د روسیې لویې څارنوالۍ پر طالبانو د بندیز لغو کولو موضوع سترې محکمې ته وسپارله
د روسیې لویې څارنوالۍ ددغه هېواد له سترې محکمې غوښتنه کړې چې پرطالبانو د بندیز لغو کولو موضوع وڅېړي.
دا غوښتنه سترې محکمې ته وړاندې شوې او د انټرفاکس د رپوټ له مخې، محکمې دا عریضه د څېړنې لپاره منلې ده.
د روسیې ستره محکمه به د اپرېل پر۱۷مه د لویې څارنوالۍ دا غوښتنه تر بحث لاندې ونیسي. طالبان په ۲۰۰۳ کال کې د روسیې له خوا د ترهګرې ډلې په توګه پېژندل شوي وو.
تېر کال د روسیې د دولت دوما یو قانون تصویب کړ چې د بندیزونو د لنډمهالي لرې کولو امکان برابروي.
د دغه سند له مخې، د هغو سازمانونو پر فعالیت بندیز، چې د ترهګرې ډلې په توګه ثبت شوي، د محکمې له پرېکړې سره سم موقتي ځنډېدلای شي. دا پرېکړه باید د روسیې د لوی څارنوال یا د هغه د مرستیال له خوا وړاندیز شي او باید شواهد وړاندې شي چې دا سازمان نور له ترهګرۍ سره تړاو نه لري.
د افغان کډوالو یوه ډله چې له متحده ایالاتو څخه کوسټاریکا ته لېږدول شوې، وايي، افغانستان ته له بېرته لېږلو ویره لري.
مروه، چې د دغو کډوالو یوه غړې ده، وايي، که دوی افغانستان ته ولېږل شي، نو د طالبانو له لوري له خطر سره مخ دي ځکه چې د هغې خاوند له امریکا سره همکاري درلوده.
دغه ۲۷ کلنه افغانه مېرمن او د هغې خاوند د هغو ۲۰۰ پناه غوښتونکو په ډله کې دي، چې د افغانستان، ایران او روسیې په ګډون له مختلفو هېوادونو څخه راغلي او له متحده ایالاتو څخه کوسټاریکا ته لېږدول شوي دي. د هغې خاوند، محمد اسدي د طالبانو له واک ته رسیدو دمخه له امریکایي شرکتونو سره کار کاوه.
دوی لومړی په ایران کې پناه واخیسته او دوه نیم کاله وروسته یې برازیل ته سفر وکړ او د کولمبیا او پاناما ترمنځ د خطرناک ځنګل له لارې متحده ایالاتو ته ورسیدل.
دا پناه غوښتونکي د پاناما پولې ته نږدې د کډوالو په یوه لنډمهاله مرکز کې ساتل کیږي، د وتلو اجازه نه ورکول کیږي او د دوی پاسپورټونه ضبط شوي دي.
تر اوسه پورې، هیڅ هېواد د دوی منلو ته چمتو نه دی.
کوسټاریکا، چې د کډوالو د منلو اوږد تاریخ لري، تر اوسه یې دغو خلکو ته پناه نه ده ورکړې.
هغې زیاته کړه، « ما خپل پلار او تره له لاسه ورکړي دي. زه نه غواړم خپل خاوند یا ماشوم له لاسه ورکړم. په افغانستان کې، ټولې دروازې ښوونځي او پوهنتونونه د ښځو پر مخ تړلې دي».
مروه وویل: «زه یو انسان یم او زه د خپل ژوند د تیرولو څرنګوالی پخپله غوره کوم».
مروه په کمپ کې سختو شرایطو ته په اشارې سره وویل، « موږ بېرته افغانستان ته نشو تلای، خو موږ دلته هم نشو پاتې کېدای. موږ دلته کلتور نه پېژنو، موږ په هسپانوي نه پوهېږو، او موږ په نورو هېوادونو کې کورنۍ نه لرو».
