په هامبورګ کې د چړې برید؛ په ۱۲ ټپیانو کې د درېیو وضعیت نازک دی
د جرمني د هامبورګ ښار د اورګاډي په یوه تمځای کې د چړې په برید کې لږترلږه ۱۲ کسان ټپیان شوي دي.دا پېښه د جمعې په ماښام شوې او پولیس وايي چې بریدګر نیول شوی دی.
د جرمني د هامبورګ ښار د اورګاډي په یوه تمځای کې د چړې په برید کې لږترلږه ۱۲ کسان ټپیان شوي دي.دا پېښه د جمعې په ماښام شوې او پولیس وايي چې بریدګر نیول شوی دی.
د جرمني چارواکو په وینا، د ټپیانو له ډلې نه د درېیو کسانو وضعیت نازک دی، درې نور شدید ټپیان او شپږ نور بیا ډېر کم ټپیان شوي دي.
رویټرز خبري اژانس راپور ورکړی چې د دغه برید لامل لا تر اوسه روښانه نه دی او په تړاو یې څېړنې روانې دي.
د هامبورګ پولیسو په اېکسپاڼه کې اعلان کړی چې د برید د راپور له ترلاسهکېدو وروسته، امنیتي ځواکونه د پېښې ځای ته رسېدلي او بریدګر یې نیولی دی.
د نیول شوي کس د هویت په تړاو څه نه دي ویل شوي.
پولیسو له خلکو غوښتي چې له اټکلونو ډډه وکړي او رسمي معلوماتو ته په تمه شي.
دې پېښې په جرمني کې د ترانسپورتي تمځایونو کې د امنیت په تړاو د خلکو اندېښنې راپورته کړې دي.
د ډيلي مېل د راپور له مخې د برېتانیا ځانګړو ځواکونو یوه افسر د ۱،۵۸۵ هغو افغان کمانډو عسکرو د پناه غوښتنې غوښتنې رد کړي چې ښایي د برېتانوي ځواکونو له لوري د جنګي جرمونو شاهدان پاتې شوي وي.
د محکمې اسناد ښيي چې دغه افسر د ټولو هغو افغان سرتېرو غوښتنې رد کړې چې د "ټرېپلز" په نوم یادېږي، سره له دې چې دوی له طالبانو سره د جګړې له امله له سختو ګواښونو سره مخ دي.
د طالبانو لهخوا د ۲۰۲۱م کال په اګسټ کې د کابل حکومت له نسکورېدو وروسته، ځینې دا کمانډوان حتی وژل شوي هم دي.
کله چې په دغه هېواد کې یوې عالي محکمې دبرېټانیه ځانګړو ځواکونو د احتمالي ناقانونه وژنو په تړاو پلټنې پیل کړې د افغان کمانډویانو د پناه غوښتنې عریضې رد شوې.
راپورونه وايي، دد برېټانیا ځانګړي ځواکونو د شپې له خوا د عملیاتو پر مهال د ۲۰۱۰ او ۲۰۱۳ ترمنځ لږ تر لږه ۸۰ افغان بندیان وژلي دي، او دا عملیات اکثره د "ټرېپلز" افغان ځواکونو په ملتیا ترسره شوي دي.
اوس اندېښنه شته چې یاد برېتانوي افسر غوښتل چې د ټرېپلز ځواکونه د شاهدانو په توګه د محکمې له حاضریدو راوګرځوي، ځکه که دا سرتېري برېتانیا ته داخل شوي وای، ښایي عدالت ته غوښتل شوي وای او شواهد یې وړاندې کړي وای.
د پخوانیو سرتېرو لپاره د بریتانیا وزیر جاني مرسر ویلي: «زه له دې راپورونو سخت حیران او خپه یم. یا نو ماته دروغ ویل شوي، یا دومره نالایقه دي چې نه پوهېږي څه روان دي.»
هغه زیاته کړه: «زه چمتو یم د هغو حقوقي اقداماتو ملاتړ وکړم چې د حکومت له خوا د احتمالي جنایي غفلت پر وړاندې ترسره کېږي».
