د طالبانو د ريیس الوزرا په مشرۍ ددې ډلې کابینې د پلازمينې کابل اړوند شاه و عروس بند څخه نږدې سیمو ته د اوبو رسولو په موخه د چارو ادارې ریاست ته سپارښتنه کړې، چې له اړوندو ادارو سره خبرې وکړي او وروستۍ پایله یې د ریاست الوزرا له مقام سره شریکه کړي.
د پلازمېنې کابل له شاه و عروس بند څخه د دغه بند شاوخوا سیمو ته د اوبو رسولو په موخه په داسې حال کې هڅې پیلیږي، چې د نړۍوالو بنسټونو په وینا، کابل به په نږدې راتلونکو کلونو کې د اوبو له شدید کمښت سره مخ شي.
له دې سربېره کابل ښاروالۍ هم په کابل کې د اوبو لپاره د څاګانو پر کېندلو محدودیتونه لګولي دي.
شاهوعروس بند چې د کابل ولایت د شکر درې ولسوالۍ په مربوطاتو کې موقعیت لري، د افغانستان د ملي اوبو تنظیم ادارې له سترو پرمختیایي پروژو شمېرل کېږي.
یاد بند ۹ میلیونه مکعب متره د اوبو د زېرمه کولو ظرفیت لري او همداراز ۱،۲ مېګاواټه برېښنا تولیدولی شي.
د بند عمومي محور۷۷،۵ متره مربع دی او د بحر له سطحې ۲۱۶۱ متره لوړوالی لري. د دغه بند له لارې شاوخوا ۲۷۰۰ هکټاره کرنیزه ځمکه خړوبېږي.
د بند د زېرمې له مجموعي اوبو څخه ۴ میلیونه مکعب متره د کابل ښاریانو د څښاک او ورځنيو اړتیاوو لپاره ځانګړې شوې، او پاتې ۵ میلیونه مکعب متره اوبه د زراعتي ځمکو خړوبولو او برېښنا تولید لپاره کارول کېږي.
دغه بند هر کال ۳۲ میلیونه مکعب متره اوبه تنظیموي.
د رپوټ له مخې، د ایران چارواکو ویلي چې د شاوخوا څلور میلیونه بې اسنادو افغان کډوالو اخراج به دوام ومومي.
سنډې ټایمز زیاتوي چې دا پریکړه وروسته له هغې تېزه شوې چې د ایران او اسراییل تر منځ د ۱۲ ورځو جګړې په ترڅ کې ځینو ایرانی چارواکو تور پورې کړ چې یو شمېر افغانان د دښمن لپاره جاسوسي کوي.
په دې اړه، دولتي رسنیو د یو افغان وګړي اعترافات خپاره کړي چې ویلي یې دي، په جرمني کې یې یو تن ته د دوه زره ډالرو په بدل کې معلومات ورکړي دي.
په اسلام کلا کې ګډوډي او ګرمي
په تېرو ورځو کې د هرات د کهسان ولسوالۍ په اسلامکلا سیمه کې د کډوالو د ګڼې ګوڼې او ګډوډۍ صحنې لیدل شوې دي.
په ځینو ساعتونو کې له۴۰ زرو کسانو زیات خلک دغې سیمې ته انتقال شوي دي. د سیمې هوا ډېره ګرمه ده چې تودوخه یې کله نا کله تر ۵۰ درجو پورې رسي.
د اسلامکلا په سرحد کې یو تن په لوړ غږ وویل: «اسراییل له ایران نه ډېر رحم لري».
سنډې ټایمز د پخواني افغان پارلمان غړې فوزیه کوفي له قوله وايي چې ځینې محلي موټرچلوونکي د پیسو په بدل کې کډوال د لویې دښتې منځ ته وړي او هلته یې پرېږدي.
د اخراج شویو کسانو وضعیت او د ښځو ستونزې
ایران ته ډېری کډوال له طالبانو تښتېدلي وو، په ځانګړې توګه د ښځو فعالانې، د حکومت پخواني کارکوونکي او هغه کسان چې حتا په ایران کې هم خوندي نه دي.
ورځپاڼې د بهمني په نوم یوې ښځې یادونه کړې چې په کابل کې ښوونکې وه او طالبانو نیولې وه، خو بیا له خپل ماشوم سره ایران ته کډه شوې ده. اوس هغه د ایران په ختیزو کلیو کې د نیولو او اخراج له ویرې سره یوځای ژوند کوي.
د کډوالو نړیوال سازمان ویلي چې د اخراجاتو بې ساري زیاتوالي له امله دوی او د مرستې شریکان یوازې لس سلنه اړتیا لرونکو ته مرستې رسولی شي.
پاکستان هم ورته وضعیت لري
سنډې ټایمز ویلي چې پاکستان هم د روان کال له اپریل میاشتې راهیسې ورته ډلهییز اخراجات پیل کړي او تر اوسه یې له ۳۲۳ زرو زیات افغان کډوال له خپل هېواده اېستلي دي. تېر کال هم شاوخوا یو میلیون افغانان له پاکستان نه اخراج شوي وو.
ډېری دغو کسانو کلونه کلونه په ایران او پاکستان کې ژوند کړی او ځینې یې هم په دغو هېوادونو کې زېږېدلي، خو اوس یې ژوند په څو دقیقو کې ګډوډ شوی دی.
ملګرو ملتونو ویلي چې د روان کال له پیل راهیسې له یو میلیون او څلور سوه زرو زیات کسان اړ ایستل شوي یا په زوره بیرته ستانه شوي دي.
د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارډ بنیټ ویلي: «افغانان دې ته اړ کول چې بیرته داسې هېواد ته ستانه شي چې هلته بشري ناورین روان دی او ښځې او نجونې په سیستماتيک ډول ځورېږي، د منلو وړ نه دي».