د هغو کډوالو له ډلې څخه چې د مروه او د هغې د کورنۍ سره په ورته وخت کې اېستل شوي وو، ۷۴ یې خپلو هېوادونو ته ستانه شوي او شاوخوا ۱۰ نور به هم ډیر ژر بېرته ستانه شي.
د سویس د بهرنیو اړیکو فدرال دفتر وايي، چېله طالبانو سره همکاري یوازې تر بنسټیزو اړتیاوو پورې محدوده ده او د طالبانو له حکومت سره هیڅ پراختیایي پروګرامونه یا تمویل نه ترسره کیږي.
سویسي چارواکي وايي، طالبانو کوم ځانګړي شرایط نه دي ټاکلي او سویس ته یې اجازه ورکړې ده چې خپل فعالیتونه ترسره کړي.
دا د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر له میاشتې راهیسې د بهرنیانو، چې ډېری یې افغانان دي، د ایستلو د پراخ کمپاین وروستی پړاو دی. دا اقدام د بشري حقونو د ډلو، د طالبانو حکومت او ملګرو ملتونو له نیوکو سره مخ شوی.
د اپرېل له لومړۍ نېټې څخه د نیولو او ایستلو پروسه پیل کېدونکې وه، خو د اسنادو له مخې، چې اسوشیېټیډ پرېس ترلاسه کړي، د روژې د پای ته رسېدو او اختر له امله دا پروسه د اپرېل تر ۱۰مې ځنډول شوې.
د کډوالو نړیوالې ادارې د شمېرو له مخې، په تېرو ۱۸ میاشتو کې شاوخوا ۸۴۵ زره افغانان له پاکستان نه وتلي دي.
پاکستان وايي چې درې میلیونه افغانان لا هم په دغه هېواد کې پاتې دي، چې له دې ډلې۱،۳۴۴،۵۸۴ تنه د ثبت اسناد لري، ۸۰۷،۴۰۲ افغانان د تابعیت کارتونه لرياو یو میلیون نور له اسنادو پرته غیرقانوني اوسیږي.
د چارواکو له مخې، د افغان تابعیت کارت لرونکي کسان باید د مارچ تر ۳۱مې له اسلاماباد او راولپنډۍ ووځي او افغانستان ته ستانه شي، که نه نو ایستل به کېږي.
هغه کسان چې د کډوالۍ د ثبت اسناد لري، د جون تر۳۰مې پورې په پاکستان کې پاتې کېدای شي، خو هغه افغانان چې درېیم هېواد ته د انتقال پروسه لري، هغوی ته هم امر شوی چې د مارچ تر ۳۱مې له اسلاماباد او راولپنډۍ ووځي.
چارواکي وايي چې دوی به له بهرنیو ډیپلوماټیکو استازو سره کار وکړي چې افغانان بیا ځای پر ځای کړي او که دا ممکنه نه شي، نو هغوی به هم له پاکستان نه واېستل شي.
طالبان غواړي افغان کډوال له عزت سره ستانه شي
د طالبانو د کډوالو وزارت ویاند عبدالطلب حقاني اسوشیېټیډ پرېس ته ویلي، چې پاکستان دا پرېکړې په خپل سر کوي او د ملګرو ملتونو د کډوالو اداره یا د طالبانو حکومت پکې شامل نه دي.
نوموړی وايي، « موږ خپل مشکلات ورسره شریک کړي او ورته مو ویلي چې د کډوالو یو طرفه ایستل نه د دوی په ګټه دي او نه زموږ. د دوی لپاره دا ځکه ښه نه دي، چې په دې ډول ایستل د پاکستان پر وړاندې کرکه زیاتوي، زموږ لپاره، دا طبیعي ده چې دومره ډېر افغانان بېرته اداره کول یوه ننګونه ده».
نوموړی وايي، طالبانو له پاکستان نه غوښتنه کړې چې دا کسان باید د یو ټاکلي میکانیزم او متقابل تفاهم له مخې واېستل شي.
