طالبان وایي، په کندهار ولایت کې د شاوخوا ۸۰۰ کډوالو کورنیو لپاره ښارګوټی جوړوي

د طالبانو تر کنټرول لاندې ملي ټلویزیون خبر ورکړی، چې دغه ډله په کندهار ولایت کې د ۷۹۱ کډوالو کورنیو لپاره یو ښارګوټی جوړوي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې ملي ټلویزیون خبر ورکړی، چې دغه ډله په کندهار ولایت کې د ۷۹۱ کډوالو کورنیو لپاره یو ښارګوټی جوړوي.
دغه ټلویزیون پر اېکس پاڼه لیکلي، چې د طالبانو د مشر د حکم له مخې د کندهار ولایت په دامان ولسوالۍ کې ۷۹۱ کډوالو کورنیو ته یو ښارګوټی جوړوي.
د دغه خبر له مخې، د دغه ښارګوټي د جوړولو چارې د ۱۲.۵ مېلیونه افغانیو په ارزښت پیل شوې دي.د دغه خبر په وروستۍ برخه کې راغلي، چې دغه ښارګوټی د طالبانو د کرنې او کور او ښار جوړونې د ریاستونو په ګډه همکارۍ پر ۸۶۰ جریبه ځمکه جوړیږي.له تېر یوه کال راهیسې د دوو ګاونډیو هېوادونو څخه د افغانانو د ستنېدا لړۍ دوام لري او هره ورځ له بېلابېلو لارو له ایران او پاکستانه په سلګونه کډوال بېرته افغانستان ته ستنېږي.د ایراني رسنیو په وینا، د روان کال له پيله تر دې دمه ٢٣زره او ١٥٦ تنه بې اسناده افغان کډوال د دوغارون له لارې خپل هېواد ته ستانه شوي دي.پاکستاني رسنیو بیا راپور ورکړی، چې د روان ۲۰۲۴ کال د (اکتوبر له اومې نېټې د نومبر تر پنځمې) له پاکستانه ۲۶ زره او ۴۵۰ افغان کډوال اېستل شوي دي.دغه کډوال په ګاونډیو هېوادونو کې د شته ستونزو له امله اړ اېستل کېږي، چې بېرته خپل هېواد ته ستانه شي؛ خو په افغانستان کې هم تر ډېره د دغو کډوالو لویه ننګونه د سرپناه نشتوالی دی.افغانستان ته ډېری بېرته ستانه شوي افغان کډوال لاهم په پنډغالو کې اوسېږي او هلته له ګڼو ستونزو سره مخامخ دي.


د طالبانو تر واک لاندې باختر اژانس خبر ورکړی، چې تېره ورځ له دوو ګاونډیو هېوادونو څخه ۲۱۵ کورنۍ هېواد ته راستنې شوې.
دغه اژانس د پنج شنبې په ورځ د (لړم ۲۴مه) په خپله اېکس پاڼه لیکلي، چې د تازه راستنو شویو کډوالو کورنیو له ډلې ۱۲ کورنۍ د ننګرهار ولایت د تورخم له لارې او ۳۰ کورنۍ د کندهار د سپین بولدک له لارې له پاکستانه او همدارنګه په همدې ورځ ۷۴ کورنۍ د نیمروز ولایت د ورېښمو پله له لارې او ۹۹ کورنۍ د هرات ولایت اسلام کلا له لارې له ایرانه راستنې شوې.
دغه اژانس زیاتوي، چې د تازه راستنو شویو له ډلې څخه ۱۰ کورنۍ یې خپلو اصلي سیمو ته لېږدولې او پر لسګونو کورنیو یې مرستې وېشلې دي.
باختر اژانس دا نه ده په ډاګه کړې، چې یادې کورنۍ په خپله خوښه او که په زور راستنې شوې؛ خو تر ډېره بریده ایران او پاکستان بې اسناده افغان کډوال په زور له خپلو هېوادونو څخه باسي.
