په ننګرهار کې د طالبانو سیمه ییز چاراکي وایي، له د پاکستاني لوري سره تر خبرو وروسته تورخم دروازه د ټرانزېټ لپاره خلاصه شوه. د طالبانو په خبره، تر دې وروسته بارګاډي د پخوا په څېر پر تورخم تګ راتګ کولی شي.
د ننګرهار د طالبانو د امنيه قومندانۍ وياند حافظ عبدالبصير زابلی وايي، د ترخم کمیسار مولوی عصمت الله له پاکستاني لوري سره ناسته کړې او په نتیجه کې يې د تورخم دروازه خلاصه کړې ده.
نن چهار شنبه سهار وروسته له هغه د پاکستان دا دروازه وتړه، چې طالبانو یې د نوې دروازې د جوړېدو مخه ونیوله.
د طالبانو په خبره، تېره شپه ناوخته پاکستان غوښتل تورخم دروازې ته څېرمه د افغانستان لوري ته شل متره مخکې د لوحې په پلمه یوه بله دروازه جوړه کړي، خو دوی یې خنډ شول.
د پولې نه اخوا او دېخوا د ډيورنډ د کرښې نه جوړه شوې ده چې د برلېن ديوال په شان د يو قوم په سينه د تاريخ د جبر کرښه ده. جرمنان يو شول خو مونږ له مودو مودو راهیسې نن هم لر او بر يو افغانفقط د نعرې په توګه استعمالوو.
دا چیغه په هر دور کېد خپلو سياسي مقصدونو لپاره د ضرورت ترمخه پورته شوې ده او بيا یې خپله معنا له لاسه ورکړې ده.
اسلام اباد دا کرښه د جهاد لپاره داسې نوې کړې ده چې اخوا هم مسلمان ديخوا هم مسلمان. د دې په نتيجه کې یې جهاد فساد او طالب ايجاد کړو چې د افغانستان تاريخي ارزښت یې تالا ترغه کړ.
ديخوا د طالبانو زړو استازانو د لراو بر يو افغان په مقابل نوی شعار ورکړ: لر اوبر يو طالب.
خو-----!!
دا اوس چې پاکستان د افغان کډوالو د ايستلو لپاره نيټه ورکړه نو د ټولو شعارونو عمل د پاکستان ګير سياست په زانګو کې اوده پاتې شو.
طالب د پولې خوا ته راغی او بې کوره کډوال یې په غېږ واخیستل. اوس د پولې اخوا او ديخوا افغان د اسلام اباد د سخت دريځ په عکس العمل د يو بل پر ضد ودرېدل.
تعجب دا دی چې د تاريخ په اوږدو کې وړاندې څنګه عمليات شوي دي هغه یې بيا فقط د پولې په اخوا او ديخوا افغان وکړل، چې پښتون افغان یې د پښتون افغان په مقابل کې ودراوه، سپکې سپورې پېغورونه تر کنځلو پورې ورسېدل او دلته لاسونه هم د يوبل ګريوانونو ته واچول شول.
دا لوبه د ټولو په سر کې د سردار ظاهر شاه بيا د سردار داودد اقتدار په دورو کې شوې ده، چې د اسلام اباد په حکم د پېښور رېډيو سټېشن څخه د کابل خلاف پروپاګنډه په پښتو کې د پښتنو په ژبه شوې ده. دښمنی یې د پولې اخوا او ديخوا په پښتون افغان کړې ده. په هر دور کې دا سې شوي دي.
مونږ چې د جهاد دورو ته لاړ شو نو اسلام اباد د پښتونخوا نه په افغانانو په پرنټ او اليکټرانک میډيا دا د ژبې او لفظونو جنګ هم کړی دی او د ځمکني جنګ لپاره یې د "خاموش مجاهدينو" دا غږ هم هرچاته ياد دی چې دا یېوویل:
بايد کابل وسوځي!
