افغان سوداګر وایي، چې له څو ورځو راهیسې د دوی د تازه میوو او سبزیو لسګونه لارۍ د تورخم - پېښور پر لار درول شوي دي. پاکستاني رسنیو راپور ورکړی، چې دغه لاره د کوکي خېلو قوم د اعتراضونو له امله تړل شوې ده.
یوه افغان سوداګر د شنبې په ورځ (د وږي ۳مه) افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې له یوې اونۍ راهیسې یې لارۍ درول شوي او د پاکستان حکومت او طالبانو د لارې د خلاصېدو لپاره کوم اقدام نه دی کړی.د نوموړي په وینا، د دوی تازه مېوې او سبزۍ خوسا شوي او سوداګر زیانمن شوي دي.د پاکستاني رسنیو د راپورونو له مخې، د کوکي خېلو قوم بې ځایه شويو کسانو د توخم - پېښور لار کلابنده کړې او د پاکستان له دولت څخه د بیا مېشت کېدو غوښتونکي دي.دغه معترضین ادعا کوي، چې کورونه یې په کنډوالو بدل شوي دي او دولت باید ورته د دوی د کورونو د بیا جوړېدو اجازه ورکړي.
د افغانستان د میوې او سبزۍ د حاصلاتو په وخت کې پاکستان په بیلابیلو پلمو دغه هیواد ته تللې لار بندوي او هر کال افغان سوداګر له دې امله زیانمن کیږي.
د افغانستان د مخکني حکومت د ملکي هوايي چلند ادارې مشر محمود شاه حبیبي ورور وایي، چې له تېرو دوو کلنو راهیسي نوموړی په بې ګناه توګه د طالبانو په بند کې دی او په دې موده کې د حبیبي کورنۍ نه ده توانیدلې چې له هغه سره وګوري او یا ورسره په ټلیفون خبرې وکړي.
احمد شاه حبیبي افغانستان انټرنشنل - پښتو ته وویل: «طالبانو موږ ته د هغه د لیدو اجازه نه ده راکړې او نه یې هم د ټلیفون له لارې د خبرو اجازه راکړې ده.»
احمد شاه وایي، له ډېرو غوښتونو سربیره هم طالبانو د حبیبي د لیدو او ورسره د ټلیفوني خبرو په اړه غوښتنې نه دي منلي.
احمد شاه حبیبي زیاتوي: «تر کومه چې زه خپل ورور پیژنم هغه بې ګناه دی. که بیا هم طالبانو پر ده کوم تور لري، موږ ته دې ووایي. که هغه ان تورن هم وي دا یې حق دی چې له کورنۍ سره خبرې وکړي.»
د احمد شاه حبیبي په وینا، ښاغلی محمود شاه حبیبي د ۲۰۲۲ کال د اګسټ په لسمه، د خپل کور له مخې له خپل موټر چلونکي سره یوځای د طالبانو له خوا ونیول شو. په کوم شرکت کې چې حبیبي کار کاوه، ۲۹ نور کارکوونکې یې هم طالبانو ونیول. د ښاغلي حبیبي همکاران ځیني دوه ورځې، ځینې اونۍ او ځینې څلور میاشتې وروسته د ده د موټر چلونکي په ګډون خوشې شول، خو حبیبي دا دوه کاله کیږي چې د طالبانو په بند کې دی.
د محمود شاه حبیبي ورور وویل: «موږ له ډېرو طالب چارواکو سره لیدلي، استخباراتو کې مو طالب چارواکو سره ملاقاتونه کړي دي. دوی موږ ته تایید کړې وه، چې حبیبي له دوی سره دی او موږ ته یې دا ډاډ هم راکړی وو، چې ډېر ژر به هغه خوشې کړي.»
خو طالبانو د حبيبي د نيول کېدو په اړه څه نه دي ويلي. د طالبانو یوه ویاند په دې وروستیو کې منلې، چې له امریکايي استازو سره یې د بندیانو د تبادلې په اړه خبرې کړې دي.
