د پاکستان ولسمشر په پنځه ورځني سفر چین ته لاړ

د پاکستان ولسمشر اصف علي زرداري د سه شنبې په ورځ د چین د ولسمشر شي جینپینګ په بلنه د فبرورۍ له څلورمې تر ۸ پورې په یوه پنځه ورځني دولتي سفر چین ته لاړ.

د پاکستان ولسمشر اصف علي زرداري د سه شنبې په ورځ د چین د ولسمشر شي جینپینګ په بلنه د فبرورۍ له څلورمې تر ۸ پورې په یوه پنځه ورځني دولتي سفر چین ته لاړ.
له زرداري سره په دغه سفر کې د پاکستان د مرستیال لومړي وزیر او د بهرنیو چارو وزیر اسحاق ډار، د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي، سناتور سلیم او ډاکټر عاصم حسین په ګډون یو لوړپوړی پلاوی ملګری دی.
د سفر پر مهال به زرداري د چین له ولسمشر شي جینپینګ، صدراعظم لي چيانګ او نورو لوړپوړو چینایي سیاسي مشرانو سره په بېجینګ کې لیدنې وکړي.
د پاکستان اې پي اژانس وايي، دا سفر د پاکستان او چین ترمنځ د اړیکو د لا پیاوړتیا او دوه اړخیزو سوداګریزو او اقتصادي اړیکو د پراخولو لپاره مهم ګڼل کېږي.
دواړې خواوې به د لیدنو پر مهال د چین-پاکستان اقتصادي دهلیز، سیمهییز اتصال، او د امنیتي همکاریو په شمول پر مهمو متقابلو موضوعاتو بحث وکړي.
دا سفر په داسې حال کې ترسره کېږي چې چین له پاکستان څخه د امنیتي وضعیت د ښه کولو غوښتنه کوي.
د پاکستان په بېلابېلو سیمو په ځانګړي ډول بلوچستان کې بلوڅ بیلتونپال جنګیالي وخت ناوخته پر چینايي پروژو او کارکوونکو بریدونه کوي.
چین، چې د پاکستان تر ټولو ستر اقتصادي ملګری دی، د چین-پاکستان اقتصادي دهلیز د امنیت په اړه خپلې اندېښنې څرګندې کړې دي او پر اسلام اباد یې فشار راوستی چې په بلوچستان کې د جنګیالیو خلاف عملیات وکړي.
پاکستان تراوسه د چین غوښتنو ته قناعت وړ ځواب نه دی ورکړی، ځکه په دغه هېواد کې امنیتي وضعیت ورځ تر بلې کړکېچن کیږي.


د پاکستان جمعیت علمای اسلام مشر مولانا فضل الرحمان له پاکستاني خبریالانو سره د افغانستان او پاکستان ترمنځ د وروستیو اړیکو په اړه وویل: «موږ له افغانستان سره د اړیکو د خرابولو په لور روان یو.» هغه وايي، دغه اړیکې ورځ تر بلې ترینګلې کیږي.
مولانا له خبريالانو سره په جوړې شوې ناسته کې د وینا پرمهال ویلي، دوی په پاکستان کې ژوند کوي او هلته رسنۍ هماغه خبرونه خپروي کوم چې دوی ته ورکول کېږي.
د هغه په وینا، داسې خبرونه لاس په لاس کېږي چې افغانان پاکستان ته راځي او د دوی پر ضد فعالیت کوي؛ خو ایا دوی د طالبانو په اجازې له افغانستانه راځي؟
هغه پر دغو ادعاوو په نیوکې سره وایي: «دا هغه تخمونه دي، چې موږ خپله کرلي دي.»
د هغه په وینا، په افغانستان کې څوارلس کاله جهاد وشو چې د جنرال ضیاالحق له وخته پیل شو او روان و «خو ایا څوارلس کاله زموږ مجاهدین د جهاد لپاره هلته ورنه رغلل؟»
هغه وړاندې وایي: «ایا زموږ جنرالانو زموږ خپل مذهبي ځوانان نه روزل ایا دوی یې په افغانستان کې د جهاد سره د یو ځای کېدو لپاره نه هڅول؟ او بیا کله چې حالات بدل شول او د سپتمبر یوولسمې پېښه وشوه، ایا موږ د جنرال مشرف په وخت کې امریکایانو ته په پاکستان کې اډې ورنه کړې؟»
مولانا فضل الرحمان وړاندې وویل: «ایا دوی زموږ له اډو څخه د فضا له لارې پر افغانستان بمباري نه ده کړې؟ ایا ملا عمر کله هم ویلي دي، چې ولې ستاسو له خاورې پر موږ برید کېږي؟»
هغه د پاکستان حکومت د هغې ادعا په ځواب کې چې وایي د افغانستان خاوره د دوی پر ضد کارول کېږي وویل، ایا کرزي او اشرف غني کله هم ویلي و چې ولې د پاکستان خاوره زموږ پر ضد کارول کېږي؟ دوی به دغه ستونزه خپله هواروله؛ خو نن ورځ ټول فشار په دیني مدرسو راځي.
مولانا فضل الرحمان داسې مهال د پاکستان او طالبانو د اړیکو د ترینګلتیا خبره کوي، چې پر طالبانو او پاکستاني حکومت نیوکې دي، چې دوی د نا امنۍ په نوم هر څه په ګډ پلان سره مخته بیایي او په رسنیو یو پر بل د دښمنۍ تورونه پورې کوي.

