د چین ولسمشر شي جین پینګ د نوي کال په وینا کې وویل چې «له تایوان سره یووالی به نه تمېدونکی وي». هغه د تایوان د خپلواکۍ هڅو په تړاو خبرداری ورکړ او ویې ویل چې دواړې غاړې د تایوان سمندري خلیج له لارې د وینې د اړیکو پر اساس دي او د ملي یووالي تاریخي بهیر نه شي درېدلای.
د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین د نوي کال په تلویزیوني وینا کې هڅه وکړه چې د اوکراین په جګړه کې د خپلو ځواکونو مورال لوړ کړي. پوتین، چې تور کوټ یې اغوستی و، د روسیې د برخلیک او د خلکو د یووالي په اړه خبرې وکړې، چې نوموړی یې د "پلرني ټاټوبی" د خپلواکۍ او امنیت تضمین بولي.
د متحده ایالاتو ولسمشر ډونالډ ټرمپ هڅه کوي چې د نږدې څلورو کلونو جګړې پای ته رسولو لپاره منځګړیتوب وکړي.
پوتین، چې تور کوټ یې اغوستی و او ځواکونه یې په اوکراین کې ورو خو پرلهپسې پرمختګ کوي، د روسیې د برخلیک او د خلکو د یووالي په اړه خبرې وکړې، چې نوموړی یې د "پلرني ټاټوبی" د خپلواکۍ او امنیت تضمین بولي.
هغه په ځانګړې توګه د اوکراین په جګړه کې د خپلو ځواکونو ستاینه وکړه او هغوی یې اتلان وبلل.
پوتین وویل: "په ټوله روسیه کې میلیونه خلک د دې نوي کال په شپه له تاسې سره دي. هغوی ستاسې په اړه فکر کوي، له تاسې سره همدردي لري او ستاسې د بریا هیله لري. زه ټولو پوځیانو او قوماندانانو ته د نوي کال خوشحالي غواړم! موږ ستاسې او زموږ پر بریا باور لرو!"
د هند د بهرنیو چارو وزیر جی شنکر د بنګلهدېش پخوانۍ لومړۍ وزیرې خالده ضیا د جنازې مراسمو په څنډه کې د پاکستان د ملي شورا له مشر ایاز صادق سره لیدلي. دا لیدنه د هند او پاکستان ترمنځ له څلور ورځنۍ پوځي نښتې وروسته د ددغو دوو هېوادونو د جګپوړو چارواکو لومړنی مستقیم تعامل بلل کېږي.
تر اوسه د دې لیدنې په تړاو د کومو رسمي یا سیاسي خبرو راپور نه دی خپور شوی او دواړو لوریو دا تماس غیر رسمي بللی دی.
پاکستاني رسنیو په ډاکه کې د ځینو حاضر چارواکو له قوله راپور ورکړی چې جيشنکر د ایاز صادق څوکۍ ته ورغی او له هغه سره یې د لاس په ورکولو سره روغبړ وکړ.
ویل کېږي چې د پاکستان د ملي شورا مشر په موسکا سره د هند د بهرنیو چارو وزیر هرکلی وکړ او دواړو لوریو یوازې یو لنډ روغبړ وکړ.
د بنګلهدېش د لنډمهالي حکومت لوړپوړي سلاکار محمد یونس د چارشنبې په ورځ، د دې لیدنې انځورونه پر ایکس خواله رسنۍ خپاره کړل. هغه په خپل پیغام کې لیکلي: «د پاکستان د ملي شورا مشر سردار ایاز صادق د خالده ضیا د جنازې له مراسمو مخکې، په ډاکه کې د هند د بهرنیو چارو وزیر سوبرامانیام جيشنکر سره روغبړ وکړ.»
هند او پاکستان د روان میلادي کال په مې میاشت کې د څلور ورځو لپاره په پوځي نښته کې ښکېل شول، چې دا د روان کال له تر ټولو اندېښمنوونکو امنیتي تحولاتو څخه ګڼل کېږي.
د دواړو هېوادونو اړیکې د ۱۹۴۷ کال د هند لویې وچې له وېش راهیسې تر ډېره ترینګلې پاتې شوې دي او په ځانګړي ډول د کشمیر پر سر یې څو ځله لنډمهاله جګړې کړې دي.
دواړه هېوادونه اټومي وسلې لري او شنونکي خبرداری ورکوي چې د هند او پاکستان ترمنځ هره پراخه جګړه کولی شي نه یوازې سیمهییزې، بلکې نړیوالې ویجاړوونکې پایلې ولري.
د بنګلهدېش جماعت اسلامي، چې پخوا له ټاکنو منع و او اوس د فبرورۍ په ټاکنو کې د خپل تر ټولو قوي حضور په درشل کې دی، ویلي چې د ملي یووالي حکومت برخه کېدو ته چمتو دی. د نظرپوښتنو له مخې، جماعت اسلامي ښايي له بنګلهدېش ملي ګوند (BNP) وروسته دویم ځای خپل کړي.
دا به په نږدې ۱۷ کلونو کې د جماعت لومړنی انتخاباتي حضور وي. دغه ګوند وروستی ځل د ۲۰۰۱ او ۲۰۰۶ کلونو ترمنځ دبي این پي د ایتلافي شریک په توګه په واک کې و.
د جماعت اسلامي مشر شفیقالرحمن رویټرز ته په مرکه کې وویل: «موږ لږ تر لږه د پنځو کلونو لپاره یو باثباته هېواد غواړو. که ګوندونه سره یو ځای شي، حکومت به په ګډه وچلوو».
نوموړي زیاته کړه چې د ملي یووالي حکومت لپاره باید د فساد پر ضد مبارزه ګډه اجنډا وي.
