د ۲۰۱۰ کال په مارچ کې د ایران د سپاه پاسداران مامورانو د افغانستان د زابل ولایت په سرحد کې د القاعدې شبکې جګپوړی غړی سیف العدل چې د ایمن الظواهري له مرګ وروسته یې د دې شبکې مشري پرغاړه واخسته، د خپل یوه اسیر ډېپلوماټ حشمت عطار زاده نیاکی په بدل کې حقاني شبکې ته وسپاره.
د تبادلې په مذاکراتو کې د طالبانو جګپوړي قوماندان عبدالقیوم ذاکر ټاکونکی رول درلود.
د طالبانو دغه چارواکی القاعدې ته خورا نږدې کس ګڼل کیږي.
یوې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې د القاعدې پخواني مشر ایمن الظواهري د افغانستان د جمهوري نظام له سقوط وړاندې عبدالقیوم ذاکر ته ۱۵۰ موټر وپېرل چې له هغه سره یې د جګړې په شدت او د سیمو په نیولو کې زیاته مرسته وکړه.
ذاکر، چې په سخت دریځۍ او نظامي پوهې مشهور دی، د طالبانو د بیا راپورته کېدو په برخه کې مهم رول لوبولی. هغه په ۱۹۷۲ کال کې د هلمند په کجکي ولسوالۍ کې زېږېدلی او په قوم علیزی دی.
ذاکر د واک ترلاسه کولو لپاره په یوه پېچلي مسیر کې سفر کړی. په دې کې په ګوانتانامو کې د هغه بندي کېدل هم شامل دي.
پر کابل د طالبانو له ولکې وروسته نوموړي د طالبانو د دفاع وزارت د مرستیال په توګه دنده پیل کړه. هغه په کندهار کې د ملا هبت الله د امنیتي شورا منشي دی، خو د طالبانو د دفاع وزیر ملا یعقوب د دې شورا غړی دی.
ذاکر د پنجشیر او بغلان لپاره د طالبانو د ضد عناصرو د ځپلو ځانګړی قوماندان هم دی او له دغو سیمو یې د څار مسوولیت درلود. نوموړی د طالبانو په هغو قوماندانانو کې راځي، چې د ۲۰۲۱ کال د اګسټ پر۱۵مه نېټه ولسمشرۍ ماڼۍ ته ننوت او د پخواني ولسمشر پر څوکۍ کېناست.
نوموړی د طالبانو په لومړۍ دوره کې د شمال جبهې قوماندان و او د طالبانو له سرسختو نظامي مشرانو ګڼل کیږي.
هغه د۲۰۰۱ کال د دسمبر په میاشت کې په مزار شریف ښار کې د عبدالرشید دوستم اړوندو ځواکونو سره سخته جګړه وکړه او په پای کې نوموړي ته تسلیم شو. قیوم ذاکر وروسته امریکایي ځواکونو ته وسپارل شو او د ګوانتانامو زندان ته ولېږدول شو. په ۲۰۰۳ میلادي کال کې د هغه کورنۍ د ایران د زاهدان د زېبا شهر په نوم یوې سیمې ته انتقال شوه او درې واړې مېرمنې یې په همغه ځای کې له اولادونو، ورور او شپږو اوښیو سره اوسېدې.
نوموړی په ۲۰۰۷ کال کې د کابل پلچرخي زندان ته ولېږدول شو او په ۲۰۰۸ کال کې بېرته خوشې شو. ذاکر لومړی هلمند او بیا له هلمند څخه کوېټې ته لاړ او له هغه ځایه زاهدان ته لاړ.له خوشې کېدو سره سم قیوم ذاکر بېرته د طالبانو لیکو ته ور وګرځېد او د طالبانو د پوځي کمېسیون د غړي په توګه یې دنده پیل کړه.
په ۲۰۰۹ م کال کې قیوم ذاکر د سستان بلوچستان په اشار نومې سیمه کې د خالد بن ولید په نوم دیني مدرسه جوړه کړه، چې د هلمند، زابل، نېمروز او فراه یو شمېر ځوانانو ته پکې پر دیني زده کړو سربېره جنګي روزنه ورکول کېده.
د افغانستان د پخواني جمهوري دولت د ملي امنیت یوه پخواني رییس افغانستان انټرنشنل – پښتو ته وویل، «دغه مدرسه د ایران د جمهوري دولت په مستقیمې همکارۍ جوړه شوې وه او دوی په ۲۰۱۱میلادي کال کې د یادې مدرسې په تړاو معلومات خپاره کړي وو او د اطلاعاتو مشترک مرکز پرې خبر و».
د خالد بن ولید مدرسه په ۲۰۱۷م کال کې له منځه لاړه.
په ۲۰۱۰ کال کې قیوم ذاکر د طالبانو د نظامي کمېسیون مشر وټاکل شو او پوره څلور کاله یې یاده دنده پر مخ یوړه او وروسته په داخلي کړیو کې له اختلافاتو سره مخ شو او ورپسې د قیوم ذاکر نږدې ملګری ابراهیم صدر د پوځي کمېسیون مشر وټاکل شو.
قیوم ذاکر له جمهوري دولت سره د طالبانو د جګړې پر مهال د جنوبي ولایتونو، په ځانګړې توګه د هلمند او نیمروز مسوولیت پر غاړه درلود.
پر نوموړي د ایران د سپاه پاسداران د قدس ځواک سره د اړیکو کره راپورونه موجود وو او د امریکايي ځواکونو له لوري یې د بیا نیولو څارنه کېده. د افغانستان د پخواني جمهوري دولت د ملي امنیت ادارې په ۲۰۱۵ کال کې معلومات خپاره کړل چې له مخې یې نوموړي د سپاه پاسداران له قدس ځواک سره غښتلې اړیکې لرلې.
مولوي قیوم ذاکر د ملاعمر د مړینې له اعلان وروسته تر ډېر وخته د ملااخترمحمد منصور د مشرۍ مخالف و. د القاعدې د هغه وخت مشر ایمن الظواهري او سیف العدل غوښتل چېد ملا محمد عمر د مرګ له اعلان وروسته مولوي قیوم ذاکر یا بل داسې کس وټاکل شي، چې په نړیوال جهاد باور ولري او له دوی سره ښه روابط ولري. قیوم ذاکر وروسته له ملا اختر محمد منصور سره خپل بیعت اعلان کړ او د جمهوري دولت د سولې پروسې کلک مخالفت یې کاوه.
نوموړی په هلمند او نېمروز کې د اختر محمد منصور د مخدره توکو د قاچاق د کاروبار شریک بلل کېده.
پر قیوم ذاکر پر انساني قاچاق سربېره د پېسو د قاچاق تور هم دی، چې له جمهوري دولت سره د جګړې پر مهال یې ډلې په هلمند او نېمروز ولایتونو کې انسانان تښتول او د ډالرو قاچاق یې کاوه.
دغه طالب قوماندان څلور مېرمنې لري چې دا مهال یې کورنۍ په کابل، هلمند او پنجشېر کې اوسیږي.
د طالبانو دا جنګي قوماندان چې دا مهال د دفاع وزارت مرستیال او د امنیتي شورا منشي دی، د ایران اسلامي جمهوري دولت ته یو له ټولو نږدې شخص بلل کیږي.
بشپړ څېړنیز راپور:
