د پاکستاني رسنیو د راپورونو پر بنسټ، پرون ناوخته د سړک غاړې ماين د سورلۍ په یوه موټر پسې چاودلی. په تربت کې د پولیسو مشر ویلي، وژل شوي کسان ټول ولسي وګړي دي چې په یوه موټر کې د خپلوانو واده ته روان وو.
دغه پېښه د تربت او پنجګور تر منځ په بالګتر سېمه کې شوې ده.
د دغې پېښې مسوولیت تر اوسه چا نه دی منلی؛ خو په بلوچستان کې امنیتي چارواکي یې د پړې ګوته بلوچ بېلتون پالو ته نیسي.بلوچ بېلتون پالو په جولای میاشت کې اعلان کړی و، چې په سیمه کې دې هیڅوک له پاکستاني حکومت سره تړلو کسان ته په ملکي ځایونو کې د اوسېدو ځای نه ورکوي.
د امریکا سمندري ځواکونو اعلان وکړ، چې د ایران له لوري د تېلو د ټانکرونو د لېږد د مخینوي په موخه یې منځني ختیځ ته د لا زیاتو ځواکونو د استولو په لړ کې له درېیو زرو زیات پوځیان له دوو جنګي بېړیو سره سور سمندرګي ته استولي دي.
په منځني ختیځ کې د مېشتو امریکايي سمندري ځواکونو پنځمې بیړۍ د دوشنبې په ورځ د اګسټ په ۷مه د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره اعلان وکړ، چې دغه شمېر امریکايي ځواکونه د یکشنبې په ورځ د سویس کانال څخه له تېرېدو وروسته سره سمندرګي ته د اخل شوي دي.
په دغې خبرپاڼه کې ویل شوي، چې دغه ځواکونه «یو اېس اېس باټا» او «یو اېس اېس کارټرهال» جنګي بېړیو کې سپاره به په سیمه کې د متحده ایالاتو د سمندري ځواکونو د پنځمې بېړۍ د سمندري ځواکونو وړتیا پیاوړې کړي.
د امریکا د سمندري ځواکونو د پنځمې بېړۍ ویاند ټیم هاکنز د فرانسې خبري اژانس ته وویل، دغه واحدونه د ایران د بې ثباته کوونکو فعالیتونو د مخنیوي او د ایران لخوا د سوداګریزو بېړیو د نېولو لپاره ځای پرځایشوي دي.
څو ورځې وړاندې امریکايي چارواکو رسنیو ته ویلي وو، پنټاګون په پام کې لري، چې د ایران د ګواښونو د مخنیوي په موخه د هرمز تنګي له لارې په سوداګریزو کښتیو کې خپل پوځي ځواکونه ځای پرځای کړي.
بل خوا یوه بل امریکايي چارواکي رویټرز ته ویلي، چې د امریکا پوځ په منځني ختیځ کې د هغو پوځیانو روزنه پیل کړي چې په سوداګریزو کښتیو کې به ځای پر ځای شي.
امریکا په سیمه کې خپل ځواکونه پیاوړي کوي، او د اګسټ میاشتې په لومړیو کې، د ایران د ګواښونو څخه د هرمز په تنګي کې د بیړیو د لارو د ساتنې لپاره د امریکا د اقداماتو په دوام ، د اېف ۳۵ جنګي جېټ الوتکو یوه ډله منځني ختیځ ته ورسېدله، چې په سیمه کې د امریکا د ګزمې له بېړیو سره یوځای شي. او دغه جنګيالي به په سوریه کې د امریکا په عملیاتو کې وکارول شي.
د جولای په ورستیو کې، د پنټاګون یوه لوړ پوړي چارواکي خبریالانو ته وویل، چې امریکا د هرمز په تنګي کې د اېف۱۶ جنګي الوتکو کارول زیاتوي چې د ایران له لوري د کښتیو د لېږلو مخه ونیسي.
د پنټاګون دغه چارواکي په منځني ختیځ کې د ایران، روسیې او سوریې ترمنځ د همکاریو د زیاتېدو په اړه هم اندښنه څرګنډه کړې ده.
د امریکا سمندري ځواکونو د جولای پر ۱۴مه نېټه اعلان وکړ، چې د عمان په سمندرګي کې یې په نړیوالو اوبو کې د ایران د سمندري ځواکونو له لوري د دوو سوداګریزو تیل وړونکو بېړیو د نیولو د اقدام مخنیوی وکړ.
همدارنګه د مې پر ۱۳مه نېټه ایران اعلان وکړ، چې د پانامه تېلو وړونکې بېړۍ د ایران د سپاه پاسداران له لوري په هرمز تنګي کې نیول شوې ده.
تر دې څه کم یوه اونۍ وړاندې د ایران پوځ د عمان په سمندر کې د مارشال ټاپوګانو د بېرغ سره د تیلو یو بار وړونکی ټانکر نیولی و.
د امریکا پوځ وايي، په تېرو دوو کلونو کې یې په سیمه کې د ایران نږدې شل بېړۍ یا تیل وړونکي ټانکرونه نیولي او یا يې هم د نیولو هڅه کړې ده.
د اوکراین د ولسمشر د ترور د پلان په تړاو، دغه سازمان د یاد هېواد په جنوب کې، د میکولیف سیمې ته د زیلینسکي د سفر په اړه د معلوماتو راټولولو او د هغه په وژنه کې د ګډون په شک یوه ښځه نیولې ده.
د اوکراین امنیتي ادارې د دغې ښځې هویت نه دی په ډاګه کړی او ویلې یې دي، هغې هڅه کوله چې مایکولیف ته د زیلینسکي د سفر وخت او د هغو ځایونو لیست پیدا کړي چې له روسیې سره د دې سفر په ترڅ کې په سیمه کې د لوی هوایي برید په ترسره کولو کې مرسته وکړي.
