د اوکراین دفاع وزارت: د روسیې ۲۲ بې پېلوټه الوتکې مو راغورځولې دي
د اوکراین دفاع وزارت د دغه هېواد د هوايي ځواک په حواله نن یکشنبه (د وږي ۱۲مه) ویلي، چې د روسیې ۲۲ ډرون الوتکې یې راغورځولې دي.
د اوکراین دفاع وزارت د دغه هېواد د هوايي ځواک په حواله نن یکشنبه (د وږي ۱۲مه) ویلي، چې د روسیې ۲۲ ډرون الوتکې یې راغورځولې دي.
دفاع وزارت په یوې خپرې کړې خبرپاڼې کې زیاته کړې، چې د دوی هوايي دفاعي سیستم د اوکراین په جنوبي ښار اودیسې کې د روسیې له ۲۵ بې پېلوټه الوتکو څخه ۲۲ ویشتلي او راغورځولې یې دي.
خبرپاڼه زیاتوي، چې یادو روسي الوتکو د دانیوب سیند پر بندري تاسیساتو بریدونه کول، چې د دوی له خوا په نښه شوې او راغورځول شوې دي.
دوی په یادو پېښو کې د څلورو ملکي وګړو د ټپي کېدو خبر هم ورکړی دی.
تر دا مهاله مسکو په دې اړه څه نه دي ویلي.
دانیوب د اوکراین د غلو دانو یو له مهمو بندرونو څخه ګڼل کیږي.
په افغانستان کې د خوړو نړۍوال پروګرام وايي، چې په دغه هېواد کې ډېری زده کوونکي د بې وزلۍ او اقتصادي کړکېچ له امله وږي ښوونځي ته ځي.
د ملګرو ملتونو اړوند د دغه سازمان له خوا د خپرې شوې ویډیو له مخې له ۱۰ کورنیو څخه ۹ یې کافي خواړه نه لري.
دغه سازمان په ویډیو کې زیاته کړه: "په تش نس زده کړه سخته ده."
په دې ویډیو کې د یوه ابتدايي ښوونځي زده کوونکې نجلۍ وویل: "زما پلار غریب دی او زموږ لپاره ډوډۍ نه شي اخیستلی، نو موږ پرته د سهار له ډوډۍ ښوونځي ته راځو."
د ۱۴۰۰ لمریز کال د اسد په میاشت کې د طالبانو له واکمنۍ وروسته په افغانستان کې فقر او لوږه په بې ساري ډول زیاته شوه او د افغانستان اقتصاد له بحران سره مخامخ شو.
د طالبانو له خوا پر مېرمنو د کار او زده کړو بندیز لګولو سره د فقر او بیکارۍ بحران نور هم پراخ شو.
د خوړو نړۍوال پروګرام د سې شنبې په ورځ (د وږي ۱۱مه) وویل، چې دوی هر سهار د لومړنیو ښوونځیو ۷۰۰ زره هلکانو او نجونو ته بیسکیټ وېشي.
د دغو ښوونځیو یوه ښوونکي د خوراک نړۍوال پروګرام ته ویلي: "کله چې زده کونکي سهار راځي، دوی کمزوري او چپ ښکاري او نه شي کولی درس ته پام وکړي او پوښتنې ځواب کړي."
نوموړي زیاته کړه: "کله چې د ساتیرۍ وخت وي او زده کونکو ته بیسکیټ ورکړل شي، دوی خوشحاله او پیاوړي ښکاري."
په یوه ابتدايي ښوونځي کې یوې ښځینه زده کوونکې په ویډیو کې ویلي: "د بیسکیټو له خوړلو وروسته کولای شم د ښوونکي پوښتنو ته ښه ځواب ووایم."
د یادونې وړ ده، چې په دې وروستیو کې ګڼو نړۍوالو سازمانونو په افغانستان کې د فقر له پراخېدو او د بشري مرستو له کمښته اندېښنه ښودلې ده.
