د سه شنبې په سهار ۶ بجې د مرغومي ۱۹مه یوې زلزلې د بدخشان ځینې برخې ولړزولې. د امریکا د ځمک پېژندنې په سایټونو کې راغلي، چې د دغې زلزلې لویوالی ۴.۲ درجې و او د زلزلې مرکز د جرم ولسوالي ښودل شوې ده.
لاتراوسه د دغې زلزلې د احتمالي زیانونو په اړه مالومات نه دي تر لاسه شوي.
په کابل کې د طالبانو تر واک لاندې د پاسپورټ ریاست وايي، د تخنیکي ستونزو له امله دوی نه شي کولای له دې وروسته په انلاین ډول پاسپورتونه ووېشي او له خلکو یې غوښتي، چې له دې وروسته به په حضوري بڼه پر خلکو پاسپورټونه وېشي.
له دغه ریاسته د اېکس په پاڼه په خپره شوې ویډیو کې ویل شو:« په افلاین بڼه یا په سپينو عریضو به د پاسپورټ د وېش لړۍ د چهارشنبې په ورځ چې د مرغومې له ۲۰مې نېټې سره برابره ده پېل شي.»
په ویډیو کې زیاته شوې: «په انلاین بڼه کې د پېښو شویو ستونزو له امله او هغو کسانو چې پاسپورټ ته یې اړتیا درلوده هغوی ته وار نه رسېد؛ نو ځکه مو په افلاین بڼه د پاسپورټ د وېش بهیر پېل کړی دی.»
طالبانو دا هم ویلي، چې دغه بهیر به لومړی په کابل او بیا په نورو ولایتونو کې هم پیل کړي.
که څه هم چې د پاسپورټ اخیستل او لرل د هر وګړي حقه حق دی؛ خو په افغانستان کې د پاسپورټ تر لاسه کول هغه ستونزمنه چاره ده، چې نن سبا د افغانستان له نیمايي نفوس څخه زیات خلک ورسره لاس او ګرېوان دي، ان تر دې چې پاسپورټ ته اړ کسان زرګونه ډالر کمېشن کارانو ته بډې ورکوي چې یو جلد پاسپورټ تر لاسه کړي.
ځیني خلک دا نیوکه هم کوي، چې طالبانو د پاسپورټونو د وېش کاروبار تور بازار ته سپارلی او له دغه بازاره طالبانو ته زیاته ګټه وټه رسېږي؛ خو طالبان بیا وايي چې دوی په دې برخه کې ګڼ کمېشن کاران نیولي او هغه مامورین یې هم له کاره شړلي چې له خلکو یې پیسې اخیستې.
تر دې وړاندې د پاسپورټ د یوه پخواني رییس ورور د مالي او اخلاقي فساد په تور ویډیو ګانې په خواله رسنیو کې ډېرې ښکته پورته شوې؛ خو لا تر اوسه هغه ته د سزا ورکولو او نورو مجازاتو په اړه طالبانو څه نه دي ویلي او په دې برخه کې چوپه خوله پاتې دي.
د افغانستان د ډېپلوماتیکو مرکزونو او قونسلګریو د همغږۍ شورا په اېکس خواله رسنۍ کې د دوشنبې په ورځ (مرغومې ۱۸ مه) خپور کړي یو پیغام کې د طالبانو له خوا د کابل په واټونو کې د ښځو او نجونو وروستۍ خپلسرې او غیر قانوني نیونې په کلکه غندي.
دغه شورا په دې باور ده، چې د هېواد د ښځو او نجونو پر وړاندې د طالبانو دغه ناوړه کړنې د دوی له کرامت او هویت څخه ښکاره سرغړونه ده او همدارنګه د افغانستان د دود او کلتور او د بشري حقونو له پیژندل شویو معیارونو څخه ښکاره سرغړونه ده.
په اعلامیه کې راغلي: "موږ د دغو ټولو ښځو او نجونو د سمدستي او بې له شرطه خلاصون غواړو. دا ډول نیونې د افغانستان په معاصر تاریخ کې بې ساری دی."
د دغه شورا په اعلامیه کې راغلي چې دغه خپلسري نیونې په هیواد کې ټولنیزه باور لاپسې کمزوری کوي. اعلامیه کاږي چې طالبان باید د بشري حقونو د نړیوالو تړونونو له مخې چې افغانستان یې غړیتوب لري، نیول شوې ښځې او نجونې ژر تر ژره خوشې کړي.
د افغانستان د دیپلوماتیکو او قونسلګریو د همغږۍ شورا له ټولو هغو ښځو او نجونو سره خپل پیوستون څرګند کړی چې په ټول هیواد کې له خپلو حقونو دفاع کوي او ځل بیا د دغو میرمنو د حقونو خپل ټینګ ملاتړ څرګندولو سره له نړیوالې ټولنې غواړي چې د دغو سرغړونو په غندلو کې چټک او هر اړخیز اقدامات وکړي.
د پخواني جمهوري دولت د سولې د مرکچي پلاوي مشر معصوم ستانکزي د ملا فضل الرحمان د هغو خبرو په غبرګون کې چې ویلي وو؛ په غزه کې نسل وژنه روانه ده او افغانستان کې ځینې خلک د نجونو د تعلیم په غم کې دي، هغه کرايي ملا بللی او ویلي یې دي چې نوموړی د اسلامي امت لا محتاجي غواړي.
د افغانستان د مذاکراتي ټیم پخوانی مشر معصوم ستانکزي د نجونو د تعلیم په اړه د ملا فضل الرحمان د وروستیو څرګندونو په غبرګون کې د دوشنبې په ورځ پر خواله رسنۍ اېکس لیکلي:"د مولانا شیراني صاحب په خبره: پاکستان هغه چوک دی چې کرایي ملایان، مفتیان او قاتلان ... پکې پریمانه پېدا کیږي".
