د سویلي کوریا ولسمشر د پوځي حکومت له لغوه کېدو سره موافقه وکړه

تاجکستان د سیمه ییزې اقتصادي پراختیا په برخه کې د افغانستان پر ارزښت ټینګار وکړ.
دغه غونډه په داسې حال کې ترسره شوه، چې د ایران او طالبانو ترمنځ له ښو اړیکو سره - سره بیا هم یاد هېواد په دې ناسته کې طالبانو ته بلنه ورنکړه.
د تاجکستان د بهرنیو چارو وزیر سراج الدین مهرالدین په خپلو خبرو کې د افغانستان غیبت ته په اشارې سره وویل: «افغانستان اوسمهال له ترهګرۍ او د نشه یي توکو له قاچاق سره مخ دی، په داسې حال کې چې مونږ فکر کوو دغه هېواد کولی شي د ایکو په اقتصادي پراختیا کې د پام وړ رول ولري.»
نوموړي همداراز زیاته کړه: «له افغانستان سره د ګډو اقتصادي پروژو تعریف، د راتلونکي لپاره یوه مهمه پانګونه ده او مونږ ترې ملاتړ کوو.»
د ایکو سازمان عمومي منشي اسد مجید خان هم په دې سازمان کې د افغانستان مهم رول ته په ټینګار سره هیله څرګنده کړه، چې د دې هېواد له ظرفیتونو څخه په سیمه کې کار واخیستل شي.
افغانستان د ایکو سازمان سره له یو ځای کېدو وروسته د دې سازمان له فعالو غړو څخه دی.
د طالبانو د حکومت مشروعیت چې د نړۍوالې ټولنې له خوا نه دی منل شوی، د دې لامل شوی، چې دغه هېواد له ډېرو سیمه‌ییزو او نړۍوالو سازمانونو لرې کړای شي.
د ایکو د ادارې او د ایران د بهرنیو چارو وزارت د څو اړخیزو سازمانونو مشر وویل: «د افغانستان اوسنی وضعیت د دې لامل شوی چې د دې هېواد پلاوی نه یوازې په ایکو، بلکې په نورو مهمو سیمو ییزو چارو کې هم و نه توانېږي حضور ولري. له دې سره - سره هیله لرو چې یو ځل بیا افغانستان ته د ستنېدو شرایط برابر شي.»
د مشهد په ناسته کې د غړو هېوادونو د بهرنيو چارو وزيرانو د سيمه‌ييزو همکاريو د پراختيا لپاره د ټرانسپورټ، چاپېريال ساتنې، ګرځندوی او داسې نورو برخو کې پر همکارۍ ټينګار وکړ.
دغه راز په دې ناسته کې د ګډو اندېښنو لکه د اقليمي بدلونونو په اړه بحث وشو او غړي هېوادونه د دې ننګونو د مقابلې لپاره د نړۍوالو همکاريو د پياوړتيا غوښتنه وکړه.
ایکو د سیمې په کچه یو سازمان دی، چې د ایران، پاکستان او ترکیې لخوا په ۱۹۸۵ کې د غړو هېوادونو ترمنځ د اقتصادي او کلتوري همکاریو د پراختیا په موخه جوړ شو او د ۱۹۹۲ کال وروسته ورسره اوه نور هېوادونه لکه اذربایجان، قزاقستان، قرغزستان، تاجکستان، ترکمنستان او ازبکستان هم یو ځای شول چې ټول شمېر لسو هېوادونو ته ورسېد.
په ۲۰۲۵ کال کې د ایکو د راتلونکې غونډې کوربه اذربایحان وي.

د ملګرو ملتونو سازمان

د ملګرو ملتونو ویاند اعلان وکړ، چې دغه سازمان د سویلي کوریا وضعیت له نږدې څاري او په اړه یې اندېښنه لري.

سټفان دوجاریک د سې شنبه په ورځ وویل: «موږ د وضعیت په اړه اندېښنه لرو او له نږدې یې څارو.»

هغه ټینګار وکړ، نه شي کولی د دغه وضعیت په اړه چې ډېر په چټکۍ سره روان دی نظر څرګند کړي.

سره له دې چې د پوځي حکومت د فرمان د لغوه کولو لپاره د سویلي کوریا پارلمان له رایه ورکولو څخه یو ساعت تېریږي، خو د پارلمان استازي لا هم د ولسمشر ځواب ته په تمه دي.

روسیه

د روسیې د ولسمشرۍ دفتر اعلان وکړ، چې د سویلي کوریا وضعیت "اندېښمنونکی" دی.

کرملین زیاته کړه، چې مسکو د سویلي کوریا وضعیت له نږدې څاري.

سپینه ماڼۍ

د سپینې ماڼۍ د ملي امنیت د شورا ویاند وویل، چې متحده ایالات په سویلي کوریا کې د پوځي حکومت له اعلان څخه مخکې خبر نه و.

د سپینې ماڼۍ د ملي امنیت شورا یوه ویاند د سې شنبه په ورځ وویل، چې واشنګټن په سویلي کوریا کې د پرمختګونو په اړه جدي اندېښنه لري او د جو بایډن اداره د سویلي کوریا له حکومت سره په تماس کې ده او وضعیت له نږدې څاري.

سویلي کوریا د امریکا یو له متحدینو څخه ده او امریکا په سویلي کوریا کې پوځي ځواکونه ځای پر ځای کړي دي.

