په سپین بولدک کې د ۱۶۹ بېلابېلو تاریخي او لرغونو کتابونو او اثارو د قاچاق مخنیوی شوی

په کندهار کې د طالبانو د اطلاعات او کلتور ریاست وايي، دغه تاریخي او لرغوني اثار په سپین بولدک ولسوالۍ کې پاکستان ته د قاچاقېدو پر مهال نیول شوي.

په کندهار کې د طالبانو د اطلاعات او کلتور ریاست وايي، دغه تاریخي او لرغوني اثار په سپین بولدک ولسوالۍ کې پاکستان ته د قاچاقېدو پر مهال نیول شوي.
د کندهار د طالبانو د والي رسنیز دفتر له لوري په خپره شوې خبرپاڼه کې د دغه ولایت د اطلاعات او فرهنګ ریاست د هنر او فرهنګ د امر عبدالشکور څپاند له قوله لیکلي، چې په سپین بولدک ولسوالۍ کې په نیول شویو اثارو کې ۱۵۶ نوي او تاریخي قلمي او چاپي کتابونه او ۱۳ بېلابېل فلزي اثار شامل دي.په خبرپاڼه کې ویل شوي، چې یاد اثار په سپین بولدک ولسوالۍ کې د طالبانو د کمیسارۍ د مسوولینو له لوري نیول شوي.ښاغلي څپاند ویلي، چې یاد اثار د کندهار موزیم ته سپارل شوي او تر ثبت، پېژندلو او ترمیم وروسته به په موزیم کې نندارې ته وړاندې شي.
د طالبانو د اطلاعات او کلتور وزارت ویاند خبیب غفران وايي:« یاد تاریخي اثار تېره ورځ نیول شوي او په تېرو درېیو کالو کې مو له ۱۵۰۰ څخه د ډېرو تاریخي اثارو د قاچاقو مخنیوی کړی دی.»
نوموړی زیاتوي، چې د تېرو دوو کالو پر تله سږکال د تاریخي اثارو د قاچاقو کچه ټیټه شوې ده.
په کندهار کې طالب چارواکو تر اوسه د یادو تاریخي اثارو د قاچاق په تور د کوم چا د نیول کېدو په اړه څه دي ویلي؛ خو تر دې وړاندې د طالبانو ډله د لرغون توکو په قاچاقو کې ښکېل ګڼل شوي وو.


اروپايي ټولنه وايي، چې د روښانه راتلوونکي لپاره په افغانستان کې له سلو ښوونځیو ملاتړ کوي او هڅه یې دا ده چې په دغه هیواد کې د زدهکړو د شته بهیر کیفیت ښه وساتي. دغې ټولنې په ایکس پاڼه لیکلي، پوهنه د یوه هیواد بنسټ جوړوي.
اروپايي ټولنې نن سې شنبه د (تلې ۲۴مه) په خپله ایکس پاڼه لیکلي چې د روښانه راتلوونکي لپاره په افغانستان کې له سلو ښوونځیو ملاتړ کوي او هڅه کوي، چې په دغه هیواد کې د زدهکړو د شته بهیر کیفیت ښه وساتي.
د دغې ټولنې شارژدافیره په کابل کې د نجونو یوه لومړني ښوونځي ته ورغلې او له زدهکوونکو سره د لیدنې پر مهال یې ویلي، چې د «پوهنې لپاره دا د اروپايي ټولنې نه ستړی کیدونکی ملاتړ په ګوته کوي.»
هغې وړاندې ویلي، چې پوهنه د یوه سوکاله افغانستان لپاره بنسټیز رول لري.
دا په داسې حال کې ده چې طالبانو کابل کې واک ته تر رسیدو وروسته په ټول افغانستان کې له شپږم ټولګي پورته ښوونځي او د پوهنتون زدهکړې بندې کړې دي.
اروپايي ټولنې د ۱۴۰۳ د وږي په میاشت کې ویلي و، چې د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ له صندوق سره به په افغانستان کې د خوارځواکۍ د درملنې او په بېړنیو حالاتو کې د زدهکړو د برابرولو لپاره ۱۳ میلیونه یورو اضافي مرسته وکړي.
د ملګرو ملتونو د ماشومانو ملاتړ صندوق ویلي و، چې په دې مرستو سره به په ۲۷۵ درسي ټولګيو کې د زدهکړو کیفیت ښه کړي او له مخې به یې ۹۵۰۰ ماشومان، چې ۶۱ سلنه یې نجونې دي لومړنیو زدهکړو ته لاسرسی پېدا کړي.
دا په داسې حال کې ده، چې په افغانستان کې زرګونه زدهکوونکې چې لومړنۍ دوره يې پای ته رسولې، له زدهکړو بې برخې شوې دي.
د افغان وګړو او نړۍوالې ټولنې له ټینګار سره سره، طالبانو لا هم له شپږم ټولګي پورته او پوهنتون کې د نجونو پر زدهکړو بندیز ته دوام ورکړی.

