طالبانو د ډبرو سکرو پر صادراتو ګمرکي محصول کم کړی
طالبانو د ډبرو سکرو پر صادراتو ګمرکي محصول له ۴۵ډالرو څخه ۳۰ډالرو ته راټیټ کړی او اعلان یې کړی، چې دا نرخ به د زمري میاشتې له ۲۹مې نېټې څخه د عملي کېدو وړ وي.
طالبانو د ډبرو سکرو پر صادراتو ګمرکي محصول له ۴۵ډالرو څخه ۳۰ډالرو ته راټیټ کړی او اعلان یې کړی، چې دا نرخ به د زمري میاشتې له ۲۹مې نېټې څخه د عملي کېدو وړ وي.
له یوې خوا پاکستان د انرژۍ له کمښت سره مخ دی او له بله خوا د طالبانو په واکمنۍ کې د ډبرو سکرو استخراج له بل هر وخت زیات شوی او په بې ساري ډول پاکستان ته صادریږي.
د طالبانو د کانونو وزارت په یوه اعلامیه کې ویلي، چې د ډبرو د سکرو د هر ټن ګمرکي تعرفه له ۲۵۰۰ افغانیو څخه ۲۲۰۰ افغانیو ته راکمه شوې ده.
وزارت زیاته کړه چې دا پریکړه؛ "د هېواد د صادراتو د ودې، د سوداګرو لپاره د اسانتیاوو د رامنځته کولو او د لا زیاتو پانګوالو د هڅولو لپاره شوې ده."
د دغې اعلامیې له مخې، یاده پرېکړه د طالبانو د کانونو د وزارت د وړاندیز او د دغې ډلې د رهبرۍ د حکم په اساس شوې ده.
طالبانو په تېرې سرطان میاشت کې د ډبرو سکرو پر صادراتو ګمرکي محصول ۱۵ډالره او د تعرفې بیه په یوه ټن کې ۵ډالره کمه کړې وه.
د طالبانو تر واکمنۍ وروسته پاکستان ته د افغانستان د ډبرو سکرو د صادراتو بیه ۹۰ډالره ټاکل شوې وه؛ خو پر دغې ډلې له پراخو نیوکو وروسته د طالبانو د مالیې وزارت د تېر کال د سرطان په اوومه نېټه د سکرو د بیې کچه ۲۰۰ډالرو ته لوړه کړه.
په وروستیو دوو کلونو کې د افغانستان په سرحدي او شمالي سیمو کې د ډبرو سکرو له لویو کانونو څخه په غیر مسلکي او غیر فني ډول استخراج دوام لري.
په دې موده کې د افغانستان د ډبرو سکرو د صادراتو اصلي ځای پاکستان و.
د ١٣٧٠ لمريز کال په لومړيو کې د طالبانو د ډلې له رامنځته کېدو وروسته پاکستان د طالبانو له اصلي ملاتړو څخه ګڼل کېږي.
ځینو سیمه ییزو سرچینو په جلا، جلا توګه د دغو ادعاوو پخلی کړی.
د دواړو قومونو ترمنځ اصلي دعوه د ځمکې پر سر ده او ويل کېږي، چې طالب ډله د هزاره ګانو پر ضد د یوه ادعا کوونکي ملاتړ کوي.
ځایی سرچینو موږ ته د قربانیانو نوملړ رالېږلی، چې د ۱۳۹۹ کال د غویي میاشتې راهیسې "په منظم ډول" وژل شوي دي.
په دغه نوملړ کې لیدل کېږي، چې لومړۍ وژنه د شپې له خوا د ۱۳۹۹ کال د غویي په ۱۸مه او وروستۍ یې د ۱۴۰۲ کال د زمري په ۲۷ نېټه شوې ده. ځايي اوسېدونکي وايي، چې د يادو دوو نېټو ترمنځ د اروزګان د خاص اروزګان ولسوالۍ د جوى نو (ششپر) په کلي کې شاوخوا ١٤ وژنې شوې دي.
پر دې سربېره ځايي اوسېدونکو د هغو ټپيانو لېست هم لېږلى، چې په تېرو دوو کلونو کې په دغه کلي کې وهل شوي دي.
د ځايي خلکو د معلوماتو له مخې، په دې سيمه کې پنځه نارينه ټپيان شوي دي.
د ونو پرې کول، کورونه ورانول او د کروندو او موټرو سوځول
د ځايي سرچېنو په وینا، د ۱۴۰۲ کال د زمري په ۲۱مه، د جوی نو کلي د اوسېدونکو شاوخوا ۳۹۰ د زردالو ونې پرې شوې. ځایي اوسېدونکو په دغه کلي کې د پرې شویو ونو انځورونه او ویډیوګانې هم رالېږلې، چې ښيي ځينې ونې په ځمکه پرتې دي.
سرچينه وايي، چې د طالبانو تر دوه کلنې واکمنۍ وروسته د جوى نوکلي د اوسېدونکو څه باندې شل کورونه ويجاړ او سوځول شوي دي.
دوی دا هم وويل، چې سږ کال د دغه کلي د اوسېدونکو درې موټرونه سوځول شوي دي.
سرچينې افغانستان انټرنشنل ته داسې انځورونه هم رالېږلي، چې څو ويجاړ شوي کورونه او سوځېدلي موټرونه په کې ښکاري.
د سيمې د اوسېدونکو په وينا، له دوو کلونو راهيسې د جوى نو کلي د «خلکو د مالونو لوټ او تالان يو مخ ډېر شوي. ان څاروي مو په رڼا ورځ له غوجلو څخه بیايي.»
دغو سرچينو د سوځول شويو کروندو د انځورونو په رالېږلو سره ويلي، چې په دې موده کې د ځايي خلکو ځينې کرنيز محصولات او فارمونه هم سوځول شوي دي.
د سرچېنو د معلوماتو له مخې، دا پېښې په داسې حال شوې دي، چې د پېښې له سيمې څخه د طالبانو امنيتي پوسته په يو کيلومترۍ کې پرته ده او د دې ډلې سيمه ييزو مسوولينو د سيمې د اوسېدونکو شکايتونو ته پام نه دى کړى.
سرچینو ادعا کړې چې دا تاوتریخوالی او فشارونه «د خلکو د بې ځایه کولو او د جوی نو کلي د ځمکو د غصبولو په موخه شوي او خلک کډه کولو ته اړ باسي.»
سرچېنو د جوی نو ولسوالۍ ته د ور څېرمه کليو ځينې اوسیدونکي تورن کړي، چې د طالبانو په ملاتړ غواړي د دوی ځمکې لاندې کړي.
تر اوسه پورې طالبانو او د جوى نو د ګاونډيو کليو اوسېدونکو د دې ادعاو په اړه څه نه دي ويلي.