د خیبر پښتونخوا ایالت په شمال لویدیز کې د کډوالو د ایستلو لپاره دوه انتقالاتي مرکزونه جوړېږي چې یو به د پېښور په ناصر باغ سیمه کې وي او بل به په سرحدي ښارګوټي لنډي کوتل کې وي، چې د تورخم له کرښې۷ کیلومتره لرې دی.
په ۲۰۲۴ کال کې جاپان کې د پناه غوښتنو شمېر کم شوی، چې ټولټال ۱۲ زره او ۳۷۳ کسانو د کډوالۍ حیثیت ته غوښتنلیکونه سپارلي او دا د تېر کال په پرتله ۱۰،۵ سلنه کمښت ښیي. له دې ډلې، یواځې ۱۹۰ کسانو ته د کډوالۍ حیثیت ورکړل شوی، چې دا د ۲۰۲۳ کال په پرتله ۳۷.۳ سلنه کمښت ښیي.
د جاپان د کډوالۍ خدماتو ادارې د رپوټ له مخې، د پناه غوښتنې لپاره غوښتنلیکونه له ۹۲ هېوادونو ورغلي، چې تر ټولو زیات د سریلانکا (۱۹،۸ سلنه)، تایلند (۱۷،۲ سلنه)، ترکیې (۹،۹ سلنه)، هند (۷،۷ سلنه)، او پاکستان ( ۵،۷ سلنه) وګړي وو.
په ځانګړې توګه، د تایلند د پناه غوښتنو شمېر پام وړ زیات شوی او له ۱۸۴ (په ۲۰۲۳ کې) څخه دوه زره او ۱۲۸ ته لوړ شوی، چې دا د ملتونو په درجه بندۍ کې پام وړ بدلون ښیي.
په ۲۰۲۴ کال کې، د ۱۹۰ منل شویو کډوالو له ډلې تر ټولو زیات افغانان دي، چې شمېر یې ۱۰۲ ته رسېږي. نور منل شوي کډوال ۳۶ کسان له میانمار، ۱۸ کسان له یمن، ۸ کسان له فلسطین او ۵ کسان له چین څخه دي.
د جاپان د کډوالۍ خدماتو ادارې د رپوټ له مخې، د کډوالۍ حیثیت تر ټولو عام دلیلونه سیاسي مسایل (په ۱۷۷ مواردو کې)، نژاد (۶ موارد)، او مذهب(۴ موارد) دي.
سربېره پر دې، ۱،۶۶۱ کسانو ته د «تکمیلي ساتنې» حیثیت ورکړل شوی، چې دا د جګړې له امله د کډوالو کسانو لپاره محافظتي چتر دی. له دې ډلې، ۱،۶۱۸ کسان د اوکراین وګړي وو، چې د اوکراین د جګړې له امله بېځایه شوي دي.
افغانستان انټرنشنل ته رسېدلو ویډیوګانو او انځورونو کې څرګندیږي چې عبدالناصر ته زیاته شکنجه ورکړل شوې او ټول بدن یې ټپي او تک شین دی.
د لیکل شوې عریضې له مخې، د عبدالناصر له نیول کېدو وروسته د هغه دوکان، دفتر او کور هم د طالبانو له خوا تلاشي شوي او داسې څه نه دي پیدا شوي چې ثابت کړي نوموړي د طالبانو ضد کړنو کې لاس درلود.
ملاهبت الله ته لیکل شوې عریضه کې ویل شوي، چې له پیښې وروسته په تخار کې د طالبانو ځايي ادارو ته ورغلي څو د عبدالناصر د وژل کېدو د علت په اړه پوه شي خو تر اوسه د طالبانو د تخار والي او ددغه ولایت امنیه قوماندانۍ ترڅنګ هېڅ کومې ادارې ورته قناعت وړ ځواب نه دی ویلی.