رحمان وویل، د حکومت مشري به هغه ګوند ته ورسېږي چې تر ټولو ډېرې څوکۍ وګټي. که جماعت اکثریت ترلاسه کړي، ګوند به پرېکړه وکړي چې ایا دی پخپله د صدراعظمۍ نوماند شي او که نه.
د جماعت بیا راڅرګندېدل د ۲۰۲۴ کال د اګست له پاڅون وروسته دي، چې په پایله کې یې پخوانۍ صدراعظمه شیخ حسینه له واکه لرې شوه. د هغې عوامي لیګ ګوند اوس له ټاکنو منع دی.
حسینه د جماعت سخته مخالفه وه او د هغې د واک پر مهال د جماعت یو شمېر مشران د ۱۹۷۱ کال د جګړې د ادعا شویو جنګي جرمونو له امله په مرګ محکوم شول.
جماعت اسلامي له ۲۰۱۳ کال راهیسې له ټاکنو منع و، خو د نوبل جایزې ګټونکي محمد یونس تر مشرۍ لاندې لنډمهاله حکومت د ۲۰۲۴ کال په اګست کې پر دغه ګوند ټول محدودیتونه لرې کړل.
رحمان د هند او بنګلهدېش اړیکو ته په اشارې وویل چې هند ته د شیخ حسینې تښتېدل د اندېښنې وړ دي. هغه تایید کړه چې سږ کال یې له یوه هندي ډیپلوماټ سره لیدلي، خو دغه لیدنه د هندي لوري په غوښتنه پټه ساتل شوې ده.
نوموړي همدارنګه وویل چې جماعت اسلامي له پاکستان سره ځانګړې میلان نه لري او هڅه کوي له ټولو هېوادونو سره متوازنې اړیکې ولري.
د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت یوه پلاوي په دې وروستیو کې بنګله دیش ته سفر کړی او د جماعت اسلامي له مشرانو سره یې لیدلي دي.
کرملین ماڼۍ وایي چې ولادیمیر پوتین او امام علي رحمان په یوه ټیلیفوني اړیکه کې د دواړو هېوادونو پر دوهاړخیزو همکاریو، سیمهییزو مسایلو او د افغانستان پر وضعیت خبرې کړې دي.
له کرملین څخه په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، چې د دواړو هېوادونو مشرانو د افغانستان وضعیت ته په کتو سره د سیمې روان امنیتي او سیاسي بدلونونه وڅېړل.
په خبرپاڼه کې د افغانستان په اړه د خبرو اترو لا ډیر جزییات نه دي ورکړل شوي، خو زیاتوي چې په دې ټیلیفوني اړیکه کې د روسیې او تاجکستان د ستراتیژیک مشارکت او یووالي د لا پیاوړتیا لپاره پر متقابلې ژمنې هم ټینګار شوی دی.
د افغانستان په اړه د روسیې او تاجکستان د ولسمشرانو خبرې په داسې حال کې دي، چې دوشنبه په دې وروستیو کې له افغانستان سره پر پوله د ناامنۍ د زیاتېدو خبره کوي.
د تاجکستان د ملي امنیت کمېټې تېره ورځ اعلان وکړ چې له وسلهوالو کسانو سره یې نښته کړې، چې د دوی په وینا له افغانستان څخه تاجکستان ته اوښتي وو. دې ادارې ویلي چې په دې نښته کې د یوې ترهګرې ډلې درې غړي او د تاجکستان دوه سرحدي ساتونکي وژل شوي دي.
همدارنګه، د تاجکستان د ولسمشرۍ ماڼۍ مطبوعاتي دفتر په لیندۍ میاشت کې تایید کړې وه، چې د افغانستان له خاورې د ترسره شویو دوو بریدونو په پایله کې پنځه کسان وژل شوي دي.
تر دغو پېښو وروسته، امام علي رحمان امنیتي ادارو ته امر وکړ چې د سرحدي امنیت وضعیت او د هغه د پیاوړتیا لارې وڅېړي.
د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زېلېنسکي د سېشنبې په ورځ ویلي، کییف له واشنګټن سره د امنیتي تضمینونو د یوې برخې په توګه په اوکراین کې د امریکايي ځواکونو د احتمالي حضور په اړه خبرې کوي.
زېلېنسکي د پوتین پر استوګنځي د برید ادعاوې «ناسمې» وبللې او ویې ویل، دغه ادعا د دې لپاره شوې چې پر اوکراین نور بریدونه توجیه شي او روسیه د جګړې د پای ته رسولو لپاره له ضروري ګامونو ډډه وکړي.
د اوکراین ولسمشر له خبریالانو سره په خبرو کې ویلي، چې د جګړې پای ته رسولو ته ژمن دی او چمتو دی د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره وګوري. د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د یکشنبې په ورځ ویلي و، هغه او زېلېنسکي د جګړې پای ته رسولو پر یوې هوکړې «نږدې» شوي؛ خو د ځمکنۍ بشپړتیا اړوند «ستونزمن مسایل» لا هم پرځای پاتې دي.
ټرمپ د امنیتي تضمینونو په اړه د زېلېنسکي پر وړاندې محتاط دریځ خپل کړی؛ خو ویلي یې دي چې اروپايي هېوادونه به د امریکا په ملاتړ د دغه هڅو «لویه برخه» پر غاړه واخلي.
روسیې د سېشنبې په ورځ له دغه ادعا وروسته چې کییف د پوتین پر استوګنځي برید کړی وویل، چې په خبرو اترو کې به خپل دریځ سخت کړي. کییف دغه ادعا بېبنسته بللې او ویلي یې دي، چې موخه یې د سولې خبرو لپاره د خنډ رامنځ ته کول دي.