د کندهار له سپین بولدک ولسوالۍ څخه سرچیني وايي، چې نن سهار د محمد رنګین اڅکزي په نوم د افغانستان مخکیني حکومت یو پخوانی سرتیری د ناپيژاندو وسله والو په ډزو کې ووژل شو. په سپین بولدک کې ځايي طالب چارواکو تردې دمه د یادې پېښې په اړه څه نه دي ویلي.
د کندهار له سپین بولدک څخه سرچینې افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته د یکشنبې په ورځ د (چنګاښ ۲۵مه) وویل، چې د یادې ولسوالۍ د وېش بازار په سیمه کې ناپيژانده وسله والو د محمد رنګین اڅکزي په نوم د تېر حکومت یو پخوانی نظامي سرتیری په ډزو وواژه.
محمد رنګین اڅکزی د مخکیني حکومت پرمهال په سپین بولدک ولسوالۍ کې د پولهساتو ځواکونو د لوا په لوژستیک برخه کې دنده ترسره کوله.
تردې مهاله په سپین بولدک ولسوالۍ کې د دغه کس د وژل کېدو په اړه څه نه دي ویل شوي.
د محمد رنګین اڅکزي یو ورور محمد سنګین اڅکزی د تېر حکومت د ملي پولیسو د ۰۳ قطعې پخوانی قوماندان و.
د سرچینو د معلوماتو له مخې محمد رنګین اڅکزی تېرکال په سپین بولدک ولسوالۍ کې د ځايي طالبانو له لوري بندي شوی او ربړول شوی و، چې بیا د قومي مشران په منځګړیتوب راخوشې شو.
رنګین اڅکزي د جنرال رازق له کورنۍ سره هم نږدې اړیکې لرلې، د جنرال رازق ورور عبدالخالق د نوموړي په وژنه خواشیني ښودلې او وايي، رنګین اڅکزی د (بې رحمه دښمن له لوري) وژل شوی دی.
د تېر جمهوري حکومت له پرځېدو وروسته د کندهار په سپین بولدک ولسوالۍ کې د تېر حکومت لسګونه نظامیان او د جنرال رازق کورنۍ ته نږدې کسان د طالبانو له لوري وژل شوي او یو شمېر لاهم د طالبانو په شخصي زندانونو کې ساتل کیږي.
ذبیح الله مجاهد د دې پوسټ د بېرته لرې کولو په اړه څه نه دي ویلي.
د طالبانو وياند وايي، هبت الله په کندهار کې د کورنيو چارو له وزير سراج الدين حقاني، دفاع وزير يعقوب مجاهد او د طالبانو د استخباراتو له مشر عبدالحق وثيق سره کتلي دي.
په دې ناسته کې «د امنیتي ادارو مسوولانو خپل پرمختګونه او فعالیتونه رهبري ته وړاندې کړل.»
د طالبانو د عمومي تګلارې د پلي کولو پر سر د داخلي اختلافاتو په اړه د ګڼو راپورونو د خپرېدو له امله د طالبانو د مشر خبرې او ناستې د څارونکو او رسنیو تر ذرهبین لاندې دي.
د طالبانو د جګپوړو چارواکو په منځ کې حقاني او یعقوب په څو برخو کې د خپل حکومت د پالیسیو په اړه له نیوکو ډکې څرګندونې کړې دي.
ملا یعقوب په کابل کې د طالبانو غړو ته ویلي و چې د «هیچا امر په پټو سترګو ونه مني.»
هغه مخکې ویلي وو چې غرور او تکبر دې له منځه یوسي او د خلکو مشروع غوښتنو ته دې غوږ ونیسي.
حقاني د طالبانو د «واک انحصار» په اړه شکایت کړی و او ویلي یې وو چې دا ډول چلند د منلو وړ نه دی.
د طالبانو د کورنیو چارو وزیر همدارنګه په افغانستان کې د دغې ډلې د واکمنۍ د دویمې کلیزې په مناسبت په جوړو شویو مراسمو کې ومنله چې د طالبانو د مشرانو تر منځ د «ستونزو» د حل د څرنګوالي په اړه د نظر اختلاف په ډېرېدو دی.
خو حقاني له ځنډه پرته ټینګار وکړ چې «خو د ټولو ګډ هدف یو باثباته او متحد افغانستان دی.»
د بروکینګز څیړنیز انسټیټیوټ په یوه راپور کې ویلي چې د طالبانو د مشرانو ترمنځ د دې ډلې د تګلارو پر سر ژور اختلافات شته دي.
په دې مطلب کې ویل شوي چې د طالبانو مشر ملا هبت الله سخت او نه پخلا کېدونکی دی او یعقوب یو عمل کونکی انتخاب دی چې له هغه سره کار کول لویدیځ والو ته اسانه دی.
ورته مهال، د طالبانو په منځ کې د اختلافاتو له امله، طالب چارواکو په دوامداره توګه د طالبانو ترمنځ په یووالي ټینګار کړی دی.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر د یکشنبې په ورځ په کابل کې د طالبانو له ویاندانو او پلویانو سره په کتنه کې وویل چې اختلافات او د یووالي نه شتون د رژیم د کږېدو او پرځېدو لامل کېدای شي.
د افغان ښځو د غورځنګ فعالې زرمینې پریاني د عنابي د خبرو په غبرګون ویلي: «کاش د کابل په چوک کې پر مونږ جنسي تېری وکړئ، ومو وژنئ، بربنډه او شکنجه مو کړئ، خو نه د تړلو دروازو تر شا.»
نوموړې په خپل اېکس کې دغه راز لیکلي: «زما پیدایښت، ښځینه توب او دا چې د افغانستان په ټولنه کې پیدا شوې یم زما په خوښه نه و، ما مخکې له خپلو ټولو ښځینه مشخصاتو کرکه درلوده؛ خو اوس له سنګسارونو او له ټولو ټپونو سره - سره بیا هم غواړم هغه ښځه واوسم چې زه غواړم، هغه ښځه چې ان اوس په خپل پلار او وروڼو ګرانه نه ده.»
زرمینه پریاني د طالبانو بند ته په اشارې سره زیاتوي، چې زړه یې تر اوسه هم په هغه ځای کې دی چې دوه کاله مخکې و.
د نوموړې په وینا؛ تر دې وروسته نه غواړي چې ټول جنایتونه د دروازو تر شا پاتې شي.
د طالبانو د ملاتړي ملا یحیی عنابي د وروستیو څرګندونو یوه ویډیو چې په ټولنیزو رسنیو کې د پام وړ ګرځېدلې ده، پکې وایي، چې زرمینه پریاني باید بربنډه او په موټر پورې کش کړل شوې وی.
په ویډیو کې لیدل کیږي، چې یحیی عنابي په منبر کې د وینا پر مهال ویلي، چې «حکومت باید دا ښځه د موټر شاته تړلې وی او د خم په لارو کوڅو کې یې ګرځولې وی، تر څو هغو ښځو ته چې ازادي غواړي د عبرت یو درس ګرځېدلی وی.»
د افغانستان د ملي امنیت پخواني مشر رحمت الله نبیل هم د یاد ملا د څرګندونو په غبرګون ویلي: «کله چې په عام محضر کې داسې ویناوې کیږي نو تصور کولی شو، چې د یادې ډلې په بندخونو کې څه ډول شکنجې او فجایعې به روانې وي.»
نوموړي په خپل اېکس کې لیکلي: «دا ملا هم خپل ځان د پیغمبر وارث او د ځمکې پر سر د خدای استازی ګڼي او د دين په نوم د تاوتريخوالي او له سپکاوي ډکو کړنو د توجيه لپاره د دې ملا هڅې د اسلامي اصولو او ارزښتونو ښکاره تحريف دی.»
رحمت الله نبیل وایي؛ اوس به روښانه شي چې امربالمعروف د دین له دې تحریف کوونکي سره له دیني اړخه څه چلند کوي.
له دې سره، د ښځو د حقونو فعاله اصیلا وردګ وایي، چې ښایي دا ملا په یوه کلي کې عادي ملا وي، خو له غوسې او کرکې رېږدي.
نوموړې په خپل اېکس کې لیکلي: «موږ اوږدمهاله مبارزې ته اړتیا لرو، په دېرې خواشینۍ سره چې ښځو او نارینه و د ښځو او د حج او اوقافو پر وزارتونو مېلیونونه ډالره ولګول، خو په دې برخه کې هیڅ کومه لاسته راوړنه نه لرو.»
مېرمن وردګ همداراز زیاته کړې ده، چې په دې برخه کې جدي مبارزې ته اړتیا ده، خو دغه مبارزه باید په محتاطانه ډول وشي.
بل خوا د ښځو پر ضد د یحیی عنابي څرګندونو د جنسیت پالې مهره بارکزۍ غوسه هم راپارولې ده.
د نوموړې یوه ویډیو په ټولنیزو رسنیو کې لاس په لاس کیږي، چې د کمرې مخې ته خپل ټیکري ته اور اچوي او د جامو لسټوڼي یې پرې کوي.
مهره بارکزۍ وایي، چې ملا او منبر ددې لامل شوی څو د ښځو پروړاندې تاوریخوالی وشي او نجونې په کم عمر کې واده وکړي.
نوموړې وایي: «د جامو د انتخاب په برخه کې څومره چې نارینه حق لري، هغومره مېرمنې هم حق لري چې ځان ته د پوښښ بڼه وټاکي.»
عنابي تر هغه وروسته د زرمینې پریاني پر وړاندې تُند غبرګون وښود، چې مېرمن پریاني په دې وروستیو کې د طالبانو په بندخونه کې پر هغې شوي ظلمونه افشا کړل.
زرمینه پریاني تر هغه وروسته د طالبانو د پام وړ وګرځېده، چې پر افغانستان د ددغې ډلې له واکمنۍ وروسته په کابل کې د طالبانو پر ضد په لاریونونو کې د عدالت غوښتنې په نوم اعتراضونه پیل کړل.
یحیی عنابي په خپلو خبرو کې د افغانستان د بشري حقونو د خپلواک کمېسیون پر پخوانۍ غړې سیما سمر او د بامیانو پر پخوانۍ والي حبیبه سرابي هم لفظي بریدونه کړي.
هغه وايي، چې دا ښځه باید د کابل په کوڅو کې بربنډه شوې وی ترڅو «سمر او سرابي» ته د عبرت درس ورکړل شوی وای.
دا لومړی ځل نه دی، چې طالبان او پلویان یې د ښځو په اړه داسې نظرونه وړاندې کوي.
دغې ډلې پر افغانستان له واکمنۍ وروسته د ښځو پروړاندې شاوخوا پنځوس فرمانونه صادر کړي او د ژوند د لومړنیو حقونو په ګډون چې زده کړي دي، له ټولو چارو څخه منع کړي دي.