د کابل د سوځېدو په هڅه کې په دې منطقه کې څومره داستانونه رقم شول. دغه د جنګونو د اور لمبو ټول کردارونه په بهرنیو خرڅ شول. نن هم د خاموش مجاهدينو په محلونو کې دا نوادرات د هغوی د دروغجنې بهادرۍ د نښو په توګه پراته دي.
د افغانستان په خپلواکۍ د بريد او يرغل بل شکل دا دی چې جنرال ضيا ويلی وو!!
زه به په پل خشتي جومات کې سجده لګوم.
دا د ملل متحد د اصولو او نکاتو خلاف ورزي ده. هېڅوک به د بل په ځمکه يرغل نه کوي، نه به خپله خاوره د بل هېواد خلاف استعمالوي، خو اسلام اباد په غړانګور اواز ويلي وو - بايد کابل وسوځي.
بدبختانه دا غږ یې د پښتون افغان په خوله کې ورکړ. مونږ چې وګورو پښتون په پښتون د وهلو دا لړۍ تر ننه روانه ده. د اسلام اباد د حکم په رڼا کې افغانان د پولې اخوا اړول کېږي.
د ټول پنجاب او سند نه یې افغانانو باندې د غېر قانوني مهر ولګولو او د ۱۹۴۷ د مسلمانانو او هندوانو هغه سلسله تازه شوه چې د نوي پاکستان نه هندوان د مسلمانانو په لوټ مار تالا ترغه حالت کې ورديکه شول او هلته په عکس العمل کې د هندوانو، سيکهانو او مسلمانانو فسادات وشول.
په دغه شان لوټ مار د افغانستان مسلمان مهاجر د پاکستان د پنجاب د انصار دلاسه نن د پولې اخوا په مېدان پروت دی.
د هندوستان مهاجر دلته قانوني دي چې د دوه قومي نظريې په بنياد راغلي وو، خو چې د يو جهاد، يو فساد، يو طالب په نوم یې پخپله راوستي وو هغوی یې واپس په زوره وشړل او پخوانۍ لړۍ یې دوامداره وساتله چې يو ځل یې ترې جهادي بل ځل یې فسادي او بيا ترهګر "ښه طالب" او "بد طالب " جوړ کړل.
مونږ له افغان وينو په اغږل شووخټو هاغه خونړي کولالان يو چې د خپلو غرضونو لپاره له پښتون افغان څخه د پولې نه اخوا او ديخوا کله څه جوړوو او کله څه.
اوس یې ترې په خپله سرتوره ځمکه، بې کوره، بې دره بی معاشه، بې روزګاره پښتون افغان څخه داسې کډوال جوړ کړل چې د هغه طالب په خوله کې یې ورکړل چې د چانه راتښتېدلي وو. يو خوا د پاکستان ډانګ بل خوا طالبان د پړانګ په توګه او پښتون افغان یې ترمنځه ولاړ د سر امن غواړي.
د ټولو نه لويه بدبختي دا ده چې چا دا لوبه وکړه هغوی سپين بازان دي او دواړو خواوو ته د تاريخ حصې یې د يوبله داسې وشوکولې لکه چې څوک رښت په زوره وشلوي.
که مونږ د پاکستان له نورو برخو د اېستل شویوافغانانو د مودو مودو کارونو، معاشونو، تعليمونو ته فکر وکړو، نو دغه هر څهلوټ تالان شول.
بيا چې دلته د ځينې اوچتې پایې افغانانو د کروړونو کورونو ته وګورو نو دغه هرڅه په پاتې کېدل د مټ د تاوهلو او په زوره ترې هرڅه اخستلو په شان دي.
د پولې اخوا چې کوم خلک په ويزه باندې راځی، نو ديخوا د رويو مزاجونو سختوالي خولې دومره ترخې کړې دي، چې بشري احترام له لاسه ورکوي.