ښاغلی احمد شاه حبیبي وایي؛ دا چې محمود شاه حبیبي امریکایی پاسپورت لري، نو له امریکایي چارواکو سره هم دوی په اړیکه کې دي.
حبیبي وویل: «امریکایي چارواکو دا تایید کړې چې محمود شاه حبیبي د طالبانو په بند کې دی او موږ ته یې ډاډ راکړي چې هڅه کوي چې هغه خوشې کړي. د دوی مذاکرات له طالبانو سره روان دي.»
خو د امریکا د څېړنو فدرالي اداره وايي، له دوو کلونو راهیسې د حبیبي د برخلیک په اړه معلومات نه لري.
د مخکیني افغان حکومت د ملکي هوايي چلند ادارې مشر محمود شاه حبیبي لس ورځې وروسته له هغه ونیول شو، چې د کابل په شیرپور سیمه کې د القاعدې پخوانی مشر ایمن الظواهري ووژل شو.
ځینې سرچینې وايي، چې حبیبي د القاعدې د مشر د وژل په قضیه کې نیول شوی دی.
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت په دې وروستیو کې منلې، چې درې امریکايي وګړي جورج ګلزمان، محمود شاه حبیبي او راین کاربېټ د طالبانو په بند کې دي.
د ننګرهار په شينوارو ولسوالۍ کې د طالبانو امربالمعروف ریاست کارکوونکو د لاکي ګل شينواري په نوم يو ټيک ټاکر تر هغه وروسته سخت وهلی، چې د ټيک ټاک په يوه ويډيو کې یو بل کس ته ښکنځل کوي. دغه کس د محکمې له امره پرته د طالبانو له خوا وهل ظلم يادوي.
د لاکي ګل شينواري په نوم دغه ټيک ټاک جوړونکي د شنبې په ورځ په يوه ويډيو کې خپل د بدن هغه داغونه او نښي ښکاره کوي، او وايي، چې د طالبانو له لوري سخت وهل شوی.
نوموړی وایي، چې په يوه ويډيو کې یو بل کس ته د ټوکو له مخي ښکنځل کوي او طالبانو د هغه ويډيو تر نشر وروسته سخت وهلی.
هغه په دغه ويډيو کې د طالبانو له لوري وهل غيري قانوني يادوي او زياتوي: «داسي وهل خو یو مسلمان نه کوي، د نظامي محکمې او چارواکو څخه هيله کوم، چې دغو کسانو ته لارښوونې وکړي.»
دغه ټيک ټاک جوړونکی وايي، چې په شينوارو ولسوالیو کې د طالبانو له لوري سخت ظلمونه روان دي.
«که دغسي ظلم شروع وي، د خدای لپاره موږ له افغانستانه وباسئ.»
په ننګرهار کې طالب چارواکو تر اوسه د دغه کس د وهلو په اړه څه نه دي ويلي.
د طالبانو د مشر ملا هبت الله اخوندزاده له لوري د « امربالمعروف او نهې عن المنکر» په نوي توشیح شوي قانون کې پر رسنيو د يو شمېر محدوديتونو ترڅنګ په واضح توګه د موسیقۍ خپرول او نورې سرګرمۍ هم منع شوي دي.
د طالبانو د امربالمعروف وزارت د سې شنبې په ورځ (د زمري ۳۰ مه) ويلي وو، چې په تېر کال کې یې تر ۱۳ زره ډېر کسان د «غیر اخلاقي کړنو» په تور نیولي دي.
د طالبانو سترې محکمې ويلي، چې په کابل کې يې یو کس د «لواطت په تور» ۳۵ دُرې وهلی دی. د محکمې د خبرپانې له مخي، په کابل کې د طالبانو مرافعه محکمې اړوند ښاري ابتدايه محکمې څلورم زون دغه کس د وهلو تر څنګ په دوه کاله تنفيذي بند هم محکوم کړی دی.
