د کندوز_مزار پر لویه لار په ټرافیکي پېښه کې پنځه کندهاري مېلهوال مړه شوي دي

په کندهار کې د طالبانو سیمهایز چارواکي وايي، د کندوز ـ مزار پر لویه لاره په ټرافیکي پېښه کې مړه شوي پنځه کسان د یوې کورنۍ غړي وو.

په کندهار کې د طالبانو سیمهایز چارواکي وايي، د کندوز ـ مزار پر لویه لاره په ټرافیکي پېښه کې مړه شوي پنځه کسان د یوې کورنۍ غړي وو.
په کندهار کې د طالبانو ځايي چارواکي وايي، د سه شنبې په ورځ د (وري ۲۷مه) د کندوزـ مزار پر لویه لاره پنځه کندهاري مېلهوال په یوه ترافیکي پېښه کې مړه شوي دي.
له کندهار څخه سیمهاېزو خبریالانو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته ویلي، چې دغه کندهاري مېلهوال د یوې کورنۍ غړي دي.
د کندهار د سیمهایزو خبریالانو په خبره په مړه شویو کسانو کې درې کسان ورونه، یو د همدې درې کسانو اوښی او یو بل مړ شوی کس یې هم له نږدې خپلوانو څخه و.
د اختر په رخصتیو کې ډېری کسان د افغانستان له سویل په ځانګړي توګه کندهار څخه د افغانستان شمالي ولایتونو ته سفرونه کوي.
خو ډېری وختونه یوشمېر مېلهوال د بې احتیاطۍ له امله په ترافیکو پېښو کې مړي.
دا په داسې حال کې ده، چې د کندهار د میرویس روغتون له لوري په خپور شوي راپور کې راغلي، چې د اختر په ورځو کې په دغه ولایت کې د ټرافیکو پېښو له امله دوه کسان مړه او ۱۴۹ کسان ټپیان شوي دي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر اژانس خبر ورکړی، چې د وروستیو ورښتونو له امله په فراه ولایت کې پنځه او په کونړ ولایت کې څلور کسان مړه او دوه نور ټپیان شوي دي.
په کونړ ولایت کې د پېښو پر وړاندې د طالبانو د مبارزې مدیریت وايي، چې په دغه ولایت کې د سېلابونو او ورښتونو له امله ۶ کسانو ته د مرګ ژوبلې سربېره خلکو ته مالي زیانونه هم اوښتې دي.
په کونړ ولایت کې د پېښو پر وړاندې د طالبانو د مبارزې مدیر احسان الله وویل، چې د دغه ولایت په دانګام، اسمار، شیګل، ناړۍ، غازي اباد، مره ورې، نرنګ، چپې درې، پیج او شلتن ولسوالیو او مرکز اسداباد کې د پرله پسې سېلابونو او ورښتونو له امله ۴ کسان مړه شوي او دوه نور ټپیان دي.
د هغه په وینا، دغو سېلابونو تر دې دمه په کونړ ولایت کې۳۰۶ کورونه ویجاړ کړي، ۱۴۲ څاروي یې له منځه وړي او ۶۴ کیلومتره سړک، دوه جوماته، یوه مدرسه، دوه ښوونځي، ۲۳ سربندونه، ۱۸ پلچکونه او ۳۵۶ جریبه کرنیزې ځمکې او فصلونه یې هم زیانمن کړي دي.
د یوه بل خبر له مخې، په فراه ولایت کې هم د پرله پسې ورښتونو او سېلابونو له امله ۵ کسان مړه شوي او ۲۰۳ څاروي تلف شوي دي.
په فراه ولایت کې د طبیعي پېښو پر وړاندې د طالبانو د مبارزې مشر مولوي محمد اسراییل سیار ویلي، چې د دغه ولایت په مرکز او ټولو ولسوالیو کې د سختو ورښتونو او سېلابونو له کبله ۵ کسان وژل شوي، ۲۰۳ څاروي له منځه تللي، ۹۵ کورونه او ۴۳۸۰ جریبه کرنیزې ځمکې ویجاړې شوې دي.
له بل پلوه د طالبانو پېښو ته د رسېدو وزارت ویاند ویلي، چې وروستيو سېلابونو ۶۶ کسان مړه کړي او ۳۶ نور يې ټپيان کړي دي.
دغه وزارت ویلي، په دغو سېلابونو کې ۶۰۰ څاروی تلف شوي او ۱۲۳۶ کورنه هم ویجاړ شوي دي.
دغه وزارت په یوې خپرې شوې خبرپاڼه کې لیکلي، چې په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ادارو په یوې ناسته کې ډاډ ورکړی؛ چې له سېلاب ځپلو سره د بېړنیو اړتیاوو له پوره کولو وروسته به د دوی لپاره دایمي کورونه جوړ کړي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې ملي ټلویزیون خبر ورکړی، چې په غزني ولایت کې د دوی د امر بالمعروف وزارت محتسبینو د دغې ډلې د امنیتي ځواکونو په مرسته یوه مېرمن د دغه ولایت په اندړ ولسوالۍ کې له دولس کلن کورني بنده خلاصه کړې ده.
په اېکس پاڼه په دغه خپور شوي خبر کې راغلي، د شمسیې په نوم دغه مېرمن د خپلو تره زامنو لهخوا له دولس کلونو راهیسې په کورني بند کې وه.
د دوی په وینا، نوموړې یې اوسمهال د درملنې لپاره ولایتي روغتون ته لېږدولې ده.
له بل پلوه په دغه ولایت کې د طالبانو امنیتي مسوولین وایي، چې تورن کسان یې د لاڅېړنې لپاره عدلي او قضایي برخو ته ورپېژندلي دي.
طالبانو په دې اړه نور جزییات نه دي خپاره کړي.
خو تر دې وړاندې هم طالبانو څو ځلې خبر ورکړی و، چې د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو کې له کورني بنده یې د نارینهوو په ګډون څو ښځې راخلاصې کړې وې.

