پاکستاني رسنیو د دغه هېواد د مالیې وزارت د سرچینو له قوله ویلي، چې د پېسو نړۍوال صندوق (ای ایم ایف) له پاکستان څخه غوښتي، چې د راتلونکې میاشتې له لسمې نېټې مخکې دې د ګازو او برېښنا بیې لوړې کړي.
جیو نیوز ویلي، چې ای ایم ایف غواړي په نوي مالي کال کې د برېښنا او ګازو نرخونو په لوړولو سره سبسایډي کنټرول کړي او د نوي پور پروګرام لپاره وړاندې شوي شرایط تعقیب کړي.
سرچينې زياته کړې، چې د جولاى مياشتې په دويمه اونۍ کې به د اى ایم ایف پلاوی پاکستان ته سفر وکړي.
بل خوا د پاکستان لومړي وزیر ویلي، چې د پاکستان خراب اقتصادي وضعیت ته په کتو مجبور و، چې د پاکستان د نوي مالي کال بودیجه د پېسو د نړۍوال صندوق په خوښه جوړه کړي.
د پاکستان په پارلمان کې د اپوزسیون مشر بیا ویلي وو، چې د پاکستان ملي بودیجه د هغه چا له خوا جوړه شوې، چې غواړي د پاکستان اقتصاد وځپي.
د پاکستان خلک دا مهال د برېښنا او ګازو له لوړو بیو شکایت کوي او لسګونه ځله یې د لوړو بیو د کنټرول په موخه لاریونونه کړي دي.
په روان کال کې دا درېیم ځل دی، چې د برېښنا او ګازو بیې لوړیږي، دا هغه چاره ده، چې د پاکستان د پارلمان د غړو غوسه یې هم راپارولې ده.
د پاکستان د جمعیت علمای اسلام ګوند رهبر ملا فضل الرحمان ویلي، چې په پاکستان کې د تېرو ټاکنو پایلې نه مني او باید بې طرفه ټاکنې چې د پوځ له لاسوهنې پاکې وي وشي.
نوموړي ویلي، چې دوی به د پاکستان د اسټبلیشمینټ پر وړاندې خپلې مبارزې ته دوام ورکړي او په پاکستان کې باید بې پرې ټاکنې ترسره شي.
د پاکستان سیاستوال د پاکستان اسټبلیشمینټ د پوځ او استخباراتي ادارو په مفهوم کاروي.
د ملا فضل الرحمان په خبره، چې اوسنی حکومت د پاکستان او سیاسي ګوندونو ستونزې نه شي حلولی او مذاکراتي کمېټه هم په خبرو کې پاتې راغلې ده.
نوموړی وايي، چې د پوځ په ګډون ټول بنسټونه باید د خپلو حدودو په دایره کې واوسي او باید په سیاست کې لاسوهنه ونه کړي.
هغه زیاته کړه: "په سیاست کې د پوځ لاسوهنه له اساسي قانون څخه سرغړونه ده".
د پاکستان پر پوځ او استخباراتي ادارو تور دی، چې په وروستیو ټاکنو کې یې درغلۍ کړي او په خپله خوښه یې یو شمېر اشخاص او ګوندونه کامیاب کړي دي.
د ملا فضل الرحمان په خبره؛ په پاکستان کې له هرو پوځي عملیاتو وروسته ترهګري زیاته شوې ده.
هغه د پوځ پر وروستیو عملیاتو نیوکه وکړه او ویې ویل، چې دوی ته ویل شوي، چې د اسټبلیشمینټ د پرېکړو پر وړاندې به څه نه وايي.
په پاکستان کې د پوځي عملیاتو له اعلان وروسته د دغه هېواد ګڼو سیاستوالو او ګوندونو د دغو عملیاتو مخالفت کړی او ویلي یې دي، چې د پاکستان پوځ غواړي یو ځل بیا پښتونخوا او بلوچستان وځپي.
د پاکستان تحریک انصاف ګوند د رهبرۍ شورا یو غړي اسد قیصر بیا ويلي، چې د پاکستان د پوځ عملیات له افغانستان سره د یوې نوې جنګي څپې د پیل په معنا ده.
د پاکستان د سمندري ځواکونو مشر نويد اشرف ويلي، چې د دې هېواد سمندري ځواک د هر ډول تيري په وړاندي ځواب ورکولو ته بشپړ چمتو دی. نوموړي د سمندري ځواک او سکتور په برخو کې د ښځو د زيات ګډون ستانیه کړې.
