یوناما وايي، په پلخمري کې د امام زمان جومات کې د ځانمرګي برید په اړه څېړنې کوي

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو دفتر یوناما د پلخمري ښار په امام زمان جومات کې د چاودنې له امله خواشیني څرګنده کړې ده. دغه دفتر وايي، د پېښې د څرنګوالي په اړه څېړنې کوي.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو دفتر یوناما د پلخمري ښار په امام زمان جومات کې د چاودنې له امله خواشیني څرګنده کړې ده. دغه دفتر وايي، د پېښې د څرنګوالي په اړه څېړنې کوي.
دغه پېښه د جمعې په ورځ -د تلې په ۲۱ مه- د بغلان ولايت د مرکز پلخمري ښار د دويمې ناحيې اړوند د شيعه ګانو په جومات کې شوې ده.
طالبان وايي، په دغه ځانمرګي برید کې اووه کسان وژل شوي او ۱۵ نور ټپیان دي.
ورته وخت کې له پلخمري ښار څخه ځايي سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي، چې په دې چاودنه کې د مرګ ژوبلې کچه تر هغه لوړه ده، چې طالبان یې وايي.
طالبان وايي، امنیتي او کشفي ځواکونه یې د پلټنو لپاره سیمې ته تللي دي.
تر اوسه کوم کس یا ډلې د دغه ځانمرګي برید مسوولیت نه دی منلی.
د افغانستان پخواني ولسمشر حامد کرزي دغه چاودنه په کلکه غندلې او دا کار یې د اسلامي او بشري اصولو او ارزښتونو خلاف عمل بللی دی.


د پاکستان ټاکنو کمېسون د دغه هېواد د پخواني ولسمشر پروېز مشرف له خوا جوړ شوی ګوند ال پاکستان مسلم لیګ د ګوندونو له لېست وباسه او ټاکنیز نشان یې هم ترې واخیست. د ټاکنو کمسیون درې کسیز پلاوي د جمعې په ورځ په خپله پرېکړه کې ویلي، چې دا سیاسي ګوند نور وجود نه لري.
د کمېسون په ۱۴ مخیز لیک کې ویل شوي چې ال پاکستان مسلم لیګ اوس نه کوم مسوول لري او تېرو څلورو کلونو کې یې د خپلې شتمنۍ په هکله هم له دوی سره مالومات شریک کړي نه دي.
د ټاکنو کمېسون د پرېکړې له مخې همدې نیمګړتیاوو ته په پام دا ګوند د سیاسي ګوندونو له فهرست لرې کړل شوی، شاهین ټاکنیزه نښه ترې اخیستل شوې او راتلونکو ټاکنو کې ګډون هم نشي کولی.
د پاکستان پخواني ولسمشر او د پوځ لوی درستیز پروېز مشرف پر ۲۰۱۰ کال دا ګوند جوړ کړی و.
پروېز مشرف ۱۹۹۹ز کال د اکتوبر پر ۱۲ د کودتا له لارې د نواز شریف په مشرۍ ولسي حکومت ختم او ځان یې د دغه هېواد مشر کړ.
نوموړي په ۲۰۰۲ کې د ټولپوښتنې له لارې ځان د پنځو کلونو لپاره د پاکستان ولسمشر کړ، وروسته یې پر ۲۰۰۷ کال هم د پارلمان له لارې ورته هڅه وکړه، خو عدالت یې خنډ شو.
پروېز مشرف د سیاسي ګوند تر جوړولو وروسته له مختلفو تورونو سره مخ و او د روان کال په فبرورۍ کې په دوبۍ کې مړ او پاکستان ته ولېږدول شو.