د طالبانو تر واک لاندې باختر اژانس د دغې ډلې د احصایې او معلوماتو ادارې د چارواکو له قوله ویلي، چې ډیر ژر به په ایران کې د برېښنايي پېژندپاڼو د وېش لړۍ پیل کړي. خبر زیاتوي چې په دې سره به ایران مېشتي افغانان له برېښنايي پېژندپاڼو برخمن شي.
طالبانو ويلي، چې تر دې مخکې په متحده عربي اماراتو کې د افغان کډوالو لپاره د برېښنايي تذکرو د وېش مرکز جوړ شوی او هلته افغانانو ته پېژندپاڼې وېشي.
د روان ۱۴۰۳ په زمري میاشت کې د طالبانو حکومت د ایران په مشهد کې د افغانستان کونسلګرۍ خبر ورکړی و، چې د برېښنايي پاسپورټونو د وېش او مودې غځولو بهیر یې پیل کړی دی.
دغه بهیر تر دې وړاندې یو ځل د ایران لهخوا پر سټیکر لرونکو پاسپورټونو د ویزو د نه ورکولو له امله د لنډ مهال لپاره درېدلی و.
ایران په مشهد کې د افغانستان کونسلګري طالبانو ته په واک کې ورکړې او هلته ورځنۍ چارې روانې دي.
متحده عربي اماراتو هم د طالبانو کونسلګرۍ ته د چارو اجازه ورکړې او هلته د افغان کډوالو لپاره د پاسپورټ ورکولو، نوي کولو او برېښنايي پېژندپاڼو د وېش بهیر روان دی.
پر طالبانو نیوکې کیږي چې واک ته د دغې ډلې تر رسیدو وروسته یې پر ډیر شمېر پاکستاني وګړو د افغانستان برېښنايي پېژندپاڼې او پاسپورټونه وېشلي او دغه وګړي بیا بهرنیو هیوادونو ته د افغانستان په تابعیت کډوال شوي هم دي.

د ازادو رزمي لوبو او په سویډن کې د اې ايف اين «AFN» سازمان اتل افغان لوبغاړی سخي قنبري څلور ورځي وروسته د شنبې په ورځ (د تلې ۲۸ مه) باید د دې سازمان په سياليو کې د خپل اتلولۍ له کمربند څخه دفاع وکړي. د هغه سيال اریک روانو دی، چې د دې سياليو ډېره تجربه لري.
له دې وړاندې قنبري د ۱۴۰۳ کال د چنګاښ په نهمه خپل پولنډي سیال ته ماتې ورکړه او د اتلولۍ له کمربند یې دفاع وکړه.
قنبري په سویډن کې د «ال سټارز فایټ نایټ» د ۶۵ کیلو ګرامه وزن په ۸م پړاو کې سیالي کوي.
نوموړی دا ځل له ګواتيمالا څخه د ۳۶ کلن تجريبه لرونکي لوبغاړي سره د سيالۍ ډګر ته کښته کيږي.
ايريک روانو د ازادو رزمي لوبو ۲۱ مسلکي ريکارډونه لري، چې ۱۶ سيالۍ يې ګټلي او په پنځو کې ماتې خوړلې.
له بلې خوا سخي قنبري په ازادو سیالیو کې یوازې شپږ ریکارډونه لري، چې پنځه سيالۍ يې ګټلې او په يوې کې يې ماتې خوړلې.


