د ایټالیا یوه کوچني ټاپو ته د نېږدې اوه زره کډوالو له رسېدو سره بېړنی وضعیت اعلان شو

د ايټاليا د لامپدوسا ټاپو ښاروال د پنجشنبې په ورځ (د وږي په ۲۳مه) وویل، په تېرو ۴۸ ساعتونو کې شاوخوا ۷ زره کډوال له شمالي افريقا په کښتيو کې دغه ټاپو ته رسېدلي دي.

د ايټاليا د لامپدوسا ټاپو ښاروال د پنجشنبې په ورځ (د وږي په ۲۳مه) وویل، په تېرو ۴۸ ساعتونو کې شاوخوا ۷ زره کډوال له شمالي افريقا په کښتيو کې دغه ټاپو ته رسېدلي دي.
فیلیپو د دې کډوالو د ښه راغلاست پر مهال ویلي، په دې ټاپو کې وضعیت «بحراني» شوی دی.
د ایټالیا په لامپدوسا ټاپو کې چارواکي وايي، په تېرو دوو ورځو کې له شپږ زرو زیاتو کډوالو له راتګ سره دغه ټاپو له «بحران» سره مخ شوی دی.
دغه چارواکي له اروپا او د ايټاليا له حکومته هم غوښتي، چې د دغو کسانو د مرستې او ملاټړ لپاره ژر تر ژره لاس په کار او د انتقال برخه کې یې اقدام وکړي.
په مدیترانې سمندرګي کې لامپدوسا ټاپو د تونس، مالټا او همدارنګه د ایټالیا د سسلي لوی ټاپو تر منخ موقعیت لري. دا بندر دهغو ډېرو پناه غوښتونکو لومړنی ځای دی، چې اروپایی اتحادیې ته د رسېدو په لټه کې دی.


برېتانيا، فرانسې، جرمني او امريکا په يوې ګډه اعلاميه کې د اټومي انرژۍ نړۍوالې ادارې ته ويلي، که ايران خپلې ژمنې پوره نه کړي او د اټومي انرژۍ اړوند مسايل روښانه نه کړي؛ نو د ايران په اړه لا زياتو اقداماتو ته اړتيا ده.
دغو څلورو هېوادونو د پنجشنبې په ورځ (د وږي ۲۳مه) په یوې بیانیې کې ایران ته په خطاب کې لیکلي: «ایران باید له ځنډ پرته، د تورقوز اباد او ورامین په تړاو د اوسنیو اټومي مرکزونو او تجهیزاتو په اړه د باور وړ تخنیکي معلومات ورکړي».
ایسنا خبري اژانس په دې وروستیو کې په یوه راپور کې لیکلي، چې ایراني چارواکو دې ادارې ته ویلي چې په تورقوز اباد او ورامین کې دوو ځایونو ته د لاسرسي لپاره چمتو دي.
د اټومي انرژۍ نړۍوالې ادارې په وار-وار د تهران د یورانیمو د غني کولو د کچې په اړه اندېښنه څرګنده کړې، چې د دوی په وینا ۶۰ سلنې ته رسېدلې ده.
په دې وروستیو کې دې ادارې اعلان وکړ، چې تهران د ۱۱۴ کیلوګرامه غني شوي یورانیمو په ذخیره کولو سره لږ تر لږه د دوو اټومي وسلو لپاره د سونګ موادو د برابرولو وړتیا لري.
د دې میاشتې په پیل کې وال سټریټ ژورنال راپور ورکړ، چې ایران د اټومي وسلو لپاره د بډایه شوي یورانیمو په راټولولو کې د پام وړ کموالی راوستی دی، خو د اسلامي جمهوریت مرستیال او د دغه هېواد د اټومي انرژۍ د سازمان مشر دې ته په ځواب کې وویل، چې د یورانیمو غني کول د دې هېواد د پارلمان د مصوبو په اساس دوام لري.

