کاناډا د طالبانو تر واک لاندې افغانستان سره مرستې کموي
د کاناډا فدرالي حکومت په افغانستان کې خپلو ستراتیژیکو ګټو کمېدو ته په پام غواړي د طالبانو په واک کې له کابل سره مرستې کمې کړي.
د کاناډا فدرالي حکومت په افغانستان کې خپلو ستراتیژیکو ګټو کمېدو ته په پام غواړي د طالبانو په واک کې له کابل سره مرستې کمې کړي.
د کاناډا د نړیوالو چارو اداره د روغتیا، زدکړو او ښځو د حقونو برخه کې د یو لړ مالي سرچینو پر خونديتابه ټینګار کوي، خو وايي، چې دغه تصمیم به بحث پاروونکی وي.
نېشنل پوسټ د دغه هېواد د نړیوالې پراختیا ادارې یو سند موندلی، چې له افغانستان سره د مرستو پر بېلابېلو اړخونو بحث کوي.
نیشنل پوسټ وايي، د طالبانو له واکمنېدو وروسته له افغانستان سره مرستې یوه ازغنه موضع ګرځېدلې ده.
کاناډا او یو شمېر نور دولتونه له هغو هېوادونو سره له نېغو اړیکو ډډه کوي چې له بشري حقونو په سرغړونو تورن دي، خو اوتاوا تر فشار لاندې ده، ځکه په افغانستان کې تر ۱۲ میلیونو ډېر خلک له خوراکي امنیت نه ځوریږي.
نېشنل پوسټ وايي،د کاناډا د نړیوالې پراختیا وزیر احمد حسین ته د ۲۰۲۳ کال په یوه یادښت کې دې ته اشاره شوې چې اوتاوا په تېرو دریو کلونو کې له افغانستان سره۳۶۷ میلیونه ډالره مرسته کړې ده.
په دې سند کې ویل شوي چې د دې مرستو ډیره برخه په بشري چارو او د خلکو په ژغورنه کې لګول شوې دي.
کاناډا دغه راز له ترهګرو ډلو سره د چلند په تړاو د جرایمو قانون کې ځینې بدلونونه راوستي، چې خیریه ټولنې افغانستان کې د مرستې چارې په سمه توګه ترسره کړای شي. خو سند په ډاګه کوي، چې د دغه هېواد لومړیتوبونه بدل شوي دي.
سند وايي، چې په افغانستان کې د کاناډا او متحدانو ستراتیژیکې ګټې کمې شوې دي.
دغه راز د نړۍ په نورو سیمو کې ناورینونو هم پر دغه هېواد مالي فشارونه ډېر کړي دي.
د یوه کاناډايي خیریه سازمان ویاند چې په افغانستان کې د مرستو په چارو کې بوخت دی وايي، د دولت سیاسي او مالي فشارونه درک کوي، خو له افغانستان سره د مرستو کمولو پرېکړې نهیلی کړی.
د کاناډا د ورلډ ویژن یو تن پالیسي جوړوونکی مارټین فیشر وايي، افغانستان نه یوازې مرستو ته اړتیا لري، بلکې کانډا دلته یوه ځانګړې دنده هم لري، ځکه کاناډايي ځواکونو هلته له ترهګرۍ سره جګړه کړې او له حکومت سره یې څلور میلیارده ډالرې مرستې کړې دي.
د نوموړي په باور، افغانستان د بریټانیا د لیبرال دولت د فیمنستي بهرني سیاست پر وړاندې یوه ننګونه ده، ځکه طالبانو نجونې له زدکړو را ګرځولې او پر ښځو یې سخت قوانین پلي کړي دي.
فیشر وايي« د کاناډا په څېر هېواد په هرځای کې هرڅه نه شي کولای. خو که دلته یوځای وي چې هلته ارزښتونه، تاریخي تعهدات او ګټې په یوډول همغاړې شي، هغه افغانستان دی».
یادښت وايي، په داسې حال کې چې کاناډا په افغانستان کې خپل سفارت تړلی او د طالبانو حکومت ته یې نېغې مرستې بندې کړې، له هغه مهاله تر دې دمه توانیدلې چې خپلو ارزښتونو ته له ګواښ پېښېدو پرته، په جدي مرستو کې برخه واخلي.
په دې مرستو کې ۱۴۳ میلیونه ډالره په بشري همکاریو او ۱۱۸ میلیونه ډالرد پراختیا برخه کې ترسره شوي دي.
یادښت وايي، چې کاناډا ۴۰ زره افغانان تخلیه کړي او په قطر کې یو ځانګړی استازی لري چې له نړیوالو متحدانو او د اړتیا پر وخت په غیر رسمي ډول له طالبانو سره بوختیږي.