د پاکستان پخواني لومړي وزیر عمران خان د ترهګرۍ ضد جګړه کې د دغه هېواد د پوځ بری له امنیتي ځواکونو سره د ولس په ملاتړ پورې تړلی بولي. هممهاله د پاکستان د جګړې او سولې څېړنو مرکز وايي، تېر ډیسمبر تر پروسږن ډیسمبر په دغه هېواد کې امنیتي پېښې ۴۲ سلنه زیاتې شوې دي.
د پاکستان پوځ او حکومت تر ډېره په دې بریدونو کې ټي ټي پي ښکېل بولي او وايي، له ډیورنډ کرښې په ور اوښتو په دغه هېواد کې بریدونه کوي.
خو عمران خان د پاکستان پر امنیتي ځواکونو په تېره پوځ نیوکې کوي چې د سرحدونو ساتلو پر ځای یې ټول پام «د سیاسي ګوندونو ځپلو او د غلو او لوټمارو ساتلو ته اړولی دی.»
تحریک انصاف ګوند خپل ټوېټر کې د پاکستان د پوځ مشر ته نوموړي د لیک د ځینې برخو په خپرولو سره د نوموړي په حواله لیکلي: د ترهګرۍ خلاف جنک کې به پوځ هغه وخت بریالی شي چې ولس ور سره ودرېږي، خپله پالیسي بدله کړئ.
په ایډیاله جېل کې د بندي عمران خان وکیل رسنیو ته ویلي چې نوموړي خپل لیک کې شپږو ټکو ته اشاره کړې ده.
د هغه په خبره، ښاغلي خان ویلي چې د ترهګرۍ ضد جګړه کې د نوموړي ګوند د پوځ ملاتړ کوي او ولس ته هم پکار ده چې له پوځ سره ودرېږي.
فیصل چوهدري وايي، ښاغلي خان د تېر کال ټاکنو کې د پوځ لاسوهنه هم یاده کړې او هم یې د نوموړي د ګوند پر غړو چاپې او ډزې یادې کړې دي.
نوموړي په خپل لیک کې د رسنیو لپاره پر نوي قانون نیوکې کړې او هم یې د اقتصاد په هکله د اوسني حکومت پر پالیسۍ اندېښنه ښودلې ده.
عمران خان چې تېره جنورۍ کې د فساد د یوې قضیې له امله پر ۱۴ کاله بند محکومت شوی دا مهال په ایډیاله جېل کې دی.
نوموړی له نورو لسګونو تورونو سره هم مخ دی، خو ټول ردوي او د سیاسي انګېزې له مخې یې بولي.

د پاکستان لومړي وزیر شهباز شریف د دغه هېواد له سیاستوالو غوښتي چې د «ترهګرۍ» پرضد روانه مبارزه کې سره متحد شي ترڅو په هېواد کې سوله تامین شي. شهباز شریف کوټې ته د سفر پرمهال وویل:«چې ترهګر د بلوچستان د سولې او پرمختګ دښمنان دي.»
د پاکستان دولتي راډیو د خبر له مخې ښاغلی شریف نن دوشنبې «د سلواغې ۱۵مه» کوټې ته د خپل سفر پرمهال د امنیتي وضعیت ارزونې په موخه د یوې غونډې مشري وکړه.
شهباز شریف په خپلو څرګندونې کې ټینګار وکړ چې دا د تفرقې یا هم د سیاست وخت نه دی، بلکې د «ترهګرۍ» له منځه وړلو لپاره خپلې ټولې هڅې په ژمنیا سره ترسره کړو.
د پاکستان لومړي وزیر بلوچستان ایالت مرکز کوېټې کې د پوځي روغتون لیدنه وکړه او هلته یې په وروستیو وسلوالو بریدونو کې د ټپي شوو پاکستاني نظامیانو سره ولیدل.
هغه وویل چې ترهګر نه غواړي د بلوچستان خلک سوکاله او تعلیم یافته وي.
د پاکستان لومړی وزیر ډاډ ورکړ، چې د بلوچستان د پرمختګ سفر به دوام لري او د ترهګرو «بزدلانه» کړنې د بلوچستان د پرمختګ لپاره د دوی د حکومت هوډ نشي ماتولی.
شهباز شریف:«د بلوچستان پرمختګ د حکومت لپاره یو لومړیتوب دی. په صوبه کې د روغتیا او تعلیم د ښه اسانتیاوو او همدارنګه د کارموندنې د فرصتونو د برابرولو لپاره هڅې روانې دي.»
د سي پېک په اړه د کار د سرعت څخه د رضایت څرګندولو سره، شهباز شریف وویل چې د ګوادر په هوایي ډګر کې الوتنې لا دمخه پیل شوي دي.
هغه وویل چې دا به د پاکستان د مرکزي اسیا، سویل ختیځې اسیا او د نړۍ د نورو برخو ترمنځ د اړیکو په جوړولو کې کلیدي رول ولوبوي.
په دې وروستیو د بلوچستان او پښتونخوا په ګڼو سیمو کې د بلوڅو بېلتون پالو او ټي ټي پي له خوا پر پاکستاني نظامیانو بریدونو زور اخیستی دی.
د پاکستان د پوځ د عامه اړېکو په خبرپاڼه کې ویل شوي، چې د جنوري په ۳۱ او فبروي په لومړۍ نېټه وسله والو د بلوچستان صوبې د کلات ولسوالۍ په منګوچر کې د دغه هېواد پر امنیتي ځواکونو برید کړی او د یاد برید په پایله کې ۱۸ سرتیري وژل شوي دي.

