په افغانستان کې د کاناډایي سرتېرو ۳۰ پخوانیو افغان همکارانو د کاناډا له حکومته ځکه شکایت کړی، چې وایي د جنګي ماموریتونو څخه مخکې او وروسته ورته لازم ملاتړ او خدمات نه دي برابر شوي. دغه کسان چې اوس د کاناډا تابعیت لري، له حکومته د ۵۰ میلیونه کاناډایي ډالرو تاوان غوښتنه کړې ده.
د سي بي سي خبري شبکې د راپور له مخې، د یاد شمېر کسانو رسمي شکایت د روان میلادي کال د مې میاشتې په ۳۰مه نېټه د انتاریو ولایت په عالي محکمه کې ثبت شوی دی.دغو افغان سلاکارانو د افغانستان د ماموریت پر مهال د کاناډایي ځواکونو لپاره د ژباړې تر څنګ نور خطرناک ماموریتونه لکه د طالبانو په اړه د معلوماتو د راټولولو، د یاغیانو د خبرو د اورېدو او د بریدونو په اړه د خبرداري ورکولو په برخو کې هم ترسره کول.دا په داسې حال کې ده، چې یاد کسان نظامي نه، بلکې ملکي کارکوونکي و.اوس چې د دوی یو شمېر په ټپي حالت کې کاناډا ته ستانه شوي دي، د دې هېواد فدرالي حکومت له ماموریت وروسته د هغوی د قرارداد د پای ته رسېدو له امله، دوی ته د اړینو خدمتونو لکه رواني درملنې- مشورې ورکولو څخه ډډه کړې ده.شکایت کوونکو ویلي دي، چې د کاناډا د دفاع وزارت «په قصدي توګه د دوی د دوسیو د څېړنې بهیر ګډوډ کړی دی.»د کاناډایانو د یادو پخوانیو افغان همکارانو په خبره، دوی له هغو ګواښونو سره مخ و، چې کاناډایي سرتېري هم ورسره مخ و، خو سره له دې «کاناډا دوی له هغو امتیازاتو او ملاتړو بېبرخې کړي دي چې سرتېرو ته د جنګي ګواښونو په بدل کې ورکول کېږي.»دغو کسانو زیاته کړې ده، چې افغانستان ته له استولو مخکې هغوی د جګړې له خطرونو سره د مقابلې لپاره لازمې روزنې نه وې ترلاسه کړې او د دې علت یې «تبعیض» بللی دی.د کاناډا د پوځ له پخوانیو همکارانو جمیل جوشان له سي بي سي نیوز سره په خبرو کې ویلي: «موږ هېر شوي یو، له پامه وغورځول شوي یو. هغوی زموږ د کار ستاینه وکړه، زموږ له ماموریته یې هم مننه وکړه، خو دا یوازې په خبرو کې و؛ هېڅ کوم عملي اقدام ونه شو.»د کاناډا د وسلهوالو ځواکونو یو شمېر پخوانیو قوماندانانو له حکومته غوښتي، چې له افغان سلاکارانو ملاتړ وکړي.د کاناډا د وسلهوالو ځواکونو د څار دفتر وړاندیز کړی، چې د پوځ له افغانالاصله همکارانو سره د دوی د خدمتونو د جبران لپاره ځانګړی مالي بستې په پام کې ونیول شي.د یادولو ده، چې تراوسه د کاناډا حکومت او د دفاع وزارت په دغه قضایي شکایت کې د یادو شویو ادعاوو په اړه هېڅ ډول غبرګون نه دی ښودلی.
له کندهار څخه سرچینو افغانستان انټرنشنل پښتو ته د سې شنبه په ورځ (د غبرګولي ۲۰ مه) ویلي، چې د اختر له پیل راهیسې د تفریح او خوشحالیو دودیزې مېلې له سختو محدودیتونو سره مخ شوې دي، چې پر مهال یې د امربالمعروف محتسبانو تر ۵۰ زيات کسان نیولي او ګڼ تفریحي فعالیتونه یې بند کړي دي.
