تهدید ترامپ چقدر جدی است؟

ترامپ دیروز دوبار طالبان را تهدید کرد. او در شبکه اجتماعی خود نوشت: «اگر افغانستان بگرام را به امریکا ندهد، اتفاقات بدی خواهد افتاد.» همان روز هم در کاخ سفید گفت: «اگر ندهند، خواهید دید چه کار می‌کنم.» بسیاری دنبال پاسخی به این سوال هستند که این تهدید ترامپ چقدر جدی است.

سابقه تهدیدهای ترامپ

ترامپ برخلاف رهبران سنتی امریکا، سیاست را معمولا معامله می‌داند. او بیشتر با منطق یک تاجر رفتار می‌کند تا یک دیپلومات یا سیاستمدار. تهدیدهای تند او بیشتر شبیه بالا بردن قیمت‌ها در بازار است. اول سقف را بالا می‌برد، بعد با امتیاز کمتر کنار می‌آید و همان را پیروزی بزرگ می‌داند.

همین خصلت سبب شده برخی او را «عملگرایی» بدانند که از شعار نمی‌ترسد و در لحظه تصمیم می‌گیرد و در لحظه عمل می‌کند. عده‌ای اما می‌گویند او «شومن سیاسی» است که بیشتر به نمایش رسانه‌ای اهمیت می‌دهد تا به اجرای کامل تهدید.

ترامپ بیش از هر رئیس‌جمهور امریکایی به نقش رسانه آگاه است. از توییتر تا تروث‌سوشال، حرف‌هایش همیشه طوری تنظیم می‌شوند که تیتر بسازند. او تهدید را طوری بیان می‌کند که رسانه‌ها بازتاب دهند و افکار عمومی و رقیبانش زیر فشار روانی قرار گیرند.

در چند مورد اما تهدیدهای ترامپ عملی شده است. در جنوری ۲۰۲۰ او بود که فرمان ترور قاسم سلیمانی را صادر کرد. همچنان عملیات کشتن ابوبکر البغدادی، رهبر داعش به دستور او انجام شد.ترامپ در میان بهت همه، از برجام خارج شد. سفارت امریکا را او به بیت‌المقدس انتقال داد. او بود که در دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش به مراکز هسته‌ای ایران حمله هوایی کرد؛ و ترامپ بود که گفت غزه به جهنم بدل خواهد شد.

در برابر این نمونه‌ها، پرونده‌هایی هم هست که تهدید به معامله یا عقب‌نشینی نرم ترامپ ختم شده است. برجسته‌ترین نمونه کوریای شمالی است؛ ترامپ آن کشور را با عبارت «آتش و خشم» تهدید کرد، اما در نهایت به دیدار نمایشی با کیم جونگ‌اون در سنگاپور رضایت داد. او قرار بود جنگ اوکراین را یک شبه تمام کند که نکرد. او در چند نوبت گفت که مرز امریکا با مکزیک را خواهد بست، اما عملی نشد. گفت اگر متحدان ناتو پول کافی‌ای ندهند از این پیمان خارج می‌شود و نشد. قرار بود تیک‌تاک را در امریکا ببندد که نبست.

به این ترتیب، او شخصیتی چندبعدی دارد؛ گاهی تهدید را به اقدام واقعی تبدیل می‌کند و گاهی آن را صرفاً ابزار فشار و معامله می‌سازد.

آیا ترامپ بگرام را می‌گیرد؟

ترامپ کسی بود که روند گفت‌وگو با طالبان و معاهده دوحه را آغاز کرد. او از مفاد پنهانی و جزئیات این معاهده آگاه است؛ چیزهایی که حتی بسیاری از ما نمی‌دانیم. کارشناسان زیادی گفته‌اند یکی از بندها این توافق‌نامه «احتمالا» این بوده که امریکایی‌ها حق داشتن یک پایگاه استخباراتی در افغانستان را داشته باشند. حالا ممکن است ترامپ احساس کند هم امریکا پول زیادی به طالبان داده و هم طالبان به تعهدهایش درست عمل نکرده است. این ناراحتی می‌تواند بخشی از انگیزه تهدیدهای تازه او باشد.