رویټرز د دوو باخبره سرچینو په حواله لیکلي، چې سعودي عربستان له اسراییل سره د اړیکو د عادي کولو لپاره خبرې اترې ځنډولې دي. دا پرمختیا ښیي چې د اسراییل او حماس ترمنځ د جګړې له زیاتیدو وروسته سعودي عربستان د خپل بهرني سیاست لومړیتوبونه بدل کړي دي.
د اسراییل او حماس ترمنځ د شخړو زیاتوالي سعودي عربستان اړ کړی چې د ایران له اسلامي جمهوریت سره تعامل وکړي.
د سعودي ولیعهد شهزاده محمد بن سلمان د نښتو له پراخیدو وروسته د ایران له ولسمشر ابراهیم رییسي سره ټلیفوني خبرې وکړې.
دا ټلیفوني اړیکه په داسې حال کې نیول شوې، چې ریاض هڅه کوي په سیمه کې د تاوتریخوالي د زیاتیدو مخه ونیسي.
دوو باخبره سرچینو رویټرز خبري اژانس ته ویلي، د امریکا په ملاتړ له اسراییل سره د سعودي عربستان د اړیکو د عادي کولو خبرې به وځنډېږي.
د اکټوبر په اوومه د حماس له خوا پر اسراییل له برید مخکې، د سعودي عربستان او اسراییلي مشرانو ویلي وو پر داسې هوکړه کار کوي چې منځنی ختیځ بدلولی شي.
په تېرو څو ورځو کې په غزه تړانګه کې د فلسطيني ملکي وګړو د وژل کېدو د انځورونو خپرېدو په بېلابېلو هېوادونو کې مسلمانان غوسه کړي دي.
یوې باخبرې سرچینې رویټرز خبري اژانس ته ویلي، چې دا مهال د خبرو دوام ممکن نه دی. د دغې سرچينې په وينا، د خبرو اترو پر مهال بايد د فلسطين مسله د خبرو لومړيتوب وي.
رویټرز خبري اژانس لیکلي چې د سعودي عربستان حکومت تر اوسه په رسمي توګه له اسراییل سره د خبرو اترو په اړه د دې رسنۍ پوښتنو ته ځواب نه دی ویلی.

د پاکستان لومړي وزیر د دغه هېواد له مخالفې وسلوالې ډلې تحریک طالبان پاکستان سره د حکومت د خبرو اوازې رد کړې. انوارالحق کاکړ د جمعې په ورځ په پېښور کې وویل: «د حکومت ضد وسلوالو سره خبرې نه کېږي او په هره بیه چې وي د حکومت حاکمیت به برقرارېږي.»
ښاغلي کاکړ رسنیو ته دا هم وویل، چې «د هېواد پر امنیت به له هیچا سره سودا ونه کړي او د حکومت ضد ټول عناصر به له هېواد وشړي.»
هغه دا هم ویلي چې د پاکستانۍ ټولنې ټول پاړکي له ترهګرۍ بد اغېز من شوي دي.
د طالبانو حکومت په منځګړتوب پاکستان او ټي ټي پي د ۲۰۲۲ کال په مۍ میاشت کې خبرې درلودې چې بې نتیجې پای ته ورسېدې.
له هغه راهیسې په پاکستان کې بریدونه هم ډېر شوي دي او اسلام اباد د طالبانو پر حکومت تور لګوي چې ټي ټي پي ته یې په افغانستان کې پنا ور کړې ده.
خو طالبان دا تورونه ردوي.
پاکستاني چارواکي افغانان هم په دې بریدونو کې ښکېل بولي او په دغه هېواد کې یې بې قانونه افغان کډوالو ته د اکتوبر میاشتې وروستۍ نېټه د وتلو لپاره ټاکلې ده.
که څه هم په پاکستان کې سیاستوال او نړیوالې ادارې له پاکستان غواړي چې دا پرېکړه بېرته واخلي، خو انوارالحق کاکړ وايي، دا پرېکړه پر خپل ځای ده او افغان کډوال به خپل هېواد ته ستنېږي.

د بغلان لپاره د طالبانو امنیه قومانداني وايي، د دغه ولایت د مرکز پلخمري ښار په امام زمان جومات کې د ځانمرګي برید له امله اووه کسان وژل شوي او ۱۵ نور ټپیان دي. امنیه قوماندانۍ په اعلامیه کې ویلي: «دغه ځانمرګی برید د جمعې د لمانځه پر مهال د اهل تشیع وروڼو په جومات کې شوی دی.»
طالبان وايي، امنیتي او کشفي ځواکونه یې د پلټنو لپاره سیمې ته تللي دي.
تر اوسه کوم کس یا ډلې د دغه ځانمرګي برید مسوولیت نه دی منلی.
دغه پېښه د جمعې په ورځ -د تلې په ۲۱ مه- د بغلان ولايت د مرکز پلخمري ښار د دويمې ناحيې اړوند د شيعه ګانو په جومات کې رامنځته شوې ده.
افغانستان انټرنشنل ته له دغه جومات رسېدلې ویدیوګانې او انځورونه د یو شمېر لمونځ کوونکو جسدونه ښيي.
ورته وخت کې له پلخمري ښار څخه ځايي سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي، چې په دې چاودنه کې د مرګ ژوبلې کچه لوړه ده، خو طالبان یې په اړه راپور نه ورکوي.
دغو سرچینو د تلفاتو شمېر تر شلو زیات ښودلی.
د طالبانو يوه چارواكي ویلي، چې د پېښې يو شمېر ټپيان یې د درملنې لپاره كندز ولايت ته لېږدولي چې د ځينو روغتيايي حالت د اندېښنې وړ دى.
په افغانستان کې د هزاره ګانو او د اهل تشییع مذهبي ځایونه او عامه مرکزونه په وروستیو کلونو کې د خونړیو چاودنو هدف ګرځېدلي دي.
دا بریدونه په تیرو دوو کلونو کې په افغانستان کې د طالبانو له بیا واکمنۍ سره لا هم دوام لري او د ځینو دغو بریدونو مسوولیت داعش ډلې په غاړه اخیستی دی.