دوی دا هم ویلي چې د افغان ژوند ارزښت ښایي د برېتانیې ځانګړو ځواکونو ته مهم نه وي، خو ماته ډېر اهمیت لري.
یاد اسناد د برېتانیا د حکومت پر ضد د یوه حقوقي شکایت برخه دي، چې پکې ویل شوي د افغان سرتېرو د پناه غوښتنو ردول د افغانانو د انتقال او مرستې له ملي پالیسۍ (ARAP) سرغړونه ده.
د ټرېپلز یوه افسر دا قضیه پیل کړې، چې خپلو پخوانیو همکارانو ته یې د طالبانو له خوا د وژنې او شکنجې شاهدي ورکړې، پداسې حال کې چې دوی د برېتانیا له خوا د انتقال تمه لرله.
ویل کېږي چې په ۲۰۱۰ او ۲۰۱۱م کلونو کې افغان سرتېرو دبرېتانیا ځانګړوځواکونو له تاکتیکونو ناخوښي څرګنده کړې وه او د شپې له عملیاتو یې انکار کړی و، همداراز یې رسمي شکایت ثبت کړی و چې د برېتانیه ځانګړې ځواکنه بېګناه کسان وژني.
دد برېتانیه ځانګړوځواکونو (ایس ای ایس) پر ضد د جنګي جنایتونو د قضیې پایلې تمه ده سږ کال خپرې شي، چې ښایي له امله یې یو شمېر سرتېري بیا عدلي څېړنو سره مخ شي.
د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې خبرداری ورکړی، چې په میانمار او بنګله دېش کې د سختو بشري شرایطو له امله د روهینګايي کډوالو زیاته برخه د خوندي ژوند په لټه کې خطرناکو سمندري سفرونو ته مخه کړې.
ملګرو ملتونو ویلي، چې د همدې میاشتو په لومړیو کې د دوو کښتیو ډوبېدو په پېښه کې ۴۲۷ روهینګیايي کډوالو مړه شوي دي.
د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې د راپور له مخې د می میاشتې په ۹ـ۱۰مه نېټه ددوو کښتیو ډوبیدو په پېښه کې د ۵۱۴ کسانو له ډلې یوازې ۸۷ کسان ژوغورل شوي او ۴۲۷ کسان مړه ګڼل کیږي.
د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې یاده پېښه په روان کال کې تر ټولو ستر ناورین بللی او وايي، روهینګايي مسلمان کډوال په میانمار او بنګله دېش کې د ډیر بد بشري وضعیت له امله د خپل ژوند ژغورلو لپاره خطرناک سمندري سفرونه کوي.
د ملګرو ملتونو د اسیا څانګې مشره های کیونګ جن وايي:« د روهینګیايي کډوالو بشري وضعیت له مخکې نه هم خراب و، خو اوس د مرستو کمښت دا حالت نور هم خراب کړی دی. خلک د بارانونو د موسم په منځ کې چې سمندر ډیر خطرناک وي، د تېښتې هڅې کوي، ځکه نور د ژوند هیله ورڅخه اخیستل شوې.»
ملګري ملتونه غوښتنه کوي، چې د روهینګیاي کډوالو د ثبات لپاره دې بنګله دېش، میانمار او نورو کوربه هېوادونو سره مالي مرستي وشي.
د پاکستان پوځ او د کورنیو چارو وزارت چارواکو ادعا کړې، چې په بلوچستان کې وروستی برید د هند د استخباراتي ادارې تر مشرۍ لاندې شوی. دوی وایي، هند د سندور عملیاتو له ناکامۍ وروسته په بلوچستان کې خپل نیابتي ډلې فعالې کړې دي.
د پاکستان د پوځ ویاند جنرال احمد شریف او د کورنیو چارو وزارت مرستیال افتاب دراني د یوه ګډ خبري کنفرانس پر مهال، د بلوچستان په خضدار کې د پاکستان د پوځي اکاډمۍ د زدهکوونکو پر بس د شوې چاودنې په غبرګون کې ادعا وکړه چې هند د پاکستان په ناامنیو کې لاس لري.
