د تایلنډ پخوانۍ ملکه د ۹۳ کلونو په عمر مړه شوه

د تایلنډ د شاهي کورنۍ ماڼۍ اعلان کړی چې د دغه هېواد پخوانۍ ملکه سریکیت د ۹۳ کلونو په عمر د جمعې په ورځ مړه شوې ده.

د تایلنډ د شاهي کورنۍ ماڼۍ اعلان کړی چې د دغه هېواد پخوانۍ ملکه سریکیت د ۹۳ کلونو په عمر د جمعې په ورځ مړه شوې ده.
د تایلنډ د ملکې مور له ۲۰۱۲ کال راهیسې د فلج له کبله په عامه توګه نه وه راڅرګنده شوې او په ۲۰۱۹ کال کې په روغتون کې بستر شوې وه. د یاد هېواد شاهي ماڼۍ ویلي چې نوموړې د روانې اکټوبر میاشتې په ۱۷مه د وينې انتان پيدا کړ او د جمعې په ماښام د اکټوبر ۲۴مه مړه شوه.
د تایلنډي رسنیو د راپورونو له مخې د ملکې د مور د مړینې له کبله د شاهي کورنۍ لپاره يو کلن ویر اعلان شوی دی. د دې هېواد لومړي وزیرانوتین چارنویرکول د هغې د مړينې له امله مالیزیا ته خپل سفر هم لغوه کړی دی.
ملکه سریکیت د پاچا بومیبول ادولیادېج مېرمن وه چې د ټايلند د تاریخ تر ټولو اوږدمهاله پاچا بلل کېږي. نوموړې د فقر ضد پروژو او د ښځو د رول د پیاوړتیا په برخه کې مهمه ونډه لرله.

ډېپلوماټ مجلې جمعه د (لړم ۲مه) د پاکستان د امنيتي وضعیت په اړه یوه مقاله کې ویلي چې دغه هېواد کې د ټيټيپي، بلوڅ بېلتون پالو او داعـ.ش خراسان څانګې بریدونه د تېر کال پرتله ۷۰ سلنه ډېر شوي. وايي، دې وضعیت د مرکزي او ایالتي حکومتونو او سياسي ګوندونو ترمنځ اړیکې نورې هم پېچلې کړي.
ډیپلوماټ مجله لیکي، پاکستاني طالبان، بلوڅ بېلتونپال او داعش خراسان څانګه هغه درې وسله والې ډلې دي، چې د خپلو ځانګړو ایډیالوژیو، هدفونو او تاکتیکونو له لارې د پاکستان امنیت ته لوی ګواښ دی.
د دې مجلې په وینا، دا هغه ډلې دي، چې په ۲۰۲۵ کال کې یې بریدونه ډېر شوي او پاکستان ته یې لوی سرخوږی جوړ کړی دی.
ډیپلوماټ زیاتوي، پاکستان دا مهال له ترهګرۍ سره په ډېر خونړي پړاو کې دی. د دې ډلو بریدونه د ۲۰۲۴کال پرتله ۷۰ سلنه ډېر شوي او اوس هم دوام لري.
د دې تبصرې لیکوال لیکي: «دې دریو واړو ډلو خپلې شبکې او تګلاري پياوړي کړي او د پاکستان د امنیتي ادارو له کمزوريو څخه په استفادې سره خپل نظامي هدفونه په نښه کوي».
لیکوال زیاتوي، دپاکستاني طالبانو تحریک له ۶زرو څخه تر ۶۵۰۰ زرو پورې جنګیالي لري. په وروستیو کې یې په پښتونخوا، بلوچستان او پنجاب ایالتونو کې هم نظاميفعالیتونه پراخ کړي دي.
ډیپلوماټ وړاندې کاږي، د پاکستاني طالبانو ډله د ټولنیزو رسنیو له لارې تبلیغات کوي، د پښتنو له ملي احساساتو څخه استفاده کوي او په دې ډول هغوی خپلو جنګي لیکو ته وربولي.
په تبصره کې ویل شوي: «بلوڅ بیلتونپاله ډله اوس په یوه منظم غورځنګ اوښتې، چې د پاکستان پوځ او چین پروژې په نښه کوي. د بلوچستان ملي پوځ (BNA) په نوم نوي جوړې شوي جنګي ډلې په جوړېدو سره دا غورځنګ په ستر پاڅون اوښتی او خطرناکه بڼه یې غوره کړې ده».
په تبصره کې مخکې ویل شوي، د داعش خراسان ډله د سیمې او نړۍ لپاره ډېره خطرناکه ده. دا ډله په افغانستان کې دننه او پاکستان سره پر فرضي کرښه فعالیتونه لري او هڅه کوي، چې خپل بریدونه منځنۍ آسیا، ایران او روسیې ته هم وغځوي.
په تبصره کې د پاکستان هوايي بریدونو ته هم اشاره شوې او ویل شوي، چې اسلام اباد بیا پر ډیورنډ کرښه پوځي عملیات پیل کړي او د وسلهوالو ډلو د مشرانو پر ضد یې هوايي بریدونه پيل کړي، خو د مرکزي حکومت او ایالتونو ترمنځ سیاسي اختلافاتو او خلکو بې باورۍ دا مبارزه ټکنۍ کړې ده.
ډیپلوماټ مجله د کارپوهانو له خولې لیکي: «پاکستان باید د هرې ډلې لپاره جلا تګلاره جوړه کړي، سیاسي او ټولنیزو اصلاحاتو ته لومړیتوب ورکړي او د سیمې له هېوادونو سره ګډې امنیتي همکارۍ ته پاملرنه ډېره کړي».
ډیپلومات مجله زیاتوي، که پاکستان موثره او ځانګړې امنیتي تګلارې غوره نه کړي، دا درې واړه جنګي ډلې کولی شي، چې د پاکستان او سیمې د ثبات لپاره ستر ګواښ پېښ کړي.

