په ۲۰۲۴ کال کې د جاپان د منل شویو کډوالو ستره برخه افغانان دي

د جاپان د کډوالۍ خدمتونو اداره وايي، چې په ۲۰۲۴ کال کې په دغه هېواد کې د نورو ملتونو په پرتله، د افغان کډوالو دوسیې ډېرې منل شوې دي.

د جاپان د کډوالۍ خدمتونو اداره وايي، چې په ۲۰۲۴ کال کې په دغه هېواد کې د نورو ملتونو په پرتله، د افغان کډوالو دوسیې ډېرې منل شوې دي.
په ۲۰۲۴ کال کې جاپان کې د پناه غوښتنو شمېر کم شوی، چې ټولټال ۱۲ زره او ۳۷۳ کسانو د کډوالۍ حیثیت ته غوښتنلیکونه سپارلي او دا د تېر کال په پرتله ۱۰،۵ سلنه کمښت ښیي. له دې ډلې، یواځې ۱۹۰ کسانو ته د کډوالۍ حیثیت ورکړل شوی، چې دا د ۲۰۲۳ کال په پرتله ۳۷.۳ سلنه کمښت ښیي.
د جاپان د کډوالۍ خدماتو ادارې د رپوټ له مخې، د پناه غوښتنې لپاره غوښتنلیکونه له ۹۲ هېوادونو ورغلي، چې تر ټولو زیات د سریلانکا (۱۹،۸ سلنه)، تایلند (۱۷،۲ سلنه)، ترکیې (۹،۹ سلنه)، هند (۷،۷ سلنه)، او پاکستان ( ۵،۷ سلنه) وګړي وو.
په ځانګړې توګه، د تایلند د پناه غوښتنو شمېر پام وړ زیات شوی او له ۱۸۴ (په ۲۰۲۳ کې) څخه دوه زره او ۱۲۸ ته لوړ شوی، چې دا د ملتونو په درجه بندۍ کې پام وړ بدلون ښیي.
په ۲۰۲۴ کال کې، د ۱۹۰ منل شویو کډوالو له ډلې تر ټولو زیات افغانان دي، چې شمېر یې ۱۰۲ ته رسېږي. نور منل شوي کډوال ۳۶ کسان له میانمار، ۱۸ کسان له یمن، ۸ کسان له فلسطین او ۵ کسان له چین څخه دي.
د جاپان د کډوالۍ خدماتو ادارې د رپوټ له مخې، د کډوالۍ حیثیت تر ټولو عام دلیلونه سیاسي مسایل (په ۱۷۷ مواردو کې)، نژاد (۶ موارد)، او مذهب(۴ موارد) دي.
سربېره پر دې، ۱،۶۶۱ کسانو ته د «تکمیلي ساتنې» حیثیت ورکړل شوی، چې دا د جګړې له امله د کډوالو کسانو لپاره محافظتي چتر دی. له دې ډلې، ۱،۶۱۸ کسان د اوکراین وګړي وو، چې د اوکراین د جګړې له امله بېځایه شوي دي.
په جاپان کې د کډوالۍ د منلو کچه د نورو پرمختللو هېوادونو په پرتله ټیټه ده، سره له دې چې په وروستیو کلونو کې یو څه زیاتوالی پکې راغلی.

افغانستان انټرنشنل ته د رارسېدلو سندونو له مخې، په تخار کې د یوه ځايي سوداګر کورنۍ وايي چې عبدالناصر شاوخوا یوه میاشت وړاندې د طالبانو د پولیسو ځانګړې قطعې ونیوه او درې ورځې وروسته یې د نوموړي جسد ور وسپاره. دې کورنۍ ملاهبت الله ته عریضه کړې او د عدالت غوښتنه کوي.
د ترلاسه شویو سندونو له مخې د تخار ولایت فرخار ولسوالۍ اوسېدونکی عبدالناصر چې په مرکز تالقان کې د برېښنايي توکو هټۍ او د «جهان تنویر» په نامه د ساختماني او لوژستیکي چارو شرکت رییس هم و، د طالبانو د تخار امنیه قوماندانۍ د پولیسو ځانګړي قطعې له خوا د ۱۴۰۳ کال د کب پر ۸مه ونیول شو.
د نوموړي د کورنۍ په وینا، د طالبانو د پولیسو ځانګړې قطعې په ساده جامو کې له ځان پېژندنې او جلب پرته عبدالناصر له هټۍ څه په رونیکس ډوله شخصي موټر کې یووړ.
