د طالبانو ۳۱۳ قول اردو وايي، چې نن د کابل-بامیان پر لویه لار د بهسودو لومړۍ حصې اړوند حاجيګک کوتل سیمه کې د زیاتې واورې او توپان له امله ګڼ شمېر بند پاتې مساپر ژغورل شوي دي. د یادې قول اردو په وینا، مساپر له تېرې شپې راهيسې بند پاتې وو.
په همدې حال کې د پروان ولایت لپاره د طالبانو د والي ویاند سید حکمت شمیم خبر ورکړی، چې د سخت توپان او پرلهپسې واورې له امله د سالنګونو لویه لاره د هر ډول تګ راتګ لپاره تړل شوې ده. هغه له خلکو غوښتي، چې تر بلې خبرتیا پورې دې په دغه لار له تګ راتګ ډډه وکړي.
د طالبانو د زندانونو چارو د سمون اداره وایي چې د یادې ادارې مرستیال قاري محمد بلال فاتح په افغانستان کې د سویس هېواد د همکاریو سازمان له استازي ایریک مارکلي سره په لیدنه کې د زندانونو چارو په بېلابېلو برخو کې د همکارۍ غوښتنه کړې ده.
یادې ادارې ویلي، چې په لیدنه کې قاري بلال فاتح د زندانیانو لپاره د مناسبې تغذیې، د روغتیایي تجهیزاتو او روغتیایي مراکزو پیاوړتیا، د متخصصو ډاکټرانو ګومارنه او د ښځینه زندانیانو لپاره د سپورتي او بدني روزنې د وسایلو برابرول مهمې اړتیاوې یادې کړې دي.
دا په داسې حال کې ده، چې طالبانو د ښځو پر ورزش بندیز لګولی دی.
یادې ادارې په یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې د زندانونو چارو د سمون مرستیال غوښتنه کړې چې د یادې ادارې تر چتر لاندې زندانونو ته د برېښنا د برابرولو لپاره د سولر سیستمونو په جوړولو او د روغتیا اړوند د اړینو توکو په برابرولو کې دې ورسره سویس همکاري وکړي.
طالب چارواکي وایي چې د سویس د همکاریو سازمان استازي د طالبانو د غوښتنو د ارزولو او د بشري اړتیاوو په برخه کې د همکارۍ د دوام ډاډ ورکړی دی.
دا غوښتنې په داسې حال کې مطرح کېږي چې سویس هېواد یو بل افغان «مجرم» وګړی د ترکش ایرلاینز له لارې کابل ته استولی دی.
د سویس د کډوالۍ ادارې (SEM) اعلان کړی، چې شاوخوا ۲۰ افغانان په قانوني توګه په دغه هېواد کې محکوم پېژندل شوي او باید سویس پرېږدي.
که څه هم سویس لا تر دې مهال دا ډله په رسمیت نده پېژندلې، خو د دواړو لورو ترمنځ وروستیو تماسونو د افغان «مجرمو» وګړود بېرته لېږد پروسې ته لاره هواره کړې ده.
د راپورونو له مخې په وروستیو کې د طالبانو څلور استازي جنېوا ته تللي او د ۱۲افغان «مجرمو» وګړو هویت یې تایید کړی دی. سویسي چارواکي تمه لري چې پاتې محکومان به هم ژر له دغه هېواده وباسي.
سویس یو بل افغان «مجرم» وګړی د ترکش ایرلاینز له لارې کابل ته استولی دی. د سویس د کډوالۍ ادارې (SEM) په وینا، شاوخوا ۲۰ افغانان چې په قانوني توګه محکوم شوي، باید دغه هېواد پرېږدي.
د طالبانو له رژیم سره رسمي اړیکې نه لرل د دې پروسې تر ټولو لوی خنډ دی، خو په وروستیو کې د سویس او طالبانو ترمنځ خبرو د دې کار زمینه برابره کړې ده.
تېر کال یوه هڅه ناکامه شوې وه، ځکه طالبانو افغان محکوم نه و منلی.
په دې وروستیو کې د طالبانو څلور استازي جنېوا ته لاړل چې د راتلونکو اخراجونو چارې همغږې کړي او د ۱۲ افغان محکومانو هویت یې تایید کړ. د سویس چارواکي تمه لري چې پاتې محکومان به هم ژر دغه هېواد پرېږدي.
په ورته وخت کې د سوریې د جنایي کسانو بیرته لېږلو پروسې هم روانې دي.
جرمني او اتریش مخکې لا یو شمېر کسان سوریې ته استولي دي.
د جرمني د کورنیو چارو وزیر الکساندر دوبریندټ ټینګار کړی چې بیرته لېږنې باید ممکنې وي او ټول مجرم کسان باید هېواد پرېږدي، څو ټولنه خوندي او قانون عملي شي.
د سویس د کډوالۍ ادارې په وینا، د سوریې پر لور د جبري اخراج پرېکړې لا نه دي شوې، خو له سوریې سره اړیکې شته او ټولې ممکنه لارې ارزول کېږي.
د افغانستان او پاکستان د سوداګرۍ خونو په یوه انلاین غونډه کې د سوداګریزو لارو د بېرته پرانېستلو غوښتنه کړې ده. دوی ویلي، سوداګري او سیاست دې سره جدا شي او د خبرو د دوام لپاره یې یوه ګډه کمېټه هم جوړه کړې چې د سوداګریزو خونو ترمنځ خبرې ادامه پیدا کړي.
د افغانستان او پاکستان د سوداګرۍ خونو ترمنځ نن سې شنبه، د مرغومي پر ۹مه نېټه د سوداګریزو ستونزو د حل لپاره دوه اړخیزه انلاین غونډه شوې ده.