دوی یوځل بیا پر هند تور پورې کړ، چې د بلوچستان په خضدار کې د ماشومانو پر بس برید د هند د استخباراتي ادارې تر مشرۍ لاندې ترسره شوی دی.
افتاب دراني وایي: «هند د سندور عملیاتو له ناکامۍ وروسته خپلې پراکسي ډلې د بلوچستان په ناامنیو کې ښکېلې کړې دي. د پاکستان حکومت به دغه ترهګریزې شبکې له منځه یوسي، عاملین به عدالت ته راکاږي، او جدي اقدامات به ترسره کړي.»
هممهاله، د پاکستان د پوځ ویاند وایي چې هند د سیمهییز ثبات د خرابولو هڅه کوي. نوموړی ادعا کوي چې هند په بېلابېلو وختونو کې د بلوچستان په نوشکي، تمپ، هرنايي او لسبیله سیمو کې بریدونه، پر جعفر ایکسپریس او ګاردي برید، او دوه ورځې وړاندې په خضدار کې د ماشومانو پر بس شوي برید کې لاس لري.
د بلوچستان په خضدار کې د پاکستان د پوځي اکاډمۍ د زدهکوونکو پر بس باندې دوه ورځې وړاندې چاودنه وشوه، چې له امله یې شپږ ماشومان وژل شوي او نږدې ۵۰ نور ټپیان شوي دي.
د ګډو ګټو لرونکو هېوادونو د ترهګرۍ ضد مرکز مرستيال سرګي زوبکوف ويلي، چې داعش د نوې ټېکنالوژۍ له لارې خپل تبليغاتي فعاليتونه مخته وړي. د نوموړي په وينا، دغه ترهګرې ډلې د مصنوعي ځيرکتيا کارول پيل کړي دي.
سرګي زوبکوف زياته کړه، چې د داعش خراسان څانګه او د القاعده ترهګرې ډلې پلويان اوس په فعال ډول د مصنوعي ځيرکتيا له ټېکنالوژۍ څخه په خپلو تبليغاتو کې کار اخلي.
نوموړي د امنيتي ادارو د تېر کال څېړنو له مخې وويل، چې په ۲۰۲۴ کال کې د ترهګريزو ډلو په تبليغاتي تګلاره کې نوې بدلونونه راغلي دي.
زوبکوف وويل: «داعش، خراسان څانګه او القاعده اوس په پراخه توګه له مصنوعي ځيرکتيا څخه ګټه اخلي.»
زوبکوف دغه څرګندونې د روسیې په کراسنویارسک ښار کې د ترهګرۍ ضد غونډې پر مهال وکړې.
هغه خبرداری ورکړ، چې په انټرنېټ کې د ترهګريزو مفکورو د تبليغاتو له زياتېدو سره، د ګډو ګټو لرونکو هېوادونو پر ضد ترهګريز ګواښونه هم ډېر شوي دي.
د ګډو ګټو هېوادونو د ترهګرۍ ضد مرکز مرستيال وويل، چې د داعش خراسان څانګه په افغانستان کې د اطلاعاتو په برخه کې ډېره فعاله ده.
د روسیې د ټاس دولتي خبري اژانس د زوبکوف له قوله لیکلي: «داعش له يوې سيمه ييزې ترهګرې ډلې څخه اوس يوه داسې سازمان ته اوښتی چې پراخې استخباراتي وړتياوې لري او دا له دې امله ده، چې دوی د معلوماتي او مخابراتي ټېکنالوژۍ څخه په ماهرانه ډول د خپلو ګټو لپاره استفاده کوي.»
د روسيې ۱۹مه ځانګړې ناسته چې د «ترهګرۍ ضد» تر سرليک لاندې جوړه شوې، د مې له ۲۲مې تر ۲۴مې نېټې پورې به د کراسنویارسک ښار کې دوام ولري.
په دې ناسته کې د ترهګريزو مفکورو پر وړاندې د مبارزې اړوند موضوعات تر بحث لاندې نيول کېږي.