د نیولو پرمهال عبدالناصر له طالبانو سره کشمکش هم کړی او د خپلوانو په وینا یې، هغه مهال داسې ګومان کېده، چې راغلي وسله وال کومه جرمي ډله ده.
د سندونو پر بنسټ، د عبدالناصر لهوړلو وروسته د نوموړي کورنۍ د طالبانو د تخار امنیه قوماندانۍ د امنیت امر مرستیال قاري ذبیح سره اړیکه نیسي او هغه ورته تاییدوي چې دا کسان د قوماندانۍ اړوند دي او عبدالناصر ته کوم ګواښ متوجه نه دی او له څېړنو وروسته به ازاد شي.
یاد اسناد ښيي، چې په طالبانو پورې اړوند کسان د عبدالناصر مړی د کب پر ۹مه د تخار مرکزي روغتون ته انتقالوي او د کب پر ۱۱مه د نوموړی جسد د هغه کورنۍ ته سپاري.
افغانستان انټرنشنل ته رسېدلو ویډیوګانو او انځورونو کې څرګندیږي چې عبدالناصر ته زیاته شکنجه ورکړل شوې او ټول بدن یې ټپي او تک شین دی.
د لیکل شوې عریضې له مخې، د عبدالناصر له نیول کېدو وروسته د هغه دوکان، دفتر او کور هم د طالبانو له خوا تلاشي شوي او داسې څه نه دي پیدا شوي چې ثابت کړي نوموړي د طالبانو ضد کړنو کې لاس درلود.

ملاهبت الله ته لیکل شوې عریضه کې ویل شوي، چې له پیښې وروسته په تخار کې د طالبانو ځايي ادارو ته ورغلي څو د عبدالناصر د وژل کېدو د علت په اړه پوه شي خو تر اوسه د طالبانو د تخار والي او ددغه ولایت امنیه قوماندانۍ ترڅنګ هېڅ کومې ادارې ورته قناعت وړ ځواب نه دی ویلی.
د سندونو له مخې، د وژل شوي سوداکر عبدالناصر کورنۍ اړه شوې، چې د نوموړي د مرګ څرنګوالي او د عدالت غوښتنې لپاره کندهار کې ناست د طالبانو مشر ملاهبت الله شکایت وکړي.
دوی همدراز وايي چې عبدالناصر نه کومې محکمې ته وړاندې شو او نه هم د هغه د وژل کېدو په اړه دوی ته څه ویل شوي دي.
ددې کورنۍ په وینا، نوموړي له هېڅ کومې سیاسي ډلې او ګوند سره اړیکې نه درلودې او یوازې په دغه ولایت کې په سوداګرۍ چارو بوخت و. د نوموړي شرکت د طالبانو په حاکمیت کې هم ګڼې پروژې تطبیق کړې دي او له وژل کېدو وروسته یې د ځینو پروژو چارې درېدلې دي.
په تخار کې ځینې سوداګر د امنیتي ګواښونو له امله له نوم اخېستنې پرته وايي، چې په دې وروستیو کې په دغه ولایت کې د طالبانو تر واک لاندې امنیتي ادارو کې ځینې مسوولین له سوداګرو په زوره باج اخلي او د نه ورکولو په صورت کې هغوی د طالبانو ضد کړنو باندې تورنیږي او نیول کېږي.
په تخار کې د وژل شوي ځايي سوداګر عبدالناصر کورنۍ وايي چې اوس یې یوازینی امید د طالبانو مشر ملاهبت الله دی چې دوی ته انصاف ورکړي او هغه طالب چارواکي ونیسي چې د عبدالناصر په وژلو کې لاس لري.
دوی د طالبانو له مشر ملا هبت الله څخه غواړي، چې په دې اړه یوه څېړنیر ډله وګوماري چې حقیقت څرګند شي.
طالبانو لا تر اوسه ددغه کس د وژل کېدو په تړاو غبرګون نه دی ښودلی.
له دې وړاندې د کب پر ۷مه د بلخ په سوداګرۍ خونه کې ځینو سوداګرو او د شرکتونو مسوولانو له افغانستان انټرنشنل سره داسې سندونه شریک کړي وو چې ښيي طالبانو ځینو سوداګر او د شرکتونو مسوولانو ته د جایدادونو د تصفیې په نوم جلبونه لېږلي.
دوی نیوکه کړې وه، چې د جایدادونو د تصفیې په نوم ورڅخه زرګونه ډالر باج اخیستل کېږي.

د قزاقستان د اورګاډي ملي شرکت (KTZ) افغانستان ته د قزاقي اوړو او غلو دانو د ترانزیټ تعرفې ۴۰ سلنه کمې کړې.
قزاقستان تمیر ژولي شرکت وايي، د سوداګرۍ او اقتصادي اړیکو د پیاوړتیا او د بار وړلو حجم د زیاتولو لپاره ازبکستان پرېکړه کړې چې افغانستان ته د قزاقستان د غنمو پر ترانزیت تعرفې کمې کړي. د قزاقستان تیمیر ژولي شرکت وايي، دا کموالی به ۴۰ سلنه وي.
د محصولاتو لېږد به له اوایسز سرحدي لارې غلبه تمځای ته ترسره کیږي. دا پرېکړه د قزاقستان د اورګاډو ملي شرکت او د ازبکستان د اورګاډو ادارې (تیمیر یوللاري) ترمنځ په الماتا کې د مذاکراتو په پایله کې شوې ده.
په دې ناسته کې دواړو غاړو یادونه کړې چې د سریاغاش سرحدي لارې ظرفیت د ۵۰سلنه زیاتوالي له امله د بار وړونکو او سوداګرو غوښتنې په بشپړ ډول پوره کېدای شي.
د تعرفو پر کمښت سربېره، دواړو غاړو موافقه کړې چې د ترانس-افغان ترانزیتي دهلېز د پراختیا لپاره همکاري پراخه کړي، چې دا به د لوژستیکي بهیرونو ښه والي ته زمینه برابره کړي او سیمه ییزه سوداګري به نوره هم پیاوړې کړي.
انټرفاکس اژانس او قزاقستانۍ رسنۍ وايي، په دې ناسته کې د ترانسپورت او لوژستیک په برخه کې د همکاریو د لا پراختیا مسایل هم څیړل شوي دي.

له افغان شخصیتونو سره د طالبانو د اړیکو کمېسیون خبر ورکړی، چې د جمهوري نظام هغه لوړپوړي کارکوونکي چې د پخواني نظام تر ړنګېدو وروسته له هېواده وتلي وو، ۱۰۶۱ تنه یې بېرته هېواد ته ستانه شوي دي.
د طالبانو د یاد کمېسیون ویاند احمدالله وثیق په کابل کې خبریالانو ته ویلي، چې په دغو کسانو کې د تېر جمهوري نظام پخواني وزیران، والیان، رییسان، د پوځ جنرالان، ولسوالان او د ولسي جرګې ځیني غړي هم شامل دي.
طالبانو زیاته کړې، چې هېواد ته دغو ستنو شویو پخوانیو چارواکو ته یې د خوندیتوب په موخه کارتونه هم ورکړي؛ څو د دوی د غړو له لوري له ستونزو سره مخ نشي.
دغه کمېسیون داسې مهال دغه څرګندونې کوي، چې هېواد ته د پخواني نظام ځیني پوځیان تر ستنېدو وروسته لادرکه شوي او یا هم د طالبانو له لوري وژل شوي دي.
پخوانیو امنیتي منسوبینو په وار، وار خپلو ملګرو ته سپارښتنې کړې، چې د طالبانو د دغه کمېسیون پر خبرو تېر ونه وځي او باید هېواد ته اوسمهال له تللو ډډه وکړي.
بل خوا د دغه کمېسیون له لارې ځیني ستانه شوي کسان د طالبانو د بښنې کارتونو د لرلو سره، سره بیا هم نیول شوي او ترې پوښتنې ګروېږنې شوې دي.
د ولسي جرګې پخوانی غړی الله ګل مجاهد هم له همدغه لارې کابل ته تللی و؛ خو تر څه مودې وروسته طالبانو زنداني کړ او لا هم له بې برخلیکه حالت سره مخ دی.
طالبانو ویلي، چې پر نوموړي د قتل تور دی او له همدې کبله زندان ته اچول شوی دی.
د دغو ستنو شویو کسانو له ډلې یې یو شمېر بېرته له هېواده وتلي؛ ځیني یې د خپلو شخصي کاروبارونو تر څنګ د جایدادونو او شتمنو د خوندیتوب لپاره بېرته ستانه شوي دي.
د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصاډي مرستیال عبدالسلام حنفي د یکشنبې په ورځ د ( وري ۱۰مه) ارګ کې د کوچني اختر د لمانځه پر مهال له هېواده بهر پر مېشتو افغانانو او سیاستوالو غږ کړی، چې کولای شي بېرته خپل وطن ته ستانه شي.
د طالبانو لوړپوړو چارواکو په وار، وار دغه غوښتنې کړې دي؛ خو له هېواده بهر سیاستوال باور لري، چې د طالبانو تر واک لاندې ژوند یې د بیان ازادۍ تر څنګ د فعالیتونو له محدودولو سره مخ کوي.
دغه ډلې په کابل کې پر سیاسي فعالیتونو او ګوندونو بندیز لګولی دی.
په هېواد کې شته پخواني ولسمشر حامد کرزی، د ملي روغې جوړې شورا پخوانی مشر عبدالله عبدالله او د دوی ملګري هم له دغو بندیزونو خوندي نه دي.
د دغو پخوانیو چارواکو ناستې ولاړې د طالبانو له لوري محدودې شوې او هره ناسته ولاړه یې د دغه ډلې د استخباراتو له لوري په جدي توګه څارل کېږي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي په کابل کې یوې مشاعرې ته د وینا پر مهال ویلي، چې په تېرو پنځوسو کلونو کې تر دوی بل بهترین او پیاوړی نظام نه دی راغلی. هغه دغه څرګندونې داسې مهال کوي، چې د دغې ډلې ترمنځ اختلافات خورا ژور شوي دي.
د نوموړي په خبره، په ۲۰۰۱ کال کې د دوی د واکمنۍ له ړنګېدو وروسته پخواني حکومت او بهرنیو ځواکونو د دوی مشرانو ته د ګڼو امتیازاتو د ورکړې په تړاو اړیکې وکړې؛ خو دوی ونه منلې.
هغه وویل، له دوی وغوښتل شول چې خپلې وسلې کېږدي؛ خو دوی ورسره ونه منله.
هغه همدا راز زیاته کړې، چې په تېر جمهوري نظام کې له دوی سره د سولې مذاکراتو پر مهال طالبانو ته د ولایتونو د ورکړې تر څنګ د وزارتونو او لوړو څوکیو وړاندیزونه وشول؛ خو دوی د خپلې مفکورې له مخې دغه ټول وړاندیزونه رد کړل.
د متقي په وینا، د طالبانو تحریک د جمهوريت د امتیازاتو په ورکړې سره خپلې موخې ته نشو رسېدلی او له همدې کبله یې هغه امتیازات ونه منل.
هغه یادونه کوي، چې د دوی د همدغه دریځ له کبله اوس پر کابل واکمن دي او که یې امتیازات هغه وخت منلي و؛ نو هېڅکله به یې بشپړه واکمني نه وه ترلاسه کړې.
د طالبانو دغه لوړپوړی چارواکی همدا راز ادعا کوي، چې په ټول هېواد کې یې هېڅ مخالفه وسلهواله ډله نشته او د هېواد په یوې لوېشتې خاورې هم له دوی پرته بل څوک واک نه لري. هغه داسې مهال دغه څرګندونې کوي، چې څه موده وړاندې د ایران د بهرنیو چارو وزیر هم ورته خبرې کړې وې.
د طالبانو د امنیت او واکمنۍ دعوې داسې مهال دي، چې د داعش ډلې په ګډون د ملي مقاومت او ازادۍ جبهو په نوم وسلهوالې ډلې په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې د ډول، ډول بریدونه ادعاوې کوي.
د ازادۍ او ملي مقاومت جبهو ادعاوې کړې، چې په لسګونه بریدونو کې یې د یادې ډلې سلګونه غړي تېر کال وژلي دي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر په یاده ناسته کې شاعرانو او لیکوالانو څخه غوښتنه کړې، چې د طالبانو د نظام د دفاع په موخه دې خپلې هڅې وکړي؛ څو د بهرنیو تبلیغاتو مخه ډب شي.
هغه همدا راز په اقتصادي برخه کې د طالبانو پر ځان بساینې یادونه په داسې حال کې کوي، چې په هېواد کې لوږه ورځ تر بلې مخ په ډېرېدو ده.
هغه همدا راز د خپلې ډلې له ملاتړو فرهنګیانو غوښتنه کړې، چې په خواله رسنیو او مجلسونو کې خلکو ته پېغورونه ورنکړي؛ بلکې هڅه دې وکړي چې له خلکو سره ښه چلند وکړي.
د متقي دغه سپارښتنې ښايي له دې کبله وي، چې د طالبانو فرهنګیان په خواله رسنیو کې د دوی ضد کسانو ته سپکې سپورې لیکي.
د طالبانو لوړپوړو غړو په خپلو اختریزو ویناوو کې هم ټینګار کړی، چې دوی له نړۍ سره د ښه تعامل غوښتونکي دي او غواړي له ټولو هېوادونو سره مثبتې اړیکې ولري.
طالبان چې د سیاسي مشروعیت له تشې سره مخ دي او لا هم هېڅ هېواد په رسمي توګه نه دي پېژندلي، هڅه کوي چې ځانونه نړۍوالو ته نږدې کړي؛ خو د دغې ډلې د مشر ملا هبت الله سختدریځو بندیزونو له کبله څوک نه غواړي دوی ته نږدې شي.
پر دغه ډلې د نړۍوالو له لوري نیوکې دي، چې افغان نجونې او مېرمنې یې د زدهکړو تر څنګ له نورو اساسي حقونو بې برخې کړې دي، د بیان پر ازادۍ یې بندیزونه لګولي، سیاسي ازادي یې له منځه وړې او د حکومتي جوړښتونو د رامنځته کولو لپاره پر ډېموکراټیکو ارزښتونو باور نه لري.
له همدې کبله دغه ډله د هېوادونو په منځ کې منزوي شوې ده.

د طالبانو تر واک لاندې ملي ټلوېزیون سره د دغې ډلې ویاند په یوې ځانګړې مرکه کې دا په ډاګه کړې، چې د «ذبیح الله مجاهد» کارېدونکی نوم یې اصلي نه بلکې مستعار دی. هغه خپل لومړنی نوم نه دی ښودلی؛ خو دا یې منلې چې رسنیو کې کارېدونکی نوم یې خپل نه دی.
د طالبانو ویاند وايي، په ۲۰۰۶ کال کې دی په دغه دنده تر ګومارل کېدو وروسته د امنیتي ستونزو له کبله یې د «ذبیح الله مجاهد» په نامه خپل فعالیت پیل کړ.
هغه زیاته کړې، چې د شپږو میاشتو لپاره پر دغه مستعار نامه د ده پر ځای د طالبانو یو بل ویاند هم دنده ترسره کړې ده.
د طالبانو دغه ویاند که څه هم خپل اصلي نوم نه دی ښودلی؛ خو معلوماتو په ډاګه کړې چې د ذبیح الله مجاهد اصلي نوم «طاهر شاه» دی.
نوموړی د طالبانو په واکمنۍ کې اوس په رسمي توګه هم له خپل مستعار نوم څخه ګټه اخلي او لا تر اوسه له خپل اصلي نوم سره رسنیو ته نه دی را څرګند شوی.
د ذبیح الله مجاهد په خبره، د ویاند په توګه دنده ترسره کول یې انتخاب نه و؛ بلکې دا دنده پر ده تحمیل شوې او خورا ستړی کار دی.
د هغه په وینا، د دغه دندې پر مهال له سختو کږلېچونو او ننګوونو سره هم مخ شوی دی.
د طالبانو ویاند زیاته کړې، چې د خپلې دندې پر مهال له سختو ګواښونو سره مخامخ و او د دندې په لومړنیو ورځو کې یې د اړیکو لپاره له سټلایټ ټلېفون کار اخیستلو.
نوموړی په دغه مرکه کې په ډاګه کوي، چې د سټلایټ ټلېفون څخه ګټه اخیستل یې هغه مهال په خورا لوړ لګښت ترسره کول او له رسنیو سره د اړیکو پر مهال به یې د ځای موندلو ګواښ هم ډېر و.
هغه دا هم روښانه کړې، چې ځینو جعلي کسانو هم د هغه له نوم څخه په ګټنې له بهرنیو رسنیو سره مرکې کړې وې.
د طالبانو ویاند دا هم منلې، چې په رسنیو کې یې له ځینو خبریالانو سره ملګرتیا هم لرله چې په دغه ډله یې د «بيبيسي» ژورنالېستان هم یاد کړي دي.
د طالبانو په منځ کې د بدلو یا مستعارو نومونو کارول که څه هم کومه نوې خبره نه ده؛ خو د دغه ډلې غړي اوس د خپلې واکمنۍ پر مهال په رسمي چارو کې هم خپل اصلي نومونه نه کاروي. طالبانو د مستعارو نومونو کارولو لاملونه دا ګڼي، چې ګوندې له پخواني افغان حکومت او بهرنیو ځواکونو سره د جګړې پر مهال یې د خپل خوندیتوب له کبله دا چاره ترسره کوله.
