د ناټو سرمنشي ینس سټولټنبرګ د پنجشنبې په ورځ وویل، چې د دې وخت رارسېدلی چې د ناټو غړي د هغو وسلو د کارولو پر ځینو محدودیتونو له سره غور وکړي، چې اوکراین ته یې استولې دي. دغه وسلې اوکراین ته ورکړل شوې چې د روسیې پر وړاندې جګړه کې یې ملاتړ وشي.
سټولټنبرګ په پراګ کې د ناټو د بهرنیو چارو وزیرانو له مجلس وړاندې په یوه وینا کې ویلي، چې متحدین یې اوکراین ته بېلابېلې پوځي مرستې کوي او ځینو یې د دغو وسلو پر کارولو ځینې محدودیتونه لګولي، چې د هغوی ملي پرېکړې دي.
نوموړی وايي: "زه فکر کوم چې د دغه جګړې د څرنګوالي په رڼا کې د دې وخت رارسیدلی، چې ځینې دغه محدودیتونه بیا له نظره تېر شي، ترڅو اوکراینیان وکولای شي چې واقعي د ځان دفاع وکړي."
په داسې حال کې چې د اوکراین مشرانو له برلین څخه تر واشنګټن پورې له حکومتونو څخه غوښتي چې په اکمالاتي وسلو محدودیتونه کم کړي، لویدیځ هیوادونه په وروستیو اونیو کې په زیاتیدونکي ډول په دې اړه سره ویشل شوي چې ایا د اوکراین اردو ته باید اجازه ورکړل شي چې د روسیې په خاوره کې د دوی د وسلو پر مټ پر اهدافو برید وکړي که نه.
د اوکراین ځینو متحدینو لکه؛ بریتانیا، بالتیک هیوادونه او ډنمارک استدلال کړی، چې دا د اشغال په وړاندې د مشروع ځان دفاع برخه ده، په داسې حال کې چې نورو ویلي، چې د دوی وسلې یوازې په اوکراین کې کارول کیدی شي، دا ویره منعکس کوي چې په روسیه کې دننه برید به لویدیځ هم په دې جګړه کې ښکیل کړي.
د بلجیم لومړي وزیر په روانه اونۍ کې وویل، چې هغه اف ۱۶ الوتکې چې د هغه هیواد پلان لري چې سږکال یې اوکراین ته ولیږي یوازې به د اوکراین په پولو کې کارول کیدای شي.
نوې څېړنې ښيي، چې د ټیټ قد لرونکي خلک ممکن د لوړ قد لرونکي خلکو په پرتله په اوسط ډول له دوو څخه تر پنځو کلونو پورې زیات ژوند وکړي.
څېړونکي ډېری مرسته کونکي عوامل په ګوته کوي او زیاتوي، چې په ټیټ قد لرونکو کې د ناروغیو خطر کم وي.
ایا لنډ خلک اوږد ژوند کوي؟
"اوږد ژوند" په دې معنا دی، چې تاسو "اوږد ژوند کوئ" نه دا چې تاسو یو اسانه ژوند کوئ یا د ناروغۍ او ضیعفوالي څخه مخنیوی وکړئ.
اوږد عمر د اوسط عمر څخه ډېر اوږد ژوند دی. ځینې خلک فکر کوي چې قد د سالم او اوږد ژوند معنا لري، په داسې حال کې چې ډېری څېړنې ښیي، چې دا جینیټیکي او یو روغ ژوند دی چې په روغتیا او اوږد عمر کې مهم رول لوبوي.
د فاکس ۰۳ جین (FOX03) د انسان او حیوان اوږد عمر پورې اړه لري.
دا جین د بدن د اندازې او بیولوژیکي پروسو سره هم تړاو لري، چې د ژوند په جریان کې د روغتیا لپاره حیاتي دي او بدن د ځینې ناروغیو لکه؛ د ډیابیټ ۲، د زړه ناروغۍ، سرطان او عصبي اختلالاتو څخه ساتي.
د ویري ویل هلت (Very Well Health) په وینا؛ په 2014 کې د څېړنې پایلې وښودله چې "Fox03" جین د جاپاني - امریکایي سړو په عمر پورې اړه لري.
د دې پروژې څېړونکو وموندله؛ هغه نارینه چې ۱۵۸.۵ سانتي متره قد لري د فاکس ۰۳ جین له خوا ډېر خوندي دي او اوږد ژوند کوي.
څېړونکي نور اغیزناک عوامل هم په پام کې نیسي لکه؛ ټولنیز او اقتصادي شرایط، روغتیایي پاملرنه، وزن، تعلیم، د سګرټ څکولو مخنیوی، تغذیه او ورزش د انسان په ژوند کې دخیل دي.