د وسلو د تاوتریخوالي پر ضد فعالې برېتانیايي موسسې په يو تازه راپور کې، پاکستان په ۲۰۲۴ کال کې د چاودیدونکو توکو او وسلو د بریدونو له امله د ملکي تلفاتو له پلوه د نړۍ اووم زیات اغېزمن هېواد یاد کړی.
ډان ورځپاڼه د یاد راپور پر بنسټ زیاتوي، چې تېر کال په پاکستان کې د «۲۴۸ بېلابېلو پېښو په ترڅ کې ۷۹۰ ملکي وګړي» متاثره شوي، چې له دې ډلې څخه «۲۱۰ تنه وژل» شوي دي.
دغه راپور چې د پنجشنبې په ورځ خپور شوی، زياتوي چې د ۲۰۲۳ کال پرتله دا شمېر ۹ سلنه راکم شوی، خو د پېښو شمېر بیا ۱۱ سلنه زيات شوی دی.
راپور د پاکستان په اړه وړاندې کاږي، چې په ۲۰۲۳ کال کې « ۲۱۸ پېښې» ثبت شوې وې، خو په ۲۰۲۴ کال کې دا شمېر «۲۴۸» ته پورته شوی.
همداراز ویل شوي، چې د ملکي تلفاتو ۷۶ سلنه مسووليت وسله والو ډلو پورې تړل کېږي.
د بلوڅ بېلتون پالې ډلې (BLA) له لوري «۱۱۹ تنه ملکي» وګړي يا وژل شوي او يا هم ټپيان شوي دي.
دغه ډله په ۲۰۲۴ کال کې د تر ټولو د ډېرو چاودنو او بریدونو مسووله ګڼل شوې، چې د راپور له مخې د ملکي تلفاتو ۱۵ سلنه مسووليت يې پر غاړه دی.
دا خورا لوړ شمېر ګنل شوی، ځکه په ۲۰۲۳ کال کې د بلوڅ بېلتون پالو يوازې ۲۲ پېښې ثبت شوې وې، خو دا شمېر سږ کال ۴۴۰ بریدونو ته لوړ شوی.
ناڅرګندو وسله والو هم د ملکي تلفاتو ۵۴ سلنه «۴۲۳ پېښو» مسووليت درلود، حال دا چې دا شمېر په ۲۰۲۳ کال کې ۵۴۱ و.
ځانمرګي بریدونه
راپور وايي، چې په ۲۰۲۴ کال کې د ځانمرګو بریدونو کچه هم لوړه وه.
د دغه راپور له مخې، د بریدونو تر شا له څرګندو ډلو څخه يوازې بلوڅ بېلتون پالو (BLA) په ځانمرګو بریدونو کې ټول ټال د «۸۹سلنه ملکيوګړو» د وژل کیدو مسووله ده، چې ټول ټال یې «۹۲تنه یوازې په ځانمرګو» بریدونو کې وژلي دي.
بلخوا ناپېژانده وسله والو هم دغه بریدونه کړي، چې د «۶سلنه بریدونو مسوولیت» یې درلود او د مرګ ژوبلې «۱۱سلنه» جوړوله.
د جګړې لس تاوده کلونه
همدا راز ویل شوي، چې په ۲۰۲۴ کال کې په پاکستان کې د وسله والو بریدونو تر ټولو زياتې پېښې ثبت شوې، چې دا شمېر له ۲۰۱۴ کال راهيسې تر ټولو لوړ دی.
روان کال، له ۲۰۱۸ راهيسې تر ټولو زيات ملکي تلفات درلودل او د وسله والو تلفات هم له ۲۰۱۵ راهيسې تر ټولو لوړ ښودل شوي دي.
راپور پاکستان د نړۍ د هغو ۱۵ هېوادونو او سيمو په نوملړ کې شامل کړی، چې په ۲۰۲۴ کال کې د چاودنو او بریدونو له امله په کې تر ټولو زيات ملکي زيانونه ثبت شوي دي.