سربیره پر دې د اوکراین امنیتي چارواکي اداعا کوي، چې دغې مېرمنې هڅه کوله د دغه هوایي برید د چمتو کولو لپاره د "برېښنايي جنګي سیسټمونو او مهماتو د ډيپوګانو" موقیعتونه پیدا کړی. هغې غوښتل چې معلومات د روسیې پټو خدمتي ادارو ته انتقال کړي.
د ګارډین په حواله، د اوکراین ولسمشر پر خپل ټېلګرام چینل لیکلي، چې د اوکراین د امنیتي خدمتونو مشر هغه ته د"خیانت کوونکو پر وړاندې د جګړې " په اړه وروستي معلومات ورکړل.
ویل کېږي دغه مېرمن د میکولیف په سیمه کې د اوچاکوف په ښار کې اوسېدله او په یوه پوځي اډه کې یې د پلورنکي په توګه کار کاوه.
دغه ښځه د وسلو د لېږد او د سرتیرو د حرکت په اړه او د نا قانونه معلوماتو خپرولو په څېر تورونو سره مخامخ ده او که چېرې پر هغې یاد تورونه ثابت شي نو ممکن په ۱۲ کلونو بند محکومه شي.
تردې وړاندې هم، د زیلینسکي همکارانو ادعا کړې وه، چې نوموړی تېر کال په یوه اونۍ کې د وژنې د درېیو هڅو څخه ژوندی پاتې شوی و.
د ناروې د کډوالو شورا منشي جان اګلینډ د ناټو پر غړیو هېوادونو نیوکه کړې چې په افغانستان کې یې د خپلو پوځي ماموریتونو لپاره میلیاردونه ډالره لګولي؛ مګر اوس د افغانستان له وږیو ماشومانو سره مرسته نه کوي.
جان اګلینډ نن دوشنبه پر خپل ټویټر لیکلي چې افغانستان لسګونه کاله هغه ستراتیژیک اهمیت لاره؛ کوم چې د ناټول لپاره په اوس وخت کې اوکراین لري. اګلینډ د ناټو غړیو هېوادونو ته په اشارې وايي؛ له دې سره – سره چې ناټو په افغانستان کې پر پوځي عملیاتو میلیاردونه ډالره لګولي مګر د هغه وږو ماشومانو لپاره چې دوی په ۲۰۲۱ل کې پرېښي د خوراک مرسته نه کوي.
نوموړی دا څرګندونې په داسې مهال کوي چې د خوراک نړۍوالې ادارې د خپلې کلنۍ بودیجې د کمښت اعلان کړی او ویلي یې دي چې سږکال به له لوږې سره مخ افغانانو سره په کافي اندازه مرستې ونه شي.
له دې وړاندې د برېتانیا د کارګر ګوند استازې او د برېتانيا د استازو جرګې د نړۍوالې پرمختيايي کمېټې مشرې سارا چیمپیون د افغانستان لپاره د برېتانیا په بودیجه کې د ۷۶ سلنه کموالی بې باوره بللی او زیاته کړې یې ده چې دا کمښت به د بې وزلو خلکو لپاره مرګونی تمام شي.
نوموړې دا څرګندونې د برېتانیا د بهرنیو مرستو په بودیجه کې د پام وړ کمښت په غبرګون کړي دي.
ایراني رسنیو راپور ورکړی چې د ایران په شېراز کې څلور افغان ګارګر چې یو یې پلار او درې یې ځامن دي په یوې سېپټیک څاه کې لومړی په زهرجنو ګازو مسموم شوي او بیا مړه شوي دي.
د شېراز ښاروالۍ د اطفایې رییس هادي اعتمادپور رسنیو ته ویلي چې دغو څلورو افغان کارګرو په یوې سېپټیک څاه کې کار کاوه چې زهرجنو ګازو نیولي وو.
نوموړی زیاتوي: “لومړی یو تن زهرجنو ګازو نیولی و، درېیو نورو یې د ژغورلو هڅه کړې وه چې دوی هم ګازو نیولي او په څاه کې مړه شوي دي”.
د اعتماد پور په خبره چې په دې پېښه کې یو بل تن هم ګازو نیولی و خو د ژغورنې د ډلې له خوا ژغورل شوی او اوس په روغتون کې تر درملنې لاندې دی.
د یادونې وړ ده چې له دې وړاندې د روان کال د وري په میاشت کې په شېراز کې دوه افغان کاګر په یوې څاه کې د زهرجنو ګازو له امله مسموم شوي وو خو د ژغورنې د ډلې له خوا ژغورل شوي وو.
د افغانستان مرکزي بانک (د افغانستان بانک) د یوسایډ(USAID) په ملاتړ په یوه څارنه او ارزونه کې پاتې راغلی او تر دا مهاله یې د امریکا له خوا د کنګل شویو پېسو د یوې برخې د خلاصون شرایط نه دی پوره کړي.
د امریکا د خزانې وزارت چارواکي وايي؛ چې د افغانستان بانک باید د کنګل شویو شتمنیو له خلاصون وړاندې وښيي چې په مکمل ډول له سیاسي نفوذ او لاسوهنې پاک دی.
له دې وړاندې د امریکا د استازو جرګې د (NDA) طرحه تصویب کړې وه چې له مخې به یې د کانګرس له اجازې پرته پر طالبانو د بندیزونو کمول منع وي. په دې موضوع اوس د امریکا په سنا مجلس کې هم بحثونه روان دي.
د یادونې وړ ده چې د جمهوري دولت له سقوط وروسته د افغانستان نېږدې لس ملیارده ډالره شتمني د امریکا له خوا کنګل شوې چې افغانان ورته لاسرسی نه لري.