د قطر په منځګړتوب غزه کې د اوربند په لومړۍ ورځ حماس ۲۴ او اسراییل ۳۹ یرغمل کسان خوشي کړل. حماس د اسراییلیو میرمنو، ماشومانو او د تایلینډي فارم کارګرانو په ګډون ۲۴یرغمل خوشي کړل. قطر ویلي، د ۱۳ اسراییلیانو په بدل کې ۳۹ فلسطینۍ ښځې او ماشومان د اسراییل له زندانونو خوشي شوي دي.
سور صلیب نړیواله کمیټه وايي، د حماس له خوا یرغمل شوي کسان د دوی په همکارۍ له غزې بهر لیږدول شوي او د رفح په پوله کې مصري چارواکو ته سپارل شوي دي.
د رویټرز خبري اژانس په راپور کې راغلي، قطر چې د اوربند منځګړتوب یې کړی وایي چې ۱۳ اسراییلیان خوشي شوي، چې ځینې یې دوه ګونی تابعیت لري، لس تایلنډیان او یو فیلیپینی وکړی هم په دې کسانو کې شامل دی.
د منځني ختیځ لپاره د سور صلیب سیمه ییز مشر فابریزیو کاربوني وویل: "هغه ژور درد چې د کورنۍ غړو د خپلو عزیزانو څخه د جلاکیدو له امله لیدل د بیانولو وړ نه دي. موږ خوشحاله یو چې ځینې به له اوږده کړاو وروسته بیا سره یوځای شي."
اسرائیلو د یرغمل شوو اسرائیليانو نومونه خپاره کړي، چې په کې څلور ماشومان او د هغوی د کورنۍ څلور غړي او پنځه نورې د پوخ عمر میرمنې شاملې دي.
د اسرائیلي پوځ په یوه اعلامیه کې راغلي چې د خوشي شوو یرغمل کسانو لومړنۍ طبي ارزونې د دوی په خاوره کې شوې. دوی به د اسراییلروغتونونو ته د تګ په وخت کې د دفاعي ځکوانو د سرتیرو له خوا بدرګه او هلته به له خپلو کورنیو سره یوځای شي."
لومړي وزیر بنیامین نتانیاهو په یوه ثبت شوي ویډیویي پیغام کې ویلي: "موږ د خپلو یرغمل شویو د لومړۍ ډلې د بېرته ستنېدو بهیر بشپړ کړ، ماشومان، د هغوی میندې او نورې ښځې. هر یو په خپل ذات کې یوه نړۍ ده، خو زه دا ټینګار کوم چې موږ دې ته ژمن یو چې خپل ټول یرغمل بیرته راستانه کړو."
د اسراییلاو حماس تر منځ د څلور ورځني اوربند له مخې باید ۵۰ تنه یرغمل شوېښځې او ماشومان خوشي شي، چې په بدل کې به یې د اسراییل په زندانونو کې د زرګونو بندیانو له ډلې ۱۵۰ فلسطینۍښځې او ماشومان خوشي شی. اسراييل وايي، که د ورځې ۱۰ نور يرغمل خوشي شي، ښايي اوربند وغځول شي.
د رویټرز د راپور له مخې، د دې لاریونونو له امله عامه ټرانسپورت درول شوی او له ناروغانو غوښتل شوي چې تر هغې چې د ناروغ وضعیت ډېر جدي نه وي نږدې روغتونونو ته دې نه ځي.
لاریون کوونکو د ډینیل او کونیل مجسمې مخې ته یوه بس ته اور واچولو، هالډې این هوټل او مک دونالد رسټورانت ته نږدې کړکۍ یې ماتې او فوټ لاکر پلورنځی هم لوټ شو.
د پولیسو مشر ډریو هارییس د عامه نظم د سمولو لپاره د ۴۰۰ افسرانو له ګمارلو خبریالانو ته وویل: «دا ډېرې ننګینې صحنې دي. موږ یوه بشپړه لیونۍ غله ډلره لرو چې په جدي تاوتریخوالي کې ښکیل دي او د ښې ایډیالوژۍ لخوا پرمخ وړل کیږي.»
د ایرلنډ پولیس وايي، د پنجشنبې په ماښام له تاوتریخجنو نښتو وروسته یې ۳۴ کسان نیولي.
په دې لاریون کې د پولیسو یو موټر هم سوځول شوی دی.
دا ډول لاریونونه په ډوبلین کې تقریباً بې ساري دي.
هارییس ویلي چې د برید په اړه څیړنې روانې دي.
اسراییلي پوځ له اوږدې مودې راهیسې پر حماس تور لګوي چې د شفاء روغتون کمپلیکس د دغې وسله والې ډلې د فعالیتونو لپاره د قوماندې او کنټرول مرکز په توګه کاروي.دا جنجال د ملکي وګړو تر منځ د حماس د ځواکونو د پټیدو د یوې پراخې ستراتیژۍ په توګه بیان شوې.
د اسراييلي پوځ وياند دانیل هاګاري مخکې له دې چې د افغانستان انټرنشنل خبریال تونل ته داخل کړي، هغه وسلې او مهمات افشا کړل چې اسراییلي پوځیانو له دې شفاخانې موندلي و.
د هاګاري په وينا، دغه مهمات په يوه اکمالاتي موټر کې چې د عاجلې څانګې د دروازې تر څنګ ولاړ و، وموندل شول.
د اسراییل د پوځ ویاند تر دې مخکې د ایران سپاه پاسداران د دې تونلونو په جوړولو کې د حماس اصلي ملاتړی بللی و.