پنجاب د خیر په غونډۍ بره په کرار ناست پاتې شو او د پولې ديخوا پښتانه یې اخوا بند کړل. دا داسې علاقې دي چې نيم خلک یې اخوا نيم ديخوا اوسيږي.
دغه ټول جنګونه یې زموږ په خاوره د خپلو غرضونو لپاره وکړل دا د زړو غرضونو د پخوانو جنګونو نوې لوبه ده.
د غرضونو سوداګرو په دې تالان ناتار کې هم د پخوا په شان خپل کار وکړ.له افغانانو یې د کور د استعمال څيزونه او زاتي ګاډي، يخ چالونه هر څه د اوبو په بيه واخیستل.
نن د ټولې نړۍ د بشري حقونو دعوه ګير د دې ټولو جنګونو موجدين خاموش غلي ناست دي. د پنجاب او سند پخواني انصار تماشه کوي او پښتون افغان د پولې اخوا او ديخوا يو بل ته بد رد وایي. پېغورونه کوي-پرون یې هم په مونږ دا سې يو بل وهلی دی.
نن هم هغه د لویې لوبې ريفري خپله فیصله وکړه نه د پولې اخوا او ديخوا د نړيوال امن علمبرداران د خپلو همدردو او ډالرو څخه راځي چې وږو ته ډوډۍ او بې کورو ته کورونه روزګارونه ورکړي.
نه د بهرنیو هېوادونو څخه نړيوال کيمره مېنان راځيچې د جنګونو تصويرونه واخلي او په نمايش کې خرڅ کړي ګني نو دلته د پولې اخوا او ديخوا اوس بلها شربت ګلې په سترګو کېد تاريخ د جبر وحشتونه ګرځوي خو څوک نشته چې سوال یې کړی- او دا د وچو خولو غږ اوري !!
نن چې په ما ده نو په ما ده په ارام پراته يئ
اې ددنيا اولسه تاسو ته ضمير څه وایي
د خوړو نړیوال پروګرام وايي، په افغانستان کې دننه د شپږ میلیونو بې ځایه شویو سره، له پاکستانه تازه اېستل شوي کډوال له ناڅرګند راتلونکي سره مخ دي. دغه سازمان زیاته کړې چې افغان کډوال «د ورتلو لپاره هیڅ ځای نه لري او نه پوهیږي چې څنګه په ژمي کې ژوندي پاتې شي.»
د پاکستان موقت حکومت د تلې میاشتې په ۱۱مه نېټه اعلان وکړ چې بې اسناده کډوال دې د لړم میاشتې تر ۱۰مې نېټې له دغه هېواده ووځي، که نه نو دوی به ونیول شي او له پاکسانه به په زور و اېستل شي.
له ټاکل شوې مودې وروسته پاکستان د افغان کډوالو د نیولو او اېستلو لړۍ پیل کړې.
د ژمي په درشل کې د افغان کډوالو اېستلو د پناه غوښتونکو د ملاتړو سازمانونو اندېښنې راپارولې دي.
که څه هم د پاکستان سرپرست حکومت دغه پرېکړه له پراخو نړیوالو نیوکو سره هم مخ شوې، خو دغه هېواد لا هم هوډ لري چې د اوسېدو له اسنادو پرته د افغان کډوالو د شړلو پلان پلی کړي.
افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته څو سرچینو تایید کړه چې د پاکستان د وروستیو فشارونو له امله افغان طالبانو په افغانستان کې د تحریک طالبان پاکستان ۲۵ غړي نیولي دي. دغه سرچینې زیاتوي افغان طالبان د ټي ټي پي پر مشرانو فشار راوړي چې په پاکستان کې خپل بریدونه ودروي.
افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته پر افغان طالبانو سربېره د پاکستاني طالبانو ځینو غړو هم تایید کړه چې په وروستیو ورځو کې په کابل، ننګرهار او کونړ کې د پاکستاني طالبانو ډلې دوی څو مهم مشران هم نیول شوي دي.