په کندهار کې هر کال د کوچني او لوی اختر پر مهال د ځوانانو او ماشومانو له خوا د هګیو جنګول یو مشهور دود دی، چې خلک له بېلابېلو سیمو راځي او په مېله ځایونو کې سره راټولېږي.
سږ کال بیا د طالبانو د امربالمعروف ادارې دغه دود قمار ګڼلی او پرې بندیز یې لګولی دی.
دغه ځوانان د هګیو جنګولو او د قمار په تور نیول شوي او ځینې یې وروسته خوشې شوي دي.
په کندهار کې مېشت یو شمېر ځوانان چې په مېله ځایونو کې د محتسبانو سره مخ شوي وایي: «د امربالمعروف ادارې یوازې د هګیو جنګول نه دي بند کړي، بلکې د ښار په ټولو مېله ځایونو کې یې د اېشولو هګیو پلور هم منع کړی دی.»
د کندهار ښار جاده، عینو مېنه، د بابا ولي زیارت، پارکونه او نور تفریحي ځایونه چې هر کال په اخترونو کې له خلکو ډک وو، سږ کال له هګۍ جنګولو او نورو لوبو تش وو.
د طالبانو د امربالمعروف اداره وايي: «د هګیو جنګول قمار دی، ځکه ځوانان یو له بل سره هګۍ جنګوي او بیا ګټونکی ټولې هګۍ اخلي.»
ګڼ شمېر ځوانان او د مېلو ګډونوال دغه کار یوازې یوه دودیزه تفریح ګڼي او وایي، چې له دې سره یې د اختر خوښي دوه برابره کېدلې.
د سرچینو د معلوماتو له مخي، په ښار کې پر هغو نورو تفریحي لوبو هم بندیز لګول شوی، چې پکې جایزې ورکول کېدې.
ځوانانو به د اختر پر مهال د لوبو توکي پلورل او ګډونوالو ته به یې نغدي جایزې یا نور توکي ورکول.
طالبانو دغه کارونه هم قمار بللي او پر وړاندې یې سخت اقدامات کړي.
په داسې حال کې چې اکثره تفریحي دوديزې لوبې بندې شوې دي، خو دغې ډلې یوازې ځوانانو ته د غېږ نیولو او دُرنخت لوبو اجازه ورکړې.
دُرنخت یوه دودیزه لوبه ده، چې پکې یوه ډله د بلې ډلې غړو ته دُرې ورکوي.
دا لوبه اکثره په اخترونو کې د ځوانانو تر منځ تر سره کېږي.
مخکې به ځینو ځوانانو په اخترونو او د خوښیو په مراسمو کې دریا یا تالۍ وهل او ورسره به یې لنډۍ یا وطني سندرې ویلې.
دا کار به اکثره په مېله ځایونو کې ترسره کېدی؛ خو طالبانو له څه مودې راهیسې پر دې هم بندیز لګولی او دا یې موسیقي بللې ده.
د اخترونو پر مهال به اکثره وختونه کورنۍ له خپلو ماشومانو سره تفریحي ځایونو ته تللې. خو امربالمعروف دا ځل خلکو ته ویلي، چې له دولس کلنې پورته نجونو ته اجازه ورنه کړي تر څو تفریحي ځایونو ته ولاړې شي.
د کندهار یو شمېر اوسېدونکي وايي، چې دا محدودیتونه د اختر خوښي ترخه کړې ده.
په همدې حال کې د امربالمعروف چارواکي بیا ټینګار کوي، چې دا ټول «اقدامات د اسلامي ارزښتونو د خوندیتوب» لپاره تر سره کوي.
هغوی وايي، چې قمار، موسیقي او عبث لوبې د شریعت خلاف دي او دوی يې په بندولو مکلف دي.