د امریکا د متحدو ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ وايي، که څه هم راتلونکې اونۍ اسیا ته د سفر پرمهال د شمالي کوریا له مشر سره د لیدنې پلان نه لري؛ خو بیا هم که فرصت وه ورسره به وګوري.
ټرمپ ویلي چې د شمالي کوریا له مشر کیم جون اونګ سره ښې اړیکې لري او که فرصت و هرو مرو به ورسره وګوري.
ټاکل شوې چې ټرمپ راتلونکې اونۍ مالیزا ته په یوه غونډه کې د ګډون لپاره خپل اسیايي سفر پیل کړي او د دغه سفر پرمهال به د چین له ولسمشر سره هم وګوري.

د څوارلسمې ورځې لپاره هم د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې له پاکستان سره ټولې لارې تړلي او د خلاصېدو په اړه یې کوم څرک نه لیدل کیږي. دواړه غاړې سوداګري زیانمنه شوې او د مساپرو تګ راتګ هم بند دی.
د طالبانو او پاکستاني پوله ساتو ځواکونو ترمنځ له نښتو وروسته چې ولسي وګړو ته پهکې درنه مرګ ژوبله واوښته د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې له پاکستان سره ټولې پنځه لارې د هر ډول تګ راتګ پر وړاندې وتړل شوې.
په سپین بولدک کې یوې سرچینې افغانستان انټرنشل – پښتو ته وویل چې نن به د چمن – سپین بولدک د لارې د خلاصېدو په اړه یوه غونډه وشي. که څه هم سرچینې په دې اړه د جزییاتو له ورکولو ډډه وکړه خو تمه یې وښوده چې د یادې لارې د خلاصېدو په اړه هڅې نتیجه ورکړي.
په ورته وخت کې په چمن کې د سلګونو افغان کورنیو د بند پاتې کېدو په اړه هم خبرونه ورکړل شوي دي. د پاکستان د بهرنیو چارو وزرات ویلي چې تر بلې خبرتیا به ټولې لارې تړلي وي.
په ورته وخت کې د لارو د تړل کېدو له کبله پر توکو بار زرګونه موټر د کرښې دواړو غاړو ته بند پاتي دي.د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې وړاندې ویلي چې د لارو د تړل کېدو له کبله هره ورځ دواړو خواته تر یوه مېلیون ډالرو پورې تاوان رسیږي.
د لارو تړل کېدو د توکو په بیو هم خورا منفي اغیز کړی او پاکستان کې د ځینو خوراکي توکو بیې څو برابره لوړې شوې دي.

