د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي وایي چې له متحده عربي امارات او هندوستان سره یې د سوداګرۍ او ډېپلوماټیکو اړیکو پر پراختیا او پیاوړتیا مثبتې ناستې درلودې. متقي چې تازه د متحده عربي اماراتو له سفره راګرځېدلی، وویل چې دواړو هېوادونو سره یې د ویزو پر اسانتیاوو خبرې وکړې.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي نن سې شنبه « د مرغومي ۲۵مه» د وزارت په انګړ کې متحده عربي اماراتو ته د خپل وروستي سفر په اړه د خپلو لاس لاندې مامورینو په حضور کې جزئیات ورکړل.
له طالبانو سره د د متحده عربي اماراتو ژمنې
امیرخان متقي د خبرو په پیل کې وویل چې لومړی یې د متحده عربي اماراتو د بهرنیو چارو وزیر شېخ عبدالله بن زاید ال نهیان او بیا ورپسې یې د هند د بهرنیو چارو وزارت له مرستیال ویکرم مسري سره ولیدل.
د طالبانو بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي د متحده عربي اماراتو د بهرنيو چارو وزير شېخ عبدالله بن زاید ال نهیان سره په ليدنه کې له نوموړي غوښتې، چې افغانانو ته دوېزو د ورکولو بهیر اسانه کړي.
په ناسته کې د سوداګرۍ د زياتوالي او افغان توکو ته د بازار موندنې اړوند پرېکړه شوې، چې په دې اړه له تخنيکي ټیمونو سره ناستې پیل شوې دي.
امیر خان متقي وویل:« موږ باید له متحده عربي اماراتو سره اقتصادي اړیکې ولر، له دې څخه یو دا چې باید د دوبۍ په هوايي ډکر کې د افغان توکو او صادراتو لپاره لوژستیکي مرکز جوړ شي»
امیر خان متقي وايي د متحده عربي اماراتو د بهرنیو چارو له وزیر سره په خبرو کې غوښتنه وشوه، چې په بانکي سیسټم کې به دوی له افغان سوداګرو سره تعامل او په دې برخه کې اسانتیاوې رامنځته کوي.
نوموړی زیاتوي چې یو شمېر افغان ځوانانو ته به په اماراتو کې د هوايي چلند، هوايي ډګرونو د چارو سمبالښت په برخه کې زده کړې ورکول کېږي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر د متحده عربي اماراتو په حواله وویل چې دغه هېواد په ۲۰۲۵ کال کې په بېلابېلو برخو کې پر یوه کڅوړه کار کوي چې له افغانستان سره څلور سوه میلیونه ډالره مرسته وکړي او هغه په مختلفو برخو کې مصرف شي.
متقي دغه راز وايي چې د اماراتو د بهرنیو چارو پر وزیر سربېره یې د دغه هېواد د اقتصاد وزیر او نورو سکتوري وزارتونو له استازو سره هم لیدل کتل درلودل او له دوی سره هم پرېکړه وشو، چې په اماراتو کې به د افغان سوداګرو توکو ته مارکېټ پیدا کېږي او په دې برخه کې به اسانتیاوې رامنځته کېږي.
له طالبانو سره د هند خبرې اترې
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر د هند د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویکرم مسري سره خپله لیدنه ګټوره وبلله.
متقي وویل په دې لیدنه کې ژمنه وشوه، چې په هند کې د افغاني توکو لپاره د بازار موندنې په برخه کې به دواړې خواوې همکاري کوي او هند به د افغانانو د ویزو په برخه کې اسانتیاوې رامنځته کوي.
امیرخان متقي وویل، « له هندوستان سره به مو ډېپلوماتکه سطحه لوړیږي او دواړو طرفه په دې خبرې شوي دي.»
د طالبانو دغه چارواکی وايي چې ددې ډلې تګلاره اقتصاد محوره ده او افغاني توکو ته د بازارموندنې په برخه کې له هندوستان سره مثبتې خبرې شوې دي.
له دې وړاندې د هند د بهرنیو چارو وزارت په خپله خبرپاڼه کې ویلي و، چې پرېکړه وشوه چې د بشري مرستو او سوداګریزو فعالیتونو د ملاتړ لپاره د چابهار بندر کارول زیات شي.