د جرمني د استخباراتو ادارې د دوشنبې په ورځ د پارلمان د څارنې په کمیټه کې د ګډون پر مهال په دغه هیواد کې د روسیې د جاسوسۍ او تخریبي کړنو د زیاتیدو په اړه خبرداری ورکړ او د خپلو واکونو د زیاتیدو غوښتنه یې وکړه.
په دې غونډه کې د جرمني د بهرنیو استخباراتو د ادارې بي اين ډي (BND) مشر برونو کاهل خبرداری ورکړ، چې د کرملين فعاليتونه بې ساري حد ته رسېدلي او روسيه د جرمني په ګډون لويديځ هېوادونه د دښمن په توګه ګوري.
د کاهل په وینا، پوتین د لویدیځ سره سرې کرښې ازمایي او ښايي د دې لسیزې تر پایه په ناټو برید وکړي.
کاهل ټینګار وکړ، چې کرملین د اروپایی هیوادونو په پرتله په خپلو پوځونو ډیر لګښت کوي او د اوکراین پر ضد د پوځی یرغل له پیل راهیسې یې د پام وړ خپل پوځی ځواک پیاوړی کوي.
د اساسي قانون د ساتنې لپاره د جرمني د فدرالي دفتر بي ايف وي (BFV) مشر توماس هالډین وانګ هم په دې غونډه کې یې د روسیې د استخباراتي خدماتو د تیري کوونکو فعالیتونو د زیاتوالي په اړه خبرداری ورکړ.
د پوځي دفاع د فدرالي دفتر ايم اې ډي (MAD) مشرې مارتینا روزنبرګ د المان پر پوځي او مهمو زیربناوو د جاسوسۍ په موخه د ترسره شوو هڅو راپور ورکړ.
هغې وویل؛ هیله لري، چې د هیواد قوانین به د نویو واقعیتونو سره سم تنظیم شي، تر څو امنیتي ځواکونه وکولای شي خپل ماموریت په ښه توګه ترسره کړي.
تر دې مخکې د تلې په ۱۶ مه د بریتانیا د داخلي استخباراتو د ادارې ايم ای ۵ (MI5) مشر کين مک کلم ویلي وو، چې د ایران، روسیې او چین په ګډون د دولتونو ګواښونه تېر کال ۴۸ سلنه زیات شوي او دا د جګړې شدت او پراخوالی ښيي.
د هغه په خبره، چې دا په انګلستان او نورو اروپایی هیوادونو کې د بې ثباتۍ رامینځته کولو لپاره د حکومتونو د هڅو شدت او پراخوالی ښیې.
په اوکراین کې د شخړې پر سر د کړکېچ له زیاتېدو سره روسیې د سنبلې په ۲۳ مه په مسکو کې شپږ برتانوي ډیپلوماټان په جاسوسۍ او تخریب تورن کړل او له دغه هېواده یې وشړل.
بريتانيا دغه تورونه بې بنسټه بولي.
د دې کال په پیل کې سي ان ان راپور ورکړ، چې د امریکا او جرمني استخباراتي چارواکو د رهین منټال وسلو شرکت د رییس د وژلو لپاره د روسیې دسیسه شنډه کړه.
دا شرکت هغه وسلې تولیدوي، چې جرمني چارواکو اوکراین ته د لیږد لپاره جوړې کړې.