د طالبانو سترې محکمې د شنبې په ورځ (د وږي ۳ مه) په يوې خبرپاڼه کې د تورن کس د هويت په اړه معلومات نه دي وړاندي شوي.
تر دې مخکې د طالبانو سترې محکمې د پنجشنبې په ورځ ويلي وه، چې په خوست کې یې یو کس «مقدساتو ته د سپکاوي» په تور په عام محضر کې ۳۹ دُرې وهلی.
د دې ترڅنګ طالبانو په کابل کې د چهار شنبې په ورځ یوه ښځه د «نامشروع جنسي اړيکو په تور» په ۳۵ دُرې وهلې او په دوه کاله بند یې محکومه کړې.
په افغانستان کې واک ته د طالبانو له رسېدو سره سم بدني سزاوي بیا پيل شوي دي.
د بشري حقونو فعالان وايي، چې دا ډول سزاګاني د دفاع او عادلانه محاکمې حق ته د درناوي پرته تر سره کيږي، په پلي کولو سره یې انساني کرامت تر پښو لاندي او په ټولنه کې ويره رامنځ ته کوي.
د دوی په خبره، د بشري حقونو د نړيوالو معيارونو له مخي دا ډول سزاګاني ظالمانه او ناانساني دي.
په ننګرهار کې ځايي سرچینو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل، چې د طالبانو پخوانی قومندان موسی اوس مهال په دره نور ولسوالۍ کې داعش خراسان ډلې مشري کوي. د باخبره سرچینو په وینا، دره نور ولسوالۍ کې د داعش وسلوال قومندان موسی نومیږي او ددې ولسوالۍ شیمل کلي اصلي اوسېدونکی دی.
د داعش خراسان څانګې د ننګرهار په دره نور ولسوالۍ کې د پنجشنبې ورځې د بمي چاودنې مسوولیت پر غاړه واخیست، چې د طالبانو پر رینجر موټر شوې وه.
طالبانو ویلي و، په دغه پېښه کې د یوې دیني مدرسې شپږ تنه زدهکوونکي وژل شوي، یو بل زدهکوونکی او د دغې ډلې څلور تنه نور غړي ټپیان شوي دي.
د ځايي سرچینو په وینا، دغه چاودنه هم د موسی په مشرئ د داعش ډلې له خوا شوې وه.
د ننګرهار دره نور ولسوالۍ کې ځايي باخبره سرچینو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل، چې د جمهوریت پرمهال موسی د طالبانو سره یوځای شوی و او په یاده ولسوالۍ کې د څو بریدونو ترسره کولو وروسته بېرته حکومت ته تسلیم شوی و.
سرچینې زیاتوي چې په دره نور ولسوالۍ کې د داعش خراسان ډلې قومندان موسی د تېر جمهوري نظام له پرځېدو او د طالبانو واک ته رسېدو څخه مخکې له داعش ډلې سره یوځای شوی.
د داعش خراسان قومندان موسی د دغې ډلې په استخباراتو کې هم کاري مخینه لري.
په دره نور ولسوالۍ کې د داعش خراسان قومندان موسی یو ورور چې امیر محمد دره نوری نومیږي، په تېر جمهوري نظام کې د ننګرهار ولایتي شورا وکیل او ځايي قومي مشر و.
که څه هم د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد د ۱۴۰۱ کال د مرغومي ۱۵ اعلان کړی و، چې په دره نور ولسوالۍ کې د داعش مهم غړی موسی په کډون د دې ډلې درې غړي د عملیاتو پرمهال وژل شوي دي؛ خو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته ځايي سرچینې وايي، چې موسی ژوندی دی او د طالبانو له خوا شوې ادعا ریښتیا نه ده.
د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد د ۱۴۰۳ کال د زمري په ۱۵ ویلي و، چې په افغانستان کې د داعش وسلوالو شمېر ۲۰۰ تنو ته رسیږي.
خو په دره نور ولسوالۍ کې ځايي سرچینو وویل، چې د داعش ډلو هغه وسلوال چې په دغه ولسوالۍ کې شتون لري له ۲۰۰ څخه زیات دي.
