طالبانو په پنجشیر کې د زمردو د کان کیندنې چارې پیل کړې

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبري اژانس د طالبانو د پنجشیر د والي په حواله وايي، چې د دغه کان کېندنه به په حصه اول ولسوالۍ کې له درېیو تر څلور زره مترو په لوړوالي پيل شي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبري اژانس د طالبانو د پنجشیر د والي په حواله وايي، چې د دغه کان کېندنه به په حصه اول ولسوالۍ کې له درېیو تر څلور زره مترو په لوړوالي پيل شي.
سرچینه د پنجشېر ولايت د کانونو او پټروليم د رییس مولوي محمد قاسم اميري په حواله زیاتوي؛ د پنجشېر د زمردو کان د غرونو په منځ، د سفيد چهره او حصه اول په ولسواليو کې پروت دی او کان کیندونکي دې سیمو ته پلي تګ راتګ کوي.
هغه زياته کړې؛ د کان کیندې چارې یې اوس مهال له سیمه ییزو کان کیندونکو سره پیل کړي، چې له کوچنيو برقي وسايلو څخه پکې کار اخلي.
د پنجشېر زمردو د کيفيت له پلوه د نړۍ د زمردو په لړ کې لومړى مقام لري او د کرسټالي بڼې، روڼتیا، د تخریب نشتوالي او داسې نورو ځانګړو خصوصیاتو په لرلو سره د دې ولایت د نادرو زمردو څخه ګنل کیږي.
د یادونې وړ ده، چې طالبان واک ته له رسېدو وروسته د عوایدو د اصلي سرچینې په توګه د معدنونو کېندنه پیل کړې ده.


د انډونیزیا د بهرنیو چارو وزیره وايي؛ د دغه هېواد ولسمشر جوکو ویدودو او د اسلامي همکاریو د سازمان سرمنشي حسین ابراهیم طه په جاکارتا کې لیدلي او د نورو مسایلو تر څنګ یې په افغانستان کې د نجونو د ښوونځیو د پرانیستل کېدو په خبره ټینګار کړی دی.
د انډونیزیا د بهرنیو چارو وزیري رنتو مرسودي پر ټویټر (ایکس) لیکلي، چې ولسمشر ویدودو او ابراهیم طه په افغانستان کې د افغان مېرمنو او نجونو د کار او زده کړو پر حقونو خبرې کړي او ټینګار یې کړی چې جونو ښوونځي باید پرانیستل شي.
نوموړې زیاتوي چې دواړو مشرانو په افغانستان کې د روان بشري وضعیت، د بشري مرستو پر رسولو او څرنګوالي هم خبرې کړي دي.
د انډونیزیا ولسمشر او د اسلامي همکاریو د سازمان سرمنشي دا خبرې په داسې مهال کوي، چې طالبانو په وار – وار ویلي؛ د ښځو د زده کړو او کار مساله د افغانستان داخلي مساله ده او نړۍوال پکې د مداخلې حق نه لري.
د یادونې وړ ده، چې واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته په افغانستان کې د نجونو له شپږم ټولګي پورته زده کړې ځنډولي او په رسمي دفاترو کې د ښځو پر کار بندیز لګېدلی دی.

پخواني ولسمشر حامد کرزي له یو شمېر خبریالانو سره په لیدنه کې ویلي؛ په افغانستان کې د دایمي سولې او ثبات د ټینګښت لپاره ملي ډیالوګ ضرور دی.
حامد کرزي نن سه شنبه ( اسد ۱۷ مه ) په يو ټوییټ کې لیکلي، چې په کابل کې یې د یو شمېر افغان خبریالانو سره د لیدنې پرمهال ویلي؛ د نجونو ښوونځي او پوهنتونونه باید پرانیستل شي.
کرزي همداراز ټینګار کړی، چې په افغانستان باید کې میرمنو ته د کار اجازه ورکړل شي.
که څه هم په دغه ټویټ کې پخواني ولسمشر کرزي د طالبانو نوم نه دی اخیستی، خو دغې ډلې واک ته له رسېدو سره د نجونو پرمخ له شپږم ټولکې پورته ښوونځي او پوهنتونونه وتړل او له کور څخه بیرون یې مېرمنې له کار کولو څخه منع کړې.
له دې وړاندې پخواني ولسمشر محمد اشرف غني هم ویلي وو، چې استبدادي نظامونه دوام نه کوي او د افغانستان د موجوده ستونزو د حل لپاره باید ملي ډیالوګ پیل شي.
طالبانو له دې وړاندې د افغانستان له ټولو سیاسي مشرانو غوښتي وو، چې د عمومي بښنې څخه په ګټې اخیستنې؛ د یو فرد په توګه کولی شي چې په افغانستان کې د دوی تر واک لاندې ژوند وکړي.
دا په داسې حال کې ده چې نړۍ په افغانستان کې د یوه ټولشموله حکومت د جوړېدو غوښتنه کوي، خو په ظاهره داسې معلومیږي چې طالبان د دغه غوښتنې منلو ته تیار نه دي.
د یادونې وړ ده چې د طالبانو مشر ملا هبت الله په خپل یو غږیز پېغام کې ویلي وو، چې که چېرې اټوم بم هم پرې وکارول شي؛ دوی د نړۍ فرمایشات نه مني.

