د طالبانو له طبیعي پېښو سره د مبارزې وزارت وايي، د هرات په زنده جان ولسوالۍ کې د پرونۍ زلزلې د قربانیانو شمېر هغومره نه دی چې دوی مخکې خپور کړی و. خو په سیمه کې روغتیاپال او قومي مخور وايي، د زلزلې مرګ ژوبله تر هغه په مراتبو ډېره ده چې طالبان یې رسمي وړاندې کوي.
د طالبانو له طبیعي پېښو سره د مبارزې وزارت مخکې ویلي و چې د هرات په زنده جان ولسوالۍ کې- چې د پرونۍ زلزلې مرکز بلل شوی- ۲۰۵۳ کسان مړه او ۹۲۴۰ ټپیان شوي دي.
خو څو ګړۍ وروسته یې وویل د پرونۍ زلزلې د قربانیانو د ناسم فهرست د خپرولو له امله بښنه غواړي.
دغه وزارت وايي، د زلزلې د ټولو مړو او ټپیانو شمېر ۲۰۵۳ ته رسېږي او د زلزله ځپلو سیمو د وګړو شمېر ۹۲۴۰ ته رسېږي.
له دې سره بیا هم طالبانو د مړو او ټپیانو شمېر سره بېل کړی نه دی.
له دې سره په زنده جان کې ېو طالب چارواکی وايي، په څو کلیو کې تر زرو ډېر کسان مړه شوي دي.
د طالبانو د ریاست الوزار د دفتر کارمن او لیکوال محمد حسن حقیار هم- چې زنده جان کې زلزله ځپلو سیمو ته تللی- د ځايي خلکو هڅې ستايي، خو وايي، د طبیعي پېښو وزیر پرېږده چې ان ولسوال هم زلزله ځپلې سیمې ته نه دی تللی.
نوموړی وايي، په یوه سیمه کې پنځه کلي یو مخ نړېدلي، خو ځايي خلکو له پرون راهیسې یوازې د یوه کلي دریمه برخه سپړلې ده.
د زنده جان اوسېدونکي هم پر طالبانو نیوکه کوي چې تر کنډوالو لاندې کسانو د ژغورلو لپاره یې ټیمونه او وسیال کم دي.
د زنده جان اوسېدونکو هم افغانستان انټرنشنل ته ویلي چې په سوونو کسان لا هم تر خاورو لاندې دي او د مړو شمېر تر هغه ډېر دی چې رسمي اعلانېږي.
یو قومي مشر هم په یوه غږیز پیغام کې وايي، چې تر ۱۳ کلي یو مخ وران شوي دي او په عادي وسایلو د مړو او خاورو لاندې کسانو اېستل امکان نه لري.
نوموړی وايي، کله چې پرون سکواټر د خلکو پر اېستلو پیل وکړ خلکو پر ډبرو ویشت او ورته ویل به یې چې اول زما کسان را وباسه.
دغه کس زیاتوي: «که یوه اونۍ هم کار وشي دا شهیدان به ونه باسل شي. دا زلزله د غرمې مهال شوې چې د کلیو خلک په دغه مهال ډوډۍ خوري.»
له بلې خوا د بې پولې ډاکټرانو ادارې یو ډاکټر وايي، چې په زنده جان او رباط سنګي کې مکمل کلي وران شوي دي او ان د مرګ ژوبلې شمېر تر هغه څو برابر دی چې رسمي اعلانېږي.
نوموړی دا هم وايي چې ځینې کلیو ته لا هم ژغورونکي نه دي رسېدلي.
ملګرو ملتونو هم تر دې دمه د پرونۍ زلزلې د قربانیانو شمېر نه دی خپور کړی.
په دا مهال په هرات کې د طالبانو والی له درمل پلورو د درملو او له ځايي خلکو له زلزله ځپلو سره د مرستې غوښتنه کړې ده.