د ننګرهار دره نور ولسوالۍ د غرونو ترمنځ پرته ده، او ډیری کلي په غرونو کې د درو په شاوخوا کې جوړ شوي دي.
دغه ولسوالۍ د داعش لپاره یو ستراتژیک موقعیت بلل کیدای شي، ځکه چې له کونړ، نورستان او لغمان ولایتونو سره ګډه پوله لري، چیرې چې لا له وړاندې داعش فعالیت کړی او اوس یې هم د حضور په اړه کله نا کله رپوټونه خپریږي.
په همدې حال کې په کونړ کې سرچینې وايي، چې داعش-خراسان د دغه ولایت په دریو ولسوالیو کې حضور لري.
د ځايي سرچینو په وینا، د کونړ ماڼوګی ولسوالۍ په چپه او کوړنګل درو، د څوکۍ ولسوالۍ دېوګل دره او غازي اباد ولسوالۍ کې د داعش-خراسان وسلوال حضور لري.
څو میاشتې وړاندې داعش وسله والو په دیوه ګل دره کې طالبانو ته د جاسوسۍ په تور له دوو کسانو سرونه پرې کړي وو.
د نړیوالو بنسټونو راپورونو کې هم راغلي، چې د طالبانو تر حاکمیت لاندې په افغانستان القاعده، داعش - خراسان او نورې ترهګرې ډلې فعالې دي او د لا ډیرو جنګیالیو د جزبولو هڅې کوي.
د شپږیزې کرېکټ لیګ نهم پړاو سیالیو اتلولD د عظمت الله عمرزي په لوبډلمشرۍ امونهنګان لوبډلې خپله کړه. امو نهنګان لوبډلې په پايلوبه کې بندامير ښامارانو ته د ۷ ويکټو په توپير ماتې ورکړه.
د شپږیزې کرېکټ لیګ نهم پړاو سیالیو په پايلوبه کې د بندامير ښامارانو لوبډلشمر حشمت الله شهيدي د لوبې پچه وګټله او لومړۍ يې د امو په وړاندي د توپوهنې پرېکړه وکړه.
بندامير ښامارانو په ۲۰ اورنو کې د يوه لوبغاړي په سوځېدو ۱۷۹ مندې هدف وټاکه.
د بندامير لوبډلمشر حشمت الله شهيدي په ۵۳ توپونو ۷۸ او پيليز لوبغاړي صديق اتل په ۵۷ توپونو ۷۵ منډې جوړې کړي.
امونهنګانو لوبډلې د خپلو دريو لوبغاړو په سوځېدو په ۱۸.۵ اور کې دغه هدف پوره کړ.
د امو نهنګان په لوبډله کې زبيد اکبري په ۱۴ توپونو تېزي ۴۰ منډې جوړې کړې.
د شاهد کمال او محمد اسحاق ګډې او ناسوځيدلې ملګرتیا لوبډله تر بريا ورسوله.
کمال په ۳۸ توپونو ۵۹ او اسحاق بيا په ۴۳ توپونو ۴۷ منډې جوړې کړې.
د شپږیزې کرېکټ لیګ نهم پړاو سیاليو کې د بندامير لوبډلې توپوهونکي صديق اتل تر ټولو ډېري ۴۲۲ د امو لوبډلې لوبغاړي زبيد اکبري ۳۳۶ او د بندامير لوبغاړي حشمت الله شهيدي ۳۱۸ منډي جوړې کړې دي.
په دې سيالیو کې الله محمد غضنفر ۱۸، امير حمزه ۱۴ او فضل الحق فاروقي ۱۲ تر ټولو ډېر لوبغاړي سوځولي دي.
د شپږیزې نهم پړاو کرېکټ سیالۍ د اګسټ مياشتي په ۱۲ مه په کابل کې د پنځو لوبډلو ترمنځ پيل شوې او نن د امو نهنګانو په اتلولۍ پای ته ورسېدې.