د جرمني ایالتي مشرانو په ماینس ښار کې د ګډې ناستې پر مهال له فډرالي حکومت څخه غوښتنه وکړه، څو له دې هېواد څخه د افغانستان او سوریایي کډوالو لړۍ بیرته پيل کړي. هغوی ټینګار کړی، چې باید په لومړي پړاو کې مجرم او هغه کډوال وشړل شي، چې د عامه امنیت لپاره ګواښ بلل کېږي.
په هغه پرېکړهلیک کې، چې د ایالتي وزیرانو د کنفرانس تر غونډې وروسته خپور شوی راغلي، چې فډرالي حکومت باید په منظم ډول د افغانستان او سوریې د مجرمو او خطرناکو کډوالو شړلو ته زمینه برابره کړي.
د دې غونډې مشر الیکسانډر شویتسر ویلي، د کډوالو شړلو بهیر باید یوازې تر مجرمو کډوالو پورې محدود نه شي، باید په راتلونکو پړاوونو کې هغه کډوال هم وشړل شي، چې په جرمني کې یې د اوسېدو غوښتنلیکونه نه دي منل شوي.
د جرمني د کورنیو چارو وزیر الکسانډر دوبرینت د دې وړاندیز ملاتړ کړی دی. هغه ویلي، باید د هغو کډوالو لپاره ځانګړي توقیفځایونه جوړ شي، چې د شړلو حکم یې صادر شوی دی.
په دې طرحه کې له فډرالي حکومت څخه غوښتل شوي چې د پوځي ځایونو په ګډون دې تشې ودانۍ او کانټینرونه د ایالتونو په واک کې ورکړل شي، څو د توقیف ځایونو کار ځنې واخلي.
خو د افغان او سوریایي کډوالو د شړل کېدو مساله د جرمني د سوسیال ډیموکراټ او شنه بهیر ګوندونو د ځينو غړو له مخالفت سره مخ شوې ده.
دوی دې ټکو ته ګوته نیسي، چې له طالبانو سره اړیکه نیول قانوني او سیاسي ستونزې لري او سوریه اوس هم ناامنه هېواد بلل کېږي.

په قطر کې د طالبانو سفیر سهیل شاهین د (لړم ۲مه) یو ځل بیا ویلي، چې باید په ملګرو ملتونو کې د افغانستان څوکۍ پر کابل واکمنو طالبانو ته وسپارل شي. هغه د خپلې ډلې رژیم د افغانانو واقعي استازی حکومت بللی دی.
نوموړي د طالبانو تر واک لاندې ملي ټلوېزیون سره مرکه کې زیاته کړې: «زه د ملګرو ملتونو، په تېره بیا د دې سازمان د اعتبار له کمېټې څخه غوښتنه کوم چې انصاف او جغرافيايې واقعیتونه په پام کې ونیسي او پر دې بنسټ پرېکړه وکړي».
شاهین زیاته کړه، چې د دوی حکومت د خلکو واقعي استازی دی او باید ملګري ملتونه دا واقعیت په پام کې ونیسي. خو د ملګرو ملتونو لهخوا څو څو ځله پر طالبانو تور لګول شوی، چې په دې سازمان کې د غړیتوب شرايط یې نه دي پوره کړي. دغه سازمان بشري حقونو ته درناوی او د ډیموکراټیکو ارزښتونو پالنه د غړیتوب مهم اصلونه ګڼي.
ملګري ملتونو طالبان په دې هم تورنوي، چې د افغانانو بنسټيز حقونه یې نه دي مراعت کړي، په تېره بیا د ښځو د زده کړو او کار مخه یې نیولې، د بیان ازادي نه مني او بهرنیو ترهګرو ډلو ته یې ځای ورکړی دی.
د دې ترڅنګ د افغانستان ځينو مدني فعالانو هم له ملګرو ملتونو څخه غوښتنه کړې، چې په دې سازمان کې دي د افغانستان څوکۍ طالبانو ته نه ورکوي.
تر دې مهاله په ملګرو ملتونو کې د افغانستان څوکۍ د افغانستان له پخواني جمهوري نظام له استازي نصیر احمد فایق سره ده، چې له دې ادرس څخه پر طالبانو توندې نیوکې هم کوي.