بل خوا تېره ورځ د ایران دولتي خبري اژانس راپور ورکړ، چې د ایران په زندانونو کې ۱۰۰۰ تنه افغان بندیان افغانستان ته ستنوي.
دغه اژانس د عدلیې وزارت د بشري حقونو او نړۍوالې برخې د مرستیال له قوله په اېکس پاڼه کاږلي، چې ډېری دغه بندیان د نشهیي توکو پر اړوندو جرمونو بندیان شوي دي.
په ایران کې د افغان کډوالو د ستونزو په تړاو طالبان له خورا نرم دریځ څخه کار اخلي او تر اوسه نه دي توانېدلي، چې په یاد هېواد کې د افغان کډوالو ستونزې له ډیپلوماټیکو لارو هوارې کړي.
دا په داسې حال کې ده، چې د تېرې یوې میاشتې راهیسي د ایران پر پوله د ایراني ځواکونو له لوري پر افغان کډوالو د ډزو او افغانانو د وژل کېدو په تړاو لا هم طالبانو د خپلو موندنو ورستي جزییات نه دي په ډاګه کړي.

د ملګرو ملتونو د خوړو نړۍوال پروګرام وايي، د فرانسې حکومت په افغانستان کې د ښوونځیو د ماشومانو او مېندو د تغذیې لپاره د خپلو خوراکي مرستو د پروګرام له لارې ۳ مېلیونه یورو مرسته کړې.
د خوړو نړۍوال پروګرام وايي، افغانستان کې د لوږې کړکېچ مېندو او ماشومانو ته سخت زیان رسولی دی.
د ملګرو ملتونو د خوړو نړۍوال پروګرام د چهارشنبې په ورځ د (لړم ۲۳مه) د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي، چې د فرانسې له لوري د اعلان شوې مرستې په مټ به په افغانستان کې د لومړنیو ښوونځیو له ۱۵۰۰۰ څخه ډېرې نجونې او هلکان په ښوونځيو کې ورځني خواړه ترلاسه کړي.
همدارنګه په خبرپاڼه کې ویل شوي، چې د دغې مرستې په مټ به له ۳۵۰۰۰ څخه د ډېرو ماشومانو کورنۍ د غوړیو او سبو په ګډون د یوې میاشتې خوراکي بستو ترلاسه کولو ترڅنګ نږدې ۶۰ زره ماشومان او له لس زرو څخه ډېرې مېندواره یا شېدې ورکوونکې مېندې به هم ځانګړي تغذیه شوي خواړه ترلاسه کړي.
په خبرپاڼه کې د اروپا او فرانسې د بهرنیو چارو وزارت د نړۍوالو چارو مشرې سلینا ګرینیت-کاتالانو له قوله لیکل شوي، چې په افغانستان کې د ټولو کورنیو له درې پر څلورمې برخې خلک سم خواړه نه لري چې له امله یې دوی له خوارځواکۍ سره مخامخ شوي.
نوموړې زیاته کړې:« فرانسه د خوارځواکۍ په وړاندې مبارزې ته لومړیتوب ورکوي ځکه چې د ۲۰۲۵ په مارچ کې په پاریس کې د تغذیې د ودې لپاره د راتلونکې سرمشریزې کوربهتوب ته چمتووالی نیسي. موږ د افغانستان د خلکو تر څنګ ولاړ یو او د اړتیا په وخت کې د مرستې وړاندیز کوو.»
د خوړو نړۍوال پروګرام ویلي، چې سږکال د بودجې د کمښت له امله د خوړو نړۍوال پروګرام و نه توانېد، د خوارځواکۍ د مخنیوي لپاره ۲ مېلیون مېرمنو او ماشومانو ته خواړه چمتو کړي او تېرکال، د مرستو کمبود د خوړو نړۍوال پروګرام دې ته اړ کړ چې ۱۰ مېلیونه خلک له خوراکي مرستو څخه بې برخې شي او له همدې امله د خوارځواکۍ کچه لوړه شوه او په ټولو ولایتونو کې خلک د خوارځواکۍ بېړنۍ کچې له خطر سره مخامخ شول.
