له پاکستان نه ستنېدونکي ځینې افغان کډوال د لاریو له لوړو کرایو شکایت کوي
یو شمېر افغان کډوال چې له پاکستان نه افغانستان ته ستنیږي، وايي، د لاریو چلوونکي ورڅخه لوړي کرایې اخلي. دغه افغان کډوال وايي، مخکې لارۍ چلوونکو د پنجاب ایالت له بېلابېلو سیمو څخه د کډو د انتقال لپاره تر ۲۰۰ زرو کلدارو کرایه اخېسته، خو اوس ترې ۵۰۰ زره کلدارې اخلي.
د اګسټ ۳۱مه، له پاکستان څخه د افغان کډوالو د ستنولو وروستی ضرب الاجل دی چې نن پوره کیږي.
ددغه ضرب الاجل له پوره کېدو سره سم له پاکستان نه د افغان کډوالو د ستنېدو بهیر هم چټک شوی دی، خو یو شمېر افغان کډوال وايي، چې «موټر چلوونکي د دوی له مجبوریت څخه په استفاده لوړې کرايې اخلي».
یو شمېر کډوالو افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې موټرچلوونکي له دوی څخه د پنجاب ایالت له لاهور او نورو سیمو څخه په تورخم کې د افغان کډوالو تر پنډغالي تر ۵۰۰ زره کالدارو کرایه اخلي.
د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال د سالنګونو لویې لارې له چارو نه د لیدنې پر مهال قراردادي شرکت ته امر کړی چې د ژمي تر رارسېدو دمخه باید د دغه سړک چارې بشپړې شي. طالبانو تر دې مخکې هم څو څو ځله د دغه سړک د جوړېدو ژمنې کړې وې.
ملا عبدالغني برادر ټینګار کړی چې د سالنګونو لویې لارې د جوړېدو په برخه کې باید کیفیت ته ځانګړې پاملرنه وشي. د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال د رسنیز دفتر په خبرپاڼه کې راغلي چې قراردادي شرکت هم د ژمي موسم تر رارسېدو وړاندې د چارو پشپړېدو ډاډ څرګند کړی دی.
طالبان وایي، د دغه سړک ۵۰سلنه چارې بشپړې شوي او ۸۵ متره کانکرېټ پرې اچول شوی چې د بارونو پر وړاندې قوي مقاومت ولري. طالبانو تر دې دمخه هم د سالنګونو د جوړېدو ژمنې کړې وې.
سالنګ چې د کابل او شمالي ولایتونو ترمنځ د تګ راتګ، سوداګرۍ او ټرانزیټ مهم لاره د ده ژمي په موسمو کې د واورې ښوېیدو پېښو له امله ډېر کله بنده او مساپرې هم ورسره له ګڼو ستونزو سره مخ وي. پر دې لاره د واورې ښوېدنو او ټرافیکي پېښو له کبله خلکو هم ته مرګژوبلې اوړي.
په ایران کې د بیرجند سوداګرۍ خونې مشر عليرضا خامهزر د سوېلي خراسان د اقتصادي فعالانو په غونډه کې ویلي چې هېواد یې باید له افغانستان سره د سوداګرۍ پر وړاندې ټول خنډونه لهمنځه یوسي او له شته فرصتونو دې ګټه واخلي.
هغه همداراز غوښتنه کړې چې د پانګونې په برخه کې هم شته محدودیتونه او سیاستونه باید اصلاح شي. په یاده ناسته کې د ایران د صادراتو پراختیا په تړاو هم بحثونه شوي او ټینګار شوی چې له افغانستان سره دې د سوداګرۍ لا پراختیا لپاره پر لارو چارو فکر وشي. د بیرجیند ولایت د دغه ناستې پر مهال د صادراتو، پانګونې او زیربنایي پروژو موضوعات د غونډې اساسي محور و.
عليرضا خامهزر په خپلو څرګندونو کې زیاته کړې چې د ایران او افغانستان سوداګریز توازن تل مثبت پاتې شوی او هېڅکله هم د دوی واردات له دې ګاونډي هېواد څخه له ۱۰۰ مېلیونه ډالرو پورته نه دي تللي. د ده په وینا، اړینه ده له افغانستان سره اقتصادي فرصتونه وساتل شي، تر څو د دغه ولایت او د ایران سوداګریزې اړیکې لا پیاوړې شي.
هغه د سوېلي خراسان زیربنایي پروژو ته په اشارې سره زیاته کړه: «د سړک د ۱۵ کلنې پروژې ډېره برخه بشپړه شوې او لږه پاتې ده. هر کله چې دا سړک ګټې اخیستنې ته وسپارل شو نو سترې اقتصادي ګټې به د ولایت او ټول هېواد لپاره ولري».
د یاد ولایت د سوداګرۍ خونې مشر د سوداګرۍ پر وړاندې د بانکي محدودیتونو او ستونزو یادونه هم وکړه. هغه وویل: «د افغانستان د سیاسي بدلونونو وروسته د افغان پانګوالو ډېری پانګې ایران ته نه شي داخلیدای او لامل یې د بهرنیو پانګونو د محدودولو قوانین او د بانک مرکزي سیاستونه دي».