د کاناډا ډیرې مرستې د نړیوال بانک د افغانستان صندوق ته ځانګړې شوې، خو دغه یادښت ددې مرستو د کمولو وړاندیز کوي.
په دې یادښت کې راغلي چې که له افغانستان سره د کاناډا د مرستو کمېدو موضوع اعلان شي، دا چاره د رسنیو منفي راښکون ډیرولای شي.
د طالبانو د لوړو زدکړو وزیر د خوست ولایت په شېخ زاید پوهنتون کې د یوې غونډې پرمهال خبریالان له ویډیو او انځور اخیستو منع کړل.
د طالبانو د لوړو زده کړو وزیر ندا محمد ندیم سفر په اړه د خوست ولایت مقام په ټولنیزو رسنیو کې د غونډو د راپورونو سره یوازې د شېخ زاید پوهنتون او د جهادي مدرسې د ودانیو انځورونه خپاره کړل.
په خوست کې د طالبانو والي عبدالقیوم روحاني چې ملاهبت الله ته نژدې کس دی، د خپلو لیدونو او غونډو انځورونه او ویډیوګانې نه خپروي او نه هم خبریالان له کامرو سره غونډې ته پرېږدي.
خو د خوست د والي مرستیال محبوب شاه قانت چې د طالبانو د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني نژدې کس دی د ولایت مقام اړوند په ټولنیزو رسنیو کې د خپلو فعالیتونو انځورونه او ویډیوګانې خپروي.
وروستي انځورونه یې د خوست ځاځي میدان ولسوالۍ ته د سفر پرمهال خپاره کړي دي، چې د سراج الدین حقاني لخوا مرسته شوي خوراکي توکي یې ویشلي دي.
په خوست کې ځینو ځايي خبریالانو افغانستان انټرنشنل ته وویل چې والي یې له کامرو سره غونډو ته نه پرېږدي خو د والي مرستیال محبوب شاه قانت بیا له خبریالانو ښې اړیکي پالي او له کامرو سره یې غونډو ته دعوت کوي.
ننګرهار
د افغانستان انټرنشنل د پلټنو له مخې د طالبانو د امریالمعروف وزیر خالد حنفي ننګرهار ته خپل وروستي سفر پرمهال د غونډو انځورونه د ننګرهار مقام د رسنیو دفتر په ټولنیزو پاڼو کې نه دي خپاره شوي.
د ځینو ځايي خبریالانو په وینا چې په دغو غونډو کې خبریالان له کامرو سره نه و غوښتل شوي.
خو بیا نن د سې شنبې په ورځ « د لړم ۱مه» نېټه د ننګرهار مرستیال والي عزیز الله مصطفا د واکسین کمپاین لپاره په یوه غونډه کې کډون کړی او بیا ددې غونډې انځورونو ترڅنګ د ننګرهار ولایت رسنیو دفتر د څو پرلپسې ناستو انځورونه په ټولنیزو رسنیو په پاڼو کې خپاره کړي دي.
لغمان
تېره ورځ لغمان ته د طالبانو امربالمعروف وزیر خالد حنفي د خپل سفر پرمهال نه هم خبریالانو ته له کامرو سره په غونډه کې اجازه ورکړې او نه یې هم د غونډې انځورونه د لغمان ولایت مقام اړوند ټولنیزو پاڼو کې خپاره شوي دي.
خو د لغمان لپاره د طالبانو د والي شېخ شېر احمد حقاني د نن ورځط د څو لیدنو انځورونه د لغمان ولایت رسنیو او اړیکو دفتر اړوند ټولنیزو رسنیو له خوا خپاره شوي دی.
پر انځور او ویډیو د طالبانو اختلاف
ډیری افغانان د طالبانو د دې روانو ننداریو په اړه هم حیران دي، په یو شمېر ولایتونو ځايي خبریالان وايي چې پر انځورونو او ویډیوګانو د طالبانو د اختلافاتو شاهدان دي.
دوی زیاتوي ځیني طالب چارواکي په ولایتونو کې له کامرو سره بلنه ورکوي؛ خو ځیني بیا یوازې یې د غږونو د ثبتولو اجازه ورکوي.
په همدې حال کې د افغانستان انټرنشنل د یو راپور بنسټ چې د طالبانو د امر بالمعروف نوي قانون له مخې په رسنیو کې د ساکښو موجوداتو پر انځورونو بندیز، د طالبانو په منځ کې نارضایتۍ راټوکولې دي.
طالبانو ته یوې نږدې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته ویلي، چې د حقاني د ډلې اړوند کسان چې ډیری تبلیغاتي مرکزونه ددوی له خوا اداره کیږي، پر رسنیو د نویو بندیزونو مخالف دي او دا ګام د دې ډلې د منزوي کولو هڅه ګڼي.