د طالبانو د امر بالمعروف او نهی عن المنکر وزارت وايي، چې ددوی د نوي قانون له مخې په ټولو رسنیو کې د ساکښو موجوداتو د تصویرونو پر خپرولو بندیز لګوي. د یاد وزارت چارواکي وايي، چې دغه قانون به په تدریجي ډول په ټول هېواد کې پلی شي.
د طالبانو د امر بالمعروف او نهی عن المنکر وزارت ویاند سیف الاسلام خیبر د فرانسې خبري اژانس ته ویلي: «دا قانون په ټول افغانستان کې په تدریج سره پلی کیږي»
هغه وايي، چې چارواکي به خلکو ته قناعت ور کړي چې د ساکښو موجوداتو د تصویرنو خپرول د شریعت خلاف کړنه ده.
نوموړی زیاتوي: « قانون به په زور سره نه پلی کیږي. دا یوازې نصیحت دی او خلکو ته قناعت ور کول کیږي، چې دا څیزونه د اسلامي شریعت خلاف دي او باید ډډه ترې وشي».
خو په تخار کې یوې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې د دې ډلې د امر بالمعروف ریاست استازو ددغه ولایت خبریالانو ته سپارښتنه کړې، چې که له تصویرونو پرته خپرونې نه شي تولید کولای، ټلویزیونونه دې په راډیوګانو بدل کړي.
دغه خبریالان د سرغړونې په صورت کې په قانوني چلند ګواښل شوي دي.
د امر بالمعروف نوي قانون د رسنیو لپاره ګڼ شرطونه اېښي، چې د ښځینه غږ، د ساکښو د تصویرونواو له اسلامي لارښوونو سره په ټکر کې خپرونو نه خپراوی پکې شامل دي.
په هلمند کې دې ډلې په راډیوګانو کې د ښځو پر غږ بندیز لګولی او په کابل کې ښځینه ویندویانې اړې دي چې د ټلویزیون پر پرده له شرعي حجاب او ماسکونو سره څرګندې شي.
تر اوسه پورې طالبانو پر خپلو چارواکو او په دولتي ادارو کې د خپلې ډلې پر کارکوونکو د ګرځنده ټیلیفونونو د انځورونو او ویډیوګانو بندیز نه دی لګولی. ددې ډلې د رسنیو برخې مسوولان او د ادارو رسنیزې څانګې پر ټولنیزو رسنیو ویډیوګانې او انځورونه خپروي او چارواکي یې د ټلویزیونو پر وړاندې خبري غونډو ته حاضریږي.
د اطلاعاتو او فرهنګ وزیر د نوي قانون په اړه د فرانسې خبري اژانس پوښتنې ته ځواب نه دی ورکړی.
خیبر وايي، چې د رسنیو اړوند قانون د یولړ مادو د پلیتابه په تړاو په ګڼو ولایتونو کې هڅې روانې دي، خو په ټولو ولایتونو کې نه دي پیل شوې.
هغه وايي، چې د قانون د پلیتابه چارې په کندهار او تخار ولایتونو کې د پلي کیدو په حال کې دي.
له دې وړاندې په کندهار کې یوازې د طالبانو چارواکي د انځورونو له اخستلو منع کړای شوي وو، خو اوس د امر بالمعروف وزارت وايي، چې دا بندیز پر ټولو خلکو پلی کیږي.
د یکشنبې پر ورځ د امر بالمعروف ولایتي چارواکو په غزني، میدان وردګو او تخار ولایتونو کې د رسنیو مسوولانو ته ویلي، چې نوی قانون پلی کیږي او باید په رسنیو کې د ساکښو موجوداتو د انځورونو له خپراوي ډډه وکړي.
دغو خبریالانو ته ویل شوي، چې له لرې او کم تصویر واخلي، چې ورور ورو ورسره عادت شي.
د افغانستان د خبریالانو ټولنې د طالبانو دغه بندیزونه غندلي او دا یې د بیان د ازادۍ د مخنیوي ښکاره هڅه ګڼلې ده.دغه سازمان له نړۍ والې ټولنې غوښتي، چې ددې ډلې د رسنیزو بندیزونو پر وړاندې غبرګون وښيي.
طالبانو له دې وړاندې په ورته ګام کې په پلورنځیو کې د جامو د نندارې پر ګوډیو او اعلانونو کې د ساکښو پرڅېرو بندیزونه لګولي او هټۍ وال یې اړ کړي چې د ګوډیو سرونه لرې کړي.