د افغانستان د فوټسال ملي لوبډلې د چک جمهوریت له لوبډلې سره خپله سیالي مساوي پای ته ورسوله
د ۲۰۲۳ز کال د فوټسال د لویو وچو جام په سیالیو کې نن دوشنبه افغانستان خپله لومړۍ لوبه د چک جمهوریت له لوبډلې سره څلور د څلور پر وړاندې مساوي پای ته ورسوله.
د ۲۰۲۳ز کال د فوټسال د لویو وچو جام په سیالیو کې نن دوشنبه افغانستان خپله لومړۍ لوبه د چک جمهوریت له لوبډلې سره څلور د څلور پر وړاندې مساوي پای ته ورسوله.
د افغانستان د فوټبال فدارسیون وايي چې د لویو وچو جام په سیالیو کې د افغانستان لومړۍ سیالي د تایلېنډ په بنکاک کې وشوه او دواړو لوبډلو د څلور- څلور ګولونو په وهلو سره لوبه مساوي کړه.
یاد فدارسیون زیاتوي چې افغانستان به د ب ګروپ دویمه سیالي له موزمبیق سره وکړي.
د یادونې وړ ده چې څو ورځې مخکې د افغانستان د فوټسال ملي لوبډلې د مرکزي اسیا په اتلولیو کې دویم مقام ګټلی و او د دغه فدراسیون د چارواکو په وینا چې تمه لري په دغه جام کې هم غوره مقام خپل کړي.
د افغانستان مرکزي بانک (د افغانستان بانک) د یوسایډ(USAID) په ملاتړ په یوه څارنه او ارزونه کې پاتې راغلی او تر دا مهاله یې د امریکا له خوا د کنګل شویو پېسو د یوې برخې د خلاصون شرایط نه دی پوره کړي.
د امریکا د خزانې وزارت چارواکي وايي؛ چې د افغانستان بانک باید د کنګل شویو شتمنیو له خلاصون وړاندې وښيي چې په مکمل ډول له سیاسي نفوذ او لاسوهنې پاک دی.
له دې وړاندې د امریکا د استازو جرګې د (NDA) طرحه تصویب کړې وه چې له مخې به یې د کانګرس له اجازې پرته پر طالبانو د بندیزونو کمول منع وي. په دې موضوع اوس د امریکا په سنا مجلس کې هم بحثونه روان دي.
د یادونې وړ ده چې د جمهوري دولت له سقوط وروسته د افغانستان نېږدې لس ملیارده ډالره شتمني د امریکا له خوا کنګل شوې چې افغانان ورته لاسرسی نه لري.
طالبانو ویلي، د هرات ولایت په غوریان ولسوالۍ کې یې د اوسپنې د څلورو کانونو او د غور ولایت په تولک ولسوالۍ کې د سرپو کان د کېندلو چارې ایراني، ترکي، برېټانوي او افغاني شرکتونو ته سپارلي دي.
تر دې وړاندې د افغانستان پخواني ولسمشر اشرف غني ویلي وو، چې طالبانو د افغانستان کانونه لیلام کړي دي.
د دوشنبې په ورځ (د زمري په ۱۶مه) د طالبانو د ریاست الوزرا د اقتصادي دفتر په یوې خپرې شوې خبرپاڼه کې راغلي چې، په هرات او غور ولایتونو کې د اوسپنې او سرپو کانونو د کېندلو او پروسس پروژې ګټونکي اعلان شوي دي.
خبرپاڼه زیاتوي، چې په غوریان ولسوالۍ کې د اوسپنې کان د لومړي بلاک تړون د «وطن درخشان» په نوم یوه ایراني شرکت ته سپارل شوی دی.
په خبرپاڼه کې دا هم راغلي، چې په غوریان ولسوالۍ کې د اوسپنې د کان دویم بلاک تړون سهیل شارق میانه، دره نور افغاني شرکتونو او اوپکول ترکي شرکت ته ورکړل شوی دی.
دغه راز د دې کان درېيم بلاک تړون د "شمش ملي" په نوم يوې کمپنۍ ته سپارل شوى، چې ونډه وال يې برېټانوي "اډ ریسورس۳۵" او "جي بي اېم" شرکتونه دي.
