د پاکستان راډيو د دغه هېواد د پوځ له قوله ليکلي، چې په نژدې دوو مياشتو او لسو ورځو کې یې په ۷ زرو عملياتو کې په پښتونخوا، بلوچيستان او سند کې ۱۸۱ وسله وال وژلي. د پاکستان پوځ وايي، دغه عمليات یې د اپريل میاشتي له اولې نېتې د جون تر ۱۰ کړي دي.
پاکستان راډيو د چهار شنبې په ورځ په خپل خبر کې ليکلي، چې په پښتونخوا کې تر ډېره عملیات له ډیورنډ کرښې سره شوي دي.
پاکستاني ځواکونو زیاته کړې د استخباراتي معلوماتو له مخي یې په باجوړ، دير او چترال کې یې پر ډیورنډ کرښه د ور اوښتو لپاره د وسله والو مخالفينو په تېره د پاکستان تحريک طالبانو د نفوذ هڅې شنډې کړې دي.
د پاکستان پوځي او امنیتي ادارې وايي، دغه هېواد ته له ډیورنډ کرښې وسلوال ور اوړي او بریدونه کوي، خو پر افغانستان واکمن طالبان او ټي ټي پي د اسلام اباد دا تورونه ردوي.
یو شمېر پاکستاني رسنیو خبر ورکړی، چې د ۲۰۲۳ کال د سروې له مخې په پاکستان کې د یوه کال په لړ کې د خرو شمېر زیات شوی دی.
د هغې اقتصادي سروې له مخې، چې په دغه هېواد کې ترسره شوې، په یوه کال کې د خرو په شمېر کې یو لک زیاتوالی راغلی دی.
د سروې له مخې؛ د خرو شمېر ۵۹ سوه زرو ته رسېدلی دی، په داسې حال کې چې په وړم عیسوي کال کې د خرو شمېر ۵۸ سوه زره او په ۲۰۲۱ کال کې د خرو شمېر ۵۷ سوه زره و.
د اقتصادي سروې له مخې؛ په دوو کلونو کې د خرو په شمېر کې دوه سوه زره زياتوالى راغلى دى.
خو په پاکستان کې د اسونو شمېر ۴ لکو ته رسیږي او د اسونو شمېر کې زیاتوالی نه دی راغلی.
بل خوا د دغې سروې له مخې؛ په يو کال کې د اوښانو شمېر هم نه دی زيات شوی، په داسې حال کې چې د وزو شمېر په يو کال کې دوه میلیونه او ۲ لکو ته او د پسونو شمېر ۴۰ لکو ته زيات شوی دی.
تر دې مخکې رویټرز په یوه تحقیقاتي راپور کې لیکلي وو، چې د خرو د پوستکي څخه اخېستل شوي کلاجن چې دودیز درمل ترې جوړیږي او په چین کې ورته تقاضا لا ډېره شوې، په افریقا کې د خرو د لویې وژنې لامل شوی دی.
دغه څېړنیز راپور کې د چین د دولتي رسنیو په حواله لیکل شوي و، چې د خره د پوستکي د هر ۵۰۰ ګرامو بیه ۴۲۰ ډالرو ته رسېدلې ده.
کلاجن د یو پروټین نوم دی، چې د بېلابېلو موجوداتو غمبرو کې پېدا کیږي.
کلاجن د مخ او بدن د ښکلا او ځوان ساتلو اړینه سرچینه ده.
چین د خره د پوستکي کلاجن څخه یو ډول دودیز درمل جوړوي چې د 'ای جیایو' په نوم یادیږي.
نړۍوال بانک د داسو په نوم د پاکستان د تر ټولو ستر برېښنا بند د جوړولو لپاره یو میلیارد ډالر پور تصویب کړ، چې اسلام اباد یې د چین په همکارۍ جوړوي.
دا بانک وايي، چې داسو بند ځايي ټولنو ته ټولنیز او اقتصادي خدمتونه برابروي او په راتلونکي کې د نورې ابي انرژۍ د پروژو پراختیا ته لار برابروي.
د داسو بند د پروژې پلانېدو سره د جمهوریت په وخت افغان چارواکو غبرګون ښودلی او د دې بند مخالفت یې کړی و.
نړۍوال بانک چې د پاکستان د مخالفت له امله یې پر کونړ سیند د بند جوړېدو کې له افغان حکومت همکاري نه کوله، نن یې د داسو بند د جوړېدو لپاره یو میلیارد پور اعلان کړ.
د نړۍوال بانک په اعلامیه کې راغلي، چې د داسو بند بشپړېدو سره به ۲۱۶۰ میګاواټه برېښنا تولید شي او په کم لګښت سره به دا اندازه ۴۳۲۰ میګاواټو ته زیاتېدلی شي.
پاکستان چې صنعتي چارې یې د انرژۍ د کمښت له امله له ستونزو سره مخ دي، د داسو بند پروژې بشپړېدو ته یې لویه هیله ده.
خو په پاکستان کې پر چینايي پروژو بریدونه د دې اقتصادي پلانونو د پرمختګ لوی خنډ بلل کېږي چې داسو بند هم ترې په امن نه دی.
د تېر مارچ وروستیو کې د پښتونخوا په شانګله کې پنځه انیجینران هغه وخت په موټربم برید کې ووژل شول، چې داسو بند د چارو څارلو ته روان وو.
هغه وخت پر دې پروژه کار ودرېد، لا هم مالومه نه ده چې دا کار به کله پیلېږي.
د پاکستاني طالبانو سرچینو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل، چې تېره ورځ په شمالي وزیرستان کی درې تنه غله په عام محضر کې په دورو ووهل شول.
د پاکستاني نظامیانو د ضرب عضب عملیاتو وروسته دا لومړی ځل دی، چې ټي ټي پي په وزیرستان کې پر سیمو ولکه لري او پر خلکو د شرعي حدود جاري او عملي کوي.
د درو وهلو د بهیر ویډیو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته رسېدلې ده، په دغه ویډیو کې د تحریک طالبان پاکستان اړوند وسله وال چې ځینو یې مخونه پټ دي لیدل کیږي، چې د دوی په منځ کې ۳ تنه ځوانانو چې لاسونه یې شاته تړلي وو د خپلو کړو غلاو اقرار کوي.
په دغه ویډیو کې د سیمې خلک چې لویانو، ځوانانو او ماشومانو دي، د دې د سزا د ورکړې تماشه کوي.
لومړی دا کسان په لښتو ووهل کیږي، بیا وروسته یې وېښتیان ورباندې وخرېل او د غلا نه کولو ژمنې ورڅخه اخلي.
د ټي ټي پي پورې اړوند طالب وسله وال چې د دې ډلې مشري هم کوي، په وینا کې خبرداری ورکوي، چې له دې وروسته چا غلا وکړه، نو کور به یې سوځول کیږي او له سیمې څخه به شړل کیږي.
د ټي ټي پي وسله وال له تورنو کسانو غواړي ژر تر ژره دې غلا کړي توکي خپلو اصلي مالکانو ته وسپاري.
په ویډیو کې دا نه ده روښانه شوې چې دا د کومې محکمې له خوا دا اسلامي حدود جاري شوي او نه هم دې کسانو ته سزا ورکولو او دورو وهلو بهیر منظم و.
د پاکستاني طالبانو رسمي ویاند تر اوسه کوم غبرګون نه دی ښودلی.
د افغان طالبانو د بیا واک ته رسېدو سره یو ځل بیا په افغانستان شرعي حدود جاري او په عام محضر کې سزاګانې بیا راکرځېدلې دي.
نه یوازې دا چې سزاګانې راګرځېدلي بلکې د پاکستان تر واک لاندې قبایلي سیمو کې د ټي ټي پي له خوا د پاکستاني نظاميانو پر وړاندې بریدونو زور اخیستی دی.
پاکستان وايي، چې ټي ټي پي د افغانستان خاوره د پاکستان پرضد کاروي؛ خو ټي ټي پي وايي، چې د پاکستان دننه مرکزونه لري او پر یو شمېر سیمو کنټرول لري.
د افغان طالبانو د بیا راتګ په لومړیو میاشتو کې د حقاني شبکې مشر او د طالبانو کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني په منځګړیتوب د پاکستان مرکچي پلاوي د ټي ټي پي سره د سولې په تړاو څو دورې خبرې اترې وکړې.
پاکستان یو شمېر د ټي ټي پي نیول شوي مشران له زندان څخه خوشې کړل.