پاکستاني رسنیو د دوشنبې په ورځ د (سلواغې ۱۵مه) خبر ورکړی، چې په خېبر پښتونخوا ایالت کې د دوو جلا پېښو پر مهال یو پولیس، درې تنه پوځیان او دوه ملکي وګړي وژل شوي دي.
د ځايي خبریالانو د معلوماتو له مخې، په لومړۍ پېښه کې نن سهار د خېبر پښتونخوا ایالت د خېبر ولسوالۍ په جمرود سیمه کې د عبدالخالق په نوم یو پاکستانی پولیس د ناپېژانده وسلهوالو لهخوا په ډزو وژل شوی دی.
د ځایي سرچینو په وینا، بریدګر چې په موټرسایکل سپاره وو؛ یاد پولیس یې د ګاندي په سیمه کې په نښه کړ.
دغه پولیس د پولیو واکسین کمپاین د امنیت د ټینګښت لپاره روان و، چې د وسلهوالو تر برید لاندې راغی.
دغه پېښه په داسې حال کې شوې، چې نن په خیبر پښتونخوا کې د پولیو واکسین پنځه ورځنی کمپاین پیل شوی او (د فبرورۍ تر ۷مې نېټې) به دوام ولري.
د دغه کمپاین موخه د ۶.۵ ېیلیونه ماشومان د ګوزڼ پر ضد واکسین کول دي، چې ۴۰زره ګرځندویه ټیمونه او نږدې ۵۰زره امنیتي ځواکونو یې د امنیت د ټینګښت لپاره ګومارل شوي دي.
په یوه بله جلا پېښه کې ناپېژانده وسلهوالو د ډېره اسماعیل خان په سیمه کې د پاکستاني امنیتي ځواکونو پر یوه موټر برید کړی، چې په پایله کې یې د پوځ درې سرتېري او دوه ملکیان وژل شوي دي.
د پاکستانۍ رسنۍ اېکسپرېس ټربیون ورځپاڼې د راپور له مخې، دغه برید د دوشنبې په ورځ هغه مهال وشو چې دغه امنیتي ځواکونه د بلوچستان د پښین له سیمې څخه ډېره اسماعیل خان ته روان وو. وسلهوالو بریدګرو تر ډزو وروسته د امنیتي ځواکونو موټر ته اور هم ورته کړی دی.
دغو بریدونو یو ځل بیا د خیبر پښتونخوا امنیتي ګواښونه لا روښانه کړي، چې پکې پاکستاني پوځیان او د پولیو د خوندیتوب په موخه ګرځېدونکي امنیتي پولیس په نښه کېږي.
د پاکستاني طالبانو تحریک فعالیتونه تر پخوا په خېبر پښتونخوا کې زور اخیستی او هره ورځ د پاکستان له امنیتي ادارو سره په نښتو اخته وي.
یادې وسلهوالې ډلې په یوې تازه خپرې شوې خبرپاڼه کې ادعا کړې، چې په تېره جنورۍ میاشت کې یې ۱۵۰ پاکستاني پوځیانو ته مرګ ژوبله اړولې؛ خو د پاکستان حکومت لا په دې تړاو څه نه دي ویلي.
د خېبر پښتونخوا سیاستوال نیوکه کوي، چې د پاکستان د مرکزي حکومت د نه پاملرنې له کبله خېبر پښتونخوا د وسلهوالو نښتو او نا امنۍ په اور کې سوځي.