پاکستان راډيو نن شنبه په خپل يوه خبر کي ويلي، چې د دې هېواد د سمندري ځواکونو مشر نوید اشرف په کراچي کې د سمندري ځواکونو اکاډمۍ د منځنۍ کچې افسرانو په فراغت غونډه کې دا خبره وکړه.
هغه په خپله وینا کې د سمندري ځواکونو تګلاره کې د شپږم نسل جګړې سره د اغیزناکې مقابلې لپاره د پرمختللې تکنالوجۍ او مصنوعي ځیرکتیا د ترلاسه کولو پر اړتیا ټینګار وکړ.
هغه ويلي، چې د پاکستان په سمندري ځواک او په ځانګړې توګه د سمندري سکتور په بېلابيلو برخو کې ښځې هم ډېره ونډه لري او دا کار یې د ستایلو دی.
د پښتونخوا ملي عوامي پارټۍ صوبايي مرستیال مشر د عزم استحکام عملياتو ته غبرګون کې وايي، د پاکستان د پوځ مشر د پښتنو په وژلو سره غواړي په بهر کې ځان ته جزيره واخلي. بهادر شېر افغان وايي، «د ترهګرو لويې اډې او روزنيز مرکزونه» په جنوبي پنجاب کې دي او پوځ دې هلته عمليات وکړي.
د پاکستان پوځ په پښتونخوا او بلوچستان کې د وسلوالو د ډېرېدونکو بریدونو د ځپلو لپاره د عزم استحام په نوم عملیات پلان کړي دي.
که څه هم د پاکستان د لومړي وزیر شهباز شریف په مشرۍ حکومت د دې عملیاتو ملاتړ کړی، خو اپوزیسیون یې مخالف دي.
دوی وايي، تېرو عملیاتو کې هم ولس ته مرګ ژوبله واوښته او بې کوره شول، ځو وسلوال ور سره ورک نه شول.
بهارد شېر افغان هم له د يوې پاکسانۍ رسنۍ سره په مرکه کې ويلي، چې دا عملیات له تېرو هغو توپیر نه لری او بیا پکې د پښتونخوا ولس ته بې عزتي او مرګ ژوبله واوړي.
نوموړي د پښتنو د وژنو په اړه د پاکستاني جنرالانو ارادو ته په اشارې وويل: « څوک چي د پاکستان جنرال شي د هغه بیا دا کاروبار وي، پښتانه ووژني، ځان ته په ميليونه ډالره پیدا کړي او په نوره دنیا کي ځان ته جزيري واخلي .»
هغه وایي، چې پوځ د عملیاتو په پلمه د سیمې پر زېرمو هم ولکه کول غواړي او زیاتوي: «سوات امن دی او پوځ د ناامني د له منځه وړلو په بهانه د دوی کانونه له منځه وړي.»
د شطر افغان په خبره، چې د ټولو سياسي حرکتونو او خلګو موقف یو دی او د عملياتو په وړاندي به دريږي.
بهادر شېر افغان په خپلو خبرو کې امريکا د نړۍ لوی ترهګريز هېواد ياد کړ او زياته يې کړه، «امریکا په سېمه کې د ترهګرو مالي ملاتړ کوي او پنجابی استعمار يې مرسته کوي.»
د پښتونخوا ملي عوامي پارټۍ صوبايي مشر پرون د دې عملیاتو پرضد په اورکزی او سوات کې هم له ځايي مشرانو سره غونډې درلودې.
پر دوی سربېره، عوامي نشنل ګوند، تحریک انصاف، جمعیت علمای اسلام او جماعت اسلامي هم د دې عملیاتو خلاف په اسلام اباد او پېښور کې غونډې او خبري ناستې کړې دي.
د جمعیت علمای اسلام مشر مولانا فضل رحمان دا عملیات د چین په خوښه او غوښتنه بولي.
خو د شهباز شریف په مشرۍ حکومت وايي، چې دا عملیات تر پخوانیو توپیر لري او ولس ته پکې تاوان نه رسېږي.
د پاکستان لومړی وزیر شهباز شریف راتلونکې سې شنبه په دوه ورځني رسمي سفر تاجکستان ته ځي. تاجکستاني رسنیو لیکلي، چې دغه سفر به د تاجکستان د ولسمشر امام علي رحمان په بلنه ترسره شي.