بریتانیا خپلو وګړو ته ویلي چې د پاکستان تر واک لاندې د ګلګلت بلتسان ته له تګ ډډه وکړي. خو د امریکا سفارت خپلو وګړو ته سپارښتنه کړې چې دغې سیمې ته په تګ کې خورا ډېر احتیاط وکړي. د پاکستان د اطلاعاتو سرپرست وزیر وايي، هلته اوس حالات عادي دي.
مرتضا سولنګي پر خپله اېکس شبکه داسې ویډیووې خپرې کړې، چې هلته حالات نورمال ښيي
د ګلګلت بلتستان په سکرود، دیامیر، چلاس او نورو سیمو کې له څه مودې راهیسې د مذهبي ډلو لاریونونه روان دي.
دا ډلې پر یو بل تورونه لګوي او په حکومت کې د مقابل لوري په خلاف دوسیې ثبتوي.
ګلګت بلتستان کې چارواکي وايي، حالات کنټرول دي، خو دا مني چې له دې سیلاني سیمې زرګونو سیلانیان ستانه شوي دي.
ځايي حکومت د قانون د ۱۴۴ مادې نافذولو سره په دغه سیمه کې پر غونډو او مظاهرو بندیز لګولی دی.
د طالبانو د دفاع وزير ملا يعقوب مجاهد په کابل کې د ترکيې له سفير ايرګينای سره په ليدنه کې د دوه اړخيزو اړيکو د پراختيا غوښتنه وکړه.
د طالبانو د دفاع وزارت له خوا د یکشنبې په ورځ (د وږي ۱۲مه) په خپره شوې خبرپاڼه کې ویل شوي، چې ملا یعقوب په دې لیدنه کې له ترکیې سره د افغانستان د اقتصادي اړیکو پر پراختیا خبرې وکړې.
د طالبانو د دفاع وزارت د دغې ناستې د جزییاتو په اړه ډېر څه نه دي ویلي.
ترکیه که څه هم د طالبانو حکومت په رسمیت نه پېژني؛ خو په کابل کې یې خپل سفارت ساتلی او اوس هم په دغه سفارت کې د دغه هېواد ډېپلوماتان په کار بوخت دي.
ترکیې په استانبول کې د افغانستان قونسلګري هم د طالبانو استازي ته سپارلې ده.
له بلې خوا د افغانستان د ژغورنې د ملي مقاومت د عالي شورا د مشرانو په ګډون د طالبانو د مخالفو ګوندونو زیاتره مشران په ترکیه کې میشت دي او وخت نا وخت له طالبانو سره د مقابلې لپاره په خپلو کې مجلسونه کوي.
په دوی کې د ولسمشر پخوانی لومړی مرستیال او د اسلامي جنبش ګوند مشر عبدالرشید دوستم چې له څه مودې راهیسې له ترکیې سره نږدې اړیکې لري، په دغه هېواد کې ژوند کوي.
یو شمېر نور منتقدین او اعتراض کوونکي چې د طالبانو پر ضد کار کوي هم په ترکیه کې دي. په دې وروستیو کې د افغانستان لپاره د بشري حقونو په برخه کې د ملګرو ملتونو ځانګړي استازي ریچارډ بېنېټ په ترکیه کې د افغانستان د پارلمان له یو شمېر پخوانیو غړو او یو شمېر افغان ښځینه فعالانو سره وکتل.
د نایجیر پلازمېنه نیامي کې پرون لسګونو زرو کسانو د فرانسوي ځواکونو د اډې مخ ته په اعتراض سره له دغه هېواد د دې پوځیانو د وتلو غوښتنه وکړه. فرانسې په نایجیر کې د پوځي حکومت له رسمیت پېژندلو ډډه کړې ده، چې د ولس پراخ ملاتړ لري.
نایجیر کې د تېر جولای پر ۲۶ پوځ ولسي حکومت وپرځاوه او څو ورځې مخکې په ګابون کې هم پوځ کودتا وکړه.
دا له ۲۰۲۰ کال راهیسې په لوېدیځه او منځنۍ افریقا کې اتمه کودتا ده او په نړیواله کچه یې پر پوځي واکمنۍ د سیمې د بدلېدو وېره پیده کړې ده.