د بې پولې ډاکترانو ټولنه وايي، په افغانستان کې د روغتیایي اسانتیاوو د نشتوالي له امله دوی دې ته په اندېښنه کې دي، چې که له پاکستانه نور کډوال هم اېستل کېږي؛ نو په افغانستان کې به خلک د یو ناورین سره مخامخ شي.
دغې ټولنې د سه شنبې په ورځ وویل، چې لا هم په افغانستان کې ګڼ خلک له روغتیايي چوپړونو بې برخې دي او بېوزلي او وزګارتیا هغه بله ستونزه ده، چې افغانان ورسره غاړه غړۍ دي.
پاکستاني چارواکو ویلي، د اپرېل له نیمايي وروسته به د (اې سي سي) کارت لرونکي کدوال هم له خپلې خاورې باسي چې د دوی شمېر هم شاوخوا یو مېلیون تنو ته رسېږي.
د بې پولې ډاکترانو ټولنه وایي، چې د ساري او مکروبي ناروغیو ډېرښت او هلته د ډاکترانو او دارو درملو کمښت د دې لامل کېږي، چې ګڼ خلک په تېره بیا ماشومان او مېرمنې په بېلابېلو ناروغیو اخته شي.
تر دې وړاندې هم ځینو مرستندویه ټولنو په افغانستان کې د روغتیايي خدمتونو د نشتوالي او کموالي له امله اندېښنې په ډاګه کړې وې.
تېر کال هم پاکستاني چارواکو له نیم مېلیون څخه ډېر افغان کډوال له خپلې خاورې اېستې وو، چې ګڼ شمېر یې د روغتیایي ستونزو سره مخامخ شوي وو.
په دوی کې ګڼې ساري ناروغۍ خپرې شوې وې او ډېر شمېر ماشومان یې په سیخ و برېښ، والګي، شري او نورو ناروغیو اخته شوي وو.

نجیبه نوري او د هغې سره د بېلابېلو هېوادونو ملې ملګرې د «اوشن ګلوب» لوبو کې له ګډون وروسته خپل هغه سفر چې ۱۵۴ ورځې وړاندې یې پیل کړی و، پای ته ورساوه. هغه وایي، په دغه ننګونکي سفر کې یې وښوده چې افغان نجونې هم کولای شي ځانونه اغېزناکې او زړورې ثابتې کړي.
اغلې نوري د لومړي ځل لپاره د اوشن ګلوب سیالیو په دویم پړاو کې سفر وکړ.
هغې په فبرورۍ میاشت کې په خپله فیسبوک پاڼه کې د دغه سفر په اړه ولیکل:« خوشحاله یم، چې په دغه نه باورېدونکي سفر کې چې ټولې نړۍ ته یې لرم، د نجونو د زدهکړو مهم پیغام له ځانه سره لېږدوم.»
هغې زیاته کړه:« د افغانستان په ښایسته غرونو کې رالویه شوې او د میدن په بېړۍ چلولو کې له تمې خلاف او زړه راښکوونکی سفر کوم.»