د سویلي کوریا ولسمشر یون سیوک یول د سې شنبه په ورځ د بېړني پوځي حکومت د اعلان پرمهال وویل، چې دا ګام له "کمونیستي ځواکونو" څخه د هېواد د ساتنې لپاره اړین دی.

د سویلي کوریا د پوځ جنرال پارک ان سو د پوځي حکومت د مشر په توګه ټاکل شوی دی.

دا څلورم ځل دی، چې په سویلي کوریا کې پوځي حکومت یا مارشل لا نافذېږي.

وروستی ځل شاوخوا ۴۴ کاله وړاندې په ۱۹۸۰ کال کې پوځي حکومت و، چې په پایله کې یې سلګونه زده کوونکي ووژل شول.

تر دې وړاندې د سویلي کوریا پارلمان د ولسمشر له خوا د پوځي حکومت له اعلان سره مخالفت کړی و.

د پوځي چارو شنونکي له سي اېن اېن سره په مرکه کې د سویلي کوریا وضعیت "خطرناکه شېبه" بللې.

هغه خبرداری ورکړ، چې په دغه هېواد کې بې ثباتي کولی شي د امریکا پر اقتصادي او جیوپولیټکل وضعیت اغېزې ولري.

د سویلي کوریا ولسمشر په دغه هېواد کې پوځي حکومت اعلان کړ او د حکومت مشر یې د پوځ یو جنرال وټاکه.

د سویلي کوریا ولسمشر یون سیوک یول د سې شنبه په ورځ د بېړني پوځي حکومت د اعلان پرمهال وویل، چې دا ګام له "کمونیستي ځواکونو" څخه د هېواد د ساتنې لپاره اړین دی.

د سویلي کوریا د پوځ جنرال پارک ان سو د پوځي حکومت د مشر په توګه ټاکل شوی دی.

د امریکا د بهرنیو چارو مرستیال وزیر کورت اېم کمپل وویل: «موږ د سویلي کوریا جمهوریت کې وروستي پرمختګونه په خورا اندېښنو سره څارو. موږ هیله او تمه لرو چې سیاسي شخړې به په سوله ییزه توګه او د قانون حاکمیت ته په درناوي حل شي.»

د برېتانیا د لومړي وزیر کیر سټارمر ویاند وویل: «څرګنده ده چې دا حالت په سرعت سره بدلېدونکی دی. موږ په سویلي کوریا کې پرمختګونه له نږدې څارو.»

د برېتانیا د بهرنیو چارو وزارت هم د دغه هېواد له اتباعو غوښتي، چې «د سیمه ییزو چارواکو سپارښتنې تعقیب کړي او له سیاسي اعتراضونو دې ډډه وکړي».

بل خوا، وروسته له هغه چې د سویلي کوریا د پارلمان استازو د ولسمشر د پوځي حکومت د فرمان د لغو کېدو امر وکړ په لسګونو پوځیانو چې د پارلمان مرکزي ودانۍ ته ننوتلي وو، ​​شاتګ وکړ .

د سویلي کوریا ولسمشر په دغه هېواد کې پوځي حکومت اعلان کړ او د حکومت مشر یې د پوځ یو جنرال وټاکه.

د سویلي کوریا ولسمشر یون سیوک یول د سې شنبه په ورځ د بېړني پوځي حکومت د اعلان پرمهال وویل، چې دا ګام له "کمونیستي ځواکونو" څخه د هېواد د ساتنې لپاره اړین دی.

د سویلي کوریا د پوځ جنرال پارک ان سو د پوځي حکومت د مشر په توګه ټاکل شوی.

دا څلورم ځل دی، چې په سویلي کوریا کې پوځي حکومت یا مارشل نافذیږي.

وروستی ځل شاوخوا ۴۴ کاله وړاندې په ۱۹۸۰ کال کې پوځي حکومت و، چې په پایله کې یې سلګونه زده کوونکي ووژل شول.

د دې دواړو جرګو غړي نن په کورمه کې د شیعیانو او سنیانو ترمنځ د سولې لپاره کورمې ته لاړل.

دا مشران به سبا په صده کې د سنیانو او په پاړاچینار کې د شیعیانو له مشرانو سره وګوري.

د دوی تر رسېدو مخکې په پاړاچینار کې بنګښ او توري مشران سره جرګه شوي او پرېکړه یې کړې چې په دغه سیمه کې د امن لپاره د هر ډول او هر چا د هڅو ملاتړ کوي.

د پښتونخوا ځايي خبریالانو نن سهارخواله رسنیو کې د دې جرګې د روانېدو ویډیو خپره کړه.

په ویډیو کې لیدل کېږي، چېپښتانه قومي مشران او سپین ږېري چې سپین بېرغونه ورسره دي له پېښور د کورمې ولسوالۍ پر لور حرکت کوي.
کورمه کې تېر اکټوبر د سنیانو پر ګاډو له برید وروسته چې د ماشومانو او ښځو په ګډون پکې ۱۵ کسان ووژل شول، بیا تاوتریخوالي ته لار جوړه شوه.

په ځوابي برید کې د تېر نومبر پر ۲۲ د شیعه یانو پر ګاډو برید وشو چې له څلوېښتو ډېر کسان پکې ووژل شول.

له هغه راهیسې د دواړو خواوو په نښتو کې تر ۱۳۳ کسان وژل شوي دي.