د دې کودتاوو له امله فرانسه تر ټولو ډیره اغیزمنه شوی او په وروستیو کلونو کې یېپه لویدیځه افریقا کې پر خپلو پخوانیو ښکېلاکمېنو یا مستعمرو نفوذ له منځه تللی دی.
له دې کودتاو راهیسې د فرانسې ځواکونه د نایجیر له ګاونډیو مالي او بورکینا فاسو ایستل شوي او ور سره په سیمه کې دوسلوالو ډلو په وړاندې د پاریس هڅې پیکه شوې دي.
لاریونوالو د فرانسې د اډې مخ ته په فرانسوي جامو کې اوزه حالاه کړه او په فرانسوي بیرغونو پوښلي تابوتونه یې د اعتراض په ډول له ځان سره لرل او نورو هم «فرانسې ووځه» شعارونه ور کول.
دا په نایجیر کې له کودتا راهیسې تر ټولو لویه مظاهره وه چې د پوځ ملاتړ او د فرانسوي ځواکونو د وتلو غوښتنه یې کوله.
فرانسې له بې واکه شوي ولسمشر محمد بازوم سره ښه روابط درلودل او په دغه هېواد کې یې نږدې ۱۵ سوه سرتېري شته.
د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون د جمعې په ورځ وویل، چې له ښاغلي بازوم سره هره ورځ په تماس کې دی.
د فرانسې پوځي حکومت د ښاغلي مکرون دا څرګندونې غندلې دي.
پر فرانسه سربېره د امریکا او نورو اروپايي هېوادونو سرتېري هم په نایجیر کې شته.
اتلانتیک مجلې په خپله یوه مقاله کې د جمهوریت د پرځېدو او له افغانستانه د امریکايي پوځ د وتلو د بهیر په اړه لیکلي، په دې موده کې د امریکا ولسمشر جوبایډن یوازې هغه شیبه له افغانستانه په وتلو شکمن شو، چې د یوه امریکايي سرتېري خور له بس نه ور غږ کړ: «هیله لرم د دوزخ په لمبو و سوځې.»
له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د چټک وتلو پر مهال د ۲۰۲۱ کال د اګسټ په ۲۶ مه کابل هوايي ډګر ته د ننوتو په یوه دروازه کې چاودنه وشوه چې د ۱۳ امریکايي پوځیانو په ګډون شاوخوا ۲۰۰ افغان ولسي وګړي ووژل شول. د دغه برید مسولیت داعش ډلې پر غاړه واخیست.
د دې مجلي په وینا، دا یوازینۍ شېبه وه چې د امریکا ولسمشر له افغانستان څخه د وتلو پریکړې په اړه شک وکړ. جوبایډن د سپینې ماڼۍ له ویاند جن ساکي څخه وپوښتل "ایا تیروتنه مې وکړه؟ شاید په بل ډول مې دا کار تر سره کړی وی ".
د سپینې ماڼۍ ویاند د بایډن پر مخ خپګان ویني او ورته وايي: «تاسو هغه پریکړه وکړه چې باید کړې مو وای. جګړه یو وحشي عمل دی. موږ به مخته ګامونه اخلو.»
له افغانستان څخه د امریکا چټک وتلو او د امریکايي پوځیانو مرګ ژوبلې یو شمېر امریکايي چارواکي او د وژل شویو سرتیرو کورنیۍ غوسه کړې وې.
تر دې وړاندې د امریکا د کانګرس غړي مایک واټز له فاکس نیوز سره په مرکه کې ویلي وو، هغه څه چې دی او د امریکايي پوځیانو کورنۍ په غوسه کوي، دا دي چې د بایډن د ادارې چارواکي د خپلو تېروتنو د منلو پر ځای له افغانستان څخه د وتلو د عملیاتو لپاره د یو او بل ستاینه کوي.
امریکا د خپلو افغان همکارانو په ګډون ټولټال ۱۲۴ زره کسان له افغانستانه امریکا ته لېږدولي دي.