میدن فکټور د اډوارز ټریسي بېړۍ نوم دی. هغې په ۱۹۸۹-۱۹۹۰ کال کې «د ویتنبرد د نړۍوالو سیالیو بهیر» کې د هغې بېړۍ مشري کوله، چې ټولې کارکوونکې یې مېرمنې وې.
د ټولو مخالفتونو او جنسیتي توپیر سره، سره ټریسي او د هغې ډلې د ټولو سختو شرایطو په منلو د نړۍ د بېړۍ چلولو په سیالیو کې دویم مقام ګټلی و.
دا د بېړۍ چلولو سیالیو کې د مېرمنو لپاره تر ټولو سخت پیل و.
له هغې وروسته میدن چې اوسمهال یې په نوم دغه سازمان هم جوړ شوی، د نجونو د ځواکمنولو لپاره په ټوله نړۍ کې په یو ستر بنسټ بدل شوی او له نړۍوالو څخه د نجونو د زدهکړو لپاره پیسې راټولوي.

هغې د میدن په بېړۍ کې یوه سپینه دړه په لاس کې نیولې، چې په کې لیکل شوي: «نوروز مبارک، د افغانستان او د هېواد د مېرمنو د ازادۍ په هیله.»
نجیبه نوري په قوم هزاره او د افغانستان د بامیانو ولایت اوسېدونکې ده، چې دا مهال کډواله شوې.
هغې په کډوالۍ کې دا موکه موندلې، چې د بېلابېلو هېوادونو له مېرمنو سره ګډ سفر وکړي؛ خو د هغې په شان نورې نجونې په افغانستان کې په ډېرې سختۍ سره کولای شي له کوره بهر لاړې شي او د زدهکړو او کار کولو حق هم نه لري.
د میدن بېړۍ د هغو ۱۴ بېړیو څخه یوه وه، چې د سپټمبر په ۱۰مه یې خپل سفر له بریټانیا څخه پیل کړ.
دغې بېړۍ ۴۳ زره کیلو مټره لار ووهله او د پنځمې بېړۍ په توګه وروستۍ کرښې ته ورسېده.

پاکستانۍ رسنۍ اکسپرېس ټربیون راپور ورکړی، چې د افغان کډوالو د اېستلو دویمې لړۍ لپاره د پاکستان حکومت لهخوا بشپړ چمتوالی نیول شوی. د پاکستان حکومت د ټاکل شوي ضرب الاجل له ختمېدو یوه ورځ تېرېږي او ویل کېږي، چې حکومت د دغې لړۍ پیلولو لپاره بشپړ چمتووالی لري.
د خېبرپښتونخوا د کورنیو چارو وزارت ویاند رفاقت خان ویلي، د بېرته ستنولو دویمې لړۍ لپاره بشپړ چمتووالی نیول شوی چې په کې به د قانوني اسنادو پرته نور ټول کډوال شامل وي.
د هغه په وینا، په پېښور او لنډي کوتل کې جوړ شوي کمپونه هر یو د ۲۰۰۰ او ۱۵۰۰ کسانو د استوګنې ظرفیت لري او د تورخم له لارې افغانستان ته د لېږد پرمهال به د اې سي سي کارټ لرونکو کډوالو لپاره فعال وي.
هغه وایي، په دغو کمپونو کې به هغو کډوالو ته وړیا ترانسپورت، استوګنه او خواړه ورکول کېږي چې غواړي په خپله خوښه بېرته ستانه شي.
نوموړي په ټینګار سره ویلي، چې د افغان کډوالو د بېرته ستنولو دغه پرېکړه یې د نړۍوالو او پاکستاني قوانینو سره سمون لري.
تر دې وړاندې د بښنې نړۍوال سازمان د پاکستان حکومت دغه پرېکړه د کډوالۍ له نړۍوال قانون خلاف یاده کړې وه.
ښاغلي رفاقت خان زیاته کړې:« موږ خلک په خپله خوښه ستنېدو ته هڅوو او هغه کډوال چې د ویزو په ګډون قانوني اسناد نه لري او په ناقانونه توګه پاتې کېږي؛ نو د بهرني قانون سره سم به ونیول شي او وبه اېستل شي.»
هغه ویلي، د پوليسو لهخوا د اې سي سي لرونکو کډوالو د اېستنې په تړاو د نقشې جوړولو او د هغوی د استوګنو په نښه کولو لپاره د سروې كار بشپړ شوی دی.
هغه وویل، چې د اې سي سي لرونکي زیاتره کډوال په پېښور او خیبر ولسوالیو کې اوسېږي.
هغه خبرداری ورکړی، د هغو کسانو پر وړاندې به قانوني تګلارې پیل شي چې د حکومت له حکمونو اطاعت نه کوي.
له بل پلوه د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنرۍ شمېرې ښیي، چې اوسمهال شاوخوا اته سوه زره د اې سي سي کارټ لرونکي افغان کډوال په پاکستان کې اوسېږي.
د دغې ادارې په وینا، ۱.۳ مېلیونه نور افغانان بیا د پي او ار کارټونه لري.
