د یوې څېړنې موندنې: د مسلمانانو نفوس د مسیحیانو په پرتله مخ په زیاتېدو دی
په امریکا کې د پیو څېړنیز مرکز موندنې ښيي، چې د مسلمانانو نفوس د مسیحیانو په پرتله ډېر شوی، چې د دې زیاتوالي لامل تر ډېره د مسلمانانو په کورنیو کې د ډېر زېږون او د دوی د دیني پابندۍ له امله دی.
د دې سازمان یوه څېړونکي کنراډ هکټ ویلي، چې که دا دوه عوامل بدل نه شي، نو ښایي اسلام په راتلونکو کلونو کې د نړۍ تر ټولو لوی دین شي.
هغه په عین حال کې یادونه وکړه، چې په نړۍ کې له دین څخه د خلکو مخ اړول هم زیات شوي دي.
د تېرې یوې لسیزې په اوږدو کې د مسلمانانو نفوس ۱.۸ سلنه زیات شوی او د مسیحیانو نفوس بیا ۱.۸ سلنه راکم شوی دی. اوس مسلمانان د نړۍ ۲۵.۶ سلنه او مسیحیان ۲۸.۸ سلنه نفوس جوړوي.
د واشنګټن پوسټ د راپور له مخې، د مسلمانانو د نفوس زیاتوالی تر ډېره د زیاتو زېږونونو، له دین سره د وفادارۍ او د نفوس د ځوانوالي له امله دی؛ په داسې حال کې چې مسیحیت که څه هم اوس تر ټولو لوی دین دی، خو له دې امتیازونو برخمن نه دی.
د مسیحیانو نفوس د زېږون د ټيټې کچې له امله په زړښت روان دی او د هغو کسانو شمېر چې نور پر دې دین باور نه لري او کلیسا ته نه ځي، زیات شوی دی.
دا څېړنه د نړۍ په ۲۰۱ هېوادونو او سیمو کې د له ۲۷۰۰ څخه زیاتو سرشمېرو او د نظرپوښتنو پر بنسټ ترسره شوې ده، چې نږدې د ټولې نړۍ نفوس یې تر پوښښ لاندې راوستی دی.
د اسلام دین
د پیو د څېړنو او نظرپوښتنو مرکز څېړونکی کنراډ هکټ واشنګټن پوسټ ته ویلي، چې اسلام به په راتلونکو کلونو کې د نړۍ تر ټولو لوی دین شي.
د پیو څېړنه د مسلمانانو د نفوس چټک زیاتوالی یو لړ جوړښتونو او د نفوس پېژندنې عواملو ته منسوبوي؛ لکه د مسلمانانو د نفوس ځوان ترکیب چې اوسط عمر یې شاوخوا ۲۴ کاله دی، په داسې حال کې چې د نورو دینونو د پیروانو اوسط عمر ۳۳ کاله دی؛ همدارنګه په مسلمان مېشتو هېوادونو کې د زېږونلوړې کچې شتون او دا حقیقت چې ډېری مسلمانان خپل دین نه پرېږدي.
ښاغلی هکټ وایي: «د پام وړ ټکی دا دی چې دغه ستر بدلون یوازې د لسو کلونو په موده کې رامنځته شوې ده. په دې موده کې د مسلمانانو او مسیحیانو نفوس یو بل ته ډېر نږدې شوی دی او مسلمانانو تر هر بل دین ژر او چټکه وده کړې ده.»
مسیحیت دین
که څه هم تر ۲۰۲۰ میلادي کال پورې مسیحیت لا هم د ۲.۳ میلیاردو پیروانو په لرلو سره د نړۍ تر ټولو لوی دین پاتې شوی، خو د تېرو لسو کلونو په موده کې د نړۍ له نفوسه د دې دین ونډه ۱.۸ سلنه راکمه شوې ده.
د دې څېړنې له مخې، شاوخوا ۳۱ سلنه مسیحیان د افریقا د صحرا په سوېلي سیمو کې ژوند کوي، په داسې حال کې چې تر دې وړاندې اروپا د نړۍ د تر ټولو زیاتو مسیحیانو درلودونکې وه.
هکټ وایي: «دا بدلون د زېږون د لوړې کچې، د نفوسو ځوانوالی او د افریقا د صحرا سوېلي سیمو کې د نفوسو د چټک زیاتوالي پایله ده؛ په داسې حال کې چې اروپا د زړښت، د زېږون د کچې د کمېدو او له دینه د لري کېدو بهیر په پراخه کچه تجربه کوي.»
هغه د مسیحیانو د نفوس د کمېدو یو دلیل "له دینه پرې کېدل" بللی او وایي: «د ځوانانو په منځ کې په نړۍواله کچه د هر هغه کس په بدل کې چې مسیحیت قبلوي، درې داسې کسان شته چې په مسیحي کورنیو کې لوی شوي، خو دغه دین پرېږدي."
بېدیني او د خدای نه منل
دا څېړنه همداراز ښيي، چې یو شمېر مسیحیان اوس د بېدینو خلکو ډلې سره یوځای شوي دي؛ هغه ډله چې خدای نه مني او بېدینه کسان پکې شامل دي. د ۲۰۲۰ کال په ترڅ کې نږدې یوه څلورمه برخه د نړۍ نفوس یعنې ۲۴.۲ سلنه خلک هېڅ دیني تړاو نه درلود.
په نړۍ کې تر ټولو لوی بېدینه نفوس په چین کې دی، چېرته چې له ۱.۴ میلیارد وګړو څخه یوازې ۱۰۰ میلیونه کسان پر دین باور لري. له چین وروسته، متحده ایالات له ۱۰۱ میلیونه بېدینو کسانو سره او جاپان له ۷۳ میلیونه سره په دویم او درېیم مقام کې دي.
که څه هم اسلام په چټکۍ سره مخ په پراخېدو دین دی، خو په هماغه کچه له دین څخه د خلکو د مخ اړولو بهیر هم زیات شوی دی.
نور دینونه
د پیو د څېړنیز مرکز مطالعې ښودلې، چې د بودایانو شمېر هم په ښکاره توګه را کم شوی او اوس ۴.۱ سلنې ته رسېدلی دی. د دې کمښت اصلي لاملونه په ختیځه اسیا کې د زېږون ټيټه کچه او له دین څخه د خلکو زیات لرې کېدل بلل شوي دي.
دا په داسې حال کې ده، چې د هندویزم د پیروانو نفوس بیا چې د نړۍ ۱.۴۹ سلنه برخه جوړوي، نږدې له بدلون پرته پاتې دی.