خبرپاڼه کې لیکل شوي و، چې د طالبانو پلاوي د هند امنیتي اندېښنو ته د رسیدګۍ ژمنه کړې ده.
د جرمني د بهرنیو چارو وزارت پر ویب سایټ په یوه مقاله کې چې ظاهرا ددغه هېواد د بهرنیو چارو وزارت رسمي نظر څرګندوي، راغلي، چې د طالبانو له واکمنۍ راهیسې افغان ښځې او نجونې د جدي او منظمو بشري حقونو له سرغړونو سره مخ دي.
مقاله وايي، د طالبانو د حکومت له خوا صادر شوي مختلف فرمانونه، مقررې او نور اقدامات په منظمه توګه ښځې او نجونې له عامه ژونده حذف کړې او د جنسیت پر بنسټ تبعیض سره یې مخ کړې دي.
دغه مقاله چې د جرمني د بهرنیو چارو وزارت دریځ څرګندوي، وايي، د افغانستان ښځې او نجونې له ټولنیز، سیاسي، اقتصادي، او قانوني ژونده محرومې شوې او له خپل کرامت څخه بې برخې شوې دي.
مقاله وايي، « موږ پرله پسې له افغانستان او د طالبانو ډیفکټو حکومت څخه غوښتنه کړې چې د افغانستان نړیوالې حقوقي ژمنې پوره کړي او د ښځو او نجونو پر حقونو ټول محدودیتونه پای ته ورسوي، په ځانګړې توګه د دوی د زده کړو حق محدودیت باید ختم شي. له بده مرغه، وضعیت نه دی ښه شوی، بلکې په اندیښمنوونکي ډول نور هم خراب شوی دی».
مقاله وايي، افغانستان د ملګرو ملتونو د ښځو پر وړاندې د تبعیض له منځه وړو کنوانسیون (CEDAW) غړی پاتې او د طالبانو له واکمنۍ وروسته هم افغانستان د نړیوالو قوانینو له مخې مکلف دی چې د دغه کنوانسیون اصول پلي کړي او له هغو بې شمېره ژمنو د سرغړونو ځواب ورکوونکی دی.
مقاله زیاتوي، « دا دې ته له پام پرته، چې جرمنی د طالبانو ډیفکټو حکومت د افغانستان د قانوني حکومت په توګه په رسمیت نه پېژني، معتبر دی».
د ملګرو ملتونو د ښځو پر وړاندې د تبعیض له منځه وړو کنوانسیون د ښځو د بشري حقونو د ساتنې تر ټولو مهم نړیوال چوکاټ دی. دا لومړی نړیوال حقوقي سند دی چې د ژوند په ټولو برخو کې د ښځو پر وړاندې تبعیض منع کوي او دولتونه اړ باسي چې په قانوني او عملي توګه په ټولو ټولنیزو برخو کې د ښځو د برابر ګډون ډاډمنتیا لپاره ګامونه واخلي.
د جرمني د بهرنیو چارو وزارت وايي، جرمني، اسټرالیا، کاناډا، او هالنډ په ګډه پرېکړه کړې چې افغانستان او د طالبانو ډیفکټو حکومت د ښځو د حقونو په تړاو د ملګرو ملتونو له کنوانسیون نه په سرغړونو مسوول ونیسي.
مقاله وايي، چې دغو هېوادونو د کنوانسیون د شخړو د حل میکانیزم په کارولو سره له افغانستان [طالبانو حکومت] نه رسمي غوښتنه کړې چې خپلې ژمنې عملي کړي.
د جرمني د بهرنیو چارو وزارت مقاله وايي، دا نوښت د ۲۰۲۴ کال د سپټمبر پر ۲۵مه د ملګرو ملتونو د عمومي غونډې په څنډه کې اعلان شو. د دغه نوښت ملاتړ البانیا، اندورا، بلجیم، بلغاریا، چیلي، کروشیا، ډنمارک، فنلنډ، هندوراس، ایرلنډ، ایسلنډ، د کوریا جمهوریت، لاتویا، لیختن شتاین، لوګزامبورګ، ملاوي، مولداویا، مونټینیګرو، مراکش، نیوزیلنډ، رومانیا، سلوانیا، هسپانیا، سویډن او برېتانیا کړی دی.