د تاجکستاني رسنیو د راپورونو له مخې، شهباز شریف به په دوشنبه کې د تاجکستان له ولسمشر امام علي رحمان او نورو چارواکو سره وګوري.
د تاجکستان ولسمشر د دوشنبې په ورځ د غبرګولي په ۲۹ مه له شهباز شریف سره په ټیلیفوني خبرو کې دوشنبې ته د هغه د سفر په اړه خبرې وکړې او د دواړو هېوادونو د اړیکو د لا پراختیا غوښتونکی شو.
تاجکستان ته د شهباز شریف تر سفر مخکې د دوشنبې او اسلام اباد ترمنځ مستقیمې الوتنې پرون پیل شوې.
د "سامان ایر" هوايي شرکت به په اونۍ کې اسلام اباد ته یوه الوتنه ولري.
داسې ښکاري چې دوشنبې ته د شهباز شریف د سفر یو هدف د افغانستان پر وضعیت خبرې کول دي.
دواړو هېوادونو تاجکستان او پاکستان د افغانستان پر وضعیت سخته اندېښنه ښودلې ده.
په دې وروستیو کې د تاجکستان د پارلمان رییس د ډله ییز امنیت د سازمان د پارلمانونو د مشرانو په غونډه کې وویل چې د منځنۍ اسیا هېوادونه باید د پولو د امنیت لپاره په عاجله توګه کار وکړي او له افغانستانه د سخت دریځو د نفوذ مخه ونیسي. هغه زیاته کړه چې افغانستان د نړیوالو ترهګرو په ځاله بدل شوی دی.
پاکستاني چارواکو پرله پسې ټینګار کړی، چې د افغانستان خاوره د سیمې د هېوادونو پر ضد کارول کېږي. پاکستاني پوځیان ادعا کوي چې تحریک طالبان پاکستان د افغانستان له خاورې په استفادې د دغه هېواد پوځیان په نښه کوي. دوی ویلي دي چې پر چینايي انجینرانو برید هم له افغانستانه تنظیم شوی دی.
د راپورونو له مخې، په پخوانیو قبایلي سیمو کې د ټي ټي پي اړوند وسلوالو حضور څو برابره زیات شوی دی او دغه ډله نوره هم د پراخېدو په حال کې ده. دغې وسلوالې ډلې نه یوازې پر پاکستاني امنیتي ځواکونو بریدونه ډېر کړي دي بلکې د سیمو د نیولو لپاره د چمتو کېدو په درشل کې ده.
په افغانستان کې د طالبانو د بیا ځلي واک ته رسېدو سره د پاکستاني طالبانو غورځنګ بېرته خوځند او بریدونه یې ډېر کړل.
لامل یې هم دا و چې د ټي ټي پي مشر مفتي نور ولي ډيورنډ فرضي کرښې ته څېرمه پر پخوانیو قبایلي سیمو سربېره ملاکنډ ته هم سفرونه وکړل او له دغې ډلې ناراضه شوي غړي یې بېرته سره یوځای کړل او کوچنۍ ډلې یې ختمې کړې.
ټي ټي پي د منظم تحریک پرمخ بېولو لپاره له واک مخکې د افغان طالبانو تګلارې ته مخه کړه. دې ډلې له هر څه وړاندې حکومت ته ورته کابینه جوړه کړه او د هرې سیمې لپاره یې مسوولین وټاکل.
د ټي ټي پي منظمېدو او نوې تګلارې سره د دې ډلې په لیکو کې ورځ تر بلې وسلوال مخ په زیاتېدو شول او هم یې هغه غړي ور سره ملګري شول چې تر دې مخکې یې په افغانستان کې د طالبانو په لیکو کې فعالیت کاوه.
دوی له افغان جګړې په وزګارېدو خپلې تجربې له ټي ټي پي سره شریکې او له مخې یې په پاکستان کې خونړي او جبهه يي بریدونه زیات او اغېزناک کړل.
خپلو سیمو ته ستنېدل
پاکستان کې د تحریک طالبانو پاکستان د بریدونو ډېرېدو سره بیا بیا د اسلام اباد چارواکو د طالبانو له حکومت غوښتي چې د دې ډلې پرضد ګامونه واخلي. ان بیا بیا داسې خبرونه هم خپاره شول چې افغان طالبان له پاکستان سره د ټکر د مخنیوي لپاره غواړي د دې ډلې وسلوال له ډیورنډ کرښې نورو سیمو ته ولېږدول.