د خوړو نړۍوال پروګرام وايي، په ټول هېواد کې له ۲۴۰۰ څخه زیاتو روغتیایي کلینیکونو سره همکاري کوي چې مېندواره او د شېدو ورکوونکو مېندو او د دوی پنځه کلنو ماشومانو ته د خوارځواکۍ د مخنیوي یا درملنې لپاره د خوړو خدمتونه وړاندې کړي.
د خوړو نړۍوال پروګرام زیاتوي، چې د دې تر څنګ په ځینو خورا ناامنه کورنیو کې د خوارځواکۍ د مخنیوي لپاره، دغه پرورګرام هم د بېړنيو خوراکي توکو د وېشلو له لارې د مېندو او ماشومانو کورنیو ته ځانګړي تغذیه شوي خواړه وېشي.
د خوړو نړۍوال پروګرام وايي، د فرانسې له لوري د دغه درې مېلیونه یورو په ګډون په ۲۰۲۴ کال کې د دغه هېواد د مرستو ونډه ۶ مېلیونه یورو ته ورسېده او فرانسه په افغانستان کې د خوړو د نړۍوال پروګرام لسم غوره مرسته کوونکی هېواد دی.

د افغانستان له خبریالانو د ملاتړ سازمان وایي، په ننګرهار ولایت کې پر تصویري مرکو بندیز د بیان ازادۍ او اطلاعاتو ته د لاسرسي حق ته زیان اړوي.
دغه سازمان د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره په دې تړاو د اندېښنې په ښودلو ویلي، چې دغه کړنه د رسنیو پر وړاندې یو جدي ګام او ګواښونکې کړنه ده.
تر دې وړاندې په ننګرهار ولایت کې سیمهییزو سرچینو خبر ورکړی و، چې طالبانو خپلو ولایتي چارواکو ته امر کړی چې له تصویري رسنیو سره مرکې ونه کړي.
خبرپاڼه کې راغلي، د طالبانو لهخوا پر رسنیو او خبریالانو د محدودیتونو لګول نه یوازې د خبریالانو کار سختوي؛ بلکې د ولس له حقونو سرغړونه هم بلل کېږي.
دغه سازمان له طالبانو غوښتي، چې د رسنیو او خبریالانو د فعالیتونو مخه ډب نه کړي او د بیان ازادۍ حق ته درناوی ولري.
دغه سازمان له نړۍوالو بنسټونو، د بیان ازادۍ له ملاتړو ټولنو او د بشري حقونو له ملاتړ کوونکو څخه هم غوښتي، چې د افغان خبریالانو وضعیت وڅاري او د رسنیو پر وړاندې د دغو محدودیتونو د لرې کولو لپاره له خپلو ټولو امکاناتو څخه کار واخلي.
تر دې وړاندې تېره ورځ د افغانستان د خبریالانو مرکز هم په ننګرهار ولایت کې پر انځورونو او ویډيویي مرکو د طالبانو پر بندیزونو د اندېښنې په څرګندولو سره د رسنیو پر کاري بهیر د دغې پرېکړې د پایلو خبرداری ورکړی و.
دغه مرکز د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي و، چې د طالبانو د امربالمعروف د قانون له مخې پر رسنیو د نویو محدودیتونو وضع کېدل د رسنیو ستونزې لا پسې زیاتوي.
له بل يلوه د هېواد په ځینو ولایتونو کې د ژوندیو موجوداتو د انځورونو د خپرولو له منع کېدو سره سم د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد وایي، چې دغه پرېکړه د رسنیو د فعالیتونو د بندېدو لامل نه کېږي.
سرچینو د مجاهد له قوله افغانستان انټرنشنل ته وویل:« طالبان د رسنیو د بندېدو اړوند د هېڅ کومې پرېکړې پلان نه لري.»