په دې کسانو کې هغه وسلوال هم نیول شوي دي چې د پاکستان حکومت یې له افغان طالبانو سره معلومات شریک کړي وو.
پاکستان ادعا کړې وه چې دغو وسلوالو د پنچاب ایالت میاوله کې د هوايي ځواکونو پر روزنیز مرکز برید کې لاس درلود. د دې برید پړه د تحریک جهاد پاکستان په نوم وسلوالې ډلې منلې وه.
افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته سرچینو ویلي، په دغو پاکستاني طالبانو کې اظهار، موسا، ذیشان او تور ملا دي، چې د جلال اباد ـ کابل لویې لارې په اوږدو د افغان طالبانو لخوا نیول شوي دي.
په کونړ کې ځايي سرچینې وايي طالبانو درې ورځې وړاندې د تحریک طالبان پاکستان پنځه مهم مشران نیولي، چې د ملکنډ اوسیدونکي دي.
د پاکستاني طالبانو یو مشر افغانستان انټرنشنل ته وویل: «په موجوده وخت کې پر موږ سختې ورځې تیریږي، د ملګرو د نیولو د سلسله پیل شوې ده او خدای دې باقي خیر کړي.»
سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي، د طالبانو استخباراتو رییس عبدالحق وثیق د پاکستاني طالبانو له مشر مفتي نور ولي غوښتي چې پاکستان کې بریدونه کم کړي.
دوی د ځانمرکو بریدونو د مخنیوی غوښتنه هم کړې، د پاکستان حکومت ادعا کوي چې په دغو ځانمرکو بریدونو کې د افغان طالبانو غړي شامل دي او په دې اړه یې ځینې شواهد طالبانو ته سپارلي دي.
د معلوماتو له مخې پر افغان طالبانو د پاکستان له لوري د زیاتو فشارونو له امله، پاکستاني طالبان مجبور کړل چې د تحریک جهاد پاکستان په نوم یوه نوې ډلې رامنځته کړي او په دې نامه پاکستان کې خپلو بریدونو ته ادامه ورکړي.
پاکستان افغان طالبانو ته په دې اړه داسې شواهد سپارلي چې دا ډله د تحریک طالبان پاکستان لخوا جوړه شوې ده او په دې نامه بریدونه کوي.
پاکستان په دې وروستیو افغان طالبانو ته ویلي چې د تحریک طالبان پاکستان د یوه ګروپ مشرحافظ کل بهادر دې دوی ته وسپاري.
پاکستان ټینکار کړی که په دغه هیواد کې د وسلوالو بریدونه زور واخلي نو دوی به افغانستان کې پر ټي ټي پي بریدونه وکړي.
تحریک طالبان پاکستان هغه وسلواله ډله ده، چې تېرو شلو کلونو کې یې له افغان طالبانو سره په افغانستان کې د داخلي او بهرنيو ځواکونو پرضد جکړه کړې ده او د افغان طالبانو له مشر سره یې بعیت هم اعلان کړی دی.
تر اوسه د پاکستان حکومت او افغان طالبانو په دې اړه په رسمي توګه څه نه دي ویلي.
ځیني کارپوهان په دې باور دي که په افغانستان کې د پاکستاني طالبانو پرضد ګامونه واخیستل شي، دغه ډله به د افغان طالبانو پر وړاندې ودریږي او بیا به یې کنټرول سخت وي.
کارپوهان زیاتوي افغان طالبان د خپل حکومت د دوام لپاره غواړي چې په پاکستان کې د جګړې مخه ونیسي، ځکه وېره هم لري چې پاکستان به په افغانستان کې د داعش د ځواکمنولو ته مخه کړي او په همدې دلیل یې د ټي ټي پي د وسلوالو نیولو ته مخه کړې ده.