هاګاري د چهارشنبې په ورځ د لیندۍ په لومړۍ نېټه ایران انټرنشنل ته ویلي چې سپاه پاسداران حماس ته ځانګړي تجهیزات، مهمات او پوځي روزنه ورکوي او دا ډله په روغتونونو، ښوونځیو او جوماتونو کې ترهګریز بنسټونه جوړوي.
یو اوږد تونل د څو ننوتلو لارو سره
د افغانستان انټرنشنل خبریال د روغتون له سیمې د یوې څاه له لارې یو تونل ته ننوتی، چې لا تراوسه اسراییلي پوځ په دې نه دی ټوانیدلی معلومه کړي دا تونل څو لارې لري.
د دغه پیچلي تونل دننه تشناب، پخلنځی، شاور او د ملاقات یوه خونه شتون لري.
د انځورونو له مخې، د روغتون لاندې تونل د لسګونو مترو په اوږدو کې ډیری دروازې لري.
د اسراييل پوځ د لړم په ٢٨مه نېټه اعلان وکړ چې د حماس اړوند يو تونل چې ١٠ متره ژور او ٥٥ متره اوږدوالی لري، د غزې په شمال کې د شفاء روغتون لاندې چې (د مرمې ضد ) دروازه لري کشف کړ.
اسراییل اعلان وکړ چې حماس دا ډول دروازې کاروي ترڅو د اسراییلي ځواکونو د قوماندې مرکزونو او د دوی دځمکې لاندې شتمنیو ته د ننوتلو مخه ونیسي.
د چهارشنبې په ورځ د اسراییل پوځ وویل چې ښايي له دې تونل سره تړلې نورې لارې هم وي چې تر اوسه نه دي موندل شوي،خو مطمیناً له دې تونل څخه ښار ته لارې تللې دي.
په شفاء روغتون د برید نه مخکې او وروسته د اسراییل پوځ حماس په دې تورن کړی چې له زرګونو ملکي فلسطینیانو یې پناه اخیستې او له روغتون څخه یې د انساني سپر په توګه کار اخیستی دی. حماس دا تورونه رد کړي، خو د افغانستان انټرنشنل خبریال وایي چې د منلو نه ده چې له روغتون څخه دې ناوړه ګټه نه وي پورته شوې.
د دغه روغتون یوه ډاکټر د پنجشنبې په ورځ د لیندې په دویمه نېټه د فرانسې خبري اژانس ته وویل چې د دغه مرکز مدیر ابوسلیمه او څو نور ډاکټران د پنجشنبې په ورځ د اسراییل پوځ لخوا ونیول شول.
د اسراییل پوځ دا خبره تایید کړې او ویلي یې دي چې ابو سلمیه یې د دې لپاره نیولې چې د حماس لخوا د دغه روغتون څخه د قوماندې مرکز په توګه د کارولو په اړه وپوښتي.
د اسراییلي رسنیو د راپورونو له مخې، ابو سلمیه د شین بت (د اسراییل د استخباراتو اداره) او د اسراییل د وسله والو ځواکونو د استخباراتو د څانګې لخوا تر پوښتنو ګرویګنو لاندې ده.
د پوځ راډیو اعلان وکړ چې ابو سلمیه په داسې حال کې نیول شوی چې د غزې د جنوب پر لور روان و.
له دې پېښې وروسته حماس له سره صلیب او د روغتیا له نړۍوال سازمان څخه وغوښتل چې پر اسراییل فشار راوړي چې د شفاء روغتون مشر خوشې کړي.
د حماس تر سیوري لاندې ویجاړ شوی ښار
د غزې یو اوسېدونکی چې له روغتونه خوندي سیمو ته د تلو په حال کې دی، افغانستان انټرنشنل ته یې د فلسطینیانو تر منځ د حماس د موقف په اړه وویل: «موږ له ډېرې مودې راهیسې په روغتون کې وو او له بهرنۍ نړۍ سره مو هېڅ اړیکه نه درلوده، خو څه چې پر حماس راغلي یا هم راځي مهمه نه ده.»
دغه سړي زیاته کړه: "زما ژوند او زما د ماشومانو ژوند زما لپاره مهم دی. موږ نور ستړي یوو."
د افغانستان انټرنشنل خبريال د راپور له مخې؛ په غزه کې د داسې کور او ودانۍ موندل ګران کار دی چې د اسراييلي پوځ په بمباريو کې ويجاړ شوی نه وي: «په دې ښار کې نه کومه کوڅه شته او نه هم کوم میدان. ښکاري یوې سترې زلزلې دا ښار ویجاړ کړی. د ښار یو اوسیدونکی هم د سړکونو پر سره نه ښکاري. ټول له جګړې تښتیدلي او ښار یې کوڅه ډبو سپیو او پیشوګانو ته سپارلی.»
د غزې د روغتیا وزارت چې د حماس ترکنټرول لاندې دی، د پنجشنبې په ورځ اعلان وکړ چې پر غزې د اسراییل په برید کې د وژل شویو فلسطینیانو شمېر له دیارلس زرو څخه زیات شوی دی.
د اسراييل او حماس تر منځ وروستۍ جګړه هغه مهال پيل شوه چې دغې وسله والې ډلې د اکټوبر په اوومه پر اسراييل بريد وکړ.
دا په وروستیو لسیزو کې د حماس لخوا پر اسراییل تر ټولو خونړی برید و، چې په ترڅ کې یې شاوخوا ۱۴۰۰ کسان، چې ډېری یې ملکي وګړي وو، ووژل شول او تر ۲۰۰ډېر کسان یرغمل شول.
