډه کې د ګډون کوونکو تر منځ اختلافات شته خو د ده په اند نړۍوال نظم باید د قوانینو پر بنسټ برقرار شي.