د دغه کان څلورم بلاک تړون د باختر فولاد شرکت سره لاسلیک شوی، چې ونډه وال يې سپاهان او پارسیان ايراني شرکتونه دي.
د ملا برادر له دفتره په خپرې شوې خبرپاڼه کې دا هم ویل شوي، چې په غور ولایت کې د سرپو کان یو بلاک افغاني شرکت ته ورکړل شوی.
دغه دفتر ادعا کړې، چې د دغو کانونو عاید به د عامه ګټو په پروژو ولګول شي او ډېره برخه به یې د کورنۍ برېښنا تولید ته ځانګړې شي.
تر دې وړاندې د افغانستان د کانونو په اړه د طالبانو هڅې په کور دننه پراخې نیوکې راپارولې دي.
د افغانستان پخواني ولسمشر محمد اشرف غني د لوی اختر په مناسبت په خپل پیغام کې، طالبان د افغانستان د کانونو پر "لوټلو" تورن کړي و.
په افغانستان کې د طالبانو مشر ملا هېبت الله د پاکستان په ګډون له افغان خاورې د باندې هر ډول بریدونه «حرام» بللي او هغه يې له اسلامي احکامو سر غړاوی یاد کړی دی. تر دې وړاندې ملا یعقوب خپلو جنګیالو ته ويلي و، چې له افغانستانه بهره جهاد نشته.
په اسلام اباد کې یوې معتبرې رسمي سرچینې افغانستان انټرنشنل ته ویلي، د طالبانو لوړپوړو مشرانو د هېبت الله "حکم" یا فرمان پاکستاني چارواکو ته د وروستیو دوه اړخیزو خبرو اترو پر مهال رسولی، چې په دې توګه هغوی ته د طالبانو دا هوډ څرګند کړ چې، «هیچا ته اجازه نه ورکوي د افغانستان له خاورې نورو هېوادونو ته ګواښ پېښ کړي.»
سرچينې وايي، دا پیغام ځکه له کابله ډاګیز نه شو چې په کور د ننه غبرګونونه را و نه پاروي.
دا موضوع تېره میاشت په کابل کې د افغان طالبانو او پاکستاني پلاوي تر منځ یاده شوې وه، د افغانستان لپاره د پاکستان د ځانګړي استازي اصف دراني چې د یوه پلاوي مشري يې کوله، په پلازمېنه کابل کې يې د طالبانو د بهرنیو چارو له وزیر امیرخان متقي او د کورنیو چارو له وزیر سراج الدین حقاني سره په درې اړخیزه ناسته کې شاربلې وه.
د طالبانو د دفاع وزیر له څرګندونو چې په جلال اباد کې یې خپلو جنګیالیو ته کولې داسې انګېرل کېږي، چې د خپل مشر ملا هبېت الله پيغام يې په یوه بله بڼه ور ورساوه.
کابل ته د پاکستاني پلاوي سفر داسې مهال وشو، چې د دغه هېواد پر امنیتي ځواکونو او ملکي وګړو باندې ځانمرګي او ډله ییز وسلوال بریدونه زیات شوي و، چې د ډېری بریدونو مسوولیت د پاکستاني طالبانو ډلې يا ټي ټي پي په غاړه اخیسته.
پاکستاني امنيتي چارواکو ویلي، ډېر داسې اسناد په لاس ورغلي چې په تېر کې د پاکستان پولو ته نږدې کوم بریدونه شوي او مسوليت يې هم د ټي ټي پي ډلې منلی و له افغانستانه پلان شوي وو؛ خو پاکستاني چارواکي دا دعوه هم کوي چې پاکستاني طالبان په افغانستان کې خوندي ځایونه لري.
کابل ته د پاکستان د تللي پلاوي له معلوماتو باخبر یوه جګپوړي چارواکي افغانستان انټرنشنل ته ویلي، چې په افغانستان کې د پاکستاني طالبانو د پټنځایونو او فعالیتونو په اړه لاسوندونه وړاندې شوي.
دغه چارواکي چې نه يې غوښتل نوم او موقف يې څرګند شي ویلي، چې د طالبانوکوربنو چارواکو، ورغلي پاکستاني پلاوي ته ويلي چې: «د شیخ هېبت الله فرمان ټولې هغه ډلې تړلي چې له ده سره يې بیعت کړی او د هغه حکم دا دی چې پر پاکستان برید حرام دی.»
