د هند د پلازمېنې ډیلي په بهوګل ښارګوټي کې د سید جمال الدین افغان ښوونځی د مالي ستونزو له امله وتړل شو. له کلونو راهیسې د دغه ښوونیز مرکز مالي ملاتړ د افغانستان حکومت کاوه، مګر د طالبانو له واک ته رسېدا وروسته دغه ښوونځی له مالي ستونزو سره مخ و او اوس په بشپړ ډول وتړل شو.
د جمهوري نظام له رانسکورېدو او د طالبانو واک ته په رسېدو سره دا ملاتړ بند شو.
په هند کې د افغانستان سفارت چې د دې مرستو په تنظیم کې یې مهم رول لاره هم له ملاتړه لاس په سر شوی.
هندي رسنیو په هند کې د افغان ټولنې مرستیال محمد قیس ملک زاده په حواله ویلي، چې دغه ښوونځی له بد اقتصادي ستونزو سره مخ و او نور یې نه شو کولی، چې فعالیت وکړي.
هغه زیاته کړه: «کله چې زموږ سفارت دلته خلاص و، زموږ له ښوونځي سره د هند د حکومت له خوا هم مرسته کېده؛ خو اوس هېڅ کوم ملاتړی نه شته، شپږ یا اوه میاشتې کیږي چې ښوونکو معاشونه نه دي اخیستي».
هغه وویل، چې د ستونزې د حل لپاره یې په هند کې د افغانستان سفارت څخه مرسته وغوښته؛ خو غږ یې چا وانه ورېد.
هغه تاکید وکړ، چې په افغان سفارت کې د فساد له امله ښوونځی له مالي ستونزو سره مخ شو.
نوموړي وویل: «د ښوونکو معاش ۲۵۰۰۰څخه زیات و، خو ښوونکو ته یې یوازې ۱۰۰۰۰ ورکولې. د ښوونځي کرایه ۱۱۰۰۰۰ وه، چې دوی له درېیو میاشتو نه وه ورکړې».
ملک زاده زیاته کړه، چې دوه ورځې وړاندې دوی مجبور شول، چې ښوونځی وتړي او د ښوونکو دندې هم وځنډوي.
هڅه مو وکړه، چې په دې اړه د طالبانو د حکومت نظر هم را واخلو خو د نظر په اخیستو ونه توانېدو.
د هند حکومت هم تر اوسه د دغه ښوونځي په اړه رسنیو ته څه نه دي ویلي.
د سید جمال الدین افغان ښوونځی له اوږدې مودې راهیسې د بهر مېشتو افغانانو لپاره د افغاني زده کړو یو ښوونیز مرکز و، له تړل کېدو سره یې نېږدې ۲۰۰ زده کوونکي له زده کړو بې برخې شول.
دا ښوونځی په ۱۹۹۴ لمریز کال کې د هند او افغانستان د حکومت په یوه ځانګړي تفاهم جوړ شو.
د ننګرهار د وچې میوې اتحادې سرچېنو ویلي، چې دغه مېرمنې د امربالمعروف له خوا له کاره منع شوې دي.
د ننګرهار د وچې میوې اتحادې یوې سرچینې نن سې شنبه (د تلې په ۲۴مه ) افغانستان انټرنشل ـ پښتو ته وویل چې طالبانو نن سهار هغه میرمنې له کاره منع کړې، چې له کلونه راهیسې د جلغوزو د غوټو د سپړلو په پروسه کې پر لاس مزدورۍ اخته وې.
دغو مېرمنو چې شمېر یې څلور سوه تنو ته رسیږي د خپلې کورنۍ د خراب اقتصادي وضعیت له امله لاس مزدوري کوله.
ځايي سرچینې وویل؛ یوه مېرمنه چې د خپل خاوند سره د جلغوزو د غوټو د سپړلو ځای ته د کار لپاره راغلې وه، طالب وسلوال یې مخنوی وکړ، چې میرمنې له دې وروسته نه شي کولی کار وکړي.
د ننګرهار له یو شمېر ولسوالیو څخه راټول شوي جلغوزي د جلال اباد ښار په څنډه کې د هډې فارم په نامه سیمه کې په يوه تش ډاګ اچول کېږي؛ څو غوټې يې د لمر په وسيله ښې وچې شي او جلغوزي په اسانۍ ترې را ویستل شي.
په دې سره سلګونه بېوزلو ښځو ته د کار موقع په لاس ورځي، چې د یو څو پیسو په پېدا کولو سره د ژمي لپاره د سون او خوراکي توکي برابر کړي.
ځايي سرچینې وايي؛ د طالبانو دا کار به د ګڼو بېوزلو ښځو ژوند لاپسې نور هم سخت کړي.
په ننګرهار کې طالبانو تر اوسه په رسمي ډول په دې اړه څه نه دي ویلي.
په افغانستان کې د طالبانو واک ته له رسېدو سره دغې ډلې د ښځو او نجونو له زده کړو او کار کولو څخه منع کړي دي.
د طالبانو دغه محدویتونو ډېری افغانان اړ کړي دي، چې له افغانستان څخه وځي او په بهرنیو هېوادونو د کډوالۍ ژوند ته مخ کړي.
په ورته وخت کې په پاکستان او ایران کې افغان کډوال له ګڼو ستونزو سره مخ دي، دواړو هېوادونو اعلان کړی، چې ناقانونه کډوال به وباسي او هېڅوک نه شي کولی، چې پرته له اسنادو په دغو هېوادونو کې ژوند وکړي.