د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د بندیزونو سربېره؛ د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال ملا برادر نن سې شنبه (د زمري ۱۷مه) په لومړي ځل له یو شمېر افغان سوداګرو سره یو ځای ترکیې ته لاړ.
دا د طالبانو د ریاست الوزرا د اقتصادي مرستیال لومړنی سفر دی، چې واک ته له رسېدو وروسته یې د ترکیې هېواد ته کوي.
نوموړي د واک ته له رسېدو وړاندې پاکستان، چین، روسیه، ایران او قطر هېوادونو ته پټ او ښکاره سفرونه کړي وو.
د طالبانو د ریاست الوزرا د اقتصادي چارو د مرستیال دفتر په یوې خپرې کړې خبرپاڼې کې ویلي، چې ملا برادر به په دغه رسمي سفر کې له یو شمېر ترکي چارواکو سره وګوري.
خپرپاڼه زیاتوي چې نوموړی به له یو شمېر افغان پانګولو سره په افغانستان کې د پانګونې د تشویق په موخه وګوري او هلته به په جوړېدونکي کنفرانس کې برخه واخلي.
تر اوسه د ترکیې هېواد په رسمي ډول د دغه سفر په اړه څه نه دي ویلي او نه هم دا روښانه ده چې یاد سفر د ترکیې هېواد په رسمي بلنه شوی او که نه؟
نوموړی دا سفر په داسې مهال کوي، چې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا له خوا د طالبانو پر یو شمېر مشرانو د سفر بندیزونه لګېدلي دي او طالبانو په وار - وار د دغو بندیزونو د لېرې کولو غوښتنه کړې ده.

د قطر د بهرنیو چارو په وزارت کې د نړۍوالو همکاریو لپاره د دولت وزیرې لولو بنت راشد الخاطر د دوشنبې په ورځ (د زمري ۱۶مه) په دې هیواد کې د کډوالۍ د نړۍوال سازمان له مشر ایمان ارکات سره وکتل.
د قطر خبري اژانس د راپور له مخې؛ په دې کتنه کې د قطر دولت او د کډوالۍ د نړۍوال سازمان تر منځ د همکاریو او له هغې څخه د ملاتړ او پراختیا پر لارو چارو بحث شوی.
راپور زیاتوي چې د دواړو لورو تر منځ د افغان کډوالو او د کډوالۍ د ستونزو په اړه هم خبري شوي.
همداراز هغوی په یاده برخه کې د نړۍوال تخصص د رامنځته کولو او شریک هدف د ټاکلو پر لارو چارو هم خبرې کړي دي.
د قطر د بهرنیو چارو وزارت د نړۍوالو همکاریو په چارو کې د دولت وزیرې د افغان اتباعو د ویستلو په بهیر کې د کډوالۍ د نړۍوال سازمان له کړنو ستاینه کړې ده.
د یادونې وړ ده چې د ۲۰۲۱ ل کال د اګسټ له پنځلسمې نېټې راپه دېخوا قطر له نړۍوالې ټولنې سره د افغانانو په راویستلو کې همکار دولت په توګه پاتې شوی.

د کندهار سپین بولدک ولسوالۍ د صرافانو اتحادې مشر وايي؛ تېره ورځ د یو صراف "محمد رحیم" د وژل کېدو په غبرګون يې د صرافۍ مارکیټونه تړلي دي.
تېره ورځ دوشنبه ( اسد ۱۶ مه ) مازیګر د کندهار سپین بولدک ولسوالۍ په بازار کې د صرافۍ مارکیټ دننه یو صراف "محمد رحیم" نامعلومو کسانو په ډزو وواژه.
راپورونه وايي وسلوالو غلو غوښتل، چې له "محمد رحیم" څخه پېسې وتښتوي چې د صراف له غبرګون سره مخ شوي او په پایله کې یې نوموړی وژل شوی دی.
د سپین بولدک د صرافانو د اتحادیې مشر قندا اغا نن سه شنبې ( اسد ۱۷ مه ) افغانستان انټرنشنل ته وویل؛ چې دوی له طالبانو غواړي د صرافانو امنیت خوندي کړي او د وروستۍ پېښې قاتلین دې ونیسي .
د طالبانو د کندهار د امنیې قومندانۍ مسوولان بیا وايي؛ د پېښې په اړه څېړنې کوي او د قاتلینو د نیولو هڅې روانې دي.
که څه هم طالبان ادعا کوي چې په ټول افغانستان کې امنیت تامین دی، خو بیا هم په کابل او ولایاتو کې یو شمیر افغان سوداګر او صرافان له ناامنیو شکایت کوي او وخت ناوخت ورته پېښې رامنځته کیږي.
د یادونې وړ ده؛ د کندهار سپین بولدک ولسوالۍ ډېورنډکرښې سره پوله لري چې د پاکستان او افغانستان ترمنځه د سوداګرۍ مرکز بلل کیږي.