د سپینې ماڼۍ ملي امنیت ویاند جان کربي د جمعې په ورځ - د تلې په ۲۱مه- وویل، چې د اسراییل له خوا د غزې په شمال کې له یو میلیون څخه زیاتو ملکي وګړو څخه دا غوښتنه، چې په ۲۴ ساعتونو کې دې له سیمې ووځي «ناشونی کار» دی.
د رویټرز په حواله، جان کربي له ایم ایس این بي سي سره په مرکه کې ویلي: «په دومره لنډ وخت کې دا زیات شمېر دی چې له سیمې دې ووځي».
هغه زیاته کړه: « موږ په دې پوهیږو چې دوی د څه شي هڅه کوي او ولې یې کوي. دوی غواړي چې له خپل هدف «حماس» څخه ملکي وګړي جلا کړي»
نوموړي وویل، چې د متحده ایالاتو او د مصر چارواکي له اسراییل سره په دې کار کوي چې په غزه کې ملکي وکړو ته -چې د ځمکې پر سر ترټولو د ګڼه ګوڼې سیمه ده او د ۲.۳ میلیونو کسانو کور دی- د خوندي تګ راتګ لارې چارې برابرې کړي.
سپینه ماڼۍ دا څرګندونې په داسې حال کوي، چې د اسراییل د دفاع وزارت ملګرو ملتونو ته خبرداری ورکړی، چې د غزې په شمال کې مېشت یو مېلیون او سل زره کسان باید په ۲۴ ساعتونو کې له دغې سیمې سویلي سیمو ته ووځي.
د حماس چارواکو د غزې له شمالي سیمو څخه د شاوخوا ۱.۱ مېلیونو خلکو د اېستلو په اړه د اسراییل خبرداری یوه «رواني جګړه» بللې او د دې سیمې له اوسېدونکو یې غوښتي، چې ورته پاملرنه ونه کړي.
جان کربي وروسته په سي اېن اېن کې وویل: «څرګنده ده،چې موږ نه غواړو ملکي وګړي زیانمن شي. موږ له غزې څخه د خوندي وتلو ملاتړ کوو، او په دې کې د خلکو وړتیا هم شامله ده چې له سیمې په خوندي توګه ووځي».
کربي فلسطیناینو ته په اشارې سره وویل: « فلسطینیان هم قربانیان دي. هغوی دا هر څه نه دي غوښتي. هغوی حماس ته نه دي ویلي چې پر اسراییل دې برید وکړي».
کربي وویل، چې هغه د حماس دا ادعا نه شي تاییدولی، چې په تیرو ۲۴ ساعتونو کې پر غزې د اسراییل په بریدونو کې ۱۳ تنه بندیان وژل شوي دي.
ملګرو ملتونو هم تر دې وړاندې ویلي و، چې دا ډول بې ځایه کېدل له «ناوړه بشري پایلو» پرته امکان نه لري.
تر دې مخکې د ملګرو ملتونو ویاند سټیفن دوجاریک یادونه کړې وه:« د شمالي غزې د وتلو لپاره د اسراییل په حکم کې د ملګرو ملتونو ټول کارکوونکي او هغه کسان شامل دي، چې د سازمان په ودانیو کې یې پناه اخیستې ده».
په تېره یوه اوونۍ کې اسراییل پر غزه تړانګه تر ټولو سخت بریدونه کړي دي.
د اسراييل پوځ د پنجشنبې په ورځ (د تلې ۲۰مه) اعلان وکړ، چې پر غزې د ځمکني بريد لپاره چمتووالی نيسي؛ خو تر اوسه يې د دې کار پرېکړه نه ده کړې.
د اسراییل او حماس ترمنځ جګړه اوومې ورځې ته غځېدلې او لا هم روانه ده.