د تحریک طالبان پاکستان سرچېنو افغانستان انټرنشنل خبریال عبدالحق عمري ته ویلي له هغه وروسته چې افغان طالبانو له لوري پرېکړه وشوه، چې ټي ټي پي وسلوال له ډيورنډ کرښې څخه لیرې کړي نو ټي ټي پي دا غوره وبلله چې د مشرانو ترڅنګ خپل جنګیالي هم پخوانیو قبایلي سیمو کې خپلو خپلو سیمو ته ستانه کړي.
دا سرچېنې وایي، د پاکستان جماعت علمای اسلام مشر مولانا فضل الرحمان دا خبرې له حقیقت لرې نه بولي، چې ټي ټي پي به په درېو میاشتو کې پښتونخوا ونیسي.
دوی زیاتوي په هغو سیمو کې چې ټي ټي پي حضور لري هلته د پاکستان د حکومت حاکمیت نشته.
د پاکستاني طالبانو سرچینې وايي څو ورځې وړاندې د دې ډلې دوه مهم مشران چې په بلوچستان کې د پاکستان لخوا نیول شوي دا په دې دلالت کوي چې د جنګیالو ترڅنګ د ټي ټي پي لومړۍ درجه مشران په پاکستان کې حضور لري.
خو یو ځايي خبریال لعل وزیر د مولانا فضل الرحمان د څرکندونو په اړه بیا بل ډول نظر لري.
دی وايي چې کوم حالت زه له نژدې وینم په لویه کچه د سقوط کوم خطر نشته او مولانا فضل الرحمان چې کومې څرګندونې کوي هغه د پارلماني ټاکنو له نتجې ناراضه دی نو مولانا اوس له پوځ څخه خفه دی او داسې خبرو سره غواړي چې یوځل بیا د واک ورکړل شي.
د پاکستاني طالبانو سرچینې د پاکستان حکومت لخوا د عزم استحکام د عملیاتو د پیلولو په اړه په دې باور دي چې پاکستان هېڅ کله د ټي ټي پي پرضد عملیات نه دي درولي او دوی په مسلسل ډول د پاکستاني طالبانو پرضد عملیات کړي دي خو د دوی هېڅ ځانګړو عملیاتو کومه نتجه نه ده ورکړې او نه یې هم ټي ټي پي ختمه کړې ده.
خو د پاکستان د حکومت لخوا د عزم استحکام په نامه د عملیاتو په اړه بیا قامپرسته ګوندونه وايي چې پاکستان د ټي ټي پي د ختمولو اراده نه لري او د بهرنیو مرستو د ټولولو لپاره د پښتنو په سیمه کې بیا جګړه پیلوي.
ټي ټي ټي له پخوا څخه ځواکمنه شوې ده
پاکستاني طالبانو اوس مهال د پاکستان په ډېرو سیمو واک لري او له پخوا څخه جنګیالي او پرمختللې وسلې په واک لري.
د معلوماتو له مخې ټي ټي پي په شمالي او جنوبي وزیرستان، ملاکنډ، ټانک، ډي اې خان، بنو، لکي مروت، دیر، سوات او د پېښور څنډو کې پراخ حضور لري.
په زیاتره سیمو کې د ټي ټي پي ځايي خلکو ته خبرداری ورکړی چې د پاکستان نظامي ادارو کې دې خپلې دندې پرېږدي او له حکومت سره له هر رنګه کار کولو دې لاس پر سر شي.
د ټي ټي پي د بریدونو له ویرې پاکستاني عسکرو او په ځانګړي توکه د پښتون میشتو سیمو پورې اړوند ځینې نظامیان خپلې دندې پرېښودو اړ شوي دي.
ټي ټي پي په واک کې سیمو کې د پاکستاني نظامیانو فعالیتونو تر خپلو نظامي مراکزو محدود شوي دي او د پخوا په څېر اوس دوی د پاکستاني طالبانو له ویرې کزمې نشي کولی.
ټي ټي پي د افغان طالبانو په څېر له ځايي خلکو عشر او ذکات ټولوي او ځینو سیمو کې د شرعیت له مخې تورنو کسان په عام محضر کې سزاګانې ورکوي.
ټي پي پي پخوا هم تایید کړې چې د دوی د جنګیالیو شمېر مخ په زیاتېدو دی او زیاتره په پاکستاني مدرسو کې روزل شوي طالبان له دغې ډلې سره یوځای کېږي.