شواهد ښیي، چې ښځې د نارینه و په پرتله اوږد ژوند کوي او څېړونکي په نارینه و کې د ناروغۍ اغیزو ته اشاره کوي.
په متحده ایالاتو کې د ښځو اوسط قد ۱۶۴ سانتي متره دی او د نارینه قد ۱۷۹ سانتي متره دی.
البته دا اوسط د نړۍ په نورو برخو کې توپیر لري. په ټوله نړۍ کې ښځې د نارینه و په پرتله له یو څخه تر یوولسو کلونو پورې زیات ژوند کوي او داسې ښکاري، چې د ښځو کوچني او لنډ قد د دوی د نارینه ملګرو په پرتله د دوی اوږد عمر کې مرسته کړې.
هغه خطرونه چې روغتیا تهدیدوي
ځینې روغتیایي خطرونه چې د قد سره تړاو لري عبارت دي، له د وینې د لښتو کېدو، سرطان، او د زړه غیر منظم ضربان یا atrial fibrillation چې د A-fib په نوم پېژندل کیږي.
په ۲۰۱۷ کې د یوې څېړنې پایلې ښودلې، چې هغه نارینه چې قد یې له ۱۶۰ سانتي مترو څخه کم وي د هغو نارینه و په پرتله چې قد یې له ۱۸۸ سانتي مترو څخه ډېر وي د رګونو د وینې د لښته کیدو خطر ۶۵٪ کم دی او مېندواره مېرمنې چې لنډې پښې لري ۶۹٪ د وینې د ټوټې کېدو کم خطر سره مخ دي.
د شپاړس کلونو یوه څېړنه دا هم ښیي، چې لوړ قد لرونکې او پیاوړې مېرمنې د لنډو مېرمنو په پرتله درې چنده د زړه په غیر منظم ضربان اخته کیږي.
د څېړنو د پایلو په وینا؛ د کوچنیو بدن لرونکي خلک د اوږدمهاله یا جدي غذایي ناروغیو لکه؛ د ویني لوړ فشار، شکر، چاقۍ او په ځینو ناروغیو د اخته کېدو لږ احتمال لري.
سره له دې، چې په نوې ډيلې د تودوخې کچه د تېرې ورځې په پرتله رالوېدلې؛ خو لا هم په ټول هېواد کې تودخې د ساڼټې ګرېډ په کچه ۴۷ درجو ته رسیږي.
تېره ورځ په نوي ډیلي کې تودوخه د سانټې ګرید په کچه ان ۵۲.۹ درجو ته رسیدلې وه.
ډیلي، چې نږدې ۲۰ میلیونه نفوس لري، د چهارشنبې په ورځ د ګرمۍ له امله یې لومړنۍ مړینه ثبت کړه.
یو ۴۰ کلن کارګر د تودوخې له امله د کار پر مهال خپل ژوند له لاسه ورکړ.
ځایي چارواکو ویلي، چې په دې اړه هم څېړنې کوي چې د چهارشنبه په ورځ په مونګیش پور سیمه کې د سانټې ګریډ په کچه ثبت شوې ۵۲.۹ درجې تودوخه ریښتیا ده او یا که د کومې تخنیکې ستونزه له امله دومره لوړه ښودل شوې ده.
پر ټلویزیون خپاره شوي تصویرونه ښيي، چې خلک د اوبو تر لاسه کولو لپاره د اوبو ټانکرونه څاري او کله پرې لانجې هم کوي؛ خو حکومت وايي، چې د اوبو د کمښت لامل په یامونا سیند کې د اوبو د کچې ټیټېدل دي.
ډېرې ښځې مجبورې شوې، چې د سیند په غاړه او یا له کوره بهر د کور پخلی وکړي، ځکه چې کور لاپسې ګرموي.
۱۹ کلنه سیما چې د خپلې کورنۍ لپاره په ورځ کې دوه ځله پخلی کوي، وایي: "سږکال ګرمي بیخي ډېره ده. موږ هره ورځ دا پخلی کوو، نو اوس ورسره عادت شوي یو."
په سیمه ییز ټلویزیون خپرو شویو انځورونو کې لیدل کیږي، چې په اترپردیش ایالت کې یو پولیس د ګرمۍ له امله د بې هوښه شوی یو بندي د زړه د فعالیت د بیا پیلیدو لپاره له لومړنیو مرستو کار اخلي او ۴۵ دقیقې یې زړه ته مساج ورکوي.
ډېری خلک د ګرمۍ له امله د کور سودا پسې بهر نه وځي او په انلاین توګه یې راغواړي.
