د ایران د بشري حقونو سازمان ویلي، چې د دغه هیواد حکومت په تېره نومبر میاشت د ۱۲ افغانانو په ګډون ۱۴۴ زندانیان په ایران کې اعدام کړي دي. دغه سازمان وايي، په اعدام شویو کې څلور ښځې، یو یهودي-ایرانی وګړی او یو ذهني ناروغ هم شامل و.
د ایران د بشري حقونو سازمان تېره ورځ ناوخته (لیندۍ ۱۴مه) په یوه خپره شوې خبرپاڼه کې ویلي چې د دغه هیواد حکومت په تېره نومبر میاشت د ۱۲ افغانانو په ګډون ۱۴۴ بندیان په ایران کې په دار ځړولي دي.
دغه سازمان ویلي، چې د ۱۴۴ اعدام شویو زندانیانو له ډلې چې ۱۲ یې افغانان هم و، څلور ښځې، یو یهودي-ایرانی وګړی او یو ذهني ناروغ هم شامل و چې د ایران حکومت اعدام کړي.
یاد سازمان په دې سره په منځنۍ کچه د اعدام شویو زندانیانو شمېر په هره ورځ کې څلور تنه ښودلی دی.
د ایران د بشري حقونو سازمان وايي، چې د ایران حکومت تر دې یوه میاشت مخکې، د ۲۰۲۴ کال په اکتوبر کې تر ټولو زیات ۱۶۶ اعدامونه ترسره کړي چې له ۲۰۰۷ کال را وروسته د دغه سازمان د اعدامونو د شمېر د ثبت تر ټولو لوړ کچ ښيي.
ویل کیږي، چې په ایران کې یوازې څلور سلنه اعدامونه په رسمي رسنیو کې اعلان شوي او پاتې نور اعدامونه د ایران د بشري حقونو سازمان ثبت او تایید کړي دي.
د ایران د بشری حقوقو سازمان یو ځل بیا د اعدامونو موضوع ته د ایران د ولس او نړۍوالې ټولنې پام را اړوي او د اعدامونو د بندولو لپاره د ایران پر حکومت د فشار راوړلو په اړتیا ټینګار کوي.
د دغه سازمان مشر، محمود امیری مقدام وویل: «په دوو میاشتو کې د لږ تر لږه ۳۱۰ کسانو په اعدامولو سره، ایران په تېرو دوو لسیزو کې د ایران په زندانونو کې د اعدامونو تر ټولو پراخه څپه پیل کړې ده. هغه کسان چې اعدام شوي په ټولیز ډول د ټولنې له کمزورو طبقو څخه دي. ډیری دغه کسان له عادلانه محاکمې برخمن نه دي. د دې لپاره چې حکومت د اعدام سزا ودروي، نړۍواله ټولنه باید بیړني ګامونه پورته کړي.»
په ایران کې د ۲۰۲۲ کال پرتله، چې هغه مهال ۲۵۶ کسان د مخدره توکو په تور اعدام شوي، په ۲۰۲۳ کې ۸۴ سلنه زیاتوالی په کې راغلی او دغه شمېر ۴۷۱ ته لوړ شوی دی.
د ایران د بشري حقونو سازمان ویلي چې ایران یوازې په اکتوبر میاشت کې د ۱۳ افغانانو په ګډون لږ تر لږه ۱۶۶ کسان اعدام کړي.
پر بشري حقونو د څار سازمان هم په ایران کې د اعدام سزا پر ډیروالي اندېښنه ښودلې او د دې سزا د لغوه کېدو غوښتنه یې کړې.