په دې غونډه کې دواړو لوریو غوښتنه کړې، چې د لا زیاتو زیانونو د مخنیوي لپاره دې د پاکستان او افغانستان ترمنځ سوداګریزې لارې پرانېستل شي.
د راپورنو پر اساس، په دې غونډه کې پرېکړه شوې، چې د دواړو هېوادونو سوداګر به له خپلو حکومتونو وغواړي، چې لارې پرانیزي او دوه ورځې وروسته به د دواړو هېوادونو د سوداګرو ترمنځ انلاین ناسته کېږي.
له دې وړاندې د طالبانو د سوداګرۍ وزارت مرستیال احمدالله زاهد ویلي و، چې که څوک د افغانستان پرمخ سوداګریزې لارې بندوي نو بیا به افغانان په خپلو شرایطو بېرته خپلې لارې پرانیزي.
نوموړي وویل، چې د طالبانو پالیسي دا ده، چې اقتصاد او سیاست باید سره جلا وي.
احمدالله زاهد وویل، چې پاکستان د افغان سوداګرو زرګونه کانټینر درولي دي او دا د سوداګریزو نړیوالو قوانینو خلاف کړنه ده.
نوموړي ویلي و، «موږ پاکستان ته نه وایو چې لارې خلاصې کړه، بلکې د نړیوالو قوانینو له مخې افغان سوداګر حق لري، چې د خپلو سوداګریز توکو کانټینر هېواد ته انتقال کړي».
د یادونې وړ ده، چې پاکستان له افغانستان سره د ټولو سوداګریزو لارو په تړولو سره د افغان سوداګریزو توکو بار موټر په کراچۍ او پیښور کې ایسار کړي دي.
په کاپیسا کې د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور ریاست وایي چې په دغه ولایت کې یې ۲۰۰۰ کاله پخوانۍ بودایي مجسمه موندلې ده. دا په داسې حال کې ده چې طالبانو د خپلې لومړۍ واکمنۍ پر مهال تاریخي مجسمې «حرامې» بللې او په سیستماتیک ډول یې ړنګولې.
د طالبانو د دغه ریاست د معلوماتو له مخې، دا لرغونې مجسمه د کاپیسا ښار د دویمې امنیتي حوزې اړوند د «کارا تاز» سیمې په یوه کور کې موندل شوې ده.
ویل کېږي چې دا مجسمه د یوناني – بودایي هنر په سبک جوړه شوې او د بودایي دورې د یوې ملکې څېره ښيي.
د طالبانو اطلاعاتو او فرهنګ وزارت په دې وروستیو کې د بودايي مجسمو او لرغونو اثارو د موندلو په تړاو څو ځله ورته خبرونه ور کړي، خو شنونکي او فرهنګپالان وایي، چې دې ډلې په خپله لومړۍ دوره کې د بامیان مجسمې له دې امله ونړولې، چې ددوی په وینا، د اسلام له نظره یې موجودیت مشروع نه و.
ګرځندوی او لرغونې سیمې اوس د طالبانو د سیاحت د برخې د عوایدو مهمې سرچینې ګڼل کیږي.
طالبانو د بهرنیو سیلانیانو لپاره په کوردننه ګڼ سهولتونه او د ویزو د صدور په برخه کې ځینې امتیازات اجرا کړي دي.
افغانستان د بودایي تمدن یو له مهمو تاریخي مرکزونو ګڼل کېږي، په ځانګړي ډول کاپیسا او بامیان هغه سیمې دي چې یو وخت د یوناني – بودایي هنر، زدهکړې او فرهنګي تبادلې ستر مرکزونه وو، خو د جګړو، افراطیت او بېپروايۍ له امله د دې تمدن ګڼ اثار یا له منځه تللي او یا هم قاچاق شوي دي.
د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت ځینو مسوولینو د اسلامي نړۍ د تعلیمي، علمي او فرهنګي سازمان (ایسسکو) له خوا جوړې شوې علمي ناستې کې انلاین ګډون کړی. د ناستې موخه د اسلامي خطي نسخو وضعیت څیړل، د ساتنې لارې چارې یې او له دې میراثونو څخه په معاصرو څېړنو کې ګټه اخیستل ګڼل شوي.
د طالبانو اطلاعاتو او کلتور وزارت نن سې شنبه، د مرغومي پر ۹مه وویل، چې دغه ناسته د ایسسکو د خطاطۍ او خطي نسخو مرکز له لوري (په قزاقستان کې د اسلامي خطي نسخو واقعیتونه او ارمانونه ) په نامه د سازمان په مرکزي دفتر کې جوړه شوې وه.
په دې انلاین ناسته کې د افغانستان له لوري د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت اړوند د ملي ارشیف رییس عبیدالله حنیف، د یاد وزارت د بهرنیو اړیکو رییس محمد شفیق احمدزي او د اطلاعاتو او کلتور وزارت فرهنګي اتشو ګډون کړی و.
په ناسته کې د ایسسکو سازمان عمومي رییس خطي نسخې د بشر د تاریخي پوهې له اساسي ارکانو څخه بللې او د لړلیکونو د نوي کولو او علمي همکاریو په پیاوړتیا یې ټینګار کړی دی.
د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت په وینا، د ناستې په لړ کې یو شمېر قزاقستاني څېړونکو د اسلامي خطي نسخو د ارزښت، ژبنۍ تنوع او اوسني حالت په اړه خبرې وکړې.
د ناستې په پای کې د متخصصینو له لوري د اسلامي خطي نسخو په اړه د راتلونکو همکاریو پر لارو چارو خبرې شوې دي.