پاکستاني لوري پر افغان طالبانو غږ کړی، چې د پاکستاني طالبانو او د هغوی له افغان ملاتړو دې پرده پورته کړي که داسې و نه شي دا به د دواړو هېوادونو اړیکې خړې پړې کړي.
د پاکستاني طالبانو تحریک «ټي ټي پي» په یوه بیان کې ویلي دي: « د دغه هېواد چارواکو له يوې قومي جرګې څخه په ګټې اخیستو، د خپل ناکام سیاست د توجیه کولو لپاره د ناامنۍ ټول مسوولیت پر افغان طالبانو اچولی دی.»
تېره اوونۍ د خيبر پښتونخوا په باجوړ کې د جمعيت علمای اسلام ګوند د پلویانو په جوړه شوې غونډې تر ځانمرګي برید وروسته د دغه ګوند مشر مولانا فضل الرحمان یوه قومي جرګه وربللې وه چې د پاکستان د ځینو نورو ګوندونو مشرانو هم پکې ګډون درلود.
د پاکستاني طالبانو ویاند محمد خراساني د جمعیت علمای اسلام د مشر مولانا فضل الرحمان د هغو څرګندونو په غبرګون کې چې په دغه قومي جرګه کې یې کړې وې چې «ترهګر له افغانستانه پاکستان ته راځي» وايي، چارواکي له مسووليته تښتي او د ده په خبره په امنيتي برخه کې خپلې نیمګړتیاوې پر نورو ور تپي.
دغې قومي جرګې ته د سویلي پښتونخوا قامي سیاستوال محمودخان اڅکزی هم ورغلی و.
پاکستاني طالبانو وړاندې لیکلي دي: «دا قومي جرګه د همدې لپاره جوړه شوې وه، چې چارواکي پکې خپلې ناکامې پالیسۍ پټې کړي او د مسووليت ګوته نورو ته ونیسي.»
د پاکستاني طالبانو په دغه بیان کې راغلي، چې له تېر کال راهیسې د پاکستان حکومت قبایلي سیمې په یوه او بل نامه تورنوي او هلته د دوی په خبره بیا د ګډوډیو رامنځته کېدو لارې جوړیږي.
د پاکستاني طالبانو ویاند یو ځل بیا ټینګار کړی، چې دوی د تېر په څېر دا ډول ادعاوې په کلکه ردوي.
په افغانستان کې د جمهوريت تر پر ځېدو وروسته طالبان هلته د چارو واګې په لاس کې لري او په ورته وخت کې په پاکستان کې د امنيتي سرتېرو په وړاندې د بریدونو په شمېر کې ډېروالی راغلی، چې پاکستانی حکومت يې د پړې ګوته په افغانستان کې طالبانو ته نیسي؛ خو هغوی دا ډول څرګندونې تل رد کړي دي.
د طالبانو تر کنټرول لاندې د افغانستان د سرې میاشتې ټولنې مرستیال ملا نورالدین ترابي په دوحه کې د افغانستان لپاره د برېټانیا د سفیر رابرټ ډېکسن سره لیدلي او د رواني ناروغانو او په زړه سوري اخته ماشومانو په درملنه کې د همکارۍ غوښتنه کړې ده.
د سرې میاشتې ټولنې په خپلې یوې خپرې شوې خبرپاڼه کې لیکلي، چې د افغانستان لپاره د برېټانیا سفارت په دې برخه کې د همکارۍ ژمنه کړې.
دغې ټولنې د ۱۴۰۱ کال د کب په میاشت کې اعلان وکړ، چې د زړه په سوري اخته ۲۴ زره او۷۴۳ ماشومان یې په نوملړ کې ثبت کړي دي.
د طالبانو تر کنټرول لاندې سرې میاشتې ویلي، چې د زړه په سوري د اخته ماشومانو یو څه درملنه یې کړې، خو هره ورځ د ناروغانو شمېر مخ پر ډېرېدو دی.
د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته او د دغې ډلې لخوا پر ښځو د لګېدلو کاري بندیزونو له امله، افغانستان د روغتیا او ټکنالوجۍ په برخو کې د تجهیزاتو او کاري ځواک له کمښت سره مخامخ دی.