د پاکستان ډان ورځپاڼې د (سلواغې ۱۵مه) خبر ورکړی، چې د دغه هېواد په بلوچستان ایالت کې په دوو جلا پېښو کې دوه امنیتي سرتېري وژل شوي او یو تن ټپي شوی دی.
د معلوماتو له مخې، لومړی برید د ګمبز سیمې ته نږدې د نانا صاحب زیارت ته څېرمه شوی چې پکې نامعلومه وسلهوالو پر یو موټر ډزې کړې دي. په دغه برید کې یو پاکستانی پوځي وژل شوی او یو بل ټپي دی.
ځايي چارواکو خبریالانو ته د وژل شوي سرتېري نوم مرحبا خان او د ټپي شوي کس نوم ادریس خان ښودلی دی.
راپورونه وايي، دغه پېښه هغه مهال رامنځته شوه چې پنځه کسان په یوه موټر کې د فوټبال تر سیالۍ وروسته خپلو ځایونو ته ستنېدل. د موټر پر شاتنۍ څوکیو ناست کسان له دغه بریده روغ وتلي دي.
د معلوماتو پر بنسټ ټپي کس سمدلاسه د دوکۍ ملکي روغتون ته لېږدول شوی او بیا له هغې ځایه د کوټې مرکزي روغتون ته وړل شوی دی.
ځايي چارواکي شک لري، چې دغه برید ښايي د شخصي دښمنۍ له امله شوی وي.
د بریدګرو د پېژندنې او نیولو لپاره پولیسو د پلټونکو عملیاتو خبر ورکړی دی.
په یوه بله پېښه کې د پاکستان د سرحدي ځواک (FC) یو سرتېری عبدالحکیم اشیزای په چمن ښار کې د نامعلومو وسلهوالو لهخوا په نښه شوی او وژل شوی دی.
راپورونه وايي، موټر سایکل سپرو وسلهوالو د چمن مسټر پلان سیمه کې پر دغه سرتېري ډزې وکړې.
د پولیسو په وینا، عبدالحکیم اشیزای سخت ټپي شو او روغتون ته د لېږدېدو پر مهال یې ساه ورکړه.
پولیسو دا پېښه هدفي وژنه بللې؛ خو تر اوسه هیڅ ډلې د دغه برید مسوولیت نه دی منلی.
دغه بریدونه داسې مهال شوي، چې په دې وروستیو کې د پاکستان په بېلابېلو سیمو کې سختې جګړې هم رامنځته شوې دي.
په دغو جګړو کې ۲۳وسلهوال او ۲۲ تنه پاکستاني سرتېري هم وژل شوي دي.
دغه جګړې د بلوچستان د هرنایي، کلات او د خیبر پښتونخوا د ډېره اسماعیل خان ښار کې شوې دي.
تازه دوه ورځې وړاندې په کلات کې د پاکستان د پوځ ۱۸تنه سرتېری د وسلهوالو له لوري وژل شوي، چې د دغه برید له کبله په یاده سیمه کې امنیتي اندېښنې هم ډېرې شوې دي.
په کلات کې د مانګوچار د جګړې پر مهال وژل شوي څلور پاکستاني سرتېري د یکشنبې په ورځ له پوځي بدرګې سره خاورو ته سپارل شوي دي.
راپورونه وايي، په مانګوچار برید کې ټول ۱۸ امنیتي سرتېري وژل شوي وو چې شپږ یې د بلوچستان او پاتې نور د سند، پنجاب او خیبر پښتونخوا ایالتونو وو.
د دغو جنازو په مراسمو کې د پاکستان د پوځ لوی درستیز جنرال عاصم منیر، د بلوچستان والي شیخ جعفر خان مندوخېل، د بلوچستان سر وزیر سرفراز بګټي او د ۱۲مې لوا قوماندان جنرال رهات نسیم احمد خان ګډون لاره.
په ورته مهال د پاکستان په خېبر پښتونخوا او بلوچستان ایالت کې د وسلهوالو ډلو فعالیتونو زور اخیستی، چې له کبله یې هره ورځ د پاکستان امنیتي ادارو غړو ته مرګ ژوبله اوړي.
په خېبر پښتونخوا کې د پاکستاني طالبانو فعالیتونه تر بل هر وخت ډېر شوي او ځايي سیاستوالو اندېښنې څرګندې کړې، چې د پاکستان حکومت د بې پامۍ له کبله په لوی لاس پښتونخوا د جګړې اور ته ټېل وهل کېږي.
د خېبر پښتونخوا سیاستوالو دا ادعاوې هم کړې وې، چې «ټيټيپي» د دغه ایالت ځینې سیمې په بشپړه توګه تر خپل واک لاندې راوستې دي.