د بريتانيا د بهرنيو چارو پخواني وزير له اوکراين سره د لويديځ د مرستو د بندولو د احتمال په اړه خبرداری ورکړی او ویلي یې دي، چې د امريکا لهخوا د اوکراين پر وړاندې شا تګ به له افغانستان څخه د بایډن د بېړنۍ وتنې تکرار وي.
ویلیم هیګ وویل، چې اروپا باید د امریکا د پریکړې په پام کې نیولو پرته د اوکراین ملاتړ ته دوام ورکړي.
هایګ چې په دې وروستیو کې د اکسفورډ پوهنتون د ریاست لپاره د نوماند په توګه اعلان شوی، د اوکراین د جګړې د پای ته رسولو په اړه د ټرمپ او د جمهوري غوښتونکو د ځینو نورو مشرانو څرګندونو ته په غبرګون کې یادونه وکړه چې امریکا باید د افغانستان تېروتنه تکرار نه کړي.
له افغانستانه د امریکا بېړنۍ وتنه د جمهوري نظام د سقوط، واک ته د طالبانو د راتګ او په دغه هېواد کې د لویدیځ د شل کلنې پانګې د ضایع کېدو لامل شول.
دې مسلې ته په اشارې سره د برتانیې د محافظه کار ګوند پخوانی مشر له ډیلي ټي پوډکاسټ سره په مرکه کې وویل:« ټرمپ په افغانستان کې د بایډن په سپکاوي او له دغه هېواده د امریکا په بې نظمه وتلو ټینګار کوي؛ خو که اوکراین سقوط وکړي، دا به د امریکا او په نړۍ کې د امریکا د مقام لپاره خورا ستر سپکاوی وي.»
هیګ دا هم وویل، چې د اوکراین یوازې پرېښودل به د نورو نړۍوالو شخړو، په ځانګړې توګه د تایوان د مسلې لپاره هم ښې پایلې ونه لري.
هغه د اروپا د غبرګون په اړه د یوې پوښتنې په ځواب کې چې که امریکا له اوکراین څخه خپل ملاتړ پای ته ورسوي، وویل چې اروپایان باید د اوکراین لپاره خپل بشپړ ملاتړ ته دوام ورکړي.
خو هغه دا مني، چې اوکراين به د امريکا له ملاتړ پرته د روسيې پر وړاندې د سخت مقاومت توان ونه لري.

ملګرو ملتونو په پکتيا ولايت کې د یو کس د اعدام په اړه د اندېښنې په څرګندولو سره ویلي، چې په افغانستان کې د خلکو د سترګو په وړاندې اعدامونه له بشري حقونو د سرغړونې او د وضعیت د خرابېدو ښکاره بېلګه ده.
ملګرو ملتونو پر اېکس پاڼه کاږلي، چې نن سبا په افغانستان کې د اعدام سزاوې مخ په ډېرېدو دي.
ملګرو ملتونو دا رنګه د افغانستان له اوسنیو واکمنانو غوښتنه کړې، چې ژر تر ژره دې د اعدام سزاوې ودروي.
د طالبانو سترې محکمې تېره ورځ خبر ورکړی و، چې په پکتیا ولایت کې یې هغه کس «قصاص» کړ چې د دوی په خبره د یوه طالب په وژلو تورن و.
دغه تورن کس ته د سزا ورکړې پر مهال د طالبانو د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني او د دغې ډلې د کډوالو وزیر خلیل الرحمان حقاني هم په هغې غونډې کې ګډون لاره.
له بل پلوه د بشري حقونو په برخه کې د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارډ بېنېټ په پکتيا ولایت کې د طالبانو لهخوا د یو کس قصاص غندلی او دغه ډول سزا يې له بشري حقونو سرغړونه یاده کړې.
نوموړي له طالبانو غوښتي، چې ژر تر ژره دې دغه دول وحشتناکې سزاوې ودروي.
خو طالبان د دغو ټولو نېوکو سره، سره په دې خبره ټینګاري دي، چې دوی په دې توګه غواړي په افغانستان کې «اسلامي شریعت» پلی کړي.