یوشمېر اسلامي هېوادونو د استرالیا د سېډني ښار په بونډاي ساحل کې په یهودي ټولنې برید غندلی او هغه یې یوه «ترهګریزه» پېښه بللې ده. سعودي عربستان، متحده عربي اماراتو، ترکیې، قطر او ایران دا یو «هګریز» عمل بللی دی.
د استرالیايي رسنیو د راپور له مخې؛ ۲۴ کلن نوید اکرم چې د برید له عاملینو څخه یو بلل کېږي او د سېډني اوسېدونکی دی، اوس په روغتون کې بستر دی؛ خو د هغه پلار ساجد اکرم په یادې پېښه کې وژل شوی دی.
د اوکراین ولسمشر اعلان کړی، چې کیېف د ناټو د غړیتوب له هدف تېر شوی او له روسیې سره د جګړې د پای ته رسولو په موخه یې د لویدیزو هېوادونو پر امنیتي تضمینونو موافقه غوره ګڼلې ده.
زېلینسکې د جرمني پلازمېنې برلین ته له رسېدو او د ډونالډ ټرمپ له استازو سره تر لېدلو وروسته اعلان وکړ، چې اوکراین له خپل هغه پخواني هدف څخه چې باید د ناټو غړیتوب یې ترلاسه کړی وای، تېر شوی دی.
نوموړي ویلي، چې د متحدینو له لوري قانوني او تضمین شویو امنیتي ژمنو ته یې لومړیتوب ورکړی.
زېلینسکې ویلي:« د امریکا او اوکراین ترمنځ دوه اړخیز امنیتي تضمینونه، د امریکا له خوا زموږ لپاره د پنځمې مادې په څېر تضمینونه، د اروپايي همکارانو او همدارنګه نورو هېوادونو لکه کاناډا، جاپان او نورو سره امنیتي تضمینونه د روسیې د بل یرغل د مخنیوي لپاره یو فرصت دی.»
نوموړې زیاته کړې:« دا زموږ له لوري یو امتیاز دی او دغه تضمینونه باید په قانوني بڼه او د عملي کېدو وړ وي.»
دا په داسې حال کې ده، چې د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین په ځلونو غوښتنه کړې وه، چې اوکراین دې په رسمي ډول د ناټو د غړیتوب له هڅو لاس واخلي او د اوکراین د دونباس لس سلنې خاورې څخه دې خپل ځواکونه وباسي.
مسکو ویلي و، چې اوکراین باید د یو بې طرفه هېواد په توګه پاتې شي او دغه هېواد کې باید د ناټو هېڅ سرتیری ځای پر ځای نه شي.
د احمد په نامه یو مسلمان، چې د اسټرالیا په سیډني ښار کې یې پر یوه بریدګر ورټوپ کړل او وسله یې ترې یووړه، په دغه هېواد کې د اتل په توګه ستایل شوی. د نیو ساوت وېلز ایالت لومړي وزیر کریس مېنز دغه کس ریښتینی اتل وباله او ویې ویل، چې د هغه د زړورتیا له امله نن ډېر خلک ژوندي دي.
په ټولنیزو رسنیو کې خپرېدونکې ویډیو ښيي چې ۴۳ کلن مېوه پلورونکی احمد ال احمد پر هغه بریدګر برید کوي، چې پر عامو خلکو ډزې کوي. هغه ټوپک وروسته له ونې سره ږدي.
د نیو ساوت وېلز ایالت لومړي وزیر کریس مېنز دغه کس ریښتینی اتل وباله او ویې ویل، چې د هغه د زړورتیا له امله نن ډېر خلک ژوندي دي.
احمد د وسله والو په ډزو کې پر لاس او اوږه لګېدلی، خو روغتیايي وضعیت یې ښه ښودل شوی دی.
په برید کې، چې د یهودانو د حنوکا د مذهبي رخصتۍ د نمانځلو پر مهال وشو، څو وسله وال پر عامو خلکو ډزې کوي، یو وسله وال وژل کیږي او یو تن لاسونه پورته کوي او پولیسو ته ځان سپاري.
په دغو ډزو کې لږترلږه د ۱۱ تنو وژل کېدل تایید شوي او ۲۹ تنه نور ټپیان دي.
د اسټرالیا د سیډني ښار د نننۍ ترهګریزې پېښې یو بریدګر د نوید اکرم په نامه اعلان شوی، چې د سیډني په جنوب لوېدیزه بوني رېګ سیمه کې اوسېده. یوه چارواکي، چې نوم یې نه دی ښودل شوی، ویلي د هغه پر کور د پولیسو چاپه روانه ده.