دغه منظورې شوې پروژې د طالبانو د دفاع، کورنیو چارو، مخابراتو او معلوماتي ټکنالورۍ وزارتونو او د افغانستان د برېښنا شرکت او کابل ښاروالۍ په بېلابېلو برخو یادې شوې دي.
د طالبانو د ریاست الوزرا له دفتره په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي چې، د چهار شنبې په ورځ د (لیندۍ ۱۵مه) د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر په مشرۍ د یادې ډلې د ملي تدارکاتو کمیسیون په غونده کې د څلور میلیاردو افغانیو په ارزښت ۱۸ پروژې منظور کړې.
په خبرپاڼه کې ویل شوي چې په منظورو شویو پروژو کې د وردګو ولایت د چک بند د پاتې چارو بشپړول، له ارغندۍ څخه تر غزني پورې د ۲۲۰ کیلو ولټ بریښنا د لین غځولو پاتې چارو بشپړول، د هرات او تور غونډۍ د ۲۲۰ کلیو ولټ لین چمتوکول، د زابل د شهر صفا ولسوالۍ تر مانجې پورې د سړک بیارغونه، د کابل ـ لوګر سړک د دوهم لین د پاتې چارو بشپړول، د باکیفیته او چټکو انټرنیټي خدمتونو وړاندې کول او یو شمیر نورې پروژې شاملې دي.
طالبانو پر یادو پروژو د کار د پیل د مودې په اړه څه نه دي ویلي خو وايي د یادو پروژو په پلې کېدو سره به زرګونو هیوادوالو ته کاري فرصتونه برابر شي.
یونسیف «د ماشومانو وجهي صندوق» د اروپايي ټولنې له لوري د ۲۵ میلیونو یورو له مرستې هرکلی کوي. او وايي یادې مرسته شوې پیسې به په افغانستان کې د څه د پاسه دوو لکو نجونو او هلکانو د زده کړو په چاپیریال جوړولو ولګول شي.
د یونسیف له لوري د چهار شنبې په ورځ د (لیندۍ ۱۵مه) په یوې خبرپاڼه کې راغلي چې د یونسیف سره د اروپايي ټولنې له لوري په ۲۵ میلیونه یورو مرسته شویو پیسو به په افغانستان کې د ۳۸۵ لومړنیو ښوونځیو د بنسټیزو چارو او د هغو د څرنګوالي په برخه کې خدمتونه وړاندې کړي.
د یونسیف له لوري په خپره شوې خبرپاڼه کې د اروپايي ټولنې د شارژدافیرې رافیلا آیوډیس له قوله لیکل شوي، «ټولګي باید د ماشومانو لپاره د دویم کور په څېر وي. کله چې ټولګي د ماشومانو لپاره دوستانه او خوندي وي، ماشومان زدهکړو ته هڅول کیږي او د دوی د حاضرۍ، فعالیت او د زدهکړو کیفیت ورسره لوړیږي.»
یونسیف په دغه خبرپاڼه کې ویلي، په افغانستان کې شاوخوا نیمايي ماشومان ښوونځي ته نه ځي او د هغو کسانو لپاره چې په ښوونځيو کې دي، د زدهکړو کیفیت په نړۍ کې تر ټولو په ټیټه کچه کې دی.
په خبرپاڼه کې د افغانستان لپاره د یونیسف استازې فران ایکوزا له قوله لیکل شوي، «ډیری ښوونځي په کافي اندازه مسلکي ښوونکي، د اوبو او روغتیا ساتنې اسانتیاوې، درسي توکي او د احاطې دیوالونه نه لري، ښوونه او روزنه په افغانستان کې د نجونو او هلکانو لپاره د هیلو څراغ دی.»
د 2008 کال راهیسې، اروپایي ټولنې د یونیسف په کارونو کې مرسته کړې چې په زدهکړو، روغتیا، تغذیه او د ماشومانو د ساتنې په برخو کې د پانګونې له لارې په افغانستان کې د ماشومانو هوساینې ته وده ورکړي.