یاد دفتر وايي، چې « دغه سند نه یوازې دوه اړخیزې همکارۍ پیاوړې کوي، بلکې په منځنۍ اسیا کې د چاپېریال پایښت او له پولو هاخوا اوبي سرچینو د مسوولانه مدیریت راتلونکی لوری هم ټاکي».
ازبکستاني کارپوهانو په دې وروستیو کې د قوشتیپې کانال له اړخه اندېښنې ښودلې، چې د منظمو کانالونو او مسلکي کارونې د پالیسۍ نشتوالي له امله یې اوبه د افغانستان په شګلنو ځمکو کې جذبیږي او دا امو سیند پر اوبو اغیز پرېباسي.
پلاوي د طالبانو د کرنې، اوبو او انرژۍ له وزارتونو سره د اوبو سرچینو د مدیریت او سوداګریزو ـ اقتصادي اړیکو په برخو کې هوکړې کړې دي.
ازبکستاني رسنۍ وايي، چې ازبک پلاوي د طالبانو د بلخ ولایت له والي محمد یوسف وفا سره هم په ناسته کې د دواړو هېوادونو د سوداګرۍ، د کرنیزو محصولاتو د وارداتو او صادراتو اسانتیا، نباتي قرنطین، د اوبو د دوامدارې کارونې او ګډ مدیریت مسایل څیړلي دي.
په ورته وخت کې ازبکستان او طالبان پلان لري چې په ګډه د افغانستان په ۱۰۰ هکتاره ځمکه «د دوستۍ بڼ» جوړ کړي.
په دغه باغ کې به د نویو او نوښتګرو کرنیزو ټکنالوژیو په مرسته مېوه لرونکې ونې کښېنول شي.
له دې وړاندې د ازبکستان د اوبو د سرچینو وزیر خامرایف شوکت راخیموویچ ازبکستاني رسنیو ته ویلي و، چې افغان لوری د امو سیند له اوبو د استفادې حق لري او اختلافات باید په سوله ییز ډول حل شي.
شوکت خامرایف د خپل وزارت د عامه شورا له غړو او خبریالانو سره په ناسته کې وویل، چې ستونزې په خبرو اواریږي او دوی د قوشتیپې کانال پر سر وسلې ته لاس نه شي اچولی.
هغه ویلي و، چې طالبانو ډاډ ورکړی چې د قوشتیپې کانال په اړه به د ازبکستان اندېښنې له منځه یوسي.
د قوش تیپې کانال، چې طالبان یې د امو سیند له اوبو د ګټې اخیستنې لپاره جوړوي، تمه ده چې تر ۲۰۲۸ کال پورې بشپړ شي.
د یاد کانال د لومړۍ برخې اوږدوالی ۱۰۸ کیلومتره دی، چې له امو سیند څخه پیلېږي او د بلخ ولایت دولت اباد ولسوالۍ ته رسېږي.
د۲۰۲۳ کال په اکتوبر کې طالبانو اعلان وکړ چې د کانال لومړۍ برخه بشپړه شوې او د دویمې مرحلې کار پیل شوی.
طالبانو د سیمې له هېوادونو، په ځانګړي ډول ازبکستان وغوښتل چې د یاد کانال په اړه اندېښنه ونه لري.
په دویمه مرحله کې به د کانال ۱۷۷ کیلومتره اوږده برخه، چې د جوزجان او فاریاب له ولایتونو تېرېږي، جوړه شي. درېیمه مرحله به فرعي کانالونه وي، چې کرنیزو ځمکو ته به اوبه رسوي.
د کانال ټول اوږدوالی به ۲۸۵ کیلومتره وي. د طالب چارواکو د اعلان له مخې، دا کانال به ۵۵۰ زره هکتاره ځمکه خړوب کړي، چې غنم او نور کرنیز محصولات به پرې وکرل شي.