د اسټرالیا د استخباراتي ادارې (ASIO) مشر مایک برګېس اې بي سي ته ویلي چې دوی بریدګر وپېژنده او دا هم څېړي چې ایا په ټولنه کې نور کسان هم د ورته نیت لرونکي شته که نه.
د دې پوښتنې په ځواب کې چې ایا بریدګر د استخباراتوتر څار لاندې و، هغه وویل، « له دغو کسانو مو یو تن پېژندلی و، خو د سملاسي ګواښ په توګه نه، نو اوس باید وڅېړو چې څه پېښ شول».
د سیډني د بونډای ساحل په ډزو کې ۱۲ کسان وژل شوي دي، چې دوه بریدګر هم پکې شامل دي.
نور ۲۹ کسان، چې دوه د پولیسو افسران هم پکې دي، ټپیان شوي او د ښار بېلابېلو روغتونونو ته لېږدول شوي دي.
د اسټرالیا چارواکو ویلي چې د یکشنبې په ورځ د سیډني د بونډای ساحل په سیمه کې د یهودانو د یوې مذهبي غونډې پر مهال وسلهوالو ډزې وکړې چې له امله یې لس کسان ووژل شول او شاوخوا ۱۲ نور ټپیان شول. د نیو ساوت وېلز پولیسو وویل چې دوه کسان یې نیولي دي.
د اسټرالیا اې بي سي ټلویزیون خبر ورکړی چې لږ تر لږه د دوو وسلهوالو له ډلې یو هم د وژل شویو کسانو په منځ کې دی.
د نیو ساوت وېلز د امبولانس ادارې ویاند وویل چې د ډزو له پېښې وروسته شاوخوا ۱۲ کسان نږدې روغتونونو ته ولېږدول شول.
د اسټرالیا لومړي وزیر دا پېښه «بوږنوونکې او ځوروونکې» وبلله.
۳۰ کلن ځایي اوسېدونکي هېري وېلسن، چې د پېښې عیني شاهد و، سیډني مارنینګ هېرالډ ته وویل: «ما لږ تر لږه لس کسان پر ځمکه پراته ولیدل او هر ځای وینه وه».
د اسراییل ولسمشر اسحاق هرزوګ وویل چې هغه یهودان چې د حنوکا د اختر د لومړۍ شمعې د بلولو لپاره ساحل ته تللي وو، د «کرکجنو ترهګرو» له لوري تر برید لاندې راغلل.
د اسراییلو د بهرنیو چارو وزیر ګیدیون ساعر وویل چې دی پر دې ډزو سخت خواشینی شوی دی.
بونډای، چې د نړۍ تر ټولو مشهورو ساحلونو شمېرل کیږي، ډېر وخت له ځایي خلکو او سیلانیانو څخه ډک وي.
د اسټرالیا د یهودانو د اجرایي شورا مرستیال اجرایي مشرالېکس رېوچین سکاې نیوز ته وویل: «که موږ په قصدي ډول په داسې ډول په نښه شوي یو، دا داسې څه دي چې هېڅ یوه یې تصور نه شو کولای. دا یو ډېر وحشتناک کار دی».
هغه زیاته کړه چې د ده د رسنیو سلاکار هم په برید کې ټپي شوی دی.
پر اېکس خپرېدونکو ویډیوګانو کې ښکاري چې خلک د ساحل او نږدې پارک له سیمې تښتي، په داسې حال کې چې د څو ډزو غږونه او د پولیسو د موټرو هارنونه اورېدل کېږي. په یوه ویډیو کې یو سړی چې تور کمیس یې اغوستی و، له یوې لویې وسلې ډزې کوي، خو وروسته یو بل سړی چې سپین کمیس یې اغوستی ، پرې ورټوپ کوي او وسله ترې اخلي. په بله ویډیو کې یو بل کس له پله څخه ډزې کوي.
یوه بله ویډیو ښيي چې دوه کسان د پولیسو له خوا پر یوه کوچني پله پر ځمکه څملول شوي دي. افسران هڅه کوي د یوه کس ژوند وژغوري.
د جرمني چارواکو ویلي چې پنځه تنه یې د جنوبي باویریا د کرسمس پر یوه بازار د برید د پلان په شک نیولي. د پولیسو د اعلامیې له مخې، درې مراکشيان، چې عمرونه یې ۲۲، ۲۸ او ۳۰ کاله دي، یو ۵۶ کلن مصری او یو ۳۷ کلن سوریایی د جمعې په ورځ د جرمني او اتریش ترمنځ سوبن سرحدي تمځي کې ونیول شول.
پولیسو او څارنوالانو دا خبره په یوه ګډه اعلامیه کې کړې ده.
څېړونکي باور لري چې دغو کسانو غوښتل په لانداو سیمه کې یو له ګڼې ګوڼې ډک بازار ته موټر ننباسي او ډېر خلک ووژني.