ملا فضل الرحمان د دوشنبې په ورځ (د مرغومې ۱۸ مه) ویلي، چې په داسې حال کې چې پر غزه بمبارۍ کیږي او هلته ۲۲ زره کسان وژل کیږي، چې ډېری یې ماشومان او ښځې دي او په داسې وضعیت کې هم خلک وايي، چې ولې په افغانستان کې نجونې ښوونځیو ته نه پرېښودل کیږي.
ښاغلي ستانکزي ملا فضل الرحمان ته د کرايي ملا خطاب کړی او ویلي یې دي: “دا کرایي ملا وایي چې په فلسطین که څه حال دی او خلک دلته د نجونو د تعلیم تشویش کوي، په دې معنا چې اسلامي امت دې نور هم ضعیفه او محتاجه پاتې شي.”
د طالبانو لوړ یو شمېر لوړه رتبه مشرانو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته ويلي، چې د دوی مشر هبت الله اخوندزاده د پاکستان څخه د ملا فضل الرحمان په مشرۍ له راغلي پلاوي سره ليدنه رد کړې. ملا فضل الرحمان افغانستان ته تر تګ مخکې ويلي وو، چې غواړي د طالبانو له مشر سره هم وويني.
پاکستانی سياستوال ملا فضل الرحمان په کابل کې د طالب مشرانو سره تر لېدونو وروسته نن دوشنبه پلان درلود، چې په کندهار کې د دې ډلې له مشر هبت الله اخوندزاده سره وويني.
په کندهار کې د طالبانو يو لوړ رتبه مشر افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وويل، چې له ملا فضل الرحمان سره د دوی مشر د ليدنې کوم پلان نه لري.
نوموړي زیاته کړه: « شېخ هبت الله اخوندزاده تر دم ګړۍ د ملا فضل الرحمان سره د ملاقات کوم سکېجول نه لري.»
د افغانستان د طالبانو د بهرنيو چارو وزارت څخه هم يوې سرچينې افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته تایيد کړه، چې د طالبانو د مشر له دفتره يې د ملا فضل الرحمان سره د لېدنې وړاندیز رد شوی جواب تر لاسه کړ. « د بهرنيو چارو وزير اميرخان متقي د ملا هبت الله اخوندزاده دفتر ته د ملا فضل الرحمان لپاره د لېدنې وړانديز کړی و؛ خو تېره ورځ يې منفي ځواب تر لاسه کړ، چې نوموړی دې له ريیس الوزرا سره وګوري.»
د طالبانو مشر نن دوشنبه ناوخته په کندهار کې د والي ملا شيرين، خپلو مشاورينو او ځينو دیني علماو سره هم کتلي؛ خو تر اوسه د دې ليدنې اجنډا معلومه نه ده.
ډېر باور دا دی، چې د نوموړي دغه بېړنۍ ناسته هم د ملا فضل الرحمان د کتني اړوند د تصميم نیونې وه.
د پاکستان د جمعیت علمای اسلام ګوند مشر ملا فضل الرحمان د یکشنبې په ورځ (د مرغومې ۱۷ مه) نېټه د یوه پلاوي په مشري کابل ته تللی او هلته یې د طالب مشرانو تر څنګ د دې ډلې له رييس الوزرا سره هم کتلي دي.
تېره ورځ د طالبانو د بهرنيو چارو وزير د هغه سفر ته هيله مندي ښودلې وه او ويلي يې وو، چې د ملا فضل الرحمان سفر به د دواړو هېوادونو ترمنځ د رامنځته شويو ستونزو په هواري کې ګټور تمام شي.
د پاکستان د جمعیت علمای اسلام مشر ملا فضل الرحمان په کابل کې د طالبانو له رییس الورزا ملا محمد حسن اخوند سره وکتل. حسن اخوند په دې کتنه کې وویل، چې د دواړو هېوادونو د حکومتونو په اړیکو کې ښايي ننګونې موجودې وي؛ خو خلک او عالمان نه بېلېدونکې ارزښتونه او مشترکات لري.
د طالبانو رییس الوزرا زیاته کړه، چې دغه ډله د پاکستان په ګډون نورو هېوادونو ته د زیان رسولو اراده نه لري او نه هم چا ته اجازه ورکوي، چې له افغانستانه کوم بل هېواد تهدید شي.
د پاکستان د جمعیت علمای اسلام مشر ملا فضل الرحمان چې د روانې میاشتې په ۱۷مه نېټه یې د طالبانو په بلنه کابل ته سفر کړی، د خپل سفر موخه د دواړو هېوادونو ترمنځ د تفاهم او د ستونزو د هواري لپاره د لارې هوارول ښودلي.
د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د ملا فضل الرحمان دغه سفر یو شخصي سفر بللی؛ خو ځینو پاکستاني رسنیو داسې راپورونه خپاره کړي وو، چې د پاکستان حکومت د دغه سفر ملاتړ کړی دی.
ملا فضل الرحمان په خپلو خبرو کې وویل، چې کابل ته یې د خیر پیغام راوړی او غواړي د دواړو هېوادونو په اړیکو کې شته ناسم پوهاوی د خبرو له لارې هوار شي.
د پاکستان د جمعیت علمای اسلام ګوند مشر زياته کړه، چې د دواړو هېوادونو ترمنځ په اقتصادي، سياسي او سوداګريزو برخو کې د ګډو همکاريو لا زياتې لارې چارې باید برابرې شي.
نوموړي کابل ته تر سفر مخکې ویلي وو، چې په دغه سفر کې به د طالبانو له مشر ملا هبت الله اخوند سره هم وویني، چې مرکز یې په کندهار کې دی.