د بغداد یوې محکمې د دغه هېواد ۱۸ پولیس د هغو کسانو د نه نیولو په تور چې د سوېډن پر سفارت یې د برید پلان درلود، له ۱۸ میاشتو څخه تر درېیو کلونو بند محکوم کړل.
یادې محکمې دغه پولیس افسران په بغداد کې د سوېډن د سفارت د سوځولو په مخنیوي کې د پاتې راتلو له امله مجرم ګڼلي وه.
دوه میاشتې وړاندې په سوېډن کې د قران کریم د نسخو د سوځولو په اعتراض کې یوې ډلې په بغداد کې د دغه هېواد پر سفارت برید وکړ او هغه یې وسوځاوه.
د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې؛ د بغداد محکمې دغه ۱۸ پولیس د سفارت د ساتنې له وظیفې څخه د سرغړونې په تور په بند محکوم کړي دي.
د جولای په میاشت کې د سلوان مومیکا په نوم یو کس چې ویل کیږي؛ په سوېډن کې یو عراقي کډوال دی، د قران کریم یوه نسخه یې وسوځوله. چې دغه عمل د نړۍ په بېلابېلو هېوادونو کې د مسلمانانو له پراخ غبرګون سره مخ شو او ډېرو اسلامي هېوادونو يې غندنه وکړه.

د تایوان دفاع وزارت د پنجشنبې په ورځ وویل، په تیرو ۲۴ ساعتونو کې د چین د هوایي ځواک ۴۰ الوتکې د دغه ټاپو د هوايي دفاع سیمې ته ننوتلې دي. دغه وزارت په خپله اعلامیه کې زیاتوی چې ډیری دا الوتکې د تایوان سویل او باشي چینل لور ته لاړې.
د تایوان د دفاع وزارت د نقشې له مخې، لږترلږه څلور الوتکې هم د دې ټاپو شمال لویدیځ ته د تایوان تنګي له منځنۍ کرښې تیرې شوې دي.
د تایوان دفاع وزارت پرون هم ویلي و چې د چین ۲۸ الوتکې د دغه هېواد هوايي دفاع سیمې ته ننوتلې، ځینې یې له باشي کانال تېرې شوې او په ارام سمندر کې یې د چین د شاندونګ الوتک وړونکې بېړۍ په مانورو کې یې ګډون وکړ.
دغه وزارت ویلي چې تایواني ځواکونو له حالت ترویتولو سره د خپل هوايي ځواک الوتکې پورته کړې او دافع هوا سیستم یې چالو یا فعال کړ.
تایوان خپلې هوايي دفاع سیمې ته د چینايي الوتکو ننوتل د بېجینګ له خوا د تایپه د ځورولو برخه بولي.
چین تایوان خپله خاوره بولي او په تېرو دریو کلونو کې یې د دې ټاپو شاوخوا سیمه کې پوځي مانورې ډېرې کړې دي.

د امریکا د وسله والو ځواکونو لوی درستیز په افغانستان کې د دغه هېواد جګړې ته په اشارې سره وویل: «کله چې دښمن پلازمېنه کابل ونیو، دا یوه ستراتیژیکه ناکامي ده».
مارک میلي له اې بي سي نیوز سره په مرکه کې زیاته کړه، چې امریکا په افغانستان کې «په جګړې کې ماتې وخوړه».
جنرال مارک میلي په افغانستان کې د امریکا د شل کلنې جګړې پای د خواشینۍ وړ وباله او ویې ویل: «هغسې چې ما غوښتل پای ته ونه رسېده، هغسې چې ټولو غوښتل پای ته ونه رسېده».
هغه زیاته کړه: «کله چې دښمن ستاسو پلازمینه ونیسي، دا یوه ستراتیژیکه ناکامي ده، او دا هغه څه دي چې مایې د خلکو منځ کې په ښکاره ویلي وو. هېڅ لاره نه شته چې تاسو یې د ستراتیژیک بریالیتوب په توګه وستایئ».
دغه جګپوړي امریکايي چارواکي ټینګار وکړ، چې دغه هېواد له طالبانو او د هغوی له متحدینو سره څه باندې شل کاله جګړه وکړه او طالبانو په هغه پلازمېنه (کابل) کې د ډېرو دلایلو له مخې بریا ترلاسه کړه.
هغه زیاته کړه، چې د سپټمبر د یوولسمې نېټې راهیسې یو شمېر ډېر امریکايي چارواکي د پښېمانۍ افسوسونه کړي دي.
دغه جګپوړي امريکايي چارواکي په داسې حال کې د امريکا ستراتيژيکې ناکامۍ ته اشاره کوي، چې تر دې مخکې د امريکا ولسمشر جو بایډن له افغانستانه د خپلو ځواکونو د ايستلو پرېکړه سمه ارزولې وه او ويلي يې و، چې په دې پرېکړه پښېماني نه کوي.
خو د بایډن د حکومت منتقدینو له افغانستانه د امریکا وتل یوه ناکامي او یو ناورین بللی.
د امریکا د استازو د مجلس د بهرنیو اړیکو د کمېټې مشر مایکل مکال په ځلونو له افغانستان څخه د امریکايي ځواکونو په ناوړه رایستلو نیوکه کړې او ویلي یې دي چې دا ناورین د ولسمشر بایډن او د هغه د حکومت د ناوړه پرېکړو پایله وه.
د مکال په وینا؛ د بایډن ادارې د لوړ پوړو پوځي چارواکو مشورې او په افغانستان کې د امریکايي ډېپلوماتانو سخت خبرداری له پامه غورځولی دی.
بایډن له افغانستان څخه د امریکايي ځواکونو پر وتلو او د وتلو پر عملیاتو دواړو له نیوکو سره - سره، دا عملیات بریالي بللي دي.
جنرال میلي هم د بایډن سره موافق دی او د ځواکونو د راویستلو عملیات «یو حیرانونکې لوژیستیکي بریا» بولي.
ښاغلي میلي په دې ټيلویزیوني مرکه کې وویل، «زه له هر هغه چا څخه غواړم چې هلته [افغانستان] کې یې یونیفورم اغوستی و، خپل سر دې لوړ وساتي ځکه چې دوی هغه څه وکړل چې د دوی ملت ترې غوښتي وو».

د پېنسلوانیا پولیسو له دوو اونیو پراخو پلټنو وروسته هغه تښتېدلی زنداني، چې د خپلې ملګرې په وژلو محکوم شوی و؛ نیولی او بېرته یې زندان ته استولی دی.
د وږي په نهمه د برازیلي تبعه ډانلو کاوالکانټه له تېښتې وروسته پولیسو د هغه د لټولو لپاره د سلګونو پولیسو د پلټنې وسایلو او سپيو په موجودیت کې ځمکني او هوایي عملیات پیل کړل.
د پېنسلوانیا پولیسو وویل، چې د الوتکې له لارې د کشف ټیکنالوژۍ کارول د دې لامل شو، چې نوموړی د فلاډلفیا ښار په لویدیځه څنډه کې ومومي او بالاخره یې د چهارشنبې په ورځ (د وږي ۲۲مه) ونیوه.
امریکايي رسنیو ویلي، چې د تودوخې د کشف کوونکي وسیلې په مرسته د دغه قاتل ځای وموندل شو، چې د نیولو وخت کې یې د تښتېدلو هڅه وکړه، خو د پولیسو د یوه سپي لخوا ونیول شو او تېښتې ته یې پرې نه ښود.
د دغه زنداني له تېښتې وروسته د فلاډلفیا په ښار کې د خطر زنګونه وغږول شول او د ښار په لویدیځې برخې کې وېره خپره شوه.
د چهار شنبې په ورځ د ډانلو کاوالکانټه د نیول کېدو خبر په پنسلوانیا او برازیل هېوادونو کې د ډېرو رسنیو لومړی خبر شو.
دا خبر د هغه له یوه عکس سره خپور شوی، چې ښيي هغه د پولیسو لاس ته لوېدلی او پر مخ یې وینه ښکاري.
ډانلو کاوالکانټه په ۱۴۰۰ کال کې د خپلې ملګرې د قتل په تور په عمري بند محکوم شو. هغه په برازیل کې هم د یوه بل قتل په تور تورن دی.