د پاکستان د جمعیت علمای اسلام مشر په دغه هېواد کې د افغان کډوالو د ستونزې د حل لپاره د کمېسون جوړېدو غوښتنه وکړه. مولانا فضل رحمان د پاکستان د سرپرست حکومت له خوا د افغان کډوالو اېستلو ته په اشاره ايي، چې په یوه طرفه فیصلو سره اړیکي خرابېږي.
د پاکستان حکومت د تېر اکتوبر لومړیو کې بې قانونه کډوالو ته یوه میاشت د وتلو لپاره وخت ور کړ او له دې نېټې وروسته هم کډوال نیسي او ستنوي.
د مولانا فضل رحمان ګوند نن پر خپل اېکس د نوموړي خبرې خپرې کړې دي چې پکې پاکستان پر دغه پرېکړه له نیوکې سره وايي: «افغان کډوالو ته بې قانونه ویل کېږي او اېستل کېږي، ایا دوی دا ۴۲ او ۳۲ کاله بې قانونه نه وو؟»
د پاکستان حکومت افغان کډوال د دغه هېواد په ناامنۍ کې ښکېل بولي، خو طالبان او پخواني افغان چارواکي وايي، د پاکستان امنیتي ادارې د امنیت ټینګولو کې پاتې راغلې او د دې ناکامۍ پړه پر کډوالو اچوي.
مولانا فضل رحمان هم دې مسلې ته له اشارې پرته واييک «مشکل یو ځای جوړېږي، شکایت له بل ځای کېږي، سزا بل چا ته ور کول کېږي. »
نوموړی زیاتوي چې په افغانستان دا فتوا هم شوې چې په پاکستان کې جنګ جهاد نه دی.
مولانا فضل رحمان نږدې میاشت مخکې هم له افغان کډوالو سره د پاکستان پر چلن نیوکه کړې وه او یوه ویډیو کې یې ویلي وو: «زه د انساني حقونو له ادارو غواړم چې پاکستان ته راشي، او اوس د افغان کډوالو په تړاو انساني حقونه مطالعه کړي چې پاکستان کې ور سره څه کېږي.»
نوموړي زیاته کړې وه، چې د دغه هېواد امنیتي ځواکونه له افغان کډوالو پیسې اخلي او یا یې هم پر جایداد ولکه کوي.
که څه هم نړیوالې ټولې او طالبانو بیا بیا له پاکستان غوښتي چې د کډوالو اېستلو په هکله خپله پرېکړه واخلي، خواسلام اباد لا هم شاتګ نه دی کړی.
د پاکستان چارواکي وايي، د تېر اکتوبر له لومړیو تر اوسه دوه لکه لس زره افغانان خپل هېواد ته ستانه شوي دي.
ملا عبدالغني برادر اخوند له څو ورځو راهیسې د یوه طالب پلاوي په مشرۍ ایران ته تللی او نن یې د دغه هېواد سیستان بلوچستان ته په تګ سره چابهار بندر ته ورغلی دی.
نوموړي په چابهار کې د بلوچستان له والي حسین مدرس خیاباني، په افغانستان کې د ایران له سفیر حسن کاظمي قُمي، د ایران د ازادو سوداګریزو سیمو مسوول حجتالله عبدالملکي، د چابهار بندر له مسوول قاسم عسکري او یوشمېر نورو ایراني مسوولینو سره ناسته درلوده.
د ملا برادر دفتر په خبرپاڼه کې وايي، ملا برادر په نننۍ غونډه کې له ایراني لوري وغوښتل چې د افغان ټرانزېټ د زیاتوالي لپاره دوی ته د چابهار بندر د کارولو سهولتونه برابر کړي.
د دې خبرپاڼې له مخې، ایراني لوري «د ریاستالوزراء اقتصادي مرستیال محترم ملا عبدالغني برادر اخوند ته وویل، افغانستان کولای شي سر له سبا له چابهار بندر څخه د صادراتو، وارداتو او ترانزیټ عملاً استفاده پيل کړي.»
د طالبانو واکمنېدو سره له چابهار بندر د افغانستان صادرات بند شوي او وجه یې هم د طالبانو له امله له نړیوال بانکي سیستم د افغانستان بې برخې کېدل بلل کېږي.
په نننۍ غونډه کې ملا برادر په چابهار بندر کې د افغانستان لپاره په مناسبه بیه د ځمکې ځانګړي کولو غوښتنه هم کړې ده.
طالبان وایي، د غونډې په پای کې چابهار بندر ته د افغانستان د بشپړ لاسرسي او په دغه برخه کې د ایران له لوري د هر ډول اسانتیاوو او همکارۍ رامنځته کولو توافق هم وشو.
ملا برادر تېره شنبه د یوه لوړپوړي طالب پلاوي په مشرۍ ایران ته ورسېد او د دغه هېواد پر بهرنیو او کورنیو چارو وزیرانو سربېره یې له مختلفو چارواکو او سوداګرو سره ولیدل.
چابهار بندر د افغانستان د نیمروز ولایت په ګاونډ د ایران په سیستان بلوچستان کې پروت دی او پر تهران سربېره هند هم له افغانستان او منځنۍ اسیا سره د وصل لپاره پر دې بندر پانګونه کوي.
ایران دوه کاله مخکې د دې بندر او د سیستان بلوچستان د مرکز زاهدان ترمنځ د پټلۍ غځولو چارې پیل کړې دي. تهران غواړي دا پټلۍ افغانستان او بیا تر منځنۍ اسیا وغځوي.
په وچه ایسار افغانستان چې د کراچۍ له لارې سمندري سوداګري کوي، دغه بندر ته د بدیل په سترګه ګوري او د پاکستان له خوا د افغان ټرانزېټ مالونو په مخ کې خنډونو ورته لا مهم کړی دی.
دا اوس هم د افغانستان تر څلور زرو ډېر کانتینر د پاکستان د حکومت له خوا په کراچۍ کې ایسار کړل شوي چې ښايي هره ورځ ترې یو میلیون ډالر اضافه مالیه هم واخیستل شي.
د افغانستان او پاکستان د سوداګرۍ خونې مشر خان جان الکوزی د پاکستان دا ګام د نړیوال سوداګریز قانون خلاف بولي.
