د روسیې دفاع وزارت وايي، افغانستان ته د پخواني شوروي ټول شپږ لکه شل زره سرتېري استول شوي وو، چې له دې ډلې پنځه لکه ۴۶ زره مخامخ په جګړه کې ښکېل وو. د روسیې دفاع وزارت نن دا مالومات له افغانستان د پخواني شوروي د سرتېرو د وتلو د ۳۵ کلیزې په مناسبت خپاره کړي دي.
دغه وزارت زیاتوي، چې له دوو لکو ډېرو سرتېرو ته په افغان جکړه کې د مېړانې او زړورتیا مډالونه او نښانونه ور کړل شوي دي.
پخواني شوروي د ۱۹۷۹ کال د ډیسمبر پر ۲۷ پر افغانستان یرغل سره ببرک کارمل واک ته ورساوه، خو د نږدې لس کلنې افغان-شوروي جګړې او د جنیوا تړون په نتیجه کې د ۱۹۸۹ کال د فبروري پر ۱۵ یې وروستی سرتېری له دغه هېواد ووت.
په افغان- شوروي جګړه کې په لکونو افغانانو ته مرګ ژوبله واوښته او په میلیونونو هم کډوالۍ ته اړ وتل چې تر ډېره پاکستان او ایران ته واوښتل.
ویل کېږي په افغان- شوروي جګړه کې د روسیې څه باندې ۱۵ زره سرتېري وژل شوي او تر دوو سوو ورک دي.
ځینې ورک سرتېري هم مجاهدینو ته تسلیم شوي او بیا یې افغانستان کې ژوند غوره کړی دی، خو له دې سره روسیه هیله منه ده چې ځینې دغه سرتېري به لا هم ژوندي وي او خپل هېواد ته به ستانه شي.
مسکو پر ۲۰۱۲ کال هم له افغان حکومت او خلکو وغوښتل چې د دې سرتېرو په موندلو کې ور سره مرسته وکړي.
د پکتیا حوزوي روغتون یو ډاکتر اصیل خان وايي، د سړې هوا او وچ موسم له امله په سلګونو ماشومان په سیخ و برېښ ناروغۍ اخته دي چې هره میاشت په منځنۍ کچه ۲۰ تنه یې مري.
هغه وايي، د دغه روغتون د ماشومانو څانګه د ۴۵ بسترو وړتیا لري خو دا مهال پکې تر ۱۲۰ پورې ماشومان بستر دي چې په یو کټ کې ان درې تنه ناروغ ماشومان پراته دي.
دا په داسې حال کې ده چې څه موده وړاندې د طالبانو د روغتیا وزیر ویلي و چې په ټول افغانستان کې د روغتیا په برخه کې جدي ستونزې نه لري او خلکو ته په سم ډول روغتیایي خدمتونه وړاندې کوي.
د پکتیا د لهجې منګل ولسوالۍ یوه اوسیدنکي سیداجان منګل افغانستان انټرنشنل پښتو څانګې ته د پنجشنبې په ورځ د (سلواغې۲۶مه) وويل چې په روغتون کې یې یوه اوونۍ ماشوم بستر و او د درملو او نورو امکاناتو د نشت له امله دوه ورځې وړاندې مړ شو: «شفاخانه شته خو دوا نشته، خلک ورځې هسې ماشومان او نور ناروغان ورولي او بیرته راځي، په شخصي کې مو وس نشته مجبور یو چې دغلته یې وروړو خو دوی هيڅ هم نه لري، مخکې دا شفاخانه ښه وه اوس هیڅ هم نه شته پکې.»
د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ اداره (اوچا) وايي په افغانستان کې د ۲۰۲۴ کال روغتیایي خدمتونو لپاره ۳۶۷ میلیون ډالرو ته اړتیا لري.
دغه اداره وايي، هڅه یې داده چې په روان میلادي کال کې افغانانو ته روغتیایي خدمتونه وړاندې کړي.