ټي ټي پي د خبرو پر مېز څو غوښتنې درلودې، چې پښتونخوا ترڅنګ له قبایلي سیمو څخه دې پاکستاني پوځ ووځي.
بله غوښتنه دا وه، چې تحریک طالبان پاکستان به شرعي نظام پلی کوي او د واک چارې به دغه ډلې ته سپارل کیږي.
خو په کابل کې د پاکستاني حکومت او ټي ټي پي تر منځ شویو ناستو کومه پایله نه درلوده او د ورځو په تېرېدو سره خیبرپښتونخوا او بلوچستان کې د پاکستاني طالبانو بریدونو کچه مخ په زیاتېدو ده.
پښتانه ملت پاله ګوندونه او غورځنګونه په دې باور دي، چې پاکستان له طالبانو سره یو تړون کړی، چې پښتونخوا طالبانو ته وسپاري او دغه سیمه یو ځل بیا د خونړیو جګړو مرکز وګرځوي.
د پاکستان د پوځ عامه اړیکو اداره وايي، د پښتونخوا په لکي مروت کې یې د استخباراتي مالوماتو له مخې په عملیاتو کې ۱۱ وسلوال ووژل. پوځ نن په دغه سیمه کې د وسلوالو د څو پنټنځیو د له منځه وړلو خبره هم کوي. پرون په لکي مروت کې د پاکستان ۷ سرتېري وژل شوي وو.
په ورته مهال د پاکستان لومړي وزیر نن په لکي مروت کې پر پرونیو وژل شویو سرتېرو خوشیني ښودلې ده.
دغه پاکستاني پوځیان پرون په یوه چاودنه کې وژل شوي دي.
پاکستان کې د وسلوالو بریدونو په ډېرېدو سره د پښتونخوا لکي مروت یوه هغه سیمه ده چې پر امنیتی ځواکونو پکې ډېر بریدونه کېږي.
د پاکستان لومړی وزیر وویل، ډېر ژر به د چین او پاکستان اقتصادي دهلېز یا سپيېک دویم پړاو پیل شي. شهباز شریف وايي چې له دې پروژې د تطبیق سره به له چین سره د پاکستان دوستانه اړیکې نورې هم پياوړي شي.
د پاکستان لومړي وزیر شهباز شریف چې تازه د چین له سفره راګرځېدلی نن د کابینې غونډې ته خبرو کې وویل چې ډېر ژر به د چین یو چېکپوړی پلاوی پاکستان ته سفر وکړي.
شریف د چینايي پلاوي د سفر په اړه ډېر جزیات نه دي ورکړي خو ټینکار یې کړی، چې چین ته د هغه له سفر وروسته چینايي پلاوي پاکستان ته سفر کوي.
د پاکستان لومړي وزیر په خپل څرګندونو کې دا نه ده په ډاکه کړې، چې د سپیېک دویم پړاو به کله پیلیږي او د امنیتي ستونزو د حل لپاره یې څه اقدامات شوي دي.
ښاغلي شریف د کابینې غونډې ته ویلي، چې د دواړو هېوادونو ترمنځه راشه درشه به ستراتیژیکي اړیکې نورې هم قوي کړي.
د چين او پاکستان مشرانو تېره جمعه په بېجينګ کې سره وکتل.
شيجين پينګ شهباز شريف ته ویلي؛ چې چين د تل په څېر د پاکستان او د دغه هېواد د ملي حاکميت ټينګ ملاتړ کوي.
د چین ولسمشر شي جین پینګ د پاکستان له لومړي وزیر شهباز شریف سره په لیدنه کې، له اسلام اباده وغوښتل چې په پاکستان کې د چینايي شرکتونو امنیت تامین کړي.
د پاکستان لومړي وزیر شهباز شریف په داسې حال کې د سیپېک د دویم پړلو د پیلېدو خبره کوي، چې په وروستیو میاشتو کې په پښتونخوا کې پنځه چینايي انجینران په یوه چاودنه کې وژل شوي وو.
دغه برید د چین له جدي غبرګون سره مخامخ شو او له هغه وخت راهیسې پاکستان له دغه هېواد څخه د چینايي شرکتونو او کارپوهانو د تګ په اړه سخت اندېښمن دي.
