در این تصویر، هاجره، دختر دهساله از ولایت ننگرهار، با قلم و کاغذ در دست و نگاهی متمرکز بر کتاب درسیای که روی زمین باز شده، در حال آموختن دیده میشود؛ با وجود آنکه میداند امکان ادامه تحصیل رسمی برایش فراهم نخواهد بود.
از زمان بازگشت طالبان به قدرت، آموزش دختران بالاتر از صنف ششم در افغانستان ممنوع شده است. به این ترتیب، میلیونها دختر در چهار سال گذشته از رفتن به مکتب و تحصیل در دانشگاهها محروم ماندهاند.
هیئت داوران یونیسف اعلام کرده است که این عکس تنها یک لحظه از زندگی یک کودک را نشان نمیدهد، بلکه بازتابدهنده «اراده و ایستادگی میلیونها دختر افغان» است که از حق آموزش محروم شدهاند.
الکه بودنبندر، حامی افتخاری یونیسف آلمان، در اینباره گفت: «تصویر برنده امسال نشان میدهد کودکی برای بسیاری از دختران در افغانستان چه معنایی دارد؛ آنها برای چیزی بجنگند که باید بدیهی باشد: حق یادگیری.»
پیتر ماتیاس گده، رئیس هیئت داوران و عضو کمیته آلمانی یونیسف، نیز گفت: «در تصویر الیز بلانشار از هاجره، مفهومی که اغلب انتزاعی است، کاملاً عینی میشود: کرامت انسانی. این عکس سرشار از همدلی، احترام و نزدیکی است.»
او افزود: «عکسهای خوب در ذهن میمانند، بهویژه وقتی بدون هیاهو پیام خود را منتقل میکنند.»
داستان پشت عکس
این تصویر بهطور اتفاقی توسط الیز بلانشار، فتوژورنالیست فرانسوی، گرفته شده است. او در سال ۲۰۲۴ همراه با یک سازمان غیردولتی در افغانستان فعالیت میکرد و هاجره را در یک شفاخانه سیار ملاقات کرد. به گفته بلانشار، در منطقهای که این دختر زندگی میکند، خدمات صحی دائمی وجود ندارد.
بلانشار تصمیم گرفت هاجره را تا خانه همراهی کند تا زندگی روزمره او را ثبت کند. او میگوید: «ما زیاد درباره کارهایی که زنان و دختران اجازه انجامش را ندارند صحبت میکنیم، اما من میخواستم نشان بدهم زندگی آنها چگونه جریان دارد؛ چون آنها هنوز زندگی میکنند.»
این عکاس فرانسوی هفت سال در افغانستان کار کرده و با رسانههایی مانند گاردین و نیویارک تایمز همکاری داشته است.
به گفته او، پس از آوردن آب و آمادهکردن غذا، هاجره وسایل مکتبش را بیرون آورد: «آنقدر غرق درس خواندن بود که دیگر به من توجهی نداشت.»
بلانشار میگوید این صحنه در عین زیبایی، تلخ هم بود، زیرا هاجره میداند که احتمالاً بهجای ادامه تحصیل، با ازدواج زودهنگام، فرزندآوری و کار در مزرعه روبهرو خواهد شد. با این حال، به گفته او، «هاجره از یاد گرفتن لذت میبرد.»
هاجره هنوز نمیداند که تصویرش بهعنوان عکس سال یونیسف انتخاب شده است. خانواده او به اینترنت دسترسی ندارند. الیز بلانشار میگوید: «بهمحض اینکه دوباره به افغانستان برگردم، حتماً کاری میکنم که او از این موضوع باخبر شود.»
الیز بلانشار اکنون در کشورهایی مانند میانمار و اوکراین نیز کار میکند، اما میگوید بازگشت به افغانستان برایش مهم است. او توضیح داد: «حتی اگر خبری در صدر رسانهها نباشد، ثبت آنچه در افغانستان میگذرد ضروری است؛ بهویژه اکنون که با کاهش کمکهای امریکا، کمکهای بشردوستانه بهشدت کم شده است.»
بر اساس برآورد یونیسف، در سال ۲۰۲۶ حدود ۲۱٫۹ میلیون نفر در افغانستان، از جمله ۱۱٫۶ میلیون کودک، به کمکهای بشردوستانه نیاز خواهند داشت. زنان، کودکان و گروههای بهحاشیهراندهشده بیش از دیگران